Νομίζω ότι ο παραπάνω τίτλος ισχύει απόλυτα. Αν γυρίσουμε δε είκοσι χρόνια πίσω, εύκολα θα συμπεράνουμε ότι δεν ήταν καθόλου διαφορετικά, αν δεν ήταν καλύτερα:
▪ Τότε είχαμε τη Δημοτική Υπηρεσία καθαριότητας με πλήρη σύνθεση, που έκανε τη δουλειά που έπρεπε.
▪ Προχωρούσε με επιτυχία η μηχανική αποκομιδή με τους κάδους και ξεκινούσε με αισιοδοξία το πρόγραμμα της ανακύκλωσης της Ελληνικής Εταιρείας Αξιοποίησης Ανακύκλωσης ΑΕ (ΕΕΑΑ) με τους μπλε κάδους, με πολλά υποσχόμενα. Να θυμίσω, η ΕΕΑΑ ιδρύθηκε τον Δεκέμβριο του 2001. Αλλά, ναι, και τότε την πραγματική ανακύκλωση την έκαναν οι ρομά, όπως και σήμερα…
▪ Ο ΧΑΔΑ/ΧΥΤΑ στη Νευρόπολη ήταν και τότε στα κακά του τα χάλια, αλλά δεν είχε ακόμα κορεστεί.
Τι έγινε ή τι δεν έγινε αυτά τα είκοσι χρόνια:
– Έγιναν αρκετές μελέτες για ΧΥΤΑ, με πολλά λεφτά, σπατάλη πολλών δαπανών και εργατοωρών.
– Έγινε μελέτη για ΜΕΑ και ΧΥΤΥ στη Μαλγάρα, ακυρώθηκε και τώρα περιμένουμε τη νέα μελέτη. Ας ελπίσουμε ότι αυτή τη φορά θα ληφθούν υπόψη οι παρατηρήσεις της ΕΕ προς το Υπ. Ανάπτυξης και την Περιφέρεια Πελοποννήσου για την εναρμόνιση με τις υφιστάμενες κοινοτικές οδηγίες, για να μη μείνουν χωρίς χρηματοδότηση, τη στιγμή που έχουν εναποθέσει όλες τις ελπίδες τους, για να ξεφορτωθούν τα σκουπίδια, στη ΜΕΑ/ΧΥΤΑ.
– Έγιναν εξαγγελίες για διαχείριση οργανικών, για ΣΕΔ ΑΕΚΚ, διαχείριση κλαδεμάτων με κλαδοθρυματιστές και διαχείριση ογκωδών, Πράσινα Σημεία και ρεύματα. Λόγια… λόγια… μόνο λόγια…
Αλλά, όπως έχουμε ξαναπεί, δύο είναι οι επιλογές στη διαχείριση των απορριμμάτων:
√ Η μία, να θεωρήσουμε τη διόγκωσή τους ως αέναη και νομοτέλεια, να δεχθούμε τη διαχείρισή τους στις ΜΕΑ και ως πρόβλημα κυρίως την αποκομιδή και την τελική διάθεση. Στην περίπτωση αυτή η ανακύκλωση είναι μια ψεύτικη και υποκριτική επίδειξη περιβαλλοντικής ευαισθησίας, που δε χρειάζεται καν να οργανώνεται με τον καλύτερο τρόπο, παρά μόνο «για τα μάτια». Αυτό δηλαδή που συμβαίνει σήμερα.
√ Η άλλη, να ακολουθήσουμε τις σύγχρονες τάσεις για, κατά το δυνατόν, πολιτικές «μηδενικών αποβλήτων», με σχέδιο για μείωση απορριμμάτων, με κίνητρα και αντικίνητρα, για βιώσιμη διαχείριση. Στην περίπτωση αυτή η Διαλογή στην Πηγή αποτελεί κεντρικό άξονα και προτεραιότητα, τα προγράμματα ανακύκλωσης σχεδιάζονται για τη μέγιστη δυνατή αποτελεσματικότητα, τα οργανικά συγκεντρώνονται, διαχειρίζονται και λιπασματοποιούνται χωριστά και οι Χώροι Ταφής είναι για τα λίγα υπολείμματα.
Μια τέτοια επιλογή δεν είναι μόνο θετική για το περιβάλλον, αλλά και για την απασχόληση∙ ενώ αναβαθμίζει την εικόνα της πόλης και του Δήμου. Η εμπλοκή των δημοτών στο πρόγραμμα μπορεί να είναι η αρχή για ουσιαστικότερη σχέση του δήμου μαζί τους και τα επικοινωνιακά δημοτικά κονδύλια θα χρειαστεί να διατεθούν για ενημερωτικές εκστρατείες και καμπάνιες, αντί για την προβολή του «έργου» της δημοτικής αρχής και του δημάρχου. Οι προτάσεις έτσι γίνονται σαφείς: Επιτέλους ξεκινήστε, οργανώστε και εφαρμόστε τη Διαλογή στη πηγή με το σύστημα πόρτα-πόρτα, με κίνητρα και έλεγχο. Επιτέλους ασχοληθείτε με τη διαχείριση των οργανικών, που είναι το κλειδί σε όλη την ιστορία. Αυτό σημαίνει άμεσα οικιακή κομποστοποίηση, καλή οργάνωση, κάδους και λειτουργία Μονάδας Διαχείρισης των Οργανικών.
Με αυτό τον τρόπο και με βάση τη διεθνή εμπειρία, θα έχουμε σημαντική μείωση και χαμηλό υπόλειμμα για ΧΥΤΥ, όπως και μείωση κατά πολύ του κόστους διαχείρισης των απορριμμάτων.
Λαμία, 20.7.2020
Στέφανος Σταμέλλος
