Δεν πέτυχε τον θρίαμβο που επεδίωκε – Με οριακό ποσοστό η επικράτηση του «ναι» – Διχασμένη η Τουρκία: Έχασε τις μεγάλες πόλεις, νικητής στη φτωχή ενδοχώρα ο Τούρκος πρόεδρος, που σε διάγγελμά του αναφέρθηκε στην επαναφορά της θανατικής ποινής
Τα πανηγύρια των υποστηρικτών του «ναι» στο τουρκικό δημοψήφισμα δεν έχουν τον παλμό που θα ήθελε ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ούτε και τη μαζικότητα. Η νίκη του Τούρκου προέδρου, άλλωστε, αποδεικνύεται πύρρειος, αφού το ποσοστό του «ναι» είναι οριακά πάνω από το 51%, γεγονός που ανοίγει μεν το δρόμο προς την υπερεξουσία μέσω της συνταγματικής αναθεώρησης για τον Ερντογάν, αλλά δεν έχει τις διαστάσεις του θριάμβου που επεδίωξε όλο το προηγούμενο διάστημα, ανεβάζοντας τους τόνους της ρητορικής του και βάλλοντας κατά πάντων στο εξωτερικό, στοχεύοντας στο εσωτερικό του ακροατήριο. Το εκλογικό αποτέλεσμα, όμως, αναδεικνύει ταυτόχρονα μια Τουρκία διαιρεμένη: Οι πλούσιες μεγάλες πόλεις, τα παράλια και οι περιοχές των Κούρδων ψήφισαν «όχι» – ο Ερντογάν χάνει ακόμη και την πρωτεύουσα Άγκυρα- ενώ η ενδοχώρα των φτωχών και με χαμηλότερο μορφωτικό επίπεδο ψήφισε «ναι», δίνοντας του την πολυπόθητη νίκη.
Με καταμετρημένο το 99,92% των ψήφων, το «ναι» ελάμβανε 51,23%, έναντι 48,77% του «όχι».
Ο Ερντογάν μέσω κύκλων του είχε διαμηνύσει νωρίτερα ότι «το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος είναι ξεκάθαρο», ενώ λίγο αυτή την ώρα και αφού είχε προηγηθεί ο πρωθυπουργός Γιλντιρίμ από την Άγκυρα, ο Ερντογάν έκανε διάγγελμα από την Κωνσταντινούπολη. “Θέλω να ευχαριστήσω έναν έναν τους ψηφοφόρους μας ” δήλωσε ο πρόεδρος Ερντογάν. Ο επικεφαλής του τουρκικού κράτους τόνισε πως ελπίζει τα αποτελέσματα του δημοψηφίσματος θα ωφελήσουν την Τουρκία.
Σύμφωνα με τον ίδιο τα ανεπίσημα αποτελέσματα δείχνουν ότι ο αριθμός των ψήφων υπέρ του “ναι” ανέρχεται σε 25 εκατομμύρια, ήτοι 1,3 εκατομμύρια περισσότεροι ψήφοι έναντι του “όχι”.
Ο Ερντογάν μίλησε για μια ιστορική απόφαση που έλαβε ο τουρκικός λαός κι ότι η μεταρρύθμιση αυτή είναι η σημαντικότερη στην ιστορία της Τουρκίας.
Όπως ανέφεραν πηγές από το γραφείο του, ο πρόεδρος Ερντογάν είχε τηλεφωνικές συνδιαλέξεις με τον πρωθυπουργό της Τουρκίας Μπιναλί Γιλντιρίμ και τον ηγέτη του εθνικιστικού κόμματος Ντεβλέτ Μπαχτσελί προκειμένου να τους συγχαρεί για το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος.
Επιπλέον, ο επικεφαλής του τουρκικού κράτους είπε στον Τούρκο πρωθυπουργό κατά την τηλεφωνική επικοινωνία που είχαν ότι είναι ευγνώμων προς το τουρκικό έθνος καθώς έδειξε τη βούλησή του στην κάλπη.
Η επαναφορά της θανατικής ποινής
Σύμφωνα με τα ανεπίσημα αποτελέσματα το «ΝΑΙ» επικράτησε με ποσοστά περίπου 2,5 % μικρότερα από αυτά που προέβλεπε ο μέσος όρος των δημοσκοπήσεων. Αυτό δεν ήταν σίγουρα το ιδανικά επιθυμητό αποτέλεσμα που θα ικανοποιούσε τον Ταγίπ Ερντογάν, αλλά η αναθεώρηση και το προεδρικό σύστημα στην Τουρκία είναι πλέον γεγονός.
Όπως μεταδίδει το ΑΠΕ-ΜΠΕ, καθοριστικός ήταν ο ρόλος της Κωνσταντινούπολης, όπως άλλωστε σε όλες τις εκλογικές αναμετρήσεις και τα δημοψηφίσματα της Τουρκίας. Το ΑΚΠ, τα δύο κόμματα των Εθνικιστών και ο Ταγίπ Ερντογάν χάνουν έστω και με μικρή διαφορά την Κωνσταντινούπολη και την Άγκυρα, και με μεγαλύτερη την Σμύρνη. Τις τρεις μεγαλύτερες πόλεις της χώρας. Όπως επίσης σημαντικά αποδείχθηκαν και τα αποτελέσματα από τις κάλπες του εξωτερικού που στήριξαν και πάλι τον Ταγίπ Ερντογάν με αρκετά υψηλότερα ποσοστά από αυτά του εσωτερικού.
Πρέπει να σημειωθεί ότι στην ομιλία που έκανε ο Πρόεδρος της Τουρκίας τόνισε την άνοδο των ψήφων στις πόλεις της νοτιοανατολικής Τουρκίας, όπου οι Κούρδοι αποτελούν το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού. Παρόλα αυτά όμως μέσα στις 10 πόλεις που ψήφισαν το πιο ισχυρό «ΟΧΙ» συγκαταλέγονται πέντε από την περιοχή αυτή. Το μεγαλύτερο ποσοστό υπέρ του «ΟΧΙ» με 80,42 %, ήταν το Τούντζελι.
Επίσης πρέπει να σημειωθεί και το μήνυμα που έστειλε ο Ταγίπ Ερντογάν σε συμμαχικές χώρες για στήριξη ειδικά σε θέματα τρομοκρατίας. Εντυπωσιακή ήταν και η συμμετοχή των ψηφοφόρων που ξεπέρασε το 85%.
Από τα σημεία της ομιλίας Ερντογάν προς τους ψηφοφόρους του που ξεχώρισαν, ήταν και αυτό για την επαναφορά της θανατικής ποινής: πρώτο μέλημά του, δήλωσε, να το συζητήσει με τον πρωθυπουργό Μπ. Γιλντιρίμ και πως αν χρειαστεί θα καταφύγει σε δημοψήφισμα.
Υπερεξουσία μετά το «ναι»
Υπερεξουσία τον Τούρκο πρόεδρο δίνει η προτεινόμενη από τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν συνταγματική αναθεώρηση, που θα γίνει πράξη μετά τη διαφαινόμενη επικράτηση του «ναι» στο δημοψήφισμα.
Ουσιαστικά, ο πρόεδρος θα αποφασίζει για όλα, η προεδρική θητεία παρατείνεται στα πέντε έτη από τέσσερα που ισχύουν τώρα, ενώ οι εκλογές θα γίνονται αντίστοιχα, ανά τετραετία και όχι πενταετία.
Σε όλη τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου για το δημοψήφισμα ο Ερντογάν έκανε ό,τι μπορούσε να για επικρατήσει το «ναι» και το διαφαινόμενο αποτέλεσμα δείχνει ότι ναι μεν κέρδισε, αλλά χωρίς να καταφέρει να επιτύχει θρίαμβο. Τα αρχικά εντυπωσιακά αποτελέσματα που έδιναν στο «ναι» ποσοστά κοντά στο 65% βαίνουν μειούμενα και πλέον αποτελεί στοίχημα πόσο πάνω από το 50% θα είναι το τελικό ποσοστό για το «ναι».
Υπενθυμίζεται, ότι κατά την προεκλογική περίοδο ο Ερντογάν εξαπέλυσε επιθέσεις κατά της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της Γερμανίας με ιδιαίτερη ένταση, ενώ οι προκλήσεις στο Αιγαίο ήταν περισσότερες και εντονότερες.
Τα εκλογικά αποτελέσματα, αλλά κυρίως ο χάρτης των περιοχών που ψήφισαν «ναι» και «όχι», ωστόσο, αναδεικνύουν «δύο Τουρκίες»: Το όχι στον σουλτάνο Ερντογάν επικρατεί στις μεγάλες πόλεις και τα παράλια της χώρας, ενώ το ναι στη συνταγματική αναθεώρηση είπε η ενδοχώρα και οι κατά τεκμήριο φτωχότερες περιοχές της χώρας.
Χαρακτηριστικό είναι πάντως το εκλογικό αποτέλεσμα στην Κωνσταντινούπολη- «έδρα» του Ερντογάν, αφού έχει διατελέσει δήμαρχος της Πόλης: Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, με καταγεγραμμένο το 95% των ψήφων στην Κωνσταντινούπολη, το «όχι» φαίνεται να προηγείται με 50.91%, ενώ το «ναι» βρίσκεται στο 49.09%.
Στην πρωτεύουσα Αγκυρα, με καταγεγραμμένο το 94% των ψήφων το «όχι» προηγείται οριακά με 50.14%, ενώ το «ναι» βρίσκεται στο 49.86%.
