Από το Μαυρίλο και την Υπάτη στα δικαστήρια της Λαμίας – μια λησμονημένη μορφή της Επανάστασης
Ο Δημήτριος Αινιάν γεννήθηκε στις 21 Νοεμβρίου 1800 στο ελατόφυτο Μαυρίλο του σημερινού δήμου Μακρακώμης. Πατέρας του ήταν ο Ζαχαρίας Αινιάν, ιερέας και δάσκαλος, που είχε επιλέξει το επίθετο «Αινιάν» τιμώντας τους Αινιάνες.
Στην Κωνσταντινούπολη και τη Φιλική Εταιρεία
Το 1806, η οικογένεια εγκαταστάθηκε στην Κωνσταντινούπολη. Εκεί, ο Δημήτριος φοίτησε στις σπουδαίες σχολές της εποχής, στη Σχολή του Γένους στα Θεραπειά και στη Σχολή της Ξηράς Κρήνης (Κουρού Τσεσμέ).
Ο πατέρας του, στενά συνδεδεμένος με τους Φαναριώτες, έβαλε το σπίτι τους στην υπηρεσία της Φιλικής Εταιρείας. Το 1818, ο Δημήτριος μαζί με τα αδέλφια του μυήθηκαν στη Φιλική Εταιρεία, συμμετέχοντας ενεργά στα πρώτα σχέδια για την Επανάσταση.
Το σπίτι των Αινιάνων έγινε κρυφό κέντρο συνωμοσίας υπέρ της Λευτεριάς.
Διωγμοί και επιστροφή στον Αγώνα
Με την Επανάσταση προ των πυλών και τον κίνδυνο σύλληψης από τους Οθωμανούς, ο Δημήτριος αναγκάζεται να φύγει στην Οδησσό. Όμως δεν άντεξε μακριά από την πατρίδα. Το 1822, επέστρεψε στα ελληνικά χώματα για να δώσει τον δικό του αγώνα.
Πολέμησε ως στρατιώτης, αλλά ξεχώρισε και στη διοίκηση. Υπηρέτησε ως γραμματέας του Εκτελεστικού Σώματος και στη συνέχεια στο πλευρό του μεγάλου στρατηγού Γεώργιου Καραϊσκάκη, ως ιδιαίτερος γραμματέας του.
Στην μάχη της Δόμβραινας, τραυματίστηκε, αφήνοντας ένα σημάδι τιμής στο κορμί του.
Πνεύμα και δράση: Ο άνθρωπος πίσω από τον ήρωα
Ο Δημήτριος Αινιάν δεν έμεινε στην αφάνεια μετά τον Αγώνα.
Στα πρώτα χρόνια της ανεξαρτησίας:
- Διορίστηκε γραμματέας του Εκτάκτου Επιτρόπου Αχαΐας.
- Υπηρέτησε στο Εφετείο των Νήσων.
- Έγινε πρόεδρος Πρωτοδικών στη Λαμία.
Η Λαμία στη ζωή του Δημητρίου Αινιάν
Η Λαμία δεν ήταν απλώς ένας σταθμός στην καριέρα του Δημητρίου Αινιάν. Ήταν κομμάτι της ταυτότητάς του.
Μετά την Επανάσταση και την ίδρυση του ελληνικού κράτους, διορίστηκε Πρόεδρος Πρωτοδικών στη Λαμία, την περίοδο που η πόλη προσπαθούσε να οργανώσει τα πρώτα θεμέλια του νέου δικαστικού συστήματος. Εκεί υπηρέτησε με συνέπεια και αυστηρότητα απέναντι στο δίκαιο, κερδίζοντας τον σεβασμό των κατοίκων.
Παρά τις δυσκολίες και τις πολιτικές πιέσεις που τον ανάγκασαν σε παραίτηση το 1835, η αγάπη του για τη Λαμία και τη Φθιώτιδα παρέμεινε βαθιά. Στήριξε την περιοχή σε κάθε ευκαιρία, είτε μέσω των κειμένων του, είτε με τις πολιτικές του παρεμβάσεις ως πληρεξούσιος.
Η Λαμία θυμάται τον Δημήτριο Αινιάν ως έναν από τους ανθρώπους που τίμησαν τα πρώτα δύσκολα βήματα της πόλης στη νεότερη Ελλάδα.
Ο άνθρωπος των γραμμάτων
Η αποχώρησή του από τα δικαστικά έδωσε χώρο σε μια πλούσια συγγραφική δραστηριότητα.
Ο Δημήτριος Αινιάν έγραψε, εξέδωσε, μετέφρασε και δίδαξε:
- «Η Βιογραφία του Γεωργίου Καραϊσκάκη» (1834 και 1835) – το πρώτο ολοκληρωμένο έργο για τον μεγάλο ήρωα.
- «Περί του Ανατολικού Ζητήματος» (1876) – ανάλυση των γεωπολιτικών προκλήσεων της εποχής.
- «Γραμματική της Ομιλουμένης Ελληνικής Γλώσσης» (1853) – ένα πρωτοποριακό εγχειρίδιο γλώσσας.
- Πραγματείες για την αγρονομία, τη σηροτροφία και την αγροτική ανάπτυξη – σπάνια θέματα για την εποχή.
Εξέδωσε το περιοδικό «Βιβλιοθήκη του Λαού», ένα έργο ζωής που στόχευε στον εκλαϊκευμένο διαφωτισμό.
Έγραψε επίσης μεταφράσεις, ηθικά έργα, χρονικά και λαϊκές εκδόσεις.
Πολιτική συμμετοχή με καθαρή φωνή
Παρά την απογοήτευσή του από την πολιτική σκηνή, το 1850 εκλέχθηκε βουλευτής — αλλά το παλάτι ακύρωσε την εκλογή του. Δεν το έβαλε κάτω. Το 1862, εκλέχθηκε πληρεξούσιος Φθιώτιδας στη Β’ Εθνική Συνέλευση, συμβάλλοντας στη θεμελίωση της νέας Ελλάδας.
Η Λαμία, η Υπάτη και η Φθιώτιδα είχαν έναν δικό τους άνθρωπο στα κέντρα των αποφάσεων.
Το ήρεμο τέλος ενός μεγάλου
Τα τελευταία χρόνια της ζωής του τα πέρασε ήσυχα, στο σπίτι του στην Υπάτη, κοντά στα μέρη που τον γέννησαν. Πέθανε στις 25 Σεπτεμβρίου 1881, αφήνοντας πίσω του όχι μόνο έργα αλλά και ένα παράδειγμα ζωής: πίστη στην πατρίδα, αγάπη στη μόρφωση, σεβασμό στη δικαιοσύνη.
*Όλα τα παιδιά τού Αινιάν ήταν Φιλικοί. Από τους γιους του ο Γεώργιος, ο Δημήτριος και ο Χριστόδουλος έλαβαν μέρος στην ελληνική Επανάσταση, άλλοι σε πολεμικές και άλλοι σε πολιτικές θέσεις στην προσωρινή διοίκηση τής Ελλάδας, αλλά και στο νεοσύστατο ελληνικό κράτος. Και οι τρεις αυτοί γιοι του έγιναν μέλη τής Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας.
