Τόσο η νηστεία όσο και οι μέρες μετά τη νηστεία εγκυμονούν κινδύνους εφόσον γίνονται υπερβολές.
Η νηστεία μπορεί να καθαρίζει τον οργανισμό και στο τέλος της να παρατηρείται πνευματική διαύγεια, αυξημένη ενεργητικότητα και λάμψη στο δέρμα. Ωστόσο, η μεγάλη περίοδος αποφυγής ζωικών προϊόντων, ιδίως όταν η νηστεία δεν γίνεται σωστά, μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση του βάρους ή σε επώδυνες καταστάσεις ή ακόμη και στο νοσοκομείο.
Από την άλλη η απότομη κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων ζωικής προέλευσης προϊόντων μετά το τέλος της νηστείας μπορεί να προκαλέσει δυσπεψία και τοξικότητα. Τα παραπάνω αναφέρει στο Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων η διαιτολόγος- διατροφολόγος, εκπαιδεύτρια σε σεμινάρια του ΕΦΕΤ για την υγιεινή και ασφάλεια του χειρισμού των τροφίμων, Κική Γούτα, εξηγώντας παράλληλα πού «κρύβονται» αυτοί οι κίνδυνοι.
Οι κίνδυνοι της νηστείας
Όσοι νηστεύουν καλό είναι να συμβουλεύονται ειδικούς πριν αρχίσουν τη νηστεία, ώστε να μπορέσουν να καλύψουν τις ανάγκες τους σε ενέργεια αλλά και σε θρεπτικά στοιχεία, συνιστά η κ. Γούτα.
«Το μεγαλύτερο πρόβλημα μπορεί να δημιουργηθεί σε ομάδες του πληθυσμού που έχουν αυξημένες ανάγκες όπως είναι τα παιδιά, οι έφηβοι, οι έγκυες ή θηλάζουσες, οι αθλητές και οι ασθενείς. Η μειωμένη πρόσληψη ζωικών πρωτεϊνών μπορεί να οδηγήσει σε υποσιτισμό, σε κακή ανάπτυξη, αλλά και σε εξασθένηση του ανοσοποιητικού. Οι φυτικές πρωτεΐνες που προσλαμβάνουν οι νηστεύοντες είναι χαμηλότερης βιολογικής αξίας από τις ζωικές, με αποτέλεσμα να χρειάζεται να γίνουν συνδυασμοί κατάλληλοι, ώστε να καλυφθούν οι ανάγκες», επισημαίνει η κ. Γούτα.
Και εξηγεί: «Η κατανάλωση κατά τη διάρκεια της νηστείας μεγάλων ποσοτήτων υδατανθράκων, αμυλούχων και τροφίμων με υψηλή περιεκτικότητα σε σάκχαρα μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση του βάρους. Επίσης, όταν η νηστεία δεν είναι ισορροπημένη, μπορεί να παρατηρηθεί έλλειψη βιταμινών και ιχνοστοιχείων που βρίσκονται σε ζωικές τροφές, όπως η βιταμίνη D (κρόκος αυγού, λιπαρά ψάρια, συκώτι), η Β12 και το φολικό οξύ (γαλακτοκομικά, αυγά, κρέας), η ριβοφλαβίνη (υπάρχει κυρίως σε ζωικά προϊόντα), καθώς επίσης και ο σίδηρος, το ασβέστιο, το ιώδιο, το σελήνιο και ο ψευδάργυρος». Οι ελλείψεις αυτές μπορεί να προκληθούν στην περίπτωση που υπάρχει μεγάλος περιορισμός σε ποικιλία, αλλά και σε ποσότητα των τροφίμων. «Στις ανεπτυγμένες χώρες η νηστεία μπορεί να καλύψει τις απαιτήσεις του νηστεύοντα εάν επιλεχθούν τρόφιμα με σύνεση», διευκρινίζει η κ. Γούτα.
Οι κίνδυνοι την επόμενη μέρα της νηστείας
Ποιοι είναι οι κίνδυνοι από την κατανάλωση κρέατος μετά τη νηστεία; Μπορεί η απότομη αύξηση κατανάλωσής του να δημιουργήσει προβλήματα;
Σύμφωνα με την κ. Γούτα «οι πρωτεΐνες είναι τα κύρια συστατικά του κρέατος. Κατά τη διάσπαση τους δημιουργούνται αμινοξέα, τα οποία με τη σειρά τους διασπώνται σε άλλα στοιχεία, ένα από τα οποία είναι η αμμωνία η οποία αποβάλλεται με τα ούρα, με τη μορφή της ουρίας. Για να απελευθερωθεί η ουρία ο οργανισμός χρησιμοποιεί κάποια ένζυμα. Η μειωμένη πρόσληψη πρωτεϊνών κατά τη νηστεία μειώνει τα ποσοστά έκκρισης αυτών των ενζύμων, καθώς (ο οργανισμός) δεν τα χρειάζεται σε μεγάλες ποσότητες».
Από την άλλη σημειώνει η διαιτολόγος – διατροφολόγος «η απότομη και υπερβολική κατανάλωση πρωτεϊνούχων τροφίμων οδηγεί τον οργανισμό σε αδυναμία διαχείρισης του πλεονάσματος της αμμωνίας. Αυτό συμβαίνει γιατί ο οργανισμός δεν προλαβαίνει να αυξήσει την έκκριση των ενζύμων αυτών με αποτέλεσμα να διαχέεται η περίσσεια αμμωνίας στο αίμα αντί να αποβάλλεται. Συνέπεια όλων αυτών είναι η δυσπεψία και η τοξικότητα».
Συμβουλές για την αποφυγή προβλημάτων στην πέψη
«Η βιαστική κατανάλωση της τροφής οδηγεί σε γρήγορη και όχι σωστή μάσησή της. Η κακή μάσηση μπορεί να βλάψει την πέψη και να περιορίσει την αποδοτικότητα των άλλων στοιχείων της πεπτικής διαδικασίας. Η πέψη ξεκινάει από το στόμα. Η καλά μασημένη τροφή θα διευκολύνει τη χώνεψη και την αποφυγή δημιουργίας αερίων στα έντερα, καθώς και το φούσκωμα στο στομάχι. Η κατανάλωση μεγάλης ποσότητας υγρών με το γεύμα οδηγεί σε διάλυση των εκκριμάτων (οξύ, πεπτικά ένζυμα και τη χολή), που είναι υπεύθυνα για την πεπτική διαδικασία. Έτσι μειώνεται η αποδοτικότητα και δυσκολεύει την πεπτική διαδικασία» επισημαίνει η κ. Γούτα.
Πώς να χάσουμε τα κιλά που πήραμε κατά τη νηστεία και το Πάσχα
Για την απώλεια των κιλών, που ενδεχομένως θα πάρει κάποιος κατά τη νηστεία ή και λόγω των υπερβολών στα πασχαλινά τραπέζια, η κ. Γούτα συνιστά:
—Τα πολλά και μικρά γεύματα, ξεκινώντας πάντα από το πρωινό, είναι σημαντικά. Είναι σημαντικό να εφοδιάζουμε τον οργανισμό μας με ενέργεια από τις πρώτες ώρες της ημέρας, καθώς αυτό θα οδηγήσει σε μια μέρα με αυξημένη διάθεση, δημιουργικότητα και διαύγεια. Τα ενδιάμεσα γεύματα, όσο και αν μας απασχολούν στη διάρκεια της ημέρας, θα πρέπει να γίνονται -και συνήθως τα ξεχνούμε. Το σώμα δεν πρέπει να φτάσει στο σημείο να ζητήσει τροφή, θα πρέπει να του τη δώσουμε πριν εξαντληθούν τα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα. Ένα φρούτο, ένας χυμός, θα μπορέσει να καλύψει τις ανάγκες του.
—Μην παραλείπετε γεύματα με τη δικαιολογία ότι θα δειπνήσετε το βράδυ ή ότι θα φάτε αρκετά το μεσημέρι. Απλά αλλάξτε θέση στα γεύματά σας βάζοντας το βραδινό σας στη θέση του μεσημεριανού.
—Στο πιάτο πρέπει να υπάρχει πάντα σαλάτα. Τα λαχανικά ωμά ή βραστά περιέχουν πολλά θρεπτικά συστατικά χωρίς λίπος και χορταίνουν, επίσης λόγω των άπεπτων φυτικών ινών που περιέχουν βοηθούν στη μη αφομοίωση μέρους του λίπους του γεύματος που καταναλώνουμε.
—Αποφύγετε την υπερκατανάλωση αλκοόλ. Δεχτείτε να είστε ο οδηγός, έτσι δεν θα καταναλώσετε μεγάλη ποσότητα αλκοόλ.
—Κινηθείτε, είναι ευκαιρία να περπατήσετε και να χορέψετε.
—Προσπαθήστε να κρατήσετε ένα ημερολόγιο διατροφής, έτσι θα ξέρετε τι καταναλώσατε πότε, γιατί και σε τι ποσότητα. Αυτό θα σας βοηθήσει να δείτε τα λάθη της διατροφής σας και να τα διορθώσετε εγκαίρως. Ο καλύτερος τρόπος για να το κάνετε αυτό είναι να φάτε τις ημέρες αμέσως μετά τα γιορταστικά τραπέζια σαν κύριο γεύμα μια σούπα όπως χορτόσουπα ή ντοματόσουπα ή μανιταρόσουπα.
Οι σούπες αυτές λόγω των συστατικών τους βοηθούν τον οργανισμό να ενυδατωθεί (έχει αφυδατωθεί λόγω της κατάχρησης της ζάχαρης και του αλκοόλ) και να αποβάλλει τις τοξίνες που έχει επιφορτιστεί εξαιτίας των καταχρήσεων.
