Πέραν των γνωστών και «κλασικών» επιδομάτων ανεργίας και μητρότητας, ο Οργανισμός Απασχόλησης Εργατικού Δυναμικού χορηγεί αρκετά «άγνωστα» επιδόματα σε ανέργους αλλά και εργαζόμενους, τα οποία αποτελούν μια πρόσκαιρη οικονομική βοήθεια σε κοινωνικές ομάδες που είναι ευάλωτες ή δεν έχουν ενεργό ρόλο στην αγορά εργασίας.
Τα ειδικά επιδόματα του ΟΑΕΔ αφορούν νέους απόφοιτους Λυκείου ή και πτυχιούχους, μητέρες, μακροχρόνια άνεργους αλλά και εποχικά εργαζόμενους, ακόμη και μισθωτούς που είναι σε καθεστώς διαθεσιμότητας, ή σε επίσχεση εργασίας, είτε λόγω αφερεγγυότητας εργοδότη δεν λαμβάνουν τον μισθό τους.
Το Insider.gr παρουσιάζει ορισμένα από αυτά τα επιδόματα, το ύψους τους, καθώς και τις προυποθέσεις χηρήγησής τους.
1. Επίδομα ανεργίας
Πρόκειται για το επίδομα που λαμβάνουν οι μισθωτοί του ιδιωτικού τομέα, μετά από καταγγελία σύμβασης (απόλυση) και αφού συμπληρωθεί συγκεκριμένος αριθμός ημερών ασφάλισης. Το ποσό ανέρχεται σε 360 ευρώ (αυξημένο κατά 10% για κάθε προστατευόμενο μέλος της οικογένειας) και η αίτηση υποβάλλεται από τον ενδιαφερόμενο αυτοπροσώπως, εντός 60 ημερών από την ημερομηνία απόλυσής του, στον ΟΑΕΔ του τόπου κατοικίας του (ή εναλλακτικά στον ΟΑΕΔ που ανήκει με βάση την τελευταία απασχόλησή του).
Οι αιτήσεις που υποβάλλονται κατά το πρώτο επταήμερο μετά την απόλυση, επιδοτούνται από την 7η ημέρα, ενώ όσες υποβάλλονται σε μεταγενέστερο διάστημα επιδοτούνται από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης.
2. Επίδομα Μακροχρονίως Ανέργων
Δικαιούχοι του επιδόματος είναι οι άνεργοι που έχουν ηλικία 20 έως 66 ετών, έχουν ετήσιο οικογενειακό εισόδημα μικρότερο των 10.000 ευρώ και έχουν εξαντλήσει τη 12μηνη τακτική επιδότηση ανεργίας. Εάν ο μακροχρόνια άνεργος έχει προστατευόμενο ανήλικο παιδί, το ανώτατο όριο ετήσιο εισοδήματός του, που απαιτείται για να λάβει το επίδομα, προσαυξάνεται κατά 586,08 ευρώ για κάθε ανήλικο τέκνο.
Ταυτόχρονα θα πρέπει να έχουν υποβάλλει την αίτησή τους εντός αποσβεστικής προθεσμίας δυο μηνών από τη λήξη της 12μηνης τακτικής επιδότησης λόγω ανεργίας και να έχουν συμπληρώσει κατά την ημερομηνία υποβολής της σχετικής αίτησης, χρόνο ανεργίας αδιαλείπτως επί δωδεκάμηνο και να παραμένουν εγγεγραμμένοι στα μητρώα ανέργων του ΟΑΕΔ.
Το ύψος του επιδόματος ανέρχεται στο ποσό των 200 ευρώ και χορηγείται προσωπικά στον ίδιο το δικαιούχο για όσο χρονικό διάστημα είναι άνεργος και σε καμία περίπτωση πέρα από 12 μήνες. Το επίδομα αυτό δεν επιδέχεται προσαυξήσεις, είναι προσωποπαγές και δεν μεταβιβάζεται.
3. Ειδικό Βοήθημα μετά τη λήξη της Επιδότησης Λόγω Ανεργίας
Το δικαιούνται όσοι παραμένουν άνεργοι επί ένα μήνα μετά την λήξη της τακτικής επιδότησης ανεργίας και δεν υπάγονται στις κατηγορίες του άρθρου 22 του Ν. 1836/89 (οικοδόμοι, λατόμοι, ασβεστοποιοί, μουσικοί, τραγουδιστές κλπ).
Το ποσό είναι 190 ευρώ και καταβάλλεται με απόφαση του Δ/ντη της αρμόδιας Υπηρεσίας παροχών του ΟΑΕΔ ύστερα από αίτηση του ενδιαφερόμενου, η οποία υποβάλλεται στην Υπηρεσία Παροχών του τόπου κατοικίας του, μέσα σε δύο μήνες από την λήξη του συγκεκριμένου χρονικού διαστήματος. Για την καταβολή του ειδικού βοηθήματος υπάρχουν κριτήρια σε ότι αφορά το ετήσιο καθαρό οικογενειακό εισόδημα του ασφαλισμένου.
4. Ειδικό Βοήθημα μετά από τρίμηνη παραμονή στα μητρώα ανέργων ΟΑΕΔ
Οι άνεργοι που δεν έχουν προϋποθέσεις τακτικής επιδότησης, δεν υπάγονται στις κατηγορίες του άρθρου 22 του Ν. 1836/89 (οικοδόμοι, λατόμοι, ασβεστοποιοί κ.λ.π) και παραμένουν γραμμένοι στα μητρώα ανέργων του ΟΑΕΔ για τουλάχιστον τρεις μήνες, δικαιούνται του επιδόματος αυτού, που ισούται με 15 βασικά ημερήσια επιδόματα ανεργίας και καταβάλλεται ανά τρίμηνο σε τρεις συνολικά δόσεις μέσα στο ίδιο έτος.
Προϋπόθεση για να λάβουν το βοήθημα είναι να έχουν πραγματοποιήσει 60 τουλάχιστον ημερομίσθια κατά τη διάρκεια του δωδεκάμηνου που προηγείται της υποβολής της αίτησης για το εν λόγω βοήθημα και της εγγραφής τους στα μητρώα ανέργων του ΟΑΕΔ και το εισόδημά τους να μην υπερβαίνει ένα καθορισμένο ποσό.
5. Επίδομα επίσχεσης Εργασίας ή λόγω διακοπής εργασιών της Επιχείρησης:
Δικαιούχοι είναι οι ασφαλισμένοι που δεν συγκεντρώνουν προϋποθέσεις τακτικής επιδότησης σε περίπτωση διακοπής των εργασιών της επιχείρησης και αδυναμίας για οποιοδήποτε λόγο καταγγελίας της σύμβασης εργασίας από τον εργοδότη, ή σε περίπτωση άσκησης από τον μισθωτό του δικαιώματος της επίσχεσης εργασίας. Θα πρέπει επίσης να παραμένουν άνεργοι επί τρεις μήνες και να έχουν πραγματοποιήσει 60 ημέρες εργασίας στο έτος που προηγείται του τριμήνου της ανεργίας.
Το επίδομα ανέρχεται σε 293 ευρώ το μήνα και ο ασφαλισμένος μπορεί να λάβει το ειδικό βοήθημα μέχρι και τρεις φορές μέσα στο έτος. Επίσης ο μισθωτός που είναι σε επίσχεση εργασίας μπορεί να λάβει τακτικό επίδομα ανεργίας από τον ΟΑΕΔ (360 ευρώ), εφόσον συντρέχουν και οι λοιπές νόμιμες προϋποθέσεις. Στην περίπτωση πτώχευσης της επιχείρησης θα πρέπει να προσκομίζεται η Καταγγελία Σύμβασης Εργασίας (απόλυση).
6. Eπιδότηση Νεοεισερχομένων στην αγορά εργασίας
Πάνω από 5.500 άνεργοι νέοι από 20 μέχρι και 29 ετών οι οποίοι έχουν αποφοιτήσει από Δημόσιο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα λαμβάνοντας τίτλο σπουδών οποιασδήποτε εκπαιδευτικής βαθμίδας, λαμβάνουν αυτό το επίδομα από τον ΟΑΕΔ, ύψους 73,37 ευρώ τον μήνα, για πέντε μήνες.
Προϋπόθεση είναι να εγγραφούν στα ειδικά μητρώα ανέργων το αργότερο μέσα σε τρεις μήνες από την λήψη του πτυχίoυ και για τους άνδρες έως τρεις μήνες αφότου έχουν εκπληρώσει τις στρατιωτικές τους υποχρεώσεις ή να έχουν νόμιμα απαλλαγεί.
Ωστόσο από το 2017 το επίδομα αυτό θα καταργηθεί και θα αντικατασταθεί από το Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης, οπότε οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να σπεύσουν να κάνουν την αίτησή τους έως τις 31 Δεκεμβρίου 2016.
7. Παροχή λόγω Αφερεγγυότητας του Εργοδότη
Σκοπός του «λογαριασμού προστασίας εργαζομένων από την αφερεγγυότητα του εργοδότη» είναι η πληρωμή ανεξόφλητων, λόγω αφερεγγυότητας του εργοδότη, αποδοχών μέχρι τριών μηνών που προέρχονται από σύμβαση ή σχέση εξαρτημένης εργασίας και εμπίπτει στο χρονικό διάστημα έξι μηνών που προηγείται της υποβολής της αίτησης, ή της δήλωσης για κήρυξη της πτώχευσης.
Ο ΟΑΕΔ υποκαθιστά τον εργοδότη στα αντίστοιχα δικαιώματα των εργαζομένων, ενώ για τις αποδοχές αυτές καταβάλλει τις ανάλογες εισφορές κοινωνικής ασφάλισης. Οι τυχόν ανεξόφλητες αποδοχές που καταβάλλονται στους δικαιούχους πρέπει να εμπίπτουν μέσα στο χρονικό διάστημα των τελευταίων έξι μηνών. Το εξάμηνο αυτό (αν πρόκειται για την επιχείρηση που πτώχευσε) έχει αφετηρία την ημερομηνία υποβολής της αίτησης ή δήλωσης για κήρυξη της επιχείρησης σε πτώχευση, ενώ για τις λοιπές περιπτώσεις έχει αφετηρία την ημερομηνία δημοσίευσης της Υπουργικής Απόφασης για την ανάκληση (αν πρόκειται για εκκαθάριση επιχείρησης).
Δικαιούχοι της παροχής λόγω αφερεγγυότητας του εργοδότη είναι οι εργαζόμενοι: α) επιχείρησης που κηρύχθηκε σε πτώχευση μετά από δικαστική απόφαση είτε που διαπιστώθηκε ότι η επιχείρηση έκλεισε οριστικά και ότι λόγω ανεπάρκειας του ενεργητικού δεν συντρέχει λόγος κινήσεως της διαδικασίας πτωχεύσεως, ή β) επιχείρησης που τέθηκε σε εκκαθάριση ή γ) επιχείρησης (ασφαλιστικής) της οποίας ανακαλείται η άδεια λειτουργίας, λόγω παράβασης των διατάξεων της ιδιωτικής ασφαλιστικής νομοθεσίας.
8. Επίδομα Διαθεσιμότητας
Όταν ο εργοδότης θέτει τους μισθωτούς σε διαθεσιμότητα, ο ΟΑΕΔ καταβάλλει το 10% του μέσου όρου των τακτικών αποδοχών των δύο τελευταίων μηνών υπό καθεστώς πλήρους απασχόλησης. Οι παροχές αυτές δεν καταβάλλονται για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο από τρεις μήνες κάθε έτος.
Το δικαίωμα του μισθωτού να επιδοτηθεί λόγω διαθεσιμότητας, μπορεί να ασκηθεί μέσα σε 60 ημέρες από την ημερομηνία που τέθηκε σε διαθεσιμότητα (έναρξης αυτής).
9. Ειδική Παροχή Προστασίας της Μητρότητας
Ασφαλισμένες στο ΙΚΑ που κάνουν χρήση της ειδικής άδειας μητρότητας 6έξιμηνών, αφού πρώτα πάρουν τους 3,5 μήνες αδείας μετά τον τοκετό, ή τη μετατρέψουν σε μειωμένο ωράριο εργασίας, δικαιούνται από τον ΟΑΕΔ το νομοθετημένο μισθό των 586 ευρώ μηνιαίως.
Την ειδική άδεια των έξι μηνών δικαιούνται οι μητέρες οι οποίες είναι ασφαλισμένες στο ΙΚΑ–ΕΤΑΜ και απασχολούνται σε επιχειρήσεις ή εκμεταλλεύσεις του ιδιωτικού τομέα, με σχέση εξαρτημένης εργασίας, ορισμένου ή αορίστου χρόνου, με πλήρη ή μερική απασχόληση.
Η άδεια αυτή χορηγείται από τον εργοδότη, μετά τη λήξη της άδειας κυοφορίας και λοχείας ή της ισόχρονης προς το μειωμένο ωράριο αδείας, η και της ετήσιας κανονικής άδειας, εφόσον προβλέπεται η χορήγησή της με βάση τις ετήσιες προθεσμίες.
10. Βοήθημα Ανεργίας Αυτοτελώς και Ανεξαρτήτως Απασχολούμενων
Οι δικαιούχοι του βοηθήματος θα πρέπει να ήταν ελεύθεροι επαγγελματίες ή αυτοτελώς απασχολούμενοι και ασφαλισμένοι αποκλειστικά στους φορείς Ο.Α.Ε.Ε. ή Ε.Τ.Α.Π.-Μ.Μ.Ε., από τους οποίους διέκοψαν αποδεδειγμένα το επάγγελμά τους από την 1.1.2012 και έπειτα.
Παράλληλα θα πρέπει να έχουν πραγματοποιήσει τουλάχιστον τριεέτη συνεχή ή διακεκομμένη ασφάλιση στον ασφαλιστικό φορέα που υπάγονταν και να έχουν καταβάλει την ειδική εισφορά στον Ειδικό Λογαριασμό Ανεργίας υπέρ των Αυτοτελώς και Ανεξαρτήτως Απασχολουμένων που έχει συσταθεί στον ΟΑΕΔ.
Τέλος κατά την υποβολή της αίτηση δεν θα πρέπει οι υποψήφιοι να αυτόαπασχολούνται, ή να έχουν αναλάβει μισθωτή εργασία, ή να λαμβάνουν, ενώ θα πρέπει το συνολικό ατομικό καθαρό εισόδημά τους να μην υπερβαίνει αθροιστικά τις 20.000 ευρώ και να έχουν εξοφλήσει ή ρυθμίσει τις οφειλόμενες ασφαλιστικές εισφορές τους.
11. Ειδικό εποχικό βοήθημα
Ορισμένες επαγγελματικές δραστηριότητες δεν μπορούν να ασκηθούν καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους. Για τους εργαζόμενους αυτούς, έχει καθιερωθεί το ειδικό εποχικό βοήθημα που καταβάλλεται από τον ΟΑΕΔ, ως βοήθημα για το διάστημα που δεν μπορούν να ασκούν την επαγγελματική τους δραστηριότητα. Η καταβολή του βοηθήματος γίνεται σε ετήσια βάση και το ύψος του εξαρτάται από τον επαγγελματικό κλάδο στον οποίο ανήκει ο δικαιούχος (κυμαίνεται από 514 έως 1.028 ευρώ).
Οι δικαιούχοι που ασκούν εποχικό επάγγελμα πρέπει να έχουν πραγματοποιήσει κατά το έτος που προηγείται της καταβολής του εποχικού βοηθήματος 50 έως 210 ημέρες ασφάλισης και όχι πάνω από 240 ημερομίσθια.
Αν πρόκειται για οικοδόμους, πρέπει να έχουν πραγματοποιήσει κατά το έτος που προηγείται της καταβολής του εποχικού βοηθήματος 73 μέχρι 163 πραγματικές ημέρες εργασίας (στις ημέρες προστίθεται προσαύξηση 20%) και θα πρέπει να έχουν απασχοληθεί αποκλειστικά στον οικοδομικό κλάδο.
Αν πρόκειται για μισθωτούς τουριστικών και επισιτιστικών επαγγελμάτων, πρέπει να έχουν πραγματοποιήσει κατά το έτος που προηγείται της καταβολής του εποχικού βοηθήματος τουλάχιστον 75 ημερομίσθια αλλά όχι περισσότερα από 50 την περίοδο Οκτωβρίου-Δεκεμβρίου. Ανώτατο όριο ημερομισθίων στον κλάδο ορίζονται τα 240.
Αν πρόκειται για δασεργάτες – ρητινοσυλλέκτες ή σμυριδορύκτες Νάξου, πρέπει να έχουν πραγματοποιήσει κατά το έτος που προηγείται της καταβολής του εποχικού βοηθήματος 50 έως 240 ημέρες ασφάλισης.
