Η σύνδεση της Wagner με το Κρεμλίνο, που φαίνεται να ξεκινά από το 2014, στα γεγονότα του Ντονμπάς – Οι πολυκερδείς επιχειρήσεις στην Αφρική και οι βιαιοπραγίες στη Συρία
O όμιλος Wagner ξεκίνησε ως μία μικρή μυστική παρακρατική δύναμη, αλλά τα τελευταία χρόνια έχει εξελιχθεί σε ένα παγκόσμιο πολεμικό καρτέλ, το οποίο υπό τη διεύθυνση του Γεβγένι Πριγκόζιν λεηλατεί χρυσό, διαμάντια και φυσικούς πόρους, προωθώντας παράλληλα τα στρατηγικά συμφέροντα του Κρεμλίνου, ενώ αποτελεί το “πρόσωπο” της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία.
Στο ντοκιμαντέρ της Wall Street Journal, «Shadow Men: Inside Wagner, Russia’s Secret War Company», μέσα σε 40 λεπτά, παρακολουθούμε την εξέλιξη του ομίλου Wagner, από μία μικρή επιχείρηση ενοικίασης και πώλησης όπλων σε χώρες της Αφρικής και της Λατινικής Αμερικής, σε ένα εκτεταμένο δίκτυο επιχειρήσεων που εξαπλώνεται σε τέσσερις ηπείρους.
Ειδικοί σε διεθνή θέματα και πρώην μισθοφόροι αναλύουν την δομή και τον τρόπο λειτουργίας της οργάνωσης
Σε μία σύντομη αλλά περιεκτική ανάλυση των σχέσεων και της αλληλουχίας των εγκληματικών πράξεων, ο John E. Smith,πρώην διευθυντής του “Γραφείου Ελέγχου Ξένων Περιουσιακών Στοιχείων” του Υπουργείου Οικονομικών των Ηνωμένων Πολιτειών (OFAC), εξηγεί πως ο όμιλος Wagner, μέσα από ένα δίκτυο “συνεργαζόμενων” εταιρειών, ξεπλένει χρήματα και συνδέεται απευθείας με το Κρεμλίνο: “Η Wagner δεν μοιάζει καθόλου με αυτό που οι Αμερικάνοι αντιλαμβάνονται ως “ιδιωτική στρατιωτική εταιρεία. Η Wagner προσλαμβάνει μισθοφόρους που σφαγιάζουν και βιάζουν αμάχους, εκμεταλλεύονται και λεηλατούν φυσικούς πόρους και μεταφέρουν μεγάλο μέρος των κερδών από αυτό πίσω στο Κρεμλίνο. Τα χρήματα ρέουν πίσω στο Κρεμλίνο μέσα από ένα δίκτυο εταιρειών και μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να πληρωθούν μισθοί, όπλα, για να καλυφθούν όλες οι ανάγκες ενός στρατού, αλλά τα χρήματα αυτά δεν προέρχονται από το ρωσικό κράτος”.
Παρομοιάζει την όλη διαδικασία σαν το παιχνίδι της γάτας με το ποντίκι για τις Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά και άλλες κυβερνήσεις που προσπαθούν να το ελέγξουν καθώς όσο επιβάλλουν κυρώσεις στο δίκτυο εταιρειών της Wagner, τόσο περισσότερα νέα εταιρικά σχήματα θα δημιουργούνται για να αποφύγουν αυτές τις κυρώσεις.
Η εξέγερση του Ντονμπάς το 2014
Πηγαίνοντας πίσω στο 2014 και την εξέγερση στο Ντονμπάς, και σε πλήρη αντίθεση με τις δηλώσεις του προέδρου Πούτιν ότι η Ρωσία δεν έχει στείλει στρατό και ότι η εξέγερση είναι υποκινούμενη μόνο από ντόπιους, πολλές μικρές παραστρατιωτικές ομάδες χωρίς αναγνωριστικά χώρας στις στολές τους, κάνουν την εμφάνισή τους. Η μικρή ακόμα και σχετικά άγνωστη παραστρατιωτική οργάνωση Wagner είναι εκεί.
Σύμφωνα με την μαρτυρία του Gleb Irisov, πρώην αξιωματικού της Ρωσικής Αεροπορίας, ο οποίος βρέθηκε στο Ντονμπάς το καλοκαίρι του 2014 σαν μέλος ανθρωπιστικής αποστολής για βοήθεια, αναφέρει ότι έγινε “μάρτυρας πολλών περιπτώσεων όπου οι πολίτες αδυνατούσαν να εξηγήσουν ορισμένα στρατιωτικά εγκλήματα κατά του τοπικού πληθυσμού”, ενώ επισημαίνει ότι υπήρχε έντονη σύγχυση για το ποιος φέρει την ευθύνη για αυτές τις επιθέσεις.
Η μαρτυρία του έρχεται σε πλήρη αντίθεση με το κυβερνητικό αφήγημα των φιλορώσων αυτονομιστών που είχαν την υποστήριξη του ρωσικού κράτους: “Υπήρξαν πολλοί ντόπιοι ακτιβιστές που έγιναν ηγέτες τοπικών στρατιωτικών ομάδων εκείνες τις μέρες. Ωστόσο, δεν ήταν αυτός ο στόχος των Ρώσων, δεν ενδιαφέρονταν να έχουν κανενός είδους πραγματικούς ηγέτες. Όλοι αυτοί οι άνθρωποι θα μπορούσαν πιθανόν να γινουν ανεξέλεγκτοι για το καθεστώς Πούτιν. Σκοτώθηκαν λοιπόν, ένας – ένας, κάτω από αδιευκρίνιστες συνθήκες”.
Στη Συρία στο πλευρό των Ρώσων
To 2015 o Marat Gabidullin, ένας βετεράνος των ρωσικών αερομεταφερόμενων δυνάμεων και πρώην σωματοφύλακας εντάχθηκε στον Όμιλο Wagner και βρέθηκε στη Συρία να πολεμάει με ρωσικά στρατεύματα, υποστηρίζοντας τον πρόεδρο Μπασάρ αλ-Άσαντ. Οι μαρτυρίες του, όπως τις κατέγραψε στα απομνημονεύματά του, διαλύουν κάθε αμφιβολία για τις ημέρες και τα έργα του Ομίλου Wagner, την ύπαρξη και όποια σύνδεσή του με το Κρεμλίνου είχαν μέχρι πρότινος αρνηθεί επανειλημμένα Πριγκόζιν και Πούτιν.
“Η ομάδα Wagner αρχικά, δημιουργήθηκε και χρησιμοποιήθηκε ως όργανο αντισυμβατικού πολέμου, προκειμένου να δημιουργηθούν συνθήκες εύλογης αμφισβήτησης. Από τότε έχει περάσει αναγεννήσεις και μεταμορφώσεις” δηλώνει ο Gabidullin. Η εμπλοκή όμως της ομάδας Wagner στον πόλεμο της Συρίας, σηματοδοτεί και την έναρξη μίας νέας δραστηριότητας για αυτή: την εκμετάλλευση πλουτοπαραγωγικών πηγών τρίτων χωρών, με αντάλλαγμα όπλα και στρατό μισθοφόρων. “Το συμβόλαιό μας ήταν με την εταιρεία Evropolis με αμοιβή 80.000 ρούβλια για έναν μήνα παραμονής στο εκπαιδευτικό κέντρο και 8.000 ρούβλια για κάθε ημέρα που βρισκόμασταν σε ζώνη μάχης” αναφέρει ο πρώην η μισθοφόρος. Η ίδια εταιρεία, Evropolis, όμως, ανέλαβε και την προστασία των πετρελαιοπηγών της χώρας, με αντάλλαγμα το 25% της παραγωγής αυτών, με τεράστιο κέρδος για την Ρωσία.
Και οι βιαιοπραγίες δεν έχουν τέλος. O Abdullah Ismail, μιλάει για τον βασανισμό και την δολοφονία του αδελφού του Mohamed, ο οποίος προσπαθώντας να λιποτακτήσει πιάστηκε αιχμάλωτος Ρώσων παραστρατιωτικών. “Εξαφανίστηκαν τα ίχνη του, ο πατέρας μας τον έψαχνε στις φυλακές και τα νοσοκομεία, μέχρι που διέρρευσε το video με τον βασανισμό και τη δολοφονία του. Ακόμα φοβάμαι για τη ζωή μου και ζω κρυμμένος, για να μη μου συμβεί ό,τι συνέβη και στον αδελφό μου”.
Ο πόλεμος στη Συρία συνεχίζεται με τεράστιο κόστος αλλά και τεράστιο κέρδος μιας και ο Όμιλος Wagner μέσω νέων εταιρειών συνεχίζει να λαμβάνει όλο και μεγαλύτερο μερίδιο των πετρελαιοπηγών της χώρας. Στο πεδίο της μάχης όμως αντιμετωπίζει τεράστιες απώλειες, οι οποίες όμως δεν πλήττουν το γόητρο της χώρας, μιας και εξακολουθεί να αρνείται την ύπαρξη του μισθοφορικού στρατού. “Πολεμούσαμε μόνο για τη ζωή μας πια”, εξομολογείται ο Marat Gabidullin«είχαμε αφήσει πίσω μας τον πόλεμο, υποχωρήσαμε μετρώντας τεράστιες απώλειες». Αντίστοιχα ο Gleb Irisov, ο οποίος πετούσε με τα επίσημα στρατιωτικά ρωσικά αεροσκάφη πάνω από την περιοχή της πετρελαιοπηγής Conoco όπου γινόντουσαν οι μάχες, αναγνώρισε την στρατιωτική ομάδα Wagner, η οποία έκανε χρήση όλων των πόρων του επίσημου ρωσικού στρατού.
Οι επιχειρήσεις στην Αφρική
Το ίδιο σχήμα αρχίζει και εμφανίζεται και σε άλλες χώρες, κυρίως Αφρικανικές με ταραχές στην ενδοχώρα, ή πρώην γαλλικές αποικίες με περιορισμένο πλέον γαλλικό στράτευμα στα εδάφη τους. Η περίπτωση της Κεντροαφρικανικής Δημοκρατίας είναι χαρακτηριστική. Τον Ιανουάριο του 2018 η εταιρεία Sewa παρέχει ασφάλεια στα κυβερνητικά στελέχη, με αντάλλαγμα την εκμετάλλευση των ορυχείων της χώρας, με βασικό το ορυχείο Ndassima, το οποίο μετατρέπει σε βιομηχανική ζώνη εξόρυξης χρυσού, πετώντας έξω την μέχρι τότε εταιρεία διαχείρισης του Axmin, αλλά και την ντόπια αντιπολιτευτική οργάνωση UPC που το εκμεταλλευόταν. Από την μία πλευρά φιλορωσική προπαγάνδα, από την άλλη φρικαλεότητες όπως η σφαγή στο χωριό Boyo, συνθέτουν ξανά το ίδιο επικερδές σκηνικό με εκατομμύρια δολάρια να επιστρέφουν μέσω της Wagner στη Ρωσία, με απώτερο νέο στόχο την χρηματοδότηση του πολέμου στην Ουκρανία.
Η στρατολόγηση κρατουμένων
Με τον πόλεμο της Ουκρανίας σε πλήρη εξέλιξη και την αδυναμία της Ρωσίας να καταλάβει το Κίεβο, η δράση του Ομίλου Wagner, κυρίως στο παραστρατιωτικό κομμάτι αρχίζει και βγαίνει στο φως. Προκειμένου να αντισταθμίσει τις μεγάλες απώλειες, ξεκινάει η στρατολόγηση κρατουμένων με αντάλλαγμα την αμνηστία τους. Φτάνοντας πλέον στον Μάιο του 2023 και μετά από μία δεκαετία κρυφών επιχειρήσεων, διαρρέουν βίντεο όπου ο Γεβγένι Πριγκόζιν εμφανίζεται όχι μόνο στην στρατολόγηση, αλλά εξαπολύει ευθεία επίθεση στο Ρωσικό Υπουργείο Εθνικής Άμυνας ζητώντας πυρομαχικά για τους στρατιώτες του, έχοντας εξασφαλίσει πλέον τη θέση ισχύος του. Η εξέλιξη του Wagner Group δεν μπορεί να προβλεφθεί, αλλά ένας τόσο καλά στημένος και επικερδής μηχανισμός δύσκολα θα αφανιστεί.
protothema.gr
