Της Λίλιαν Χαχοπούλου / Μάνα θα φύγω, θα πάω στην κατάληψη….

Σκηνή πρώτη: Τετάρτη πρωί στην Καποδιστρίου, φορτωμένη με τον συνάδελφο κάμερα, μικρόφωνα, καλώδια έτοιμοι για ρεπορτάζ. Μια παρέα δεκαπεντάχρονων (μέσα σε αυτά και το παιδί μου) μας  χτυπάει στην πλάτη και μας χαιρετάει.

-Advertisement-

• -Τι κάνετε τέτοια ώρα εδώ;
• -Είναι κλειστό το σχολείο, έχουμε κατάληψη, φύγαμε και πάμε τσάρκα στα μαγαζιά και μετά για κρέπες.
• -Πότε κάνατε γενική συνέλευση, τι αιτήματα έχετε;
• -Πώς να κάνουμε συνέλευση ρε μαμά αφού δεν έχουμε ακόμα 15μελές;  Δεν μάθαμε ακόμη τα αιτήματα, το έδωσαν στον διευθυντή το χαρτί. Θα σου πω αύριο.
• -Καλά παιδί μου, ζακέτα να πάρεις και χαρτζιλίκι για την κρέπα…

Σκηνή δεύτερη: Μία μέρα μετά. Πέμπτη πρωί σε κεντρικό καφέ της Λαμίας, περιμένω να πάρω έναν καφέ στο χέρι. Πίσω μου τρεις κοπελίτσες παραγγέλνουν σοκολάτα ζεστή και ρωτάνε αν έχει ελεύθερο τραπέζι στο πατάρι.

• -Κορίτσια δεν έχει σχολείο;
• -Έχουμε κατάληψη
• -Τι αιτήματα έχετε;
• -Α δεν μάθαμε ακόμη

Μα να μην ξέρουν ούτε τα αιτήματα; Αναρωτιέμαι… Πριν καταδικάσω, προσπαθώ να μπω στη θέση των παιδιών. Φέρνω στο μυαλό του τις δικές μου καταλήψεις.

Ετών 15. Η ηλικία που νιώθεις την επανάσταση μέσα σου. Είναι εκείνη η ηλικία που είσαι παιδί αλλά θες να σε λογαριάζουν για μεγάλο. Θες να δείξεις και να αποδείξεις ότι μπορείς και έχεις τη δύναμη να αντιδράσεις σε ότι σε ενοχλεί. Θες να αλλάξεις τον κόσμο. Ξεκινάς από  τον δικό σου κόσμο…  Οι μαύρες σημαίες και τα συνθήματα είναι λαχτάρα στα μάτια σου. ΚΑΤΑΛΗΨΗ. Τέρμα το σχολείο, τέρμα τα μαθήματα, τέρμα οι καθηγητές. Τέρμα η καταπίεση. Βουρ στον αγώνα! Ναι τα έχω ζήσει και εγώ αυτά!

***

Τι είναι τελικά η κατάληψη;

Κατάληψη θεωρείται η με τη βία εγκατάσταση σε ένα δημόσιο κτίριο ή χώρο. Άρα είναι παράνομη. Κάθε τι παράνομο όμως είναι και αθέμιτο;

Αξίζει να σκεφτούμε πως ένα μεγάλο μέρος της κοινωνικής προόδου έχει έρθει από επαναστάσεις, και οι επαναστάσεις είναι πάντα παράνομες.  Φυσικά επανάσταση και δημοκρατία δύσκολα  συμβαδίζουν. Η επανάσταση περιέχει βία. Μπαίνουμε νύχτα στο σχολείο με το έτσι θέλω και δεν αφήνουμε κανένα να μπει μέσα. Δεν χρειάζεται να είμαστε πλειοψηφία. Μαζεύονται πέντε μπροστάρηδες και λένε «παιδιά εμείς θα μπούμε μέσα και δεν θα το κουνήσουμε. Ποιος θα έρθει μαζί μας;» Και όποιος θέλει πάει μαζί τους. Όποιος δεν θέλει δεν πάει…

***

Επαναστάτες με αιτία

Υπήρξαν στην διαδρομή των χρόνων περιπτώσεις όπου οι μαζικές καταλήψεις και κινητοποιήσεις εκ μέρους του μαθητικού κινήματος σε όλη την Ελλάδα ήταν επαναστάσεις με αιτία.

Από την εποχή της χούντας και του συνθήματος «Ψωμί Παιδεία Ελευθερία» , η επόμενη ιστορικά αξιοσημείωτη αντίδραση του μαθητικού κινήματος καταγράφηκε το 1990 – 91.

Οι μαθητές του λυκείου της χρονιάς 90-91, και σημερινοί 40+, ταρακούνησαν τη χώρα με τις άνευ προηγουμένου κινητοποιήσεις τους ενάντια στο «νόμο Κοντογιαννόπουλου» για την εκπαίδευση, που κατέληξαν στην απόσυρση του επίμαχου νόμου και την παραίτηση του τότε υπουργού Παιδείας. Ήταν ίσως η μεγαλύτερη μαθητική αντίδραση που γνώρισε η χώρα από την περίοδο της Μεταπολίτευσης. Ο Νίκος Τεμπονέρας έπεσε νεκρός στη διάρκεια των κινητοποιήσεων ενώ ακολούθησαν τέσσερα θύματα στην Αθήνα από πυρκαγιά που εκδηλώθηκε στο κατάστημα Κ. Μαρούσης στη διάρκεια διαδήλωσης. Όλα αυτά, σε μία περίοδο οξείας πολιτικής αντιπαράθεσης.

Κι αν δεν νομίζετε ότι το μαθητικό εκείνο κίνημα διαμόρφωσε συνειδήσεις, τότε αρκεί να υπενθυμίσουμε ότι ο εκλεγμένος πρωθυπουργός της χώρας ήταν ένας από τους πρωταγωνιστές εκείνων των ημερών. 

Μερικά χρόνια αργότερα, οι μαθητές όλης της Ελλάδας βροντοφώναξαν « Κάτσε καλά Γεράσιμε» αντιδρώντας στην πρόθεση του τότε υπουργού παιδείας Γεράσιμου Αρσένη, να αρχίζουν οι εξετάσεις από τη Β’ Λυκείου. Την ίδια εποχή ο ίδιος ομολογούσε πως το δικό του παιδί, πηγαίνει σε ιδιωτικό λύκειο…

***

Οι «καλές» και οι «κακές» μαθητικές κινητοποιήσεις

11 χρόνια πριν. Ο Δεκέμβρης του 2008 σημαδεύεται από την δολοφονία του 15χρονου Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου. Τα δύο βασικά πανό που συμπυκνώνουν το κλίμα των ημερών είναι το «Δολοφόνοι» και «Εκδίκηση».

1 χρόνο πριν. Μαθητικές καταλήψεις σχολείων και διαδηλώσεις για την Μακεδονία.  

Στις δύο τελευταίες περιπτώσεις Δεκεμβριανά και Μακεδονία, κόμματα και κομματικοποιημένοι πολίτες προχωρούν στον διαχωρισμό «καλές» και «κακές» κινητοποιήσεις, αναλόγως με την κομματική τους τοποθέτηση. Η αλήθεια είναι ότι τα παιδιά όταν έκαναν τις “καλές καταλήψεις” δεν ήταν «αριστεροί» και αντιστοίχως  τα παιδιά που έκαναν τις “κακές” καταλήψεις δεν ήταν «φασίστες». Τα παιδιά είναι νέοι. Το αίμα τους βράζει και δυστυχώς αποτελούν τον εύκολο στόχο του κάθε ινστρούχτορα. Για αυτό καλό θα ήταν τα κόμματα, να  αφήνουν τα παιδιά στην ησυχία τους…

***

Επαναστάτες που ψάχνουν την αιτία

Τι γίνεται όμως στις χρονιές που δεν συμβαίνουν σημαντικές αλλαγές, ή κοινωνικοπολιτικά γεγονότα που μπορούν να ξεσηκώσουν τους μαθητές;

Οι καταλήψεις γίνονται. Βρέξει χιονίσει. Κάθε χρόνο την ίδια εποχή.  Από τα μισά περίπου του Οκτώβρη και σίγουρα πριν τα Χριστούγεννα αφού τότε έρχονται οι γιορτές.

Υπάρχουν φορές που τα προβλήματα είναι όντως σημαντικά. Ένα κτίριο που φωνάζει από μακριά «κίνδυνος – θάνατος» ή «εισέρχεστε με δική σας ευθύνη» είναι ένας σημαντικός λόγος που μπορεί να εγείρει κινητοποιήσεις.

Η έλλειψη πόμολων σε κάποιες πόρτες του σχολείου (ναι υπαρκτό αίτημα φετινής κατάληψης) είναι αιτία κατάληψης του σχολικού κτιρίου;

Θέλετε και κάποια άλλα αιτήματα που τοιχοκολλήθηκαν σε υπό κατάληψη σχολεία;

• -Να μπορούν οι μαθητές να παραγγέλνουν ντελίβερι
• – Μερικές λάμπες πρέπει να αντικατασταθούν
• – Μερικές αίθουσες πρέπει να βαφτούν
• -Μερικές κλειδαριές πρέπει να αλλαχθούν

Ναι όλα αυτά πρέπει να γίνουν. Και μάλιστα άμεσα. Και είναι ευθύνη των αρμοδίων να βρίσκονται πάντα σε ετοιμότητα για να τα αντιμετωπίζουν. Είναι όμως όλα αυτά αιτία κατάληψης;

Και όμως. Σε πολλές περιπτώσεις (αν όχι στις περισσότερες) τα σχολεία κλείνουν ακριβώς για αυτούς τους λόγους. Η αστυνομία περιπολεί γύρω από τα κτίρια. Οι διευθυντές αναζητούν τρόπους να ανοίξει το σχολείο ώστε να μην χρεωθούν την κατηγορία της παράβασης καθήκοντος. Οι εκπαιδευτικοί διαμαρτύρονται για αστυνομοκρατία και οι μαθητές, μοιρασμένοι, άλλοι ταμπουρωμένοι πίσω από την πόρτα του σχολικού κτιρίου και άλλοι στους δρόμους για shopping και ζεστή σοκολάτα…

Και όλα αυτά γιατί; Προφανώς γιατί τα ελληνικά σχολεία προσφέρουν εκπαίδευση αλλά όχι παιδεία. Η παιδεία είναι το σύνολο των διαδικασιών που δια-μορφώνουν τον άνθρωπο ως μια ολοκληρωμένη προσωπικότητα και τον αναβαθμίζουν πολιτιστικά. Η εκπαίδευση, περιορίζεται σε γνώσεις ( συγκεκριμένης ύλης) και δεξιότητες ( συγκεκριμένου προγράμματος).

Αν θέλουμε τα σχολεία μας να «βγάζουν» ολοκληρωμένους πολίτες θα πρέπει να απαιτήσουμε το σύστημα εκπαίδευσης, να παρέχει πρώτα από όλα στα παιδιά μας ΠΑΙΔΕΙΑ. Και αυτό το αίτημα δεν λύνεται με καταλήψεις…