Η εκτεταμένη χρήση μυκητοκτόνων που περιλαμβάνουν αζόλες (κατηγορία χημικών ενώσεων), ιδιαίτερα σε ορισμένες γεωργικές και κηπουρικές πρακτικές, μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο ανάπτυξης ανθεκτικότητας των μυκήτων Aspergillus σε βασικές αντιμυκητιασικές θεραπείες. Αυτό το σημαντικό εύρημα επισημαίνεται σε μια έκθεση των πέντε οργανισμών υγείας και περιβάλλοντος της ΕΕ, με την υποστήριξη του Κοινού Κέντρου Ερευνών (JRC) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Οι οργανισμοί συνεργάστηκαν στο πλαίσιο της προσέγγισης «Ενιαία Υγεία» (One Health) για την αντιμετώπιση αυτής της αυξανόμενης απειλής.
Για πρώτη φορά, οι πέντε οργανισμοί υγείας και περιβάλλοντος της ΕΕ – EFSA, ECDC, ECHA, EEA και EMA – με την υποστήριξη του JRC, εξέτασαν τον τρόπο με τον οποίο η χρήση παρασιτοκτόνων με αζόλες εκτός της ανθρώπινης ιατρικής επηρεάζει τη Δημόσια Υγεία.
Τα φάρμακα με αζόλες είναι απαραίτητα για τη θεραπεία της ασπεργίλλωσης, μιας σοβαρής λοίμωξης που προκαλείται από τους μύκητες Aspergillus. Ωστόσο, οι μύκητες αυτοί γίνονται όλο και πιο ανθεκτικοί σε αυτές τις θεραπείες, μειώνοντας την αποτελεσματικότητά τους.
Οι αζόλες χρησιμοποιούνται ευρέως σε προϊόντα φυτοπροστασίας (παρασιτοκτόνα) για την καταπολέμηση μυκητιασικών ασθενειών στη γεωργία και την κηπουρική, ως κτηνιατρικά φάρμακα για τη θεραπεία μυκητιασικών λοιμώξεων σε ζώα, ως βιοκτόνα σε συντηρητικά ξύλου, ως βιομηχανικές χημικές ουσίες (π.χ. ενδιάμεσα προϊόντα και βαφές) και σε καλλυντικά (π.χ. ως αντιπιτυριδικά μέσα).
Η κοινή έκθεση υπογραμμίζει ότι η εκτεταμένη χρήση τους εκτός της ανθρώπινης ιατρικής, ιδιαίτερα στη γεωργία, συμβάλλει στον κίνδυνο ανθεκτικότητας των μυκήτων Aspergillus στις αζόλες.
Τα δεδομένα που συλλέχθηκαν από τις χώρες της ΕΕ/ΕΟΧ (2010–2021) και περιλαμβάνονται στην έκθεση, καταγράφουν τη χρήση των μυκητοκτόνων με αζόλες σε όλη την Ευρώπη. Τα προϊόντα φυτοπροστασίας αντιπροσωπεύουν το μεγαλύτερο μέρος των αναφερόμενων πωλήσεων σε όλους τους τομείς.
Η αντιμετώπιση της ανθεκτικότητας των Aspergillus στις αζόλες απαιτεί διατομεακή συνεργασία. Η προσέγγιση «Ενιαία Υγεία» συγκέντρωσε ειδικούς της ΕΕ από την ανθρώπινη και κτηνιατρική ιατρική, τη γεωργία και τις περιβαλλοντικές επιστήμες για να εξετάσουν τα υπάρχοντα δεδομένα, να εντοπίσουν τους παράγοντες που προάγουν την ανθεκτικότητα στις αζόλες και να προτείνουν μέτρα για την πρόληψη και τον έλεγχό της.
Αναγνωρίζοντας τη διασυνδεδεμένη φύση αυτής της πρόκλησης, οι ειδικοί των πέντε ευρωπαϊκών οργανισμών πρότειναν τις ακόλουθες δράσεις:
- Προσθήκη νέων συγκεκριμένων απαιτήσεων στις διαδικασίες έγκρισης και αδειοδότησης μυκητοκτόνων με αζόλες.
- Υποστήριξη της έρευνας και της ανάπτυξης νέων μυκητοκτόνων με καινοτόμους μηχανισμούς δράσης που δεν οδηγούν σε ανθεκτικότητα στα αντιμυκητιασικά φάρμακα που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία ανθρώπινων λοιμώξεων.
- Τήρηση καλών γεωργικών και κηπουρικών πρακτικών, σωστή αποθήκευση οργανικών αποβλήτων, αποτελεσματική διαχείριση αποβλήτων και υπεύθυνη χρήση και απόρριψη προϊόντων που έχουν υποστεί επεξεργασία με αζόλες.
- Εφαρμογή αποτελεσματικής διαχείρισης αποβλήτων για ξύλο που έχει υποστεί επεξεργασία με βιοκτόνα αζολών.
- Συλλογή περισσότερων δεδομένων σχετικά με τη χρήση μυκητοκτόνων και αντιμυκητιασικών φαρμάκων με αζόλες.
- Περαιτέρω ανάπτυξη συγκεκριμένων τεχνικών οδηγιών και μεθοδολογιών εκτίμησης κινδύνου για τη στήριξη των ρυθμιστικών αποφάσεων σχετικά με την έγκριση των αζολικών ουσιών και την αντιμετώπιση του κινδύνου ανθεκτικότητας των Aspergillus στις αζόλες.
- Διεξαγωγή περαιτέρω έρευνας για την αντιμετώπιση των υφιστάμενων αβεβαιοτήτων.
ygeiamou.gr
