Η εικόνα γνώριμη: καρέκλες στοιβαγμένες σε μια άκρη, μενού που αλλάζουν για να “χωρέσουν” τις αυξήσεις, ιδιοκτήτες που κάνουν λογαριασμούς στο πίσω μέρος της απόδειξης. Στη Φθιώτιδα, όπως και στα περισσότερα σημεία της χώρας για να είμαστε ειλικρινείς η εστίαση περνά μια από τις πιο δύσκολες περιόδους των τελευταίων ετών — και δεν είναι μόνο η ακρίβεια.
«Μπαίνεις μέσα και αναρωτιέσαι: θα βγάλω τη βδομάδα;», μου έλεγε προχθές ο φίλος μου ο Γιάννης, ιδιοκτήτης καταστήματος εστίασης —παραδοσιακή ταβέρνα—στη βόρεια πλευρά της Λαμίας. «Το ρεύμα ανεβασμένο, τα προϊόντα διπλάσια, και το κράτος ζητάει προκαταβολικά τους φόρους της επόμενης χρονιάς. Ποια επόμενη; Δεν ξέρουμε καν αν θα υπάρχουμε».
Οι αριθμοί μιλούν
Σύμφωνα με στοιχεία του Επιμελητηρίου Φθιώτιδας, περίπου 1.200 επιχειρήσεις εστίασης λειτουργούν στον νομό. Από αυτές, σχεδόν 6 στις 10 είναι μικρές ή οικογενειακές, με λιγότερους από 5 εργαζόμενους. Το εντυπωσιακό —ή μάλλον ανησυχητικό— είναι πως σχεδόν 1 στις 4 είτε έχει κλείσει είτε έχει αναστείλει τη λειτουργία της τα τελευταία πέντε χρόνια.
Η καθημερινότητα στην αγορά δεν λέει ψέματα. Τα λειτουργικά κόστη έχουν αυξηθεί κατά 30-40% από το 2022. Οι ιδιοκτήτες βλέπουν πρώτες ύλες όπως το λάδι, το κρέας και το ψωμί να έχουν πάρει την ανηφόρα και να μην ξέρουν πότε θα σταματήσει. Η φιάλη του ελαιόλαδου που πριν δύο χρόνια κόστιζε 18€ και έφτασε να ξεπερνά τα 30€. Και την ίδια στιγμή, ο ΦΠΑ στα ποτά παραμένει στο 24%, ενώ στα τρόφιμα είναι στο 13% — σημαντικό κόστος για κάθε λογαριασμό.
Φορολογία με την πλάτη στον τοίχο
Η εστίαση είναι από τους πιο «ελεγχόμενους» κλάδους πλέον: ηλεκτρονικές αποδείξεις, POS παντού, myData, διαβίβαση στοιχείων σε πραγματικό χρόνο. Όλα καλά στο χαρτί — αλλά η πραγματικότητα διαφέρει.
«Δεν λέει κανείς να μη φορολογηθούμε. Αλλά όταν πληρώνεις φόρο, προκαταβολή φόρου επίσης, και μετά έρχεται και η ρύθμιση του ρεύματος, πώς να σταθείς;» μου λέει ο Γιώργος, που διατηρεί καφέ στη Μαλεσίνα.
Σύμφωνα με στοιχεία του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ, 6 στις 10 επιχειρήσεις στον κλάδο δηλώνουν ότι δεν μπορούν να ανταποκριθούν στις φορολογικές τους υποχρεώσεις, και αρκετοί ιδιοκτήτες βρίσκονται ήδη σε καθεστώς ρύθμισης ή καθυστερήσεων.
Εποχικότητα χωρίς ανάσα
Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, η εστίαση στη Φθιώτιδα εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την εποχικότητα. Οι τουρίστες φτάνουν στα Καμένα Βούρλα, την Παύλιανη, τα λουτρά της Υπάτης. Μένουν λίγο. Τρώνε προσεκτικά. Και φεύγουν.
Σε στοιχεία του 2023, οι αφίξεις στο νομό υπολογίστηκαν σε περίπου 120.000 επισκέπτες — αλλά λιγότεροι από το 15% έμειναν πάνω από δύο ημέρες. Όπως λένε οι επαγγελματίες, «τουρισμός που δεν κάθεται στο τραπέζι δεν είναι τουρισμός». Και όταν κάθεται, σπάνια ξεπερνά τα 50 ευρώ την ημέρα σε συνολική κατανάλωση.
Οι άνθρωποι της εστίασης στη Φθιώτιδα δεν ζητούν πολλά. Θέλουν να δουλεύουν, να πληρώνουν σωστά τους ανθρώπους τους και να μπορούν να κρατήσουν ανοιχτά τα μαγαζιά τους. Όμως, με την καθημερινότητα να γίνεται ολοένα και πιο δύσκολη, νιώθουν ότι παλεύουν μόνοι τους.
Όταν ο τουρισμός δεν αφήνει σχεδόν τίποτα πίσω και τα έξοδα τρέχουν κάθε μέρα, είναι δύσκολο να συνεχίσεις. Αν δεν αλλάξει κάτι σύντομα, δεν είναι λίγοι αυτοί που λένε πως θα αναγκαστούν να τα παρατήσουν. Και τότε, δεν θα χάσουμε μόνο επιχειρήσεις – θα χάσουμε και κομμάτια από τη ζωή των πόλεων και των χωριών μας.
Σημείωση: Τα σχόλια που εμφανίζονται κάτω από τα άρθρα αποτελούν προσωπικές απόψεις των χρηστών που τα δημοσίευσαν και δεν εκφράζουν απαραίτητα τις θέσεις ή απόψεις του Lamianow.gr.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, σχόλια που έχουν διατυπωθεί δημόσια σε κοινωνικά δίκτυα ενδέχεται να εμφανίζονται κάτω από τα άρθρα, όταν έχουν δημοσιευθεί κάτω από σχετικές αναρτήσεις του ίδιου άρθρου. Το Lamianow.gr δεν φέρει ευθύνη για το περιεχόμενο αυτών των σχολίων.
Αν κάποιο σχόλιο θεωρείτε ότι παραβιάζει δικαιώματα, είναι προσβλητικό ή έχει αποσυρθεί από την αρχική του πηγή, μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί μας στο lamianow.gr@gmail.com για την άμεση αφαίρεσή του.