Κορωνοϊός: Γιορτές-«γέφυρα» για να γλιτώσουμε το 3ο κύμα

Μια 15νθήμερη «δοκιμή πρόσκρουσης» στο βαρύ και ανθεκτικό «όχημα» του κορωνοϊού βρίσκεται και πάλι σε εξέλιξη στη χώρα. Μία ακόμη δοκιμή της αντοχής των πολιτών, του συστήματος υγείας, της οικονομίας έναντι του κορωνοϊού, η οποία γίνεται με φόντο το γενικό απαγορευτικό (lockdown), αλλά και τις δύο γιορτινές εβδομάδες των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς. Ωστόσο, η εορταστική περίοδος εξελίσσεται σε καθοριστικό, άγνωστο εν πολλοίς, παράγοντα για το αποτέλεσμα αυτού του τεστ πρόσκρουσης.

Ειδικοί και κυβέρνηση γνωρίζουν -και το έχουν επισημάνει πολλές φορές- πόσο εύκολο είναι να ανατραπεί η καταγραφόμενη πτωτική πορεία των κρουσμάτων. Ιδίως τώρα φοβούνται -και απεύχονται- εικόνες χαλαρότητας, κινητικότητας, συγχρωτισμού, συναντήσεων, όλα όσα ήταν συνυφασμένα δηλαδή με τις γιορτές, τα οποία όμως εφέτος θα πυροδοτήσουν την ανοδική πορεία της πανδημίας.

Υπό αυτά τα δεδομένα, νέοι περιορισμοί βρίσκονται πάνω στο τραπέζι των τηλεδιασκέψεων, με τους αρμόδιους να ετοιμάζονται να τους θέσουν σε εφαρμογή την Πρωτοχρονιά, αν το πρώτο γιορτινό διάστημα, αυτό των Χριστουγέννων, χαρακτηριστεί από απερίσκεπτες και επιπόλαιες συμπεριφορές με συναθροίσεις και συγχρωτισμό των πολιτών και όχι με την πιστή τήρηση των μέτρων και τον εορτασμό μέσα σε μία και μόνη «κοινωνική φούσκα» λίγων και κυρίως των ίδιων ατόμων.

Ο υφυπουργός Προστασίας του Πολίτη Λευτέρης Οικονόμου πάντως εξέφρασε σήμερα την ικανοποίησή του για την τήρηση των μέτρων τις ημέρες των Χριστουγέννων. Όπως είπε στο MEGA το πρωί της Δευτέρας, αυτό «δείχνει ότι έχουν πειστεί πλέον για την αναγκαιότητα των μέτρων». Παράλληλα εκτίμησε ότι με τον εμβολιασμό «αρχίζει να ανοίγει ένα παράθυρο αισιοδοξίας στο θέμα της αντιμετώπισης αυτής της πανδημίας». Απαντώντας σε σχετικό ερώτημα ο κ. Οικονόμου είπε πως «δεν υπάρχει καμία σκέψη για χαλάρωση. Τα μέτρα θα είναι εξίσου αυστηρά από πλευράς Ελληνικής Αστυνομίας». Χαρακτήρισε μεμονωμένα περιστατικά τα κορωνοπάρτι, τα οποία όπως είπε, ευτυχώς μετριούνται στα δάχτυλα ενός χεριού και έχουν επιβληθεί οι προβλεπόμενες κυρώσεις.

Παράλληλα, οι Αρχές επικαιροποιούν το σχέδιο της παράτασης του lockdown μετά τις 7 Ιανουαρίου για δύο ή τρεις εβδομάδες ακόμη, προκειμένου να μειωθεί το επιδημιολογικό φορτίο και να γίνει ο Ιανουάριος μια ασφαλής «γέφυρα» για τη μετάβαση και στη νέα εποχή του εμβολιασμού, αλλά και του απόλυτου ελέγχου της πανδημίας.

Το κακό σενάριο μιας νέας επιδημικής έξαρσης στην αρχή του νέου έτους, που θα γκρεμίσει το ήδη επιβαρυμένο σύστημα υγείας, βρίσκεται στις τηλεδιασκέψεις των αρμοδίων μαζί με το καλό σενάριο της έναρξης της εθνικής εκστρατείας εμβολιασμού για τον κορωνοϊό, που παίρνει πλέον μορφή.

Και για τα δύο γράφονται και σβήνονται συνεχώς λεπτομέρειες για ζητήματα που θεωρείται αναμενόμενο να ανακύψουν κατά τη διαδικασία της υλοποίησής τους. Με δεδομένο, πάντως, ότι τείχος ανοσίας για τον ελληνικό πληθυσμό δεν θα υψωθεί πριν από την ερχόμενη άνοιξη, τα περιοριστικά μέτρα, περισσότερο ή λιγότερο αυστηρά, θεωρούνται η… κανονικότητα για τους πρώτους μήνες του 2021.

Προς άνοιγμα των σχολείων τον Ιανουάριο – Τι λένε οι ειδικοί

Την εικόνα της πανδημίας στην χώρα μας σχολίασε η πρόεδρος των νοσοκομειακών ιατρών Αθήνας – Πειραιά, Ματίνα Παγώνη, μιλώντας στον ΣΚΑΪ. Όπως είπε, με βάση τα σημερινά δεδομένα μπορούν να ανοίξουν όλες οι βαθμίδες της εκπαίδευσης στις 7 Ιανουαρίου, διευκρινίζοντας πάντως ότι εκφράζει προσωπική άποψη.

Η κυρία Παγώνη πάντως έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου για την τήρηση των μέτρων για τις ημέρες των εορτών που απομένουν λέγοντας πως το δεκαήμερο που έρχεται θα φανερώσει εάν μπορούν να ανοίξουν τα σχολεία. «Αν πάμε καλά και οι δείκτες είναι καλοί μέχρι και τις 5 του μηνός δεν υπάρχει πρόβλημα να μην ανοίξουν τα σχολεία, αλλά αν ξεκινήσουμε πάρτι τα κρούσματα θα αυξηθούν» προειδοποίησε.

Στο ίδιο μήκος κύματος ήταν και ο καθηγητής Παθολογίας και Λοιμωξιολογίας του πανεπιστημίου Πατρών, και μέλος της επιτροπής λοιμωξιολόγων του υπουργείου Υγείας, Χαράλαμπος Γώγος, ο οποίος μιλώντας στο MEGA, σημείωσε πως «υπάρχει αυτό το κενό μεταξύ 7-10 ημερών για να δούμε τα αποτελέσματα μιας κατάστασης επιδημιολογικά. Αυτό περιμένουμε».

Μιλώντας για τα σχολεία, είπε χαρακτηριστικά: «Αν μπορέσουμε να ανοίξουμε τα σχολεία στις 8 του μηνός αυτό θα είναι θετικό. Τετάρτη με Πέμπτη θα δούμε αν θα ξεκινήσουμε με τα σχολεία, και δη με τα δημοτικά. Υπάρχει προσπάθεια να δούμε τα πράγματα θετικά για τα σχολεία, γιατί έχει τραβήξει πολύ η κατάσταση αυτή».

Μεγάλη πίεση στο ΕΣΥ

Η ευθραυστότητα παραμένει το κύριο χαρακτηριστικό της επιδημίας, γεγονός που αποτυπώνεται στις εκκλήσεις των ειδικών να τηρηθούν τα μέτρα και να εορταστούν διαφορετικά αυτά τα Χριστούγεννα, όπως είχε γίνει και το Πάσχα. Η υποχώρηση του δεύτερου κύματος είναι σαφής τις τελευταίες δύο εβδομάδες, αλλά απέχει πολύ από την πλήρη εξασθένισή του. Μάλιστα, οι ειδικοί θεωρούν ότι η αύξηση των κρουσμάτων και πάλι κατά το διάστημα των γιορτών ή μετά τις γιορτές θα αποτελεί ουσιαστικά μια δυνατή ώση του δεύτερου επιδημικού κύματος που βρίσκεται σε εξέλιξη. Κι αυτό διότι, όπως λένε χαρακτηριστικά, με τριψήφιο αριθμό κρουσμάτων να καταγράφεται καθημερινά και με εκατοντάδες ασθενείς διασωληνωμένους το κύμα της επιδημίας παραμένει ενεργό.

Το βέβαιο είναι πως είτε θεωρηθεί δεύτερο κύμα που «σηκώθηκε» αίφνης είτε ένα αρχόμενο τρίτο κύμα, η επίπτωση στο σύστημα υγείας, στους πολίτες, στα σχολεία, στην οικονομία θα είναι μεγάλη – εάν δε συνυπολογιστεί στην πίεση που έχει συσσωρευτεί, τότε διαμορφώνεται μια πραγματικά δύσκολη κατάσταση.

Για την αποφυγή αυτής της κατάστασης οι εκκλήσεις από τους επιστήμονες και τα κυβερνητικά στελέχη για την τήρηση των μέτρων που θα επιτρέψουν να διατηρηθεί ο έλεγχος της επιδημίας ήταν συνεχείς και δραματικές. Από τη βαριά χτυπημένη από τον κορωνοϊό Μακεδονία, το επανέλαβε την περασμένη Τετάρτη ο πρωθυπουργός. «Θέλω και πάλι να κάνω μία έκκληση. Να αποφύγουμε ειδικά τις συναθροίσεις στα σπίτια.

Να γιορτάσουμε φέτος με πολύ στενές οικογενειακές συνάξεις. Για να μη βιώσουμε και πάλι μία αναζωπύρωση της πανδημίας, ένα τρίτο κύμα το οποίο θα δοκιμάσει και πάλι το Εθνικό Σύστημα Υγείας», επεσήμανε ο κ. Κυριάκος Μητσοτάκης.
Μία ημέρα νωρίτερα, ο επίκουρος καθηγητής Επιδημιολογίας και μέλος της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων Γκίκας Μαγιορκίνης είχε δώσει μια αδρή επιδημιολογική περιγραφή για τη χώρα. «Η αργή πτωτική πορεία των κρουσμάτων, η μείωση των ενεργών κρουσμάτων στην επικράτεια συνεχίζεται. Ομοίως, τα σημεία πίεσης στο σύστημα υγείας δείχνουν υποχώρηση, αν και η κατάσταση στις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας παραμένει εξαιρετικά επιβαρυμένη», είχε αναφέρει.

Επειτα από επτά εβδομάδες lockdown στη χώρα, κατά την εβδομάδα αυτή καταγράφεται σταθερά τριψήφιος αριθμός νέων κρουσμάτων σε ημερήσια βάση. Ο στόχος της μείωσης κάτω από τα 1.000 κρούσματα ημερησίως επιτεύχθηκε με πολλή προσπάθεια, πολύ κόπο και πολλούς περιορισμούς από τους πολίτες. Στο σύστημα υγείας η μείωση των ασθενών (αποτελούν έναν σκληρό δείκτη της πανδημίας) είναι δραματικά αργή.

Στα νοσοκομεία έως και την περασμένη Τετάρτη νοσηλεύονταν περισσότεροι από 2.500 ασθενείς με λοίμωξη COVID-19, με το 1/4 αυτών να είναι σε σοβαρή κατάσταση σε Μονάδες Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ), Μονάδες Αυξημένης Φροντίδας (ΜΑΦ), Μονάδες Ειδικών λοιμώξεων και θαλάμους αρνητικής πίεσης. Στις ΜΕΘ νοσηλεύονταν τουλάχιστον 520 ασθενείς, εκ των οποίων οι 472 διασωληνωμένοι. Περίπου οι μισοί νοσηλεύονταν σε νοσοκομεία της Μακεδονίας και της Θράκης, τα οποία συνεχίζουν να πιέζονται πολύ από την επίπτωση της λοίμωξης COVID-19 σε όσους μολύνονται, κυρίως στους ηλικιωμένους άνω των 65 χρόνων.

Ο αριθμός των διασωληνωμένων διατηρείται γύρω στους 500 και την εβδομάδα αυτή, γεγονός προφανώς ανησυχητικό, με δεδομένο ότι τα μαθηματικά μοντέλα προέβλεπαν 300 διασωληνωμένους στα ελληνικά νοσοκομεία, ανήμερα τα Χριστούγεννα.

Ο αριθμός των διασωληνωμένων αποδεικνύει με τον πιο δραματικό τρόπο την πορεία της πανδημίας που περιέγραψε ο ειδικός. Στις 24 Οκτωβρίου οι διασωληνωμένοι ήταν 91 και έναν μήνα αργότερα είχαν εξαπλασιαστεί, φτάνοντας τους 562. Επειτα από σχεδόν έναν μήνα οι διασωληνωμένοι, παρότι έχουν μειωθεί, παραμένουν σε υψηλά επίπεδα.

Μέτρα για την Πρωτοχρονιά

Οι επιστημονικές, υγειονομικές και ελεγκτικές αρχές παρακολουθούν συντονισμένα την πορεία της πανδημίας, λαμβάνοντας τα πρώτα σήματα για την εικόνα της από την κίνηση και την κυκλοφορία των πολιτών. Ετσι, για παράδειγμα, δεν αποκλείουν μικρή αύξηση των κρουσμάτων ως αποτέλεσμα της αυξημένης κυκλοφορίας για αγορές, ακόμη και με το πλέγμα των μέτρων που τέθηκαν σε εφαρμογή, κάτι που θα αποτυπωθεί μέσα στις γιορτινές ημέρες. Η αύξηση της κινητικότητας των πολιτών από σπίτι σε σπίτι αυτές τις ημέρες ενδέχεται επίσης να αποτυπωθεί σε αυξημένα κρούσματα μετά τις 7-10 Ιανουαρίου.

Εάν, αντίθετα, υπάρξει η συμμόρφωση στα μέτρα και οι συναθροίσεις γίνουν όπως ορίστηκε από τους αρμόδιους, τότε η πανδημία θα διατηρηθεί στα επίπεδα προ των εορτών – επίπεδα που σε καμία περίπτωση δεν θεωρούνται χαμηλά και ικανοποιητικά. Ο τριψήφιος αριθμός των κρουσμάτων σε συνδυασμό με τον υψηλό αριθμό των διασωληνωμένων είναι οι δείκτες της πανδημίας που, όπως φαίνεται, ενισχύουν την άποψη των ειδικών για παράταση του απαγορευτικού και μετά τις 7 Ιανουαρίου, οπότε λήγει η… πρώτη παράταση της καραντίνας που εφαρμόστηκε στις 7 Νοεμβρίου.

Η αναστολή λειτουργίας της εστίασης και των χώρων διασκέδασης και ψυχαγωγίας θεωρείται βέβαιη και για τον Ιανουάριο. Από τον δεύτερο μήνα του έτους εξετάζεται η «επιστροφή» στην κανονικότητα στο λιανεμπόριο, με την παραγγελία και παραλαβή από το κατάστημα (click-away) να προκρίνεται για τις επόμενες πέντε εβδομάδες. Κρίσιμο θέμα για την Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων και την κυβέρνηση -η οποία περιμένει τις εισηγήσεις της Επιτροπής- είναι η επαναλειτουργία της εκπαίδευσης. Οι ειδικοί αναμένουν τα επιδημιολογικά δεδομένα στις αρχές του έτους ώστε με βάση αυτά να κάνουν τα προγνωστικά μοντέλα και αναλόγως να εισηγηθούν το άνοιγμα ή μη των σχολείων.

Οι κανόνες των γιορτών

Οι επιστήμονες και η κυβέρνηση απευθύνουν έκκληση προς τους πολίτες να περάσουν τις γιορτές μόνο με την οικογένειά τους ή εάν συναντηθούν με άλλη οικογένεια να είναι η ίδια σε όλες τις περιστάσεις, ώστε να διατηρηθεί η λεγόμενη «κοινωνική φούσκα», σε όλη την εορταστική περίοδο.

Ωστόσο, θεωρείται ύψιστης σημασίας να μη συμμετέχουν σε συναθροίσεις και συναντήσεις ευπαθείς ομάδες και ηλικιωμένοι και προφανώς όσοι έχουν ύποπτα συμπτώματα. Η χρήση της μάσκας να γίνεται όπου είναι δυνατόν, για παράδειγμα, στις επισκέψεις σε γιαγιάδες και παππούδες. Η διατήρηση των κανόνων υγιεινής και ο πολύ καλός αερισμός των κλειστών χώρων είναι, επίσης, απαραίτητες προϋποθέσεις ούτως ώστε η διασπορά να κρατηθεί σε χαμηλά επίπεδα. Η απαγόρευση κυκλοφορίας από τις 10 το βράδυ μέχρι τις 5 το πρωί θα είναι σε ισχύ καθ’ όλη τη διάρκεια των εορτών, χωρίς εξαιρέσεις για την Παραμονή και την ημέρα των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς.