«Η Τουρκία πρέπει να κατανοήσει ότι η Κύπρος δεν είναι ένα κράτος το οποίο τώρα δημιουργείται, όπως συνέβαινε τα έτη 1959-1960. Η Κύπρος είναι μέλος των Ηνωμένων Εθνών και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Κανένα τρίτο κράτος δεν έχει το δικαίωμα να επεμβαίνει εκεί. Η Τουρκία πρέπει να σέβεται το διεθνές δίκαιο και να αποσύρει τα στρατεύματά της», τονίζει ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς σε συνέντευξή του στη γερμανική εφημερίδα Die Welt.
Ο κ. Κοτζιάς για ακόμα μία φορά καθιστά σαφές ότι το Κυπριακό πρόβλημα εντοπίζεται στην εισβολή και κατοχή του βόρειου τμήματος της Κύπρου από τον τουρκικό στρατό. «Η Άγκυρα παραβίασε τις Συμφωνίες του Λονδίνου και της Ζυρίχης, οι οποίες προέβλεπαν ότι οι εγγυήτριες δυνάμεις -δηλαδή η Ελλάδα, η Μεγάλη Βρετανία και η Τουρκία- πρέπει να συμφωνούν κοινές ενέργειες κατόπιν κοινών συνομιλιών. Η Τουρκία ενήργησε μονομερώς και κατέλαβε το βόρειο τμήμα του νησιού. Και φυσικά δεν παρέμεινε μόνο λίγες μέρες, αλλά στο μεταξύ έχουν περάσει 43 χρόνια», επισημαίνει στη συνέντευξή του ο υπουργός Εξωτερικών.
Κατά τον κ. Κοτζιά η λύση του Κυπριακού έγκειται στην εξασφάλιση της μέγιστης δυνατής ασφάλειας και δικαιωμάτων στις τρεις μικρές μειονότητες (Αρμένιοι, Μαρωνίτες και Λατινοκαθολικοί) και την τουρκοκυπριακή κοινότητα, αλλά και στο να δοθεί στην ελληνοκυπριακή κοινότητα η μεγαλύτερη δυνατή ασφάλεια και δικαιώματα. «Ασφάλεια για τους Ελληνοκυπρίους σημαίνει αποχώρηση του τουρκικού στρατού και τερματισμός κάθε μορφής εγγυητικών δικαιωμάτων, τα οποία να επιτρέπουν στην Τουρκία να επεμβαίνει στην Κύπρο. Ο τουρκικός στρατός πρέπει να φύγει. Το σύστημα των εγγυητριών δυνάμεων πρέπει να καταργηθεί. Θέλουμε ένα ομοσπονδιακό σύστημα που θα δημιουργεί ίσα δικαιώματα», δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών.
Η απόσυρση των τουρκικών στρατευμάτων θα μπορούσε να γίνει σταδιακά. Ο κ. Κοτζιάς επικαλέστηκε ως υπόδειγμα την απόσυρση του σοβιετικού στρατού από την Ανατολική Γερμανία, η οποία διήρκεσε συνολικά τέσσερα χρόνια. Αποσαφήνισε δε ότι «για την επίλυση του Κυπριακού θα πρέπει να οριστεί μία ρήτρα λήξης ισχύος (sunset clause), η οποία θα καθορίζει σαφώς ότι μέσα σε εύλογο χρονικό διάστημα θα πρέπει σε συγκεκριμένη ημέρα να έχει εγκαταλείψει το βόρειο τμήμα του νησιού και ο τελευταίος Τούρκος στρατιώτης».
Ερωτηθείς για τον ρόλο που διαδραματίζει ο Τούρκος Πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν στις διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό, με δεδομένο ότι βρίσκεται υπό την πίεση των Τούρκων εθνικιστών, ο υπουργός Εξωτερικών δήλωσε ότι «είναι μια μεγάλη προσωπικότητα» καθώς «έχει συμβάλει ουσιαστικά στη διαμόρφωση της Τουρκίας και οδήγησε σε άνοδο την τουρκική οικονομία». Δυστυχώς όμως «σήμερα δεν συμπεριφέρεται ανάλογα».
Ο κ. Κοτζιάς εξέφρασε την ελπίδα ότι «τα πρότυπα συμπεριφοράς που έχουν υιοθετηθεί στην Τουρκία μετά την απόπειρα πραξικοπήματος τον Ιούλιο θα αλλάξουν μετά το δημοψήφισμα για τη συνταγματική μεταρρύθμιση στα μέσα Απριλίου». Η Ελλάδα εξαρχής καταδίκασε απερίφραστα την απόπειρα πραξικοπήματος, «αλλά επίσης είπαμε ότι για μας αυτό που είναι σημαντικό είναι η υπεράσπιση των δημοκρατικών αρχών και όχι τα συμφέροντα μεμονωμένων προσώπων».
Αναφορικά με το προσφυγικό πρόβλημα, ο κ. Κοτζιάς έθεσε ως αναγκαία προϋπόθεση για την επίλυσή του την αντιμετώπιση των αιτιών των προσφυγικών ροών και όχι μόνο των συνεπειών τους. «Οι αιτίες είναι οι πόλεμοι στο Ιράκ, τη Συρία, τη Λιβύη και σε άλλες χώρες. Ως παλιός αριστερός, μου είναι δύσκολο να καταλάβω γιατί δεν υπάρχει αντιπολεμικό κίνημα στην Ευρώπη, όπως τότε με τον πόλεμο στο Βιετνάμ», είπε.
Ο υπουργός Εξωτερικών εξήγησε ότι «ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα της ΕΕ είναι ότι δεν έχει στρατηγική διαχείρισης κρίσεων. Υπάρχουν χώρες που προσπαθούν και επιδεικνύουν αλληλεγγύη, όπως η Γερμανία. Και υπάρχουν χώρες που επιδιώκουν μία Ευρώπη a la carte και ενδιαφέρονται μόνον για τα πλεονεκτήματά της. Όμως οι κοινές αποφάσεις πρέπει να εφαρμόζονται από κοινού. Διαφορετικά, η Ευρώπη δεν μπορεί να λειτουργήσει».
Η Ελλάδα χρειάζεται περισσότερη υποστήριξη από τις χώρες της ΕΕ για την αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης. «Οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες παίρνουν από εμάς πολύ λίγους πρόσφυγες και η υποστήριξη που δόθηκε για την επεξεργασία των αιτήσεων ασύλου είναι μόνο ένα κλάσμα αυτού που είχαν υποσχεθεί. Η Ελλάδα έδειξε σε σχέση με την υποδοχή των προσφύγων μεγάλη ανθρωπιά. Αλλά ένα νέο κύμα προσφύγων το φετινό καλοκαίρι θα μας έθετε υπό μεγάλη πίεση. Η Ελλάδα βρίσκεται στο ακραίο όριο των δυνατοτήτων της», είπε ο υπουργός Εξωτερικών.
Σε σχέση με την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την εκ νέου εφαρμογή των κανόνων του Δουβλίνου και την επαναπροώθηση προσφύγων στην Ελλάδα, ο Νίκος Κοτζιάς υπογραμμίζει: «Υπάρχουν ορισμένες χώρες της ΕΕ, οι οποίες πιστεύουν ότι μπορούν να χρησιμοποιήσουν τη νότια Ιταλία και την Ελλάδα ως κλειστά κουτιά, στα οποία θα μπορούν να αποθηκεύουν τους πρόσφυγες. Αυτός όμως δεν είναι ευρωπαϊκός τρόπος σκέψης».
