Είναι μόλις 29 χρονών. Με όνειρα, φιλοδοξίες και όλη τη ζωή να ανοίγεται μπροστά του. Τι μπορεί όμως να συμβεί στο μέλλον αν δεν γνωρίζεις το παρελθόν; Ίσως αυτή είναι και η ερώτηση πίσω από τους ανθρώπους που αγαπούν την ιστορία. Ο Λαμιώτης Πάνος Σωτηρίου, είναι ένας από αυτούς.
Η αγάπη του για την ιστορία τον οδήγησε στο Ιστορικό αρχαιολογικό Φιλοσοφικής Σχολής του ΕΚΠΑ και στην συνέχεια στο Τμήμα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας και Ιστορίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου όπου ολοκλήρωσε τις μετά πτυχιακές του σπουδές στην Ιστορία . Στον ελεύθερο χρόνο του, “σκαλίζει” το διαδίκτυο αναζητώντας ντοκουμέντα της ιστορίας του νεοελληνικού κράτους, την σχέση του χθες με το σήμερα και τα γεγονότα που διαδραματίστηκαν μέσα στο αέναο ποτάμι του χρόνου. Ήταν 25η Μαρτίου, όταν ο συμπολίτης μας Πάνος Σωτηρίου, έπιασε το κινητό του και άρχισε την αναζήτηση. Και αυτή τη φορά, μέσα σε λίγα λεπτά, ανακάλυψε ένα σπάνιο ντοκουμέντο, ένα ιστορικό βίντεο που έγινε viral και έκανε τον γύρο των δημοσιογραφικών εκπομπών, sites και σελίδων που ασχολούνται με την ιστορία.
Και κάπως έτσι, το όνομα του Πάνου έγινε γνωστό αφού συνδέθηκε με το βίντεο όπου ο Ελευθέριος Βενιζέλος μιλά στην κάμερα, κάνει σαρδάμ και ξεσπά σε γέλια… Και ποιος δεν το έχει δει;
Το βίντεο όπου καταγράφεται ο Ελευθέριος Βενιζέλος, μία από τις εμβληματικότερες πολιτικές φυσιογνωμίες, βρέθηκε στο αρχείο του Πανεπιστημίου της Νότιας Καρολίνας και μας πάει 90 χρόνια πίσω, χάρη στον Πάνο. Και ήρθε η ώρα να γνωρίσουμε καλύτερα, τον νεαρό ερευνητή που έκανε όλη την Ελλάδα να κλικάρει την ανακάλυψη του!
L.N: Η έρευνα που έκανες τις προηγούμενες μέρες έφερε στο φως της δημοσιότητας ένα εξαιρετικά σπάνιο βίντεο με τον Ελευθέριο Βενιζέλο. Η πρώτη και μοναδική μέχρι στιγμής ομιλούσα λήψη της σημαντικότερης ίσως προσωπικότητας της Ελληνικής ιστορίας στον 20ο αιώνα, έχει προκαλέσει έκπληξη σε ιστορικούς κι ερευνητές. Πες μας πως οδηγήθηκες σε αυτή την ιστορική ανακάλυψη;
Π.Σ: Η αναζήτηση για ιστορικά ντοκουμέντα είναι πάντοτε δύσκολη και προϊόν συστηματικής εργασίας. Δεν φτάνει κάποιος απλά να «googlάρει» αυτά που αναζητεί. Στην αναζήτηση πρέπει κάποιος να έχει και το, ας πούμε, εκπαιδευμένο μάτι και τις γνώσεις που θα του επιτρέψουν να αξιολογήσει ως «ιστορικό» το ντοκουμέντο που θα αντικρίσει. Τώρα όσον αφορά την ανακάλυψη του βίντεο με τον Ελευθέριο Βενιζέλο μπορώ να πω πως η ανακάλυψη του έγινε με μία αναζήτηση 2 λεπτών, αλλά σε αυτό βοήθησε και η προηγούμενη μικρή μου εμπειρία σε αναζητήσεις ιστορικών φωτογραφιών και βίντεο περασμένων δεκαετιών. Αξίζει δε να σημειώσω πως η ανακάλυψη έγινε χρησιμοποιώντας το smartphone μου και με αξιολόγηση κάποιων στοιχείων που είδα τυχαία σε ένα βίντεο από μία σελίδα στο facebook. Εντελώς ανορθόδοξος τρόπος ιστορικής έρευνας δηλαδή.
Πλατεία Σιταγοράς (Πλατεία Πάρκου τώρα) Λαμία, Ελλάδα, αρχές 20ού αιώνα. Ταύτιση Παν. Σωτηρίου από το Αρχείο William J. Woodhouse
L.N: Το βίντεο έχει γίνει viral με περισσότερες από 130.000 προβολές στο Facebook και χιλιάδες ακόμη στο διαδίκτυο, σε άλλα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Το περίμενες ότι θα υπάρξει τόσο μεγάλη δημοσιότητα;
Π.Σ: Για την ακρίβεια αυτή τη στιγμή έχει ξεπεράσει τις 136.000 προβολές μόνο στο facebook. Έχει προβληθεί από ειδησεογραφικά sites της Ελλάδας, των ΗΠΑ καθώς και από την τηλεόραση. Η αλήθεια είναι πως περίμενα να λάβει κάποια δημοσιότητα στο πλαίσιο του facebook, αλλά όχι τόση. Πραγματικά έμεινα έκπληκτος, αλλά ως άνθρωπος της ιστορίας αυτό μου δίνει χαρά, γιατί βλέπω πως ο κόσμος έχει αγάπη για την ιστορία της χώρας του.
L.N: Γνωρίζουμε ότι είσαι μέλος του Σωματείου «Μουσείο – Ιστορικό Αρχείο Ρούμελης, 1940-1950». Περιέγραψε μας την δράση και τον στόχο του. Παρακολουθούμε ιδιαίτερα έντονη παρουσία το τελευταίο διάστημα, όπως για παράδειγμα τους “Ιστορικούς Περίπατους”.
Φωτογραφία 5 Πλατεία Ελευθερίας 1941-2018 Γερμανικό BISON 15 CM SIG 33
Π.Σ: Το Σωματείο Μ.Ι.Α.Ρ. 1940-1950 σε συνεργασία με τον Δήμο Λαμιέων αποτελούν την ψυχή του Μουσείου Εθνικής Αντίστασης Λαμίας. Οι δράσεις του Σωματείου έχουν σαν στόχο την διάσωση και προβολή της ιστορικής μνήμης κυρίως της Εθνικής Αντίστασης, αλλά και συνολικά της δεκαετίας του 1940 πάντα με πυρήνες τη Λαμία και το Νομό Φθιώτιδας. Στο πλαίσιο αυτό ήρθαμε σε επικοινωνία με τους ανθρώπους του Σωματείου και συνεργαστήκαμε για να δημιουργήσουμε τον 1ο Ιστορικό Περίπατο Λαμίας που αφορούσε την περίοδο 1940-1944, δηλαδή Ελληνοϊταλικό πόλεμο, Κατοχή, Εθνική Αντίσταση και Απελευθέρωση. Η μαζική ανταπόκριση του κόσμου της Λαμίας μπορώ να πω πως ήταν μία ανταμοιβή. Παράλληλα με τον ιστορικό περίπατο και σε συνεργασία με τα ΓΑΚ-Αρχεία Νομού Φθιώτιδας είχαμε ετοιμάσει μια έκθεση ιστορικής φωτογραφίας, αρχειακού και οπτικοακουστικού υλικού με τίτλο ‘’Η Λαμία σε πόλεμο 1940-1944’’, μία παρουσίαση βιβλίου με πρακτικά συνεδρίου για τον Εμφύλιο και μία παράσταση στο Δημοτικό Θέατρο Λαμίας με ρεμπέτικα της Κατοχής. Μετά διοργανώσαμε τον Ιστορικό Περίπατο Γοργοποτάμου όπου φυσικά το θέμα του ήταν το μεγάλο αυτό γεγονός της κορυφαίας αντιστασιακής δράσης επί Κατοχής, δηλαδή η ανατίναξη της Γέφυρας του Γοργοποτάμου. Ακολούθησε πρόσφατα η παρουσίαση του βιβλίου τα Γέλια του Θανάτου της Γιάννας Δημητριάδη και οι δράσεις συνεχίζονται με τα σεμινάρια Προφορικής Ιστορίας στις 12-14 Απριλίου στο Μουσείο Εθνικής Αντίστασης και με Εκπαιδευτικά σεμινάρια για τη διδασκαλία της ιστορίας της δεκαετίας του 1940-1950 στις 19-21 Απριλίου. Σε όλα τα παραπάνω πάντα υπήρχε συνεργασία με τα ΓΑΚ-Αρχεία Νομού Φθιώτιδας, διάφορους συλλόγους όπως ο Σύλλογος Νεολαίας Γοργοποτάμου, ο Όμιλος Φίλων του Δάσους, ο Χιονοδρομικός και Ορειβατικός Όμιλος Λαμίας, ο Όμιλος Φθιωτών Λογοτεχνών και Συγγραφέων, το ΤΕΙ Στερεάς Ελλάδας, οι Φίλοι των ΑΣΚΙ και φυσικά ο Δήμος Λαμιέων.
Φωτογραφία 6 Δικαστικό Μέγαρο Λαμίας. 1941-2018
L.N: Αν σε ρωτούσα να μου αξιολογήσεις τις τρεις σημαντικότερες στιγμές της ιστορίας στην περιοχή μας, ποιες θα επέλεγες και από ποια χρονική περίοδο;
Π.Σ: Επειδή σαν άνθρωπος δεν έχω καλή σχέση με τα μαθηματικά θα αναφερθώ σε τέσσερις στιγμές που θεωρώ σημαντικές, αλλά με σκοπό να φωτίσω τέσσερις αρετές. Τι εννοώ;
α)Από την αρχαιότητα θα επέλεγα την Μάχη των Θερμοπυλών του 480 π.Χ., λόγω του συμβολισμού που φέρει η μάχη όπου λίγοι τέθηκαν αντιμέτωποι με πολλούς.
β)Από την περίοδο της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 θα επέλεγα την Μάχη της Αλαμάνας στις 22 Απριλίου 1821.
γ)Από την περίοδο της νεότερης ελληνικής Ιστορίας θα επέλεγα την Μάχη της Ταράτσας στις 7 Μαϊου 1897 και δ)την ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοποτάμου στις 25 Νοεμβρίου 1942. Διαβάζοντας κανείς την κάθε ιστορία ξεχωριστά θα δει πως κάθε μία μάχη φανερώνει μία αρετή : α) ανδρεία, β)πίστη σε ιδανικά, γ)ευφυΐα, δ)συνέργεια.
L.N: Περιέγραψε μας τα ενδιαφέροντα σου και ποιοι είναι οι επόμενοι στόχοι σου;
Π.Σ: Τα ενδιαφέροντά μου σχετίζονται με την Ιστορία την δεκαετία του 1940, αλλά και την τοπική. Έχω γράψει μερικά άρθρα για την περιοχή μας και έχω μια κάνει και μία μελέτη για τους πρόσφυγες του Εμφυλίου πολέμου στη Φθιώτιδα. Δείγματα της δουλειάς μου μπορεί κανείς να δει στο προφίλ μου στο facebook και στο site Academia. Μου αρέσει επίσης πολύ η αναζήτηση και η τεκμηρίωση παλιών φωτογραφιών και βίντεο για την πόλη μας και όχι μόνο. Μπορώ να πω πως και σε αυτόν τον τομέα έχω κάνει κάποιες ανακαλύψεις που αφορούν τη Λαμία, αλλά και τον Ελληνοϊταλικό πόλεμο 1940-1941 με δημοσίευση βίντεο από το μέτωπο. Επόμενος στόχος οι διδακτορικές σπουδές. Επίσης μου αρέσει ιδιαίτερα να συνεισφέρω εθελοντικά ενώ συμμετείχα και στην οργανωτική ομάδα του 2ου TEDx Lamia.
Στιγμιότυπο από τις δράσεις του Σωματείου Μ.Ι.Α.Ρ.1940-1950
Τμήμα της έκθεση φωτογραφίας, αρχειακού και οπτικοακουστικού υλικού ”Η Λαμία σε πόλεμο 1940-1944”
