Η νέα ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ μάλλον ψηλα αρμενίζει όταν δηλώνει πως ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να ξαναγίνει αξιωματική αντιπολίτευση. Αντί ο Σωκράτης Φάμελλος να πει στους συντρόφους του: «Πάρτε μαζί σας νερό, Το μέλλον μας έχει πολλή ξηρασία», ονειρεύεται την επιστροφή βουλευτών και την ανακατάληψη της δεύτερης θέσης στη Βουλή.
Προφανώς, θέλει να ξορκίσει το κακό. Το μέλλον όντως επιφυλάσσει πολλές δυνατότητες. Όμως -και δυστυχώς για τον ΣΥΡΙΖΑ- όλες καταλήγουν στον θάνατο της κυβερνώσας αριστεράς, ενώ αμφισβητείται ακόμη και η δυνατότητά του να συνεχίσει να υφίσταται ως κοινοβουλευτικά ισχυρό κόμμα. Μάλλον μεταξύ σφύρας και άκμονος θα κινηθούν τα ποσοστά του στις επόμενες εκλογές, εάν το ΠΑΣΟΚ καταφέρει να πετάξει στην περιοχή του 20%, ο Κασσελάκης συνεχίσει να έχει σφυγμό και ο Βαρουφάκης όπως και η Ζωή Κωνσταντοπούλου, λόγω αντισυστημικού λόγου και συμπεριφοράς συνεχίσουν να έχουν, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, άνοδο.
Στην Κουμουνδούρου αν δεν προσγειωθούν στην πεζή και, δυστυχώς γι’ αυτούς, σκληρή πραγματικότητα το πιθανότερο είναι να δουν τον ΣΥΡΙΖΑ να υποχωρεί κι άλλο δημοσκοπικά και αντί να κερδίσει, να χάσει κι άλλους βουλευτές. Εξάλλου, από τους εννέα που έφυγαν προσφάτως (Παππάς, Τζάκρη, Μάλαμα, Θρασκιά, Χρηστίδου, Αποστολάκης, Σαρακιώτης, Αυλωνίτης, Πούλου) οι τρεις ίσως και τέσσερις μάλλον θα προσχωρήσουν στο ΠΑΣΟΚ, ενώ οι άλλοι θα παραμείνουν πιστοί στον Stefanos. Επίσης, αποκλείεται, τουλάχιστον μέχρι το συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ, να επιστρέψουν στο «μαντρί» οι 11 βουλευτές της Νέας Αριστεράς. Και φυσικά αποκλείεται να επιστρέψει η Αθηνά Λινού, αφού κάτι τέτοιο θα ισοδυναμούσε με κήρυξη πολέμου στον Παύλο Πολάκη.
Κατά συνέπεια ο Σωκράτης Φάμελλος θα πρέπει να συμφιλιωθεί με την ιδέα ότι η Κοινοβουλευτική Ομάδα της οποίας ηγείται αριθμεί 26 μέλη, μόλις πέντε περισσότερα από του ΚΚΕ. Οι καιροί με τους 47 βουλευτές επί Τσίπρα και τους 35 επί Κασσελάκη έχουν παρέλθει, ανεπιστρεπτί. Το τέλος του πολιτικού μεγαλοϊδεατισμού και η προσαρμογή στην κοινοβουλευτική πραγματικότητα είναι η πρώτη νάρκη που θα πρέπει να εξουδετερώσει ο Φάμελος, για να μην ακρωτηριαστεί κι άλλο ο ΣΥΡΙΖΑ.
Η δεύτερη νάρκη αφορά την ενότητα της Κουμουνδούρου. Παρά τα όσα λέγονται, δεν είναι σίγουρο ότι ο «σύντροφος 43,5%» Πολάκης θα καθίσει φρόνιμα. Μετά τις γιορτές, περιμένει να δει τι θα κάνει η νέα ηγεσία με το συνέδριο. Θα γίνει, όπως λέει ο Φάμελλος, την άνοιξη; Και πότε; Τον Μάρτιο ή στα τέλη Μαΐου ή μήπως μετατεθεί για το φθινόπωρο, όπως επιθυμούν οι περισσότεροι από την «ομάδα των 87», που συγκροτούν τη νέα πλειοψηφία και ελέγχουν οργανωτικά την Κουμουνδούρου; Εάν το συνέδριο καθυστερήσει, παράγοντες, που γνωρίζουν καλά το παρασκήνιο στον ΣΥΡΙΖΑ, υποστηρίζουν πως ο Πολάκης θα ανεβάσει τα ντεσιμπέλ της εσωκομματικής κριτικής και δεν αποκλείουν, εάν δεν ελέγξει -σε συνεργασία, όπως λένε, και με τον Νίκο Παππά- τις εσωκομματικές ισορροπίες να τεθεί σε τροχιά απομάκρυνσης.
Εξάλλου, με τον ΣΥΡΙΖΑ σε μονοψήφια ποσοστά, την έδρα του κόμματος στα Χανιά, όπου εκλέγεται ο Πολάκης, ενδέχεται να την καταλάβει το ΠΑΣΟΚ, εφόσον έλθει δεύτερο κόμμα. Ή λοιπόν ο Σφακιανός πρέπει να μετακομίσει στην Αττική ή να ηγηθεί, κομμάτι δύσκολο πάντως, ενός λαϊκού αριστερού κόμματος που θα διεκδικήσει, όπως και ο Κασσελάκης, ο Χαρίτσης, ο Βαρουφάκης να υπερβεί το 3% και να συνεχίσει να βρίσκεται στη Βουλή. Εξυπακούεται πως μια νέα διάσπαση θα ήταν καταστροφική για τον ΣΥΡΙΖΑ. Και οπωσδήποτε θα τον έφερνε σε δυσχερή θέση στο θέμα των πολιτικών συμμαχιών. Όχι μόνον έναντι του ΠΑΣΟΚ, το οποίο ούτως ή άλλως δεν συμφωνεί όσο εμπεδώνεται στη συνείδηση των ψηφοφόρων ότι είναι αυτό ο βασικός αντίπαλος του Μητσοτάκη και της Δεξιάς, αλλά και στα υπόλοιπα κόμματα που ξεπήδησαν από τη μήτρα του ΣΥΡΙΖΑ και εν δυνάμει θα μπορούσαν να στήσουν ένα Λαϊκό Μέτωπο αλά γκρέκα.
Η απομάκρυνση από το κυβερνητικό παιχνίδι είτε ως απαραίτητος εταίρος είτε ως εμβρυουλκός των συναινέσεων που απαιτούνται για μια προοδευτική κοινοβουλευτική δεδηλωμένη είναι η τρίτη νάρκη που πρέπει να εξουδετερώσουν, το 2025, ο Φάμελος και η νέα ηγετική ομάδα της Κουμουνδούρου. Ενδεχομένως, αυτή είναι και η πλέον δύσκολη να εξουδετερωθεί. Όσο ο ΣΥΡΙΖΑ, λόγω των χαμηλών πολιτικών και εκλογικών πτήσεων, όπως αυτές καταγράφονται στις δημοσκοπήσεις, απομακρύνεται από το κυβερνητικό παιχνίδι τόσο ο ρόλος του στον πολιτικό και δημόσιο βίο μειώνεται. Και όσο μειώνεται ο ρόλος του, υπαρκτός ή δυνητικός, στα κυβερνητικά παίγνια τόσο μειώνεται και η απήχησή του στους κοινωνικούς εταίρους, στους επιχειρηματικούς κύκλους και τους μηντιακούς παράγοντες, που διαμορφώνουν την κοινή γνώμη, και κυρίως στο εκλογικό σώμα.
Η μείωση της δύναμης του ΣΥΡΙΖΑ και η κατάταξή του στα λεγόμενα «μικρομεσαία» κόμματα είναι λογικό, στην εποχή της έκπτωσης των ιδεολογιών και των αξιών, να ενδυναμώνει την ιδιοτέλεια των βουλευτών και των πολιτευτών. Όσοι γνωρίζουν τα κομματικά παρασκήνια ήδη κάνουν λόγο για πολιτικά σούρτα φέρτα στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ με το ΠΑΣΟΚ, ενώ κάποιοι -πρωτίστως για λόγους πολιτικής επιβίωσης- θεωρούν πως οι συζητήσεις για αρραβώνα με τη Νέα Αριστερά πρέπει να καταλήξουν όσο το δυνατόν πιο γρήγορα σε «Σύμφωνο Συμβίωσης». Στην αρχή αυτό μπορεί να είναι, λένε, κοινοβουλευτικό, με διατήρηση της κομματικής αυτοτέλειας, στη συνέχεια προγραμματικό και λίγο πριν στηθούν οι κάλπες θα μπορούσε να υπογράφει και εκλογικό προικοσύμφωνο. Αν τα «ορφανά του Τσίπρα» καταφέρουν μέσα στο 2025 να εξουδετερώσουν την τέταρτη νάρκη, αυτή των πολλαπλών διαιρέσεων, θα μπορούν να ατενίζουν με αισιοδοξία το μέλλον. Κάποιοι αθεράπευτα αισιόδοξοι περιλαμβάνουν στα «ορφανά του Τσίπρα» και την Κωνσταντοπούλου, τον Βαρουφάκη και τον Κασσελάκη.
Κάτι που όμως ανάγεται στη σφαίρα του ανέφικτου αφού το εγώ της Ζωής, του Γιάνη και του Stefanos εικάζεται ότι είναι σε τέτοιο βαθμό αναπτυγμένο που δεν μπορεί να δεχθεί οποιαδήποτε είδους συγκατοίκηση με τους «τιποτόφρονες της Κουμουνδούρου», όπως αποκαλούν τα μέλη της Πλεύσης Ελευθερίας, του ΜΕΡΑ25 και του Κινήματος Δημοκρατίας τους παλαιούς τους συντρόφους. Ακόμη κι αν ήταν ο Τσίπρας αυτός που θα άνοιγε την αγκαλιά του στα «ορφανά» η συγκατοίκηση θα ήταν ανέφικτη αφού Ζωή, Βαρουφάκης και Κασσελάκης είναι αυτοί που μισούν περισσότερο από οποιονδήποτε άλλο τον Αλέξη. Θα μπορούσαν, εάν οι περιστάσεις τους υποχρέωναν, να συνομιλήσουν με τον Φάμελο και τον Χαρίτση ή και κάποιον άλλον είτε από τον παλαιό ΣΥΡΙΖΑ είτε το ΚΚΕ, ενδεχομένως και από το ΠΑΣΟΚ, όχι όμως και με τον πολιτικό τους γεννήτορα, που τον απαρνήθηκαν και τους απαρνήθηκε.
Η πιθανολογούμενη επιστροφή Τσίπρα είναι η πέμπτη νάρκη που πρέπει να εξουδετερώσει ο Φάμελος. Αφενός επειδή ορθώνει τείχη στην πολιτική της συνεργασίας με τα άλλα κόμματα που ξεπήδησαν από τη μήτρα του ΣΥΡΙΖΑ και αφετέρου επειδή με τον Αλέξη σε πρωταγωνιστικό ρόλο ακυρώνεται και η πολιτική συμμαχιών με το ΠΑΣΟΚ, καθώς για τη Χαριλάου Τρικούπη ο Τσίπρας συνεχίζει να είναι «persona non grata», αφού θεωρείται ως βασική πηγή της υπερδεκαετούς κακοδαιμονίας της.
Επιπροσθέτως, η φημολογούμενη επιστροφή Τσίπρα πλήττει την αρχηγική υπόσταση του Φάμελου αφού είναι αρκετοί αυτοί που τον εκλαμβάνουν ως μεταβατική λύση. Η αλήθεια βέβαια είναι πως στις προθέσεις του Τσίπρα δεν είναι η επιστροφή στην ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ. «Δεν τον άφησε στο 18% και ενωμένο για να γυρίσει να τον παραλάβει στο 7% και διασπασμένο», υποστηρίζουν, και έχουν μάλλον δίκαιο, συνομιλητές του πρώην πρωθυπουργού. Να σημειώσουμε πως εκτός από τον Ανδρουλάκη, τον Κασσελάκη, την Ζωή και τον Βαρουφάκη, φλύκταινες ακόμη και στο άκουσμα του ονόματος «Τσίπρας» βγάζουν και άλλα «ορφανά» του Αλέξη, όπως η Αχτσιόγλου, ο Τσακαλώτος, ο Τζανακόπουλος, ο Σκουρλέτης, ο Φίλης και αρκετοί άλλοι από τους βουλευτές και τα στελέχη της Νέας Αριστεράς. Πάντως, σφάλλουν όσοι επιχειρούν, μέσω του αθροίσματος των δημοσκοπικών ποσοστών του ΣΥΡΙΖΑ και των τεσσάρων κομμάτων που ξεπήδησαν από τη μήτρα του, να τεκμηριώσουν την άποψη ότι «η δύναμη της ριζοσπαστικής αριστεράς ξεπερνά το ποσοστό του ΠΑΣΟΚ». Και σφάλλουν επειδή τα περί ου ο λόγος κόμματα, με εξαίρεση τη Νέα Αριστερά και το ΜΕΡΑ25, δεν ανήκουν πλέον στη Ριζοσπαστική Αριστερά. Αλλά και επειδή στην πολιτική η πρόσθεση δεν οδηγεί οπωσδήποτε και σε εκλογική πάχυνση.
Η έκτη νάρκη, η οποία και προηγείται χρονικά των υπολοίπων, σχετίζεται με την προεδρική εκλογή. Μοιάζει ως η πλέον εύκολη να εξουδετερωθεί, όμως ενδέχεται να δυσκολέψουν τα πράγματα για τον ΣΥΡΙΖΑ εάν ο Κυριάκος Μητσοτάκης προτείνει την επανεκλογή της Κατερίνας Σακελλαροπούλου. Όχι μόνον επειδή ο ΣΥΡΙΖΑ την ψήφισε το 2020, αλλά και επειδή προσφάτως ο Αλέξης Τσίπρας έκανε δηλώσεις, οι οποίες ερμηνεύθηκαν ως υποστηρικτικές της Σακελλαροπούλου, για συνέχιση της παραμονής της στην Ηρώδου του Αττικού. Οι περισσότεροι στον ΣΥΡΙΖΑ, και σίγουρα η νέα, υπό τον Φάμελλο, ηγετική ομάδα δεν επιθυμεί όμως την επανεκλογή της Σακελλαροπούλου. Επειδή, όπως λένε, «σε δύο κορυφαία θέματα, τις υποκλοπές και τα Τέμπη, λειτούργησε ως υφυπουργός του Μητσοτάκη. Και προσθέτουν «ακόμη και το γάμο των ομόφυλων ζευγαριών προτίμησε να τον γιορτάσει με την κυβερνητική παρέα».
Το γεγονός ότι είπε «όχι» στην πρόταση της Νέας Αριστεράς για τον Χρήστο Ράμμο θεωρήθηκε πάντως από αρκετούς ως λάθος, αφού ο πρόεδρος της ΑΔΑΕ χαίρει ιδιαίτερης εκτίμησης στον προοδευτικό κόσμο, ενώ ερμηνεύθηκε -και ορθώς- ως εμπόδιο στη συνεργασία με το κόμμα του Αλέξη Χαρίτση. Επίσης, θα υπάρξει πρόβλημα αν ο Μητσοτάκης προτείνει πρόσωπο, που δεν ανήκει στη Δεξιά, είναι εγνωσμένου κύρους και είναι ευρύτερης αποδοχής. Στην περίπτωση αυτή πάει περίπατο η θέση της Κεντρικής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ, την οποίαν υπερασπίζεται δημοσίως και με ζέση ο Νίκος Παππάς, για «αριστερό Πρόεδρο». Τα πράγματα θα γίνουν πιο δύσκολα για τον ΣΥΡΙΖΑ εάν ΠΑΣΟΚ και Νέα Αριστερά συμφωνήσουν σε τυχόν πρόταση Μητσοτάκη να είναι ο Νίκος Αλιβιζάτος, ο διάδοχος της Κατερίνας Σακελλαροπούλου. Εάν ο Μητσοτάκης, με την πρότασή του για το ύπατο αξίωμα, δώσει την εντύπωση ότι επιθυμεί τη συναίνεση και ο ΣΥΡΙΖΑ δείξει ότι εντάσσει την προεδρική εκλογή στην μικροκομματική αντιπαράθεση, κερδισμένη θα είναι η κυβέρνηση και χαμένη η Κουμουνδούρου. Ένα ακόμη σοβαρό θεσμικό πρόβλημα που θα έχει να αντιμετωπίσει ο ΣΥΡΙΖΑ το 2025 ειλναι και αυτό της συνταγματικής αναθεώρησης.
Επειδή όμως θα τεθεί προς συζήτηση μετά από περίπου ένα χρόνο είναι νωρίς να την καταγράψουμε στις νάρκες (αν και είναι και μάλιστα μπορεί να αποδειχθεί και θανατηφόρα), που θα πρέπει να εξουδετερώσουν ο Σωκράτης Φάμελλος και οι συνεργάτες του.
Στις προαναφερθείσες νάρκες θα πρέπει να προσθέσουμε και το κομματικό απαράτ. Ο ΣΥΡΙΖΑ χρειάζεται ένα νέο πρόσωπο. Θα πρέπει ο Φάμελλος να αφοπλίσει την παλιά γενιά και να παρουσιάσει μια ομάδα στελεχών που εκτός από την πολιτική εμπειρία θα πρέπει να διαθέτει τεχνοκρατική ικανότητα, μορφωτική επάρκεια και δεξιότητες, στις οποίες οι πολίτες να νοιωσουν ότι μπορούν να επενδύσουν το παρόν και το μέλλον, το δικό τους και της χώρας. Και για να συμβεί αυτό θα πρέπει να παρουσιάσουν νέο εθνικό και παραγωγικό αφήγημα καθώς και εναλλακτικό πολιτικό και κυβερνητικό σχέδιο. Καλά είναι αυτά που λένε οι Αλέξηδες, ο Τσίπρας και ο Χαρίτσης, ο Φάμελος και ο Κουτσούμπας. Όλα έχουν την σημασία τους. Όμως τη δουλειά θα την κάνουν οι εξαερωμένοι έως και μηδενικοί τραπεζικοί λογαριασμοί, οι τιμες στο σούπερ μάρκετ, ο μισθός που τελειώνει την τρίτη βδομάδα του μήνα, οι γλίσχρες συντάξεις, ο ΕΝΦΙΑ, τα εκκαθαριστικά σημειώματα, τα κοράκια των funds και οι κατασχέσεις των ακινήτων. Για να έχουν όμως σε αυτά εναλλακτικές κυβερνητικές απαντήσεις -ρεαλιστικές, σοβαρές και κοστολογημένες- θα πρέπει, στις ξηρές και άνυδρες μέρες που ζούμε να σκάψουν με τα νύχια τους στις κοινωνικές ανάγκες. Μόνον έτσι θα μπορούν να ελπίζουν είτε να ξαναμπούν στο κυβερνητικό παιχνίδι είτε να ακυρώσουν μια συμμαχία ΝΔ-ΠΑΣΟΚ είτε να συμβάλλουν σε κυβερνητική εναλλακτική της πληθυντικήςΑριστεράς.
Δύσκολα όλα, και θα γίνουν μάλλον πιο δύσκολα, αλλά για την αναδιοργάνωση της Αριστεράς είναι ο μόνος δρόμος…
protothema.gr