Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,
Για 3+2 θέματα θα σας μιλήσω σήμερα.
Θέματα που βρίσκονται στον πυρήνα των συζητήσεων τόσο του Eurogroup όσο και του Ecofin.
Θέματα που αφορούν:
1ον. Την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία.
2ον. Την Αναθεώρηση των Δημοσιονομικών Κανόνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
3ον. Την Εμβάθυνση της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης.
4ον. Τις συζητήσεις για το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο 2021-2027.
5ον. Την διάδοση του Κορονοϊού.
Αρχικά θα αναφερθώ στο αντικείμενο των συζητήσεων σε ευρωπαϊκό επίπεδο, και στη συνέχεια στις ελληνικές θέσεις επί αυτών των θεμάτων.
1ον. Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία
Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει δεσμευτεί να καταστεί η πρώτη κλιματικά ουδέτερη περιοχή σε παγκόσμιο επίπεδο έως το 2050, με ακόμη πιο φιλόδοξο στόχο τη μείωση των εκπομπών κατά 50% έως το 2030.
Για την επίτευξη αυτού του φιλόδοξου στόχου, απαιτείται ο σχεδιασμός ενός ολοκληρωμένου πλαισίου πολιτικών μεταρρυθμίσεων, με βασικούς άξονες:
-
- Την προσφορά καθαρής, οικονομικής και ασφαλούς ενέργειας, τη μείωση της εκπομπής άνθρακα, τη βελτίωση υποδομών και την προσιτή για όλους ενέργεια, την αξιοποίηση των ψηφιακών τεχνολογιών.
- Την κατεύθυνση της βιομηχανίας προς μια καθαρή και κυκλική οικονομία.
- Τη δημιουργία ενός πιο φιλικού προς το περιβάλλον κατασκευαστικού κλάδου.
- Την επιτάχυνση του μετασχηματισμού των μεταφορών σε βιώσιμες και έξυπνες τεχνολογίες.
- Το σχεδιασμό για την παροχή υγιεινών, θρεπτικών, υψηλής ποιότητας και φιλικών προς το περιβάλλον τροφίμων.
- Τη διατήρηση και αποκατάσταση των οικοσυστημάτων και των βιοποικιλοτήτων.
Για αυτό το σκοπό απαιτούνται σημαντικές επενδύσεις, από την Ευρωπαϊκή Ένωση, τον εθνικό δημόσιο τομέα, αλλά και τον ιδιωτικό τομέα.
Συγκεκριμένα, το επενδυτικό σχέδιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, υπό τον τίτλο «Βιώσιμη Ευρώπη», φιλοδοξεί να κινητοποιήσει δημόσιες επενδύσεις.
Δημόσιες επενδύσεις που θα αποδεσμευτούν ιδιωτικά κεφάλαια, μέσα από την ενεργοποίηση των ευρωπαϊκών χρηματοδοτικών μέσων, οδηγώντας σε επενδύσεις ύψους τουλάχιστον 1 τρισ. ευρώ.
Παράλληλα, ο «Μηχανισμός Δίκαιης Μετάβασης» θα παράσχει προσαρμοσμένη χρηματοδοτική και πρακτική στήριξη, προκειμένου να βοηθηθούν οι εργαζόμενοι και να πραγματοποιηθούν οι αναγκαίες επενδύσεις στις περιοχές που αναμένεται να πληγούν περισσότερο.
Η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία θα υλοποιηθεί μέσα από το Ευρωπαϊκό Πράσινο Επενδυτικό Σχέδιο.
Ένα σχέδιο παροχής χρηματοδότησης, κινήτρων για την αποδέσμευση και τον αναπροσανατολισμό δημόσιων και ιδιωτικών επενδύσεων και στήριξης σε δημόσιες αρχές και φορείς υλοποίησης έργων κατά τον προγραμματισμό, τον σχεδιασμό και την εκτέλεση βιώσιμων έργων.
Οι πηγές χρηματοδότησης του Σχεδίου θα είναι:
-
- Ο Προϋπολογισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
- Η Επενδυτική Πρωτοβουλία InvestEU, διάδοχου σχήματος του Ευρωπαϊκού Ταμείου για τις Στρατηγικές Επενδύσεις, δίνοντας εγγυήσεις ώστε η ΕΤΕπ και άλλοι χρηματοδοτικοί φορείς να επενδύσουν σε έργα, προσελκύοντας και ιδιώτες επενδυτές.
- Ο Μηχανισμός Δίκαιης Μετάβασης, ο οποίος θα κινητοποιήσει πρόσθετες επενδύσεις ύψους τουλάχιστον 100 δισ. ευρώ για το διάστημα 2021-2027.
- Τα κονδύλια για την Καινοτομία και τον Εκσυγχρονισμό, τα οποία δεν αποτελούν μέρος του προϋπολογισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά χρηματοδοτούνται από ένα μέρος των εσόδων του.
- Και το σύστημα πλειστηριασμού των δικαιωμάτων εκπομπής διοξειδίου του άνθρακα, στο πλαίσιο του συστήματος εμπορίας εκπομπών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
2ον. Αναθεώρηση των Δημοσιονομικών Κανόνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης
Η παγκόσμια οικονομική και χρηματοπιστωτική κρίση κατέδειξε την ανάγκη καλύτερου συντονισμού και ενισχυμένης εποπτείας των οικονομικών πολιτικών στην Ευρωζώνη.
Η νέα αρχιτεκτονική της οικονομικής διακυβέρνησης διαμορφώθηκε ως εξής:
α) Ενίσχυση των μηχανισμών οικονομικής διακυβέρνησης για την επιτήρηση των δημοσιονομικών πολιτικών των κρατών – μελών.
Το πλαίσιο της οικονομικής διακυβέρνησης έχει γίνει πολυπλοκότερο, καθώς προβλέφθηκε i) η αυστηρότερη πειθαρχία των οικονομικών και δημοσιονομικών πολιτικών, ii) η εποπτεία των μακροοικονομικών ανισορροπιών και iii) η επιβολή κυρώσεων στα κράτη-μελη που αποκλίνουν από τα οριζόμενα στο Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης, για μικρό ή μεγαλύτερο διάστημα.
Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης το οποίο συστάθηκε το 1997, αναθεωρήθηκε το 2005 και ενισχύθηκε περαιτέρω από το πακέτο των έξι νομοθετικών προτάσεων (six-pack), που τέθηκε σε ισχύ τον Δεκέμβριο του 2011.
Ταυτόχρονα, ειδικότερες διατάξεις για τα κράτη-μέλη της ευρωζώνης εισήχθησαν με το πακέτο των δύο νομοθετικών προτάσεων (two-pack), που τέθηκε σε ισχύ τον Μάιο του 2013.
Παράλληλα, η πλειονότητα των κρατών-μελών ανέλαβε επιπλέον δεσμεύσεις, μέσα από τη Συνθήκη για τη Σταθερότητα, το Συντονισμό και τη Διακυβέρνηση, μέρος της οποίας αποτελεί το Δημοσιονομικό Σύμφωνο.
Σύμφωνα με την Ανακοίνωση της Επιτροπής, τον Μάρτιο του 2017, τα αποτελέσματα της αξιολόγησης αυτών των μέτρων οικονομικής διακυβέρνησης, είναι τα εξής:
- Όσον αφορά την εποπτεία, οι κανόνες του θεσμικού πλαισίου είναι συνολικά αποτελεσματικοί.
- Όσον αφορά το προληπτικό σκέλος του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης, τα αποτελέσματα είναι ενθαρρυντικά, καθώς η πλειοψηφία των κρατών-μελών πέτυχαν ή έκαναν πρόοδο προς το Μεσοπρόθεσμο Δημοσιονομικό Στόχο.
- Όσον αφορά το διορθωτικό σκέλος, η διόρθωση των ελλειμμάτων είναι εμφανής, καθώς, το έτος 2011, τα 23 από τα 27 κράτη-μέλη ήταν σε Διαδικασία Υπερβολικού Ελλείμματος, ενώ, το 2017, ήταν 3 από τα 27 κράτη-μέλη.
Επί του παρόντος, κανένα κράτος-μέλος δεν βρίσκεται σε Διαδικασία Υπερβολικού Ελλείμματος, μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας για την Ισπανία, τον Ιούνιο 2019.
Προσφάτως, έχει εκκινήσει η διαδικασία για το άνοιγμα της Διαδικασίας Υπερβολικού Ελλείμματος για τη Ρουμανία, η οποία όμως δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί.
β) Ευρωπαϊκό Εξάμηνο – Συντονισμός των οικονομικών και δημοσιονομικών πολιτικών.
Άλλη σημαντική πτυχή της οικονομικής διακυβέρνησης είναι ο σχεδιασμός του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, που καθιερώθηκε το 2010.
Πρόκειται για τον ετήσιο κύκλο συντονισμού της οικονομικής και δημοσιονομικής πολιτικής στην Ευρωπαϊκή Ένωση, κατά τον οποίον παρέχονται κατευθυντήριες γραμμές στα κράτη-μέλη της, πριν αυτά λάβουν πολιτικές αποφάσεις σε εθνικό επίπεδο.
Την 17η Δεκεμβρίου 2019, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε τη φθινοπωρινή δέσμη εκθέσεων.
Αυτή καθορίζει τις γενικές οικονομικές προτεραιότητες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, περιλαμβάνοντας, μεταξύ άλλων, την Έκθεση για την Ετήσια Στρατηγική Βιώσιμης Ανάπτυξης, την Έκθεση του Μηχανισμού Επαγρύπνησης, την Κοινή Έκθεση για την Απασχόληση και τις Συστάσεις για την οικονομική πολιτική των χωρών της ευρωζώνης.
γ) Ευρωπαϊκό Δημοσιονομικό Συμβούλιο και Εθνικά Δημοσιονομικά Συμβούλια.
Για να συμπληρωθούν και να ενισχυθούν τα μέτρα οικονομικής διακυβέρνησης, συγκροτήθηκε το Ευρωπαϊκό Δημοσιονομικό Συμβούλιο, το 2015, και ακολούθησαν και πολλά εθνικά, όπως το Ελληνικό , το 2014.
3ον. Εμβάθυνση της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης (ΟΝΕ)
Η Έκθεση των 5 Προέδρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που εκδόθηκε τον Ιούνιο του 2015, περιλαμβάνει τρία διαφορετικά στάδια:
- Το 1ο Στάδιο, έχει ως στόχο την «εμβάθυνση στην πράξη».
Βασική επιδίωξη είναι η τόνωση της ανταγωνιστικότητας και της σύγκλισης, η επίτευξη υπεύθυνων δημοσιονομικών πολιτικών, η ενίσχυση της Χρηματοοικονομικής Ένωσης και της δημοκρατικής λογοδοσίας.
- Το 2ο Στάδιο, έχει ως στόχο την «Ολοκλήρωση της ΟΝΕ».
Αφορά τη δρομολόγηση πιο μακροπρόθεσμων δράσεων, με σκοπό η διαδικασία σύγκλισης να αποκτήσει περισσότερο δεσμευτικό χαρακτήρα, μέσα από κοινά συμφωνηθέντες στόχους.
- Το 3ο Στάδιο, το τελικό, το αργότερο έως το 2025, αφορά στη δημιουργία μιας ουσιαστικής ΟΝΕ ως χώρο σταθερότητας και ευημερίας.
Χώρος που θα ελκύει άλλα ευρωπαϊκά κράτη-μέλη να προσχωρήσουν, εφόσον είναι έτοιμα να το πράξουν.
Επισημαίνεται ότι στην Σύνοδο Κορυφής της Ευρωζώνης, του Ιουνίου 2019, σε διευρυμένη σύνθεση, οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, από κοινού με τον Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, εστίασαν στην εμβάθυνση της ΟΝΕ, και έθεσαν ορισμένες βασικές προτεραιότητες:
1η Προτεραιότητα: Τη θέσπιση Δημοσιονομικού Μέσου για τη Σύγκλιση και την Ανταγωνιστικότητα (BICC).
Αυτό το μέσο θα χρηματοδοτεί τις δέσμες διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και δημόσιων επενδύσεων, προκειμένου να ενισχυθεί το αναπτυξιακό δυναμικό των οικονομιών της ευρωζώνης και η ανθεκτικότητα του ενιαίου νομίσματος στους οικονομικούς κλυδωνισμούς.
2η Προτεραιότητα: Τις αλλαγές στη συνθήκη για τη θέσπιση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας, συμπεριλαμβανομένου του κοινού μηχανισμού ασφαλείας για την εξυγίανση των τραπεζών.
Και 3η Προτεραιότητα: Την ολοκλήρωση της Τραπεζικής Ένωσης, μεταξύ άλλων και του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Εγγύησης Καταθέσεων, καθώς και της Ένωσης των Κεφαλαιαγορών.
Όσον αφορά τις προτάσεις για το μέλλον της ευρωζώνης, επικεντρώνονται:
- στην ολοκλήρωση της χρηματοοικονομικής ένωσης, πιθανόν με τη δημιουργία Ευρωπαϊκού Νομισματικού Ταμείου,
- στην επίτευξη οικονομικής και δημοσιονομικής ένωσης, πιθανόν με τη δημιουργία Υπουργείου Οικονομικών και κοινού προϋπολογισμού της ευρωζώνης,
- και στην εδραίωση της δημοκρατικής λογοδοσίας.
Ωστόσο, η εμβάθυνση της ΟΝΕ, εκτός από τα παραπάνω δημοσιονομικά εργαλεία, πρέπει να λάβει υπόψη και την κοινωνική διάσταση.
Οι ευρωπαίοι πολίτες χρειάζονται μια «κοινωνική Ευρώπη», η οποία θα βασίζεται στη βιώσιμη ανάπτυξη, στην προώθηση της οικονομικής και κοινωνικής προόδου, και στη σύγκλιση των οικονομιών, ώστε να μειωθούν οι πιθανότητες ή τουλάχιστον η ένταση μιας νέας χρηματοπιστωτικής κρίσης.
Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,
Η Ελλάδα ανέκαθεν υποστήριζε, και συνεχίζει να υποστηρίζει, την περαιτέρω εμβάθυνση της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης.
Θεωρούμε ότι η ολοκλήρωση της Ο.Ν.Ε. είναι απαραίτητη προκειμένου να αξιοποιηθούν, στο έπακρο, τα οφέλη που προκύπτουν για όλα τα κράτη-μέλη από τη συμμετοχή τους σε αυτή.
Στο πλαίσιο αυτό, χαιρετίζουμε όλες τις σχετικές προσπάθειες που έχουν γίνει κατά τα προηγούμενα έτη.
Ταυτόχρονα, συμμετέχουμε, ενεργά και με εποικοδομητική στάση, στις συζητήσεις με σκοπό την επίτευξη περαιτέρω προόδου.
Επιπλέον, η χώρα μας υποστηρίζει την πρόθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να αξιολογήσει και να βελτιώσει το Ευρωπαϊκό Δημοσιονομικό Πλαίσιο.
Τέλος, η χώρα μας υποστηρίζει, σθεναρά, τη δίκαιη μετάβαση σε μια κλιματικά διατηρήσιμη Ευρωπαϊκή Οικονομία, όπως περιγράφεται στην Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία.
Συγκεκριμένα, οι θέσεις της χώρας μας στα επιμέρους θέματα της ατζέντας έχουν ως εξής:
1ον. Τραπεζική Ένωση
Θεωρούμε ιδιαίτερα σημαντική την ολοκλήρωση της τραπεζικής ένωσης.
Ένωση προς την οποία έχουν γίνει πολύ σημαντικά βήματα, μέσω της εισαγωγής και λειτουργίας μηχανισμών για την ενιαία εποπτεία και εξυγίανση των τραπεζών.
Κατανοούμε την ανάγκη μείωσης των κινδύνων στο ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα.
Στην κατεύθυνση αυτή, κρίνουμε ότι το νομικό πλαίσιο που έχει διαμορφωθεί σε επίπεδο τραπεζικής ένωσης, έχει αυξήσει σημαντικά την ανθεκτικότητα του ευρωπαϊκού τραπεζικού συστήματος, ενώ έχει παράσχει τα κατάλληλα εργαλεία για την αποτροπή ή την αντιμετώπιση μελλοντικών κρίσεων.
Ως εκ τούτου, έχουμε μία σαφή θέση υπέρ της πλήρους ολοκλήρωσης της τραπεζικής ένωσης, μέσω της δημιουργίας ενός κοινού ευρωπαϊκού συστήματος ασφάλισης καταθέσεων.
Αυτό θα αποτελέσει τον τρίτο πυλώνα της τραπεζικής ένωσης, ενισχύοντας σημαντικά την εμπιστοσύνη στο τραπεζικό σύστημα.
2ον. Παροχή επαρκούς ρευστότητας μετά από περιστατικά τραπεζικής εξυγίανσης
Στηρίζουμε τις προσπάθειες για τη δημιουργία ενός μηχανισμού μέσω του οποίου θα είναι δυνατή η παροχή επαρκούς ρευστότητας σε πιστωτικά ιδρύματα, μετά από περιστατικά εξυγίανσης.
Δεδομένου ότι ένα πιστωτικό ίδρυμα, που μόλις έχει εξυγιανθεί, ενδέχεται να αντιμετωπίσει περιορισμούς στην άντληση ρευστότητας από τις αγορές λόγω μειωμένης εμπιστοσύνης, ένας τέτοιος μηχανισμός θα διασφαλίσει την ομαλή λειτουργία του ιδρύματος κατά την περίοδο της μετάβασης από το πρότερο καθεστώς κρίσης στο νέο καθεστώς τραπεζικής ομαλότητας.
3ον. Μεταρρύθμιση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας
Θεωρούμε ιδιαίτερα σημαντική εξέλιξη τη συμφωνία περί μεταρρύθμισης του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας, συμπεριλαμβανομένης και του κοινού μηχανισμού ασφαλείας (common backstop) σε περιστατικά εξυγίανσης τραπεζών.
Η εν λόγω μεταρρύθμιση προσθέτει μία κρίσιμη δικλείδα ασφαλείας στον ενιαίο μηχανισμό εξυγίανσης, αυξάνοντας σημαντικά τους δυνητικούς πόρους στους οποίους το Ενιαίο Ταμείο Εξυγίανσης (Single Resolution Fund) θα έχει πρόσβαση, εφόσον χρειαστεί.
4ον. Ευρωπαϊκή Ένωση Χρηματαγορών
Υποστηρίζουμε την περαιτέρω ανάπτυξη και ολοκλήρωση της ευρωπαϊκής ένωσης κεφαλαιαγορών.
Αναγνωρίζουμε ότι έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος με σειρά νομοθετικών πρωτοβουλιών, αλλά θεωρούμε ότι απαιτούνται πολλά ακόμα βήματα προκειμένου να διαμορφώσουμε μία λειτουργική ευρωπαϊκή ένωση χρηματαγορών.
Τα οφέλη της τελευταίας, τόσο σε όρους ανθεκτικότητας των οικονομιών όσο και σε όρους ρευστότητας και ανάπτυξης, θα είναι σημαντικά, ιδίως μέσω των αυξημένων δυνατοτήτων χρηματοδότησης που θα προσφέρει στον τομέα των ιδιωτικών επενδύσεων.
5ον. Ασφαλές Ευρωπαϊκό περιουσιακό στοιχείο αναφοράς
Σταθερή θέση της χώρας αποτελεί η αναγκαιότητα δημιουργίας ενός κοινού ασφαλούς περιουσιακού στοιχείου αναφοράς, σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Πρόκειται για ένα αρκετά περίπλοκο ζήτημα επί του οποίου, στην παρούσα φάση, υπάρχουν διαφορετικές απόψεις.
Εν τούτοις, θεωρούμε ότι η ύπαρξη ενός τέτοιου στοιχείου είναι απαραίτητη, λόγω του βάθους, της ρευστότητας και της αυξημένης εμπιστοσύνης που θα προσδώσει στις ευρωπαϊκές αγορές κεφαλαίων, αλλά και στην τραπεζική ένωση.
6ον. Δημοσιονομικό μέσο για την ανταγωνιστικότητα και τη σύγκλιση (BICC)
Πρόκειται για δημοσιονομικό μέσο που αφορά τα κράτη-μέλη της ευρωζώνης, το οποίο και θα χρηματοδοτεί την υλοποίηση σημαντικών διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και επενδυτικών έργων.
Η Ελλάδα υποστηρίζει την εισαγωγή αυτού του μέσου αλλά και την ανάγκη διάθεσης επαρκών πόρων, ώστε η λειτουργία του να έχει πραγματικό αντίκτυπο στην οικονομική ανάπτυξη της ευρωζώνης.
Επί του παρόντος, οι συζητήσεις αναφορικά με το συνολικό ύψος των πόρων που θα διατεθούν για το δημοσιονομικό μέσο, συνεχίζονται.
7ον. Κοινό μέσο οικονομικής σταθεροποίησης
Η θέση μας είναι ότι η ολοκλήρωση της οικονομικής αρχιτεκτονικής προϋποθέτει την ύπαρξη ενός κοινού, κεντρικού μηχανισμού για την άσκηση σταθεροποιητικής πολιτικής, σε περιπτώσεις οικονομικών διαταραχών.
Τέτοιο μέσο – σήμερα – δεν υπάρχει, είναι όμως ιδιαίτερα σημαντικό για την αντιμετώπιση οικονομικών κρίσεων και την αποφυγή περιπτώσεων άσκησης προ-κυκλικής εθνικής δημοσιονομικής πολιτικής.
Στο πλαίσιο αυτό, η Ελλάδα στηρίζει την εκπεφρασμένη πρόθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την θεσμοθέτηση ενός ευρωπαϊκού μηχανισμού ασφάλισης έναντι στην ανεργία.
Αναμένει την υποβολή συγκεκριμένης πρότασης, και την ανοικτή και εποικοδομητική συζήτηση επί αυτής.
8ον. Ευρωπαϊκό Δημοσιονομικό Πλαίσιο
Η Ελλάδα αναγνωρίζει ότι πρόκειται για ένα ζήτημα με πολλές διαφορετικές πτυχές.
Οι πιθανές τροποποιήσεις, σε σχέση με το σημερινό πλαίσιο, θα πρέπει να πραγματοποιηθούν κατόπιν εμπεριστατωμένης και ενδελεχούς ανάλυσης και συζήτησης μεταξύ των ευρωπαϊκών θεσμών και των κρατών-μελών της.
Είμαστε απόλυτα ανοιχτοί στη συζήτηση αυτή, η οποία ουσιαστικά τώρα ξεκινάει.
Συμφωνούμε με την προσέγγιση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ότι θα πρέπει να δοθεί αρκετός χρόνος ώστε να εκφραστούν όλες οι απόψεις και να εξεταστούν όλες οι επιλογές.
Κατά την άποψή μας, σημαντικοί παράγοντες θα πρέπει να είναι η διατήρηση μίας ισορροπίας.
Ισορροπίας μεταξύ της απλοποίησης του πλαισίου και της ευελιξίας του να αντιμετωπίζει απρόβλεπτες οικονομικές κρίσεις.
Ταυτόχρονα, συμφωνούμε ότι οι κανόνες πρέπει να είναι προβλέψιμοι, ώστε να δημιουργούν δημοσιονομική αξιοπιστία και να επιτρέπουν τη δυνατότητα χάραξης δημοσιονομικής πολιτικής, σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα.
Το αποτέλεσμα των διαβουλεύσεων πρέπει να είναι ένα δημοσιονομικό πλαίσιο το όποιο, αφενός να σταθεροποιεί τις μακροχρόνιες δημοσιονομικές προσδοκίες, και αφετέρου να επιτρέπει αξιόπιστη ευελιξία στην αντιμετώπιση απρόβλεπτων οικονομικών συνθηκών.
Σε ότι αφορά τη δεύτερη διάσταση, θεωρούμε ιδιαίτερα σημαντικό τον ρόλο και τη μεταχείριση των επενδυτικών δαπανών, προκειμένου να αποφευχθεί το φαινόμενο που παρατηρήθηκε κατά την προηγούμενη κρίση, όταν οι επενδυτικές δαπάνες μειώθηκαν σημαντικά προκειμένου να υποστηρίξουν τη διαδικασία δημοσιονομικής εξυγίανσης.
9ον. Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία
Η Ελλάδα στηρίζει απόλυτα τις προσπάθειες της Επιτροπής για τη διασφάλιση περιβαλλοντικής βιωσιμότητας.
Στο πλαίσιο αυτό, η Κυβέρνηση έχει υποβάλει ένα ιδιαίτερα φιλόδοξο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα, περιλαμβανομένης της δέσμευσης για την απολιγνιτοποίηση της παραγωγής ενέργειας έως το 2028.
Ταυτόχρονα, αντιλαμβανόμαστε τις δυσκολίες επίτευξης των στόχων που έχουν συμφωνηθεί σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης και διατηρούμε κάποιες επιμέρους επιφυλάξεις σε σχέση με ορισμένες προτάσεις της Επιτροπής, ιδίως στον τομέα της φορολογίας.
Επίσης, έχουμε πλήρη συναίσθηση του σημαντικού κόστους που η περιβαλλοντική μετάβαση θα απαιτήσει.
Για το λόγο αυτό, στηρίζουμε απόλυτα τη λειτουργία του μηχανισμού και του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης, με στόχο την υποστήριξη εκείνων των ευρωπαϊκών περιφερειών, ανάμεσα στις οποίες υπάρχουν και ελληνικές περιφέρειες, οι οποίες αναμένεται να πληγούν περισσότερο από τη μετάβαση.
Ως προς αυτό το ζήτημα, κρίνουμε απαραίτητη την αντικειμενική εκτίμηση του κόστους μετάβασης και τη διάθεση επαρκών πόρων, οι οποίοι οφείλουν να κατανεμηθούν βάσει των πραγματικών οικονομικών αναγκών των εμπλεκόμενων περιφερειών.
Διεκδικούμε το καλύτερο για τις ελληνικές περιφέρειες.
Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,
Μία καθοριστική παράμετρος για την αποτελεσματικότητα του πλαισίου οικονομικής διακυβέρνησης στην ευρωζώνη είναι το υπό διαπραγμάτευση νέο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο.
Ένα δημοσιονομικό πλαίσιο που έρχεται σε μία κομβική στιγμή για την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Ένωση η οποία πρέπει να ισορροπήσει μεταξύ της εξόδου του Ηνωμένου Βασιλείου και των αυξημένων αναγκών της.
Μία ισορροπία που, δυστυχώς, δεν έχει ακόμη βρεθεί, όπως φάνηκε από το αποτέλεσμα της τελευταίας έκτακτης Συνόδου Κορυφής, οπότε και οι πολύωρες διαπραγματεύσεις δεν οδήγησαν σε συμφωνία.
Σε συμφωνία για την κατανομή και το ύψος του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού για την επταετία 2021-2027.
Είναι μία κρίσιμη περίοδος για την Ευρώπη, η οποία αφήνει πίσω της μία δύσκολη περίοδο και θέτει ένα πλαίσιο φιλόδοξων πολιτικών για το μέλλον της.
Πολιτικών:
- για τη μετάβαση σε μία βιώσιμη και πράσινη οικονομία,
- για την ενδυνάμωση της ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής οικονομίας,
- για τον ψηφιακό μετασχηματισμό των κοινωνιών μας,
- για την προστασία των συνόρων μας, των ευρωπαϊκών μας συνόρων.
Πρόκειται για φιλόδοξες πολιτικές, που απαιτούν περισσότερους πόρους για να χρηματοδοτηθούν.
Πολιτικές που πρέπει να συνοδέψουν, και όχι να υποκαταστήσουν, τις παραδοσιακές πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Και αναφέρομαι στην Πολιτική Συνοχής και στην Κοινή Αγροτική Πολιτική, οι οποίες και είναι κρίσιμες για την Ελλάδα, χώρα η οποία προσπαθεί να ανακάμψει και να «καλύψει» το χαμένο έδαφος την περασμένης δεκαετίας.
Σε αυτό το πλαίσιο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το 2018, έχει προτείνει, για τη νέα περίοδο, έναν προϋπολογισμό μεγαλύτερο από τον προηγούμενο.
Την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ακολούθησαν οι προτάσεις των διαπραγματευτικών πακέτων από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και, ειδικότερα:
- αυτή της Φινλανδικής προεδρίας, τον Δεκέμβριο του 2019, που πρότεινε μικρότερο προϋπολογισμό,
- και αυτή του Προέδρου Μισέλ, τον Φεβρουάριο του 2020, που πρότεινε ελαφρώς υψηλότερο προϋπολογισμό έναντι της Φινλανδικής πρότασης, αλλά χαμηλότερο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Ωστόσο, κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων, έγινε ξεκάθαρη η στάση μία ομάδας τεσσάρων μεσαίων κρατών-μελών για έναν πιο σφικτό προϋπολογισμό, που δεν θα πρέπει να ξεπεράσει το 1% του Ακαθάριστου Εθνικού Εισοδήματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Κατέστη, δηλαδή, εμφανές ότι κάποιοι πιστεύουν ότι θα πρέπει να κάνουμε περισσότερα με λιγότερους πόρους.
Συνεπώς, υπό αυτά τα δεδομένα, μία συμφωνία δεν ήταν εφικτή, με αποτέλεσμα οι διαβουλεύσεις, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, να συνεχίζονται.
Διαβουλεύσεις κατά τις οποίες οι ελληνικές θέσεις είναι ξεκάθαρες.
Εστιάζουν:
- Στην αύξηση των πόρων στο πλαίσιο της Πολιτικής Συνοχής, δηλαδή σε ένα μεγαλύτερο και εμποσθοβαρές ΕΣΠΑ.
- Στην προστασία του εισοδήματος του αγροτικού κόσμου, λαμβάνοντας υπόψη και την αναγκαία εναρμόνιση με τα νέα παραγωγικά και περιβαλλοντικά δεδομένα.
- Στην εξασφάλιση σημαντικών πόρων, προκειμένου να πραγματοποιηθεί η δίκαιη μετάβαση και η απολιγνιτοποίηση.
- Στη διοχέτευση πόρων για την ενδυνάμωση της καινοτομίας, της ανταγωνιστικότητας και της εξωστρέφειας της παραγωγικής και επιχειρηματικής δραστηριότητας.
- Στη διαμόρφωση συνθηκών για τους ίδιους πόρους, που δεν θα οδηγούν σε άνιση κατανομή του βάρους μεταξύ των κρατών-μελών.
- Και στην εξασφάλιση επαρκών πόρων για τη φύλαξη των ευρωπαϊκών συνόρων και τη διαχείριση του φαινομένου της μετανάστευσης, το οποίο λαμβάνει μεγάλες και επικίνδυνες διαστάσεις.
Ειδικά τις τελευταίες μέρες, που η Ελλάδα δέχεται αιφνίδια, μαζική, οργανωμένη και συντονισμένη πίεση από μετακινήσεις πληθυσμών στα ανατολικά, χερσαία και θαλάσσια, σύνορά της.
Υπό τις συνθήκες αυτές, η παρούσα κατάσταση συνιστά ενεργή, σοβαρή, εξαιρετική και ασύμμετρη απειλή κατά της εθνικής ασφάλειας της χώρας.
Η Ελλάδα ασκεί αταλάντευτα το κυριαρχικό δικαίωμα και τη συνταγματική υποχρέωση να διαφυλάσσει την ακεραιότητά της.
Και η Ελληνική Κυβέρνηση δρα συντονισμένα, με αποφασιστικότητα και αυτοπεποίθηση.
Όπως αποδεικνύεται, για να μείνουμε μόνο στην Ευρωπαϊκή διάσταση:
- από τη σημερινή επίσκεψη της ευρωπαϊκής ηγεσίας στον Έβρο,
- από την υποβολή αιτήματος στην FRONTEX για ανάπτυξη της ομάδας RABIT με στόχο τη φύλαξη των εξωτερικών συνόρων της χώρας, που συνιστούν και σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης,
- και από την άμεση γνωστοποίηση της πρόσφατης απόφασης του Κυβερνητικού Συμβουλίου Εθνικής Άμυνας, στο Συμβούλιο Υπουργών Εξωτερικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για την κίνηση της διαδικασίας ώστε να ληφθούν προσωρινά μέτρα υπέρ της Ελληνικής Δημοκρατίας.
Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,
Το τελευταίο χρονικό διάστημα αναπτύσσεται μία ασύμμετρη απειλή σε παγκόσμιο και ευρωπαϊκό επίπεδο.
Απειλή που σχετίζεται με την μετάδοση του κορωνοϊού.
Απειλή που έχει ήδη δυσμενείς επιπτώσεις στην παγκόσμια, την ευρωπαϊκή και την ελληνική οικονομία.
Επιπτώσεις οι οποίες θα είναι το αντικείμενο του αυριανού έκτακτου Eurogroup, σε τηλεδιάσκεψη, με διευρυμένη βάση.
Προκειμένου να αποτιμηθεί η κατάσταση και να αναληφθούν οι αναγκαίες δράσεις, σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο.
Εμείς, ως Υπουργείο Οικονομικών, αντιμετωπίζουμε το πρόβλημα με σοβαρότητα, προνοητικότητα και υπευθυνότητα.
- Εξετάζουμε, με βάση κάθε φορά τα δεδομένα και τις πιθανές εξελίξεις, τις επιπτώσεις του προβλήματος στην ελληνική οικονομία, στα νοικοκυριά και στις επιχειρήσεις.
- Μελετάμε, σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο, τα εναλλακτικά σενάρια και έχουμε συγκεκριμένα μέτρα για κάθε σενάριο, συνεκτιμώντας και τη δυνατότητα υλοποίησης κάποιων εξ αυτών σε περίπτωση έκτακτης κατάστασης.
- Ταυτόχρονα, συμμετέχουμε στις διαβουλεύσεις και υποστηρίζουμε τη λήψη συντονισμένης δράσης, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, προκειμένου να περιοριστούν οι οικονομικές επιπτώσεις του κορωνοϊού, ανάλογα με το μέγεθος και την εξέλιξη της εξάπλωσής του.
- Συντονίζουμε τις επαφές με τους εκπροσώπους των κλάδων της οικονομίας που επηρεάζονται ή πιθανόν να επηρεαστούν από την εξάπλωση του ιού, προκειμένου να αναληφθούν οι κατάλληλες δράσεις.
- Προβλέψαμε, στη σχετική ΠΝΠ, τη δυνατότητα έκτακτης οικονομικής επιχορήγησης προς το Υπουργείο Υγείας, για την κάλυψη εκτάκτων αναγκών πρόσληψης ιατρικού, νοσηλευτικού και υγειονομικού προσωπικού, καθώς και για την αγορά υλικών και τη λήψη μέτρων προστασίας.
- Ενημερώθηκαν, ηλεκτρονικά, όλοι οι υπάλληλοι της ΑΑΔΕ σχετικά με τις οδηγίες που δόθηκαν από την επίσημη ιστοσελίδα του Υπουργείου Υγείας.
- Έχουν προμηθευτεί όλα τα Τελωνεία της χώρας γάντια και μάσκες, για τους υπαλλήλους που πραγματοποιούν ελέγχους σε επιβάτες.
- Αποστείλαμε, μέσω της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων, εκ μέρους του Υπουργείου Υγείας, προς όλους τους φορολογούμενους ενημερωτικό υλικό για τον ιό.
Απαιτείται, από όλους, ενημέρωση, νηφαλιότητα και ψυχραιμία.
