Πόσο ρεαλιστική μπορεί να θεωρηθεί η πρόβλεψη των γεγονότων που θα συμβούν μέσα στην επόμενη δεκαετία; Όταν στις μέρες μας με δυσκολία γίνεται η ακριβής πρόγνωση του καιρού της επόμενης εβδομάδας ή όταν είναι ακόμα ανύπαρκτη η εκτίμηση ενός μεγάλου σεισμού. Ωστόσο, υπάρχει κι η άποψη που λέει ότι πιο εύκολα μπορεί κάποιος να μαντέψει τις τάσεις που θα κυριαρχήσουν τα επόμενα 10 χρόνια από το να ρισκάρει, για παράδειγμα, την πορεία του χρηματιστηρίου. Ο Αμερικάνος οικονομολόγος, IrvingFisher, είχε κάνει την παρακάτω δήλωση, μόλις μία εβδομάδα πριν από το μεγάλο κραχ του 1929: «περιμένω να δω την αγορά μετοχών πολύ πιο ψηλά μέσα στους επόμενους μήνες». Ή ο Βρετανός δημοσιογράφος, H. Brailsford, το 1914 ήταν πεπεισμένος ότι «τα σύνορα των σύγχρονων εθνικών κρατών έχουν τελεσίδικα χαραχτεί» και «δεν πρόκειται να γίνει άλλος πόλεμος μεταξύ των έξι Μεγάλων Δυνάμεων». Ύστερα από λίγο καιρό ξέσπασε ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος.
Το σίγουρο είναι πως για να δεις μπροστά, χρειάζεται πρώτα να κοιτάξεις πίσω. Διότι αυτό σου δίνει μια αίσθηση για την αλλαγή που έρχεται. Σε σύγκριση με την προηγούμενη δεκαετία, μπορούμε να επισημάνουμε τους πιο κάτω αριθμούς, που νομίζω ότι διαμορφώνουν σε έναν βαθμό την κλίμακα και τη φύση της αλλαγής. Είχαμε, λοιπόν, τα εξής στοιχεία που αφορούν τη χώρα μας (πηγή: ΕΛΣΤΑΤ, ΕΕΤΤ, ΣΕΤΕ, ΣΕΕΑΕ):
- Το ΑΕΠ από τα 237 δισ. ευρώ το 2009 συρρικνώθηκε στα 184 δισ. ευρώ το 2018.
- Οι εξαγωγές αυξήθηκαν για το ίδιο διάστημα από 45 σε 66 δισ. ευρώ.
- Η κατανάλωση πετρελαιοειδών μειώθηκε από 10,5 εκατ. tmto 2009 σε 7 εκατ. tmto 2018.
- Οι διεθνείς τουριστικές αφίξεις το 2010 προσέγγισαν τα 10,6 εκατ. ενώ το 2018 σχεδόν διπλασιάστηκαν (21 εκατ.).
- Οι τουριστικές εισπράξεις αυξήθηκαν σημαντικά αφού από 9,6 δισ. στερλίνες το 2010 ανήλθαν σε 16 δισ. στερλίνες το 2018.
- Οι δαπάνες για έρευνα και ανάπτυξη μέσα σε 7 χρόνια (από το 2011 έως το 2018) αυξήθηκαν (από 1,4 σε 2,2 δισ. ευρώ).
- Ο αριθμός των γραπτών μηνυμάτων (sms) υποχώρησε σημαντικά, αφού από τα 7,8 δισ. που εστάλησαν το 2009 μόλις 2,4 δισ. ανταλλάχθηκαν το 2017.
- Η κίνηση των mobiledata εκτινάχθηκε από τα 7,1 δισ. ΜΒ το 2009 σε 86 δισ. ΜΒ το 2017.
Μπορείτε να παρατηρήσετε ότι ανάμεσα σε αυτά που συνέβησαν την προηγούμενη δεκαετία, δεν συμπεριλαμβάνεται ούτε η μεταφορά με ιπτάμενα αυτοκίνητα αλλά ούτε και η αποκλειστική χρήση του bitcoin στις συναλλαγές. Ο κόσμος συνέχισε να κάνει τα ίδια πράγματα με λίγο ίσως διαφορετικό τρόπο. Όπως, για παράδειγμα, προτίμησε να επικοινωνεί μέσω του διαδικτύου αντί με τα «ξεπερασμένα», πλέον, sms. Είναι σημαντικό, λοιπόν, να είμαστε προσεκτικοί με τις πάσης φύσεως τεχνολογικές προβλέψεις. Καθώς δεν είναι λίγες οι φορές που διαψεύστηκαν παταγωδώς. Για παράδειγμα, τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα, που θα έκαναν καθαρότερες και λιγότερο θορυβώδεις τις πόλεις μας, εν έτει 2020 ελάχιστα κυκλοφορούν στους δρόμους. Ή ακόμα η τρισδιάστατη εκτύπωση (3Dprinting), που παρά τις μεγάλες προσδοκίες για ευρεία χρήση σε διάφορους τομείς της οικονομίας, παρέμεινε στάσιμη. Εύκολα συμπεραίνει κανείς ότι μια τεχνολογική πρόβλεψη είναι συχνά ριψοκίνδυνη. Αντίθετα, με μεγαλύτερη ασφάλεια μπορεί να γίνει μια εκτίμηση που αφορά, λόγου χάρη, το δημογραφικό. Άραγε, εσείς γνωρίζατε ότι το 2050 η Γαλλία θα ξεπερνά σε πληθυσμό τη Γερμανία; Κι ότι η Ελλάδα τον ίδιο χρόνο θα έχει 8 εκατ. πληθυσμό εάν συνεχιστεί η υπογεννητικότητα;
Αποτελεί κοινή παραδοχή ότι σε έναν κόσμο όπου το «διαδίκτυο των πραγμάτων» (internetofthings) έχει κάνει ήδη την εμφάνιση του, το κατά πόσο θα αλλάξει η καθημερινότητα μας θα καθοριστεί σε μεγάλο βαθμό από τους ίδιους τους χρήστες. Εσείς θα χρησιμοποιούσατε ένα ποτήρι μπύρας που θα σας προειδοποιούσε ότι τα έχετε τσούξει; Ή θα εμπιστευόσασταν την ασφαλή μεταφορά σας με ένα αυτοοδηγούμενο όχημα (χωρίς οδηγό); Από την άλλη, κι οι ίδιες οι επιχειρήσεις βάζουν πολλές φορές ψηλά τον πήχη, χωρίς τελικά να μπορούν να υλοποιήσουν τις δεσμεύσεις τους. Μπορούμε να θυμηθούμε χαρακτηριστικά την πρόβλεψη του Τζεφ Μπέζος που έλεγε ότι έως το 2018 η Amazon θα παρέδιδε πακέτα με drones. Ακόμη τα περιμένουμε… Κι αν κάποιοι υποστηρίζουν ότι η «λιτή καινοτομία» (frugalinnovation), που θέτει στον πυρήνα της τη δραστική μείωση του κόστους, θα κυριαρχήσει τα επόμενα χρόνια, τότε γιατί δεν προχώρησε το project της Tata με το αυτοκίνητο των 2.200 δολαρίων; Ή το ψυγείο των 70 δολαρίων της Godrej & Boyce;
Νομίζω ότι τα θέματα που πρέπει να μας απασχολήσουν αναφορικά με την τεχνολογική πρόοδο, χρειάζεται να είναι πιο ουσιαστικά. Δηλαδή, είναι δυνατόν να εκδημοκρατιστεί η μάθηση λόγω των εικονικών Πανεπιστημίων που δημιουργούνται; Θα προκύψουν ιατρικά θαύματα μέσα από την ανάπτυξη νέων φαρμάκων και πιο εξελιγμένων θεραπειών; Κι ας αφήσουμε τα πιο φανταχτερά για τους σεναριογράφους ταινιών επιστημονικής φαντασίας.
huffpost
