«Τους είπα μην τον πιστεύετε. Και μου απάντησαν, δεν μπορούμε είναι ο ΥΠΟΙΚ σας» – Πως φτάσαμε στα capital controls – Όταν προκηρύχθηκε το δημοψήφισμα έφυγαν 900 εκατ. ευρώ από τα ΑΤΜ
Σε εξεταστική επιτροπή για τους χειρισμούς του Γιάνη Βαρουφάκη που οδήγησαν στο δημοψήφισμα της 5ης Ιουλίου του 2005, στην επώδυνη διαπραγμάτευση των 17 ωρών στις Βρυξέλλες και στην υπογραφή του τρίτου Μνημονίου εξελίχθηκε το απογευματινό σκέλος της πολύωρης κατάθεσης του Γιάννη Στουρνάρα στη Βουλή, που ολοκληρώθηκε λίγο πριν από τις οκτώμισι το βράδυ.
Ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας περιέγραψε την πορεία της χώρας προς την επιβολή των capital controls, περιγράφοντας τη ροή των γεγονότων κατά το πρώτο εξάμηνο της διακυβέρνησης από τους ΣΥΡΙΖΑ ΑΝΕΛ, ενώ παράλληλα εξέφρασε την εκτίμηση ότι έχουμε ακόμη πολύ δρόμο να διανύσουμε για να βγούμε στις αγορές.
Ειδικά για την πρώτη περίοδο της διαπραγμάτευσης με υπουργό Οικονομικών τον κ.Γιάνη Βαρουφάκη ο κ.Στουρνάρας ήταν αποκαλυπτικός. Ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Χριστόφος Παπαδόπουλος (σύζυγος της νέας διευθύνουσας συμβούλου του υπερταμείου αποκρατικοποίησεων Όλγας Χαρίτου) προσπάθησε να εκμαιεύσει από τον κ. Στουρνάρα κάποια δήλωση ή έναν υπαινιγμό έστω, ότι η Τράπεζα της Ελλάδος δεν έκανε όσα μπορούσε ή όσα θα έπρεπε προτού επιβληθούν τα capital controls.
«Πήγε ο Βαρουφάκης στην ΕΚΤ και τους είπε: Είμαι υπουργός Οικονομικών μιας χρεοκοπημένης χώρας. Μπήκε και είπε ότι είμαι υπουργός μιας χρεοκοπημένης χώρας! Τους είπα: Μην τον πιστεύετε. Και μου απάντησαν: είναι ο υπουργός Οικονομικών σας δεν μπορούμε να μην τον πιστέψουμε!» αποκάλυψε ο κ. Στουρνάρας όσα έλεγε ο Γιάνης Βαρουφάκης με ανώτατα στελέχη της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.
Οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ επέμειναν ότι για το μπάχαλο με τα capital controls πρέπει να είχε ευθύνες και η Τράπεζα της Ελλάδος χρησιμοποιώντας το επιχείρημα πως έπρεπε να κάνει ό,τι περνούσε από το χέρι του.
«Το πάλεψα όσο μπορούσα. Εκείνη την περίοδο μιλούσα με κυβερνητικά στελέχη και τους έλεγα να μαζέψουν τον κ. Βαρουφάκη. Τι θέλετε τώρα; Να σας δείξω τις επιστολές που έστελνα;» σχεδόν εξομολογήθηκε ο Γιάννης Στουρνάρας.
Πράγματι, αυτό που υποστήριξε ο κ. Στουρνάρας, ενώπιον της Επιτροπής, ότι έλεγε ο κ. Βαρουφάκης στην ΕΚΤ («είμαι υπουργός Οικονομικών μιας χρεοκοπημένης χώρας»), ο τότε υπουργός Οικονομικών το δήλωνε και δημοσίως, σε συνεντεύξεις του σε διεθνή μέσα ενημέρωσης. Χαρακτηριστική είναι η συνέντευξή του στην Die Zeit, στις 4 Φεβρουαρίου του 2015, η οποία μάλιστα είχε αυτόν ακριβώς τον τίτλο: «Βαρουφάκης: Είμαι υπουργός Οικονομικών μιας χρεοκοπημένης χώρας».
Οι διάλογοι για τις ευθύνες Βαρουφάκη
Διαβάστε αναλυτικά τους διαλόγους του διοικητή της Τραπέζης της Ελλάδος Γιάννη Στουρνάρα με τους βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ Χριστόφορο Παπαδόπουλο και Σωκράτη Φάμελλο στην εξεταστική επιτροπή της Βουλής για τα δάνεια σε Μέσα Ενημέρωσης και πολιτικά κόμματα:
Χριστόφορος Παπαδόπουλος (βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ): Είχατε εργαλεία για να αποτραπεί η εκροή καταθέσεων στο εξωτερικό (σ.σ. κατά το πρώτο εξάμηνο διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ);
Στουρνάρας: Δεν νομίζω ότι έφυγαν στο εξωτερικό. Το μεγαλύτερο μέρος πήγε στα στρώματα
Παπαδόπουλος: Οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ τότε το είχαν καταγγείλει και οι εφημερίδες. Είχε γραφεί. Είχαμε τα πολιτικά και τραπεζικά εργαλεία και δεν χρησιμοποιήσαμε ούτε το ένα ούτε το άλλο για να ανακόψουμε την εκροή.
Στουρνάρας: Όταν ο τότε υπουργός Οικονομικών μιλούσε για παράλληλο νόμισμα για ποια εργαλεία μου μιλάτε;
Παπαδόπουλος: Αν είναι δυνατόν να μου μιλάτε για αυτά τα θέματα. Είστε υποχρεωμένος να κάνετε ό,τι περνά από το χέρι σας.
Στουρνάρας: Το πάλεψα όσο μπορούσα. Εκείνη την περίοδο μιλούσα με κυβερνητικά στελέχη και τους έλεγα να μαζέψουν τον κ. Βαρουφάκη. Τι θέλετε τώρα; Να σας δείξω τις επιστολές που έστελνα; Μην μου λέτε ότι φταίνε τα στελέχη τραπεζών
Παπαδόπουλος: Δεν αναιρείται η ευθύνη σας για την αποτροπή
Στουρνάρας: Ξέρετε τι τους είπε ο Βαρουφάκης; Τους έπεισε ότι δεν υπάρχει γυρισμός με τον άνθρωπο αυτό.
Παπαδόπουλος: Την θεωρείτε νόμιμη με το waiver την κίνηση της ΕΚΤ; Η τραπεζική ασφυξία είναι νόμιμο, ηθικό, θεμιτό επειδή ο υπουργός είχε μια Α επιχειρηματολογία; Συνάδει με τους ευρωπαϊκούς κανόνες;
Στουρνάρας: Οι κεντρικές τράπεζες δίνουν έκτακτη ρευστότητα όταν υπάρχει επαρκής εξασφάλιση. Με αυτά που έγιναν είχε φθάσει στο μηδέν. Όταν εσύ ο ίδιος δεν προσέχεις γιατί να σε προσέξουν οι άλλοι;
Παπαδόπουλος: Υπάρχουν θεσμοί και θέμα νομισματικής ένωσης και λαϊκής κυριαχίας και όλα
Στουρνάρας: Πήγε ο Βαρουφάκης στην ΕΚΤ και τους είπε ότι είμαι υπουργός Οικονομικών μιας χρεοκοπημένης χώρας. Μπηκε και είπε ότι είμαι υπουργός μιας χρεοκοπημένης χώρας! Τους είπα μην τον πιστεύετε. Και μου απάντησαν είναι ο υπουργός Οικονομικών σας δεν μπορούμε να μην τον πιστέψουμε!
Φάμελλος: Είχαμε διπλό πιστωτικό γεγονός.
Παπαδόπουλος: Είναι δυνατόν να γίνεται οικονομικός στραγγαλισμός λόγω μιας δήλωσης υπουργού;
Στουρνάρας: Μα τι λέτε; Ηταν υπουργός Οικονομικών. Μόνο αυτός την δεσμεύει.
Δεν κόπηκε το waiver τον Φεβρουάριο. Το βράδυ του δημοψηφίσματος κόπηκε η ρευστότητα. Στις 4.2 απεκόπησαν τα ομόλογα από την χρηματοδότηση
Παπαδόπουλος: Υποτίθεται στις 20 Φεβρουαρίου θα κάναμε χωρίς εκβιασμό την διαπραγμάτευση. Όμως είχε αναιρεθεί
Στουρνάρας: Γιατί γυρνάτε σε ζητήματα που έχουν λυθεί;
Παπαδόπουλος: Δεν γυρνάω εγώ. Μιλώ για ευθύνες της Τράπεζας της Ελλάδος, για αποτροπή μιας κατάστασης.
Πώς φτάσαμε στα capital controls
Την ροή των δραματικών γεγονότων που έγιναν κατά το πρώτο εξάμηνο της διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ αλλά και τις ενδοκυβερνητικές διαφοροποιήσεις των Τσακαλώτου – Δραγασάκη από την κεντρική κυβερνητική πολιτική που τότε εκφραζόταν από τον υπουργό Οικονομικών Γιάνη Βαρουφάκη περιέγραψε ο κ. Γιάννης Στουρνάρας απαντώντας σε ερωτήσεις του κ. Μάκη Βορίδη.
Μ. Βορίδης: θα ήθελα να συνεχίσω την ενδιαφέρουσα ροή ερωτήσεων. Πράγματι γεννά απορίες αυτό το θέμα. Η ΤτΕ δεν είχε θεσμικά εργαλεία για να αποτρέψει την ροή καταθέσεων που επισημάνατε.
Στουρνάρας: τίποτα απολύτως. Σε καθεστώς ελεύθερης διακίνησης δεν μπορείς να κάνεις
Βορίδης: Γιατί ξεκινά σε αυτό το χρονικό σημείο την ένταση της εκροής καταθέσεων
Στουρνάρας: Είχε ξεκινήσει από πριν . Από την αβεβαιότητα εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας.
Βορίδης: Αρα είναι πολιτικός ο λόγος.
Στουρνάρας: Θυμάστε που είπα ότι δεν πρέπει να γίνουν εκλογές και κατηγορήθηκα γι αυτό; Οι διοικητές Κεντρικών Τραπεζών πρέπει να προειδοποιούν για την καταστροφή που έρχεται και αυτό το έκανα
Βορίδης: Ποια είναι η χρονική στιγμή αυτών των επίμαχων δηλώσεων Μπακογιάννη – Γεωργιάδη. Θυμάμαι να έγιναν στο Μάιο. Έπαιξαν κάποιο ρόλο, όταν είπαν ότι όπως πάνε τα πράγματα, πάμε σε capital controls.
Στουρνάρας: Οχι είναι απάντηση. Δεν φταίνε οι δηλώσεις. Είναι ο πυρήνας της οικονομικής πολιτικής. Από αυτό επηρεάζονται τα ομόλογα. Οι θεωρίες για τα CDs έχουν πεθάνει. Δεν υπάρχουν. Οι τιμές ομολόγων κινούνται από τα θεμελιώδη: Τι κάνουν οι κυβερνήσεις
Βορίδης: Είπατε ότι ο υπουργός Οικονομικών ήρθε στην συνεδρίαση του διοικητικού συμβουλίου της ΕΚΤ (σ.σ. για την συνάντηση όπου είπε ότι είναι υπουργός χρεοκοπημένης χώρας)
Στουρνάρας: Οχι πήγε να δει μέλη τις εκτελεστικής επιτροπής της ΕΚΤ στη Φρανκφούρτη. Ο πρόεδρος της εκτελεστικής επιτροπής με ρώτησε αν επιθυμώ να παραστώ. Τον ρώτησα αν έχει θέσει σχετικό ζήτημα ο υπουργός Οικονομικών και μου απάντησε «όχι». Αρα δεν υπηρχε λόγος να πάω
Βορίδης: Πως μάθατε εσείς για το τι είπε ο κ. Βαρουφάκης σε αυτή την συνεδρίαση;
Στουρνάρας: Αμέσως μετά έγινε πρόταση από την εκτελεστική Επιτροπή για πάγωμα των waiver. Προσπάθησα με νύχια και δόντια να το αποσοβήσω. Ρώτησα τον λόγο που μας επέβαλαν αυτό το μέτρο. Τους ζήτησα προσθεσμία 10 ημέρων λέγοντάς τους ότι 10 ημέρες στην πολιτική είναι μεγάλος χρόνος. Δεν τους έπεισα στην ψηφοφορία.
Βορίδης: Αρα έφταιγε η δήλωση Βαρουφάκη.
Στουρνάρας: Οχι ήταν η κεντρική πολιτική που την βεβαίωσε ο υπουργός Οικονομικών. Δεν είπε κάτι διαφορετικό. Βεβαίωσε τους φόβους τους.
Βορίδης:Εχει ακουστεί ότι την ευθύνη των capital controls την φέρει η Τράπεζα.
Στουρνάρας: Τότε δεν υπήρχε εναλλακτική λύση. Το βράδυ της προκήρυξης δημοψηφίσματος έφευγαν χρήματα από ΑΤΜ. Καταλάβαμε ότι την Δευτέρα δεν θα υπάρχει τραπεζικό σύστημα
Βορίδης: Γιατί έφευγαν τα χρήματα. Τι έγινε;
Στουρνάρας : Αβεβαιότητα.
Βορίδης: Είχε σχέση με δημοψήφισμα;
Στουρνάρας: Με το που προκηρύχθηκε δημιουργήθηκε αβεβαιότητα και ο κόσμος έσπευσε στα ΑΤΜ έφυγαν 900 εκατ.ευρώ με κλειστές τράπεζες. Επομένως εμείς ως ΤτΕ κάναμε πρόταση για έκτακτη ρευστότητα. Συνεδρίασε με τηλεδιάσκεψη η ΕΚΤ και το αίτημά μας απορρίφθηκε. Ηταν μονόδρομος τα capital controls.
Βορίδης: Γιατί απορρίφθηκε;
Στουρνάρας: Ηταν τεράστιο το ποσό και δεν υπήρχαν εξασφαλίσεις. Επίσης είχαμε βγει από το πρόγραμμα και άρα δεν καλύπτεσαι θεσμικά. Είχαμε βγει τότε από το πρόγραμμα και χάσαμε την «κάλυψή» μας. Αμέσως έπεσαν οι εξασφαλίσεις των τραπεζών. Η αξία των εξασφαλίσεων έπεσε δραματικά.
Βορίδης: Μιλάγατε με τον υπουργό Οικονομικών ή άλλο μέλος της κυβέρνησης;
Στουρνάρας:. Μιλούσα με Δραγασάκη και Τσακαλώτο . Συνομιλία που ουδέποτε διακόπηκε.
Βοριδης:Με Βαρουφάκη;
Στουρνάρας: Τι να μιλήσεις; ήταν άλλη σχολή σκέψης
Βορίδης: Με Τσακαλώτο και Δραγασάκη τι λέγατε;
Στουρνάρας: Με εμένα έδειχναν κατανόηση και τελικά έγινε … το σωστό.
Στουρνάρας: «Έχουμε ακόμα συγκεκριμένη απόσταση να διανύσουμε πριν βγουμε στις αγορές»
«Έχουμε ακόμα μια συγκεκριμένη απόσταση να διανύσουμε πριν βγούμε στις αγορές» επισήμανε ο Γιάννης Στουρνάρας σε άλλο σημείο της κατάθεσής του στην Εξεταστική Επιτροπή και υπογράμμισε: «Δεν μπορείς να βγεις πριν κλείσει η αξιολόγηση και χωρίς να έχεις μια ένδειξη ότι θα σε δεχτούν και ότι θα βγεις με ένα επιτόκιο αξιοπρεπές» υπογράμμισε.
Σε ό,τι αφορά την άρση των capital controls o κ. Στουρνάρας σημείωσε ότι «δεν μπορείς να προεξοφλήσεις πότε θα γίνει αυτό, μπορείς μόνο να κάνεις μια σταδιακή χαλάρωση όπως κάνουμε». Εξαρτάται από παράγοντες που δεν μπορούν προβλεφθούν, όπως κλείσιμο αξιολόγησης, επαναφορά εμπιστοσύνης και επιστροφή καταθέσεων τόνισε, προσθέτοντας ότι από το Μάιο που έκλεισε η συμφωνία μέχρι σήμερα επέστρεψαν 5 δισεκ. ευρώ.«Έχουμε ακόμα μια συγκεκριμένη απόσταση να διανύσουμε πριν βγούμε στις αγορές» επισήμανε τη Τρίτη ο διοικητής της ΤτΕ Γιάννης Στουρνάρας μιλώντας στην Εξεταστική Επιτροπή για τη διερεύνηση της χρηματοδότησης κομμάτων και μέσων μαζικής ενημέρωσης από τα τραπεζικά ιδρύματα της χώρας.
Η κρίση ήταν δημοσιονομική
Να αναζητηθούν ευθύνες σε όσους έφεραν τη χώρα στην οικονομική κρίση παρότρυνε τους βουλευτές της εξεταστικής επιτροπής ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας. Ο διάλογος ακολουθεί:
Γιάννης Θεοφύλακτος: Μας λέτε ότι όλα ήταν καλώς καμωμένα. Ότι τα δάνεια δόθηκαν νόμιμα και με εγγυήσεις. Αν είναι έτσι γιατί φτάσαμε σε τρεις ανακεφαλαιοποιήσεις;
Στουρνάρας: Δεν έγιναν για τα δάνεια των ΜΜΕ και των κομμάτων.
Θεοφύλακτος: Όσα λέτε είναι σαν να μην αναλαμβάνει κανείς την ευθύνη.
Στουρνάρας: Ισως να μην με καταλάβατε. Είπα από την αρχή ότι η κρίση ήταν δημοσιονομική που εξελίχθηκε σε κρίση χρέους και όχι τραπεζική. Γιατί δεν αναζητάτε την ευθύνη σε όσους έφεραν την χώρα σε αυτή την κατάσταση που δεν είναι οι τράπεζες. Γι αυτό πρέπει να κάνετε εξεταστική – όχι ότι είμαι υπέρ της εξεταστικής.
Η αβεβαιότητα «έβγαλε» τα λεφτά από τις τράπεζες
Νίκος Συρμαλένιος: Να υπάρξουν διευκρινήσεις σε ορισμένα πράγματα που ειπατε για την εκροή καταθέσεων. Να υπενθυμίζω ότι από τις πρώτες δηλώσεις τον Νοέμβριο του 2014 – η μεγάλη φυγή των 46 δις ευρώ έγινε από τον Νοέμβριο έως Ιούλιο 2015 – από τους πρώτους που έκαναν δηλώσεις πανικού ήταν ο κ. Σαμαράς στο καφενείο της Βουλής σε βουλευτές του κυβερνητικού κόμματος. Ελεγε ότι θα έρθουν αυτές οι συνέπειες λόγω του κακού ΣΥΡΙΖΑ.
Στην αρχή των απαντήσεών σας, είπατε επίσης ότι πριν τον Νοέμβριο, από το 2010-2013 υπήρξε φυγή 87 δις ευρω. Επίσης είπατε για το 6μηνο 2015 έφταιξε η κακή οικονομική πολιτική που προκάλεσε αβεβαιότητα. Αν έφταιξε η πολιτική ΣΥΡΙΖΑ, πριν τι έφταιξε;
Στουρνάρας: Τα 87 δις έφυγαν σε 3 χρόνια, τα 47 σε 6 μήνες! Μην μπερδεύουμε τις περιόδους. Ο κόσμος αισθάνθηκε αβεβαιότητα και έβγαλε τα λεφτά.
Συρμαλένιος: Ας το δεχθούμε ότι η αβεβαιότητα ήταν ότι ο ΣΥΡΙΖΑ προσπάθησε να αμφισβητήσει δομικά το πρόγραμμα. Να ακολουθήσει το πρόγραμμά του. Αυτή ήταν η πολιτική που ο κυρίαρχος λαός έδωσε την ψήφο του. Ότι δεν το καταφέραμε είναι άλλο θέμα. Αυτό εντάξει. Ας πουμε ότι οι Ευρωπαίοι δημιούργησαν την αβεβαιότητα με την οικονομική ασφυξία. Τα 87 δις γιατί εφυγαν;
Στουρνάρας: Γιατί υπήρχε αβεβαιότητα για το αν θα μείνουμε το ευρώ. Χαίρομαι γιατί διακρίνω 2 περιόδους στην διακυβέρνησή σας. Σαφώς η 2η είναι καλύτερη. Δεν σας κάνει εντύπωση ότι grexit έφυγε από το τραπέζι;
Μέλος επιτροπής: Τα δημοσιεύματα άλλα λένε.
Στουρνάρας: Γνωστοί γερμανικοί κύκλοι που το φέρνουν τραπέζι… Πάντως και όταν ανέλαβα εγώ το υπουργείο Οικονομικών υπήρχε το θέμα του grexit.
Συρμαλένιος: Αρα δεν ήταν μόνο η πολιτική μας.
Στουρνάρας: Μην το παίρνετε προσωπικά.
Συρμαλένιος: Τι ορίζουμε κακή πολιτική; Αυτή που επιχειρεί η κυβέρνηση να υλοποιήσει με βάση το εκλογικό αποτέλεσμα ή όσα λεει το σιδηρούν καθεστώς της ευρωζώνης;
Στουρνάρας: Ανοίγετε μεγάλη κουβέντα. Με όλη την καλή διάθεση να σας πω το εξής: Υπάρχει ποτέ στην ιστορία δάνειο χωρίς προϋποθέσεις; Το μνημόνιο προϋποθέσεις είναι.
Συρμαλένιος: Σωστό αυτό που λέτε.
Στουρνάρας: Όταν ήμουν υπουργός βουλευτές της συμπολίτευσης διαμαρτύρονταν πολύ για τις παρεμβάσεις μου, όταν έλεγα ότι το μνημόνιο είναι το μόνο κείμενο που έχουμε , δυστυχώς δεν έχουμε άλλο πρόγραμμα.
Συρμαλένιος: Οι 100 δόσεις δεν αύξησαν την εισπραξιμότητα των Ταμείων;
Στουρνάρας: Δεν είμαι τόσο σίγουρος.
Συρμαλένιος : Και ανακούφισε μεγάλο μέρος της κοινωνίας;
Στουρνάρας: Προφανώς απαιτείται λιγότερη λιτότητα και μεγαλύτερη ανάπτυξη. Πως θα έρθει η ανάπτυξη; Με ιδιωτικοποιήσεις. Είμαστε εκτός αγορών. Παλεύουμε να ξαναμπούμε. Ο μόνος τρόπος να φύγουμε από τα μνημόνια είναι να μπούμε στις αγορές με σωστούς όρους. Όχι με επιτόκιο 10%. Είναι μεγάλη κουβέντα.
protothema.gr
