Σήμερα, 12 Ιουλίου, η ορθόδοξη χριστιανική Εκκλησία εορτάζει τη μνήμη του Γέροντα Παϊσίου – Η ζωή του, οι αναφορές για θαύματα και προφητείες, η τηλεοπτική σειρά και οι δημόσιες κόντρες γύρω από το πρόσωπό του
Τη μνήμη του Οσίου Παϊσίου του Αγιορείτου εορτάζει σήμερα, 12 Ιουλίου η ορθόδοξη χριστιανική Εκκλησία. Ο Γέρων Παΐσιος είναι ίσως η πλέον δημοφιλής μορφή μεταξύ των συγχρόνων, καθ’ όλα υπαρκτών ανθρώπων, οι οποίοι οσιοποιήθηκαν και τιμώνται επισήμως σαν άγιοι. Σύμφωνα με τον Ορθόδοξο Συναξαριστή, στις 12 Ιουλίου εορτάζουν επίσης οι Άγιοι Πρόκλος και Ιλάριος, η Αγία Βερονίκη η Αιμορροούσα, ο Άγιος Σεραπίων ο Νέος, οι Άγιοι Ανδρέας ο Στρατηλάτης, Ηράκλειος, Φαύστος, Μηνάς και η συνοδεία αυτών, ο Όσιος Μιχαήλ ο Μαλείνος, πνευματικός πατέρας του Αγίου Αθανασίου του Αθωνίτη, η Σύναξη της Παναγίας της Τριχερούσας στο Άγιο Όρος, η Ανακομιδή Ιερών Λειψάνων του Αγίου Γεωργίου Επισκόπου Άσσου Μυτιλήνης, ο Άγιος Αρσένιος του Νόβγκοροντ, ο Άγιος Μάμας πέραν εν τω Σίγματι και η Σύναξη της Παναγίας της Κουκουζέλισσας στην Νέα Κίο Αργολίδας.
Σε ό,τι αφορά στον Γέροντα Παΐσιο, ανήκει στη χορεία των σύγχρονων αγίων, μαζί με πρόσωπα που απολαύουν του σεβασμού ή και της λατρείας των πιστών, ασχέτως εάν συμπεριλαμβάνονται στο επίσημο ορθόδοξο εορτολόγιο, όπως λ.χ. ο Άγιος Νεκτάριος Πενταπόλεως ο εν Αιγίνης, ο Άγιος Γεώργιος ο νέος της Δράμας (Καρσλίδης), οι Γέροντες Πορφύριος, Ιάκωβος Τσαλίκης, Εφραίμ ο Κατουνακιώτης, Φιλόθεος Ζερβάκος, Αμφιλόχιος της Πάτμου, ο Άγιος Νικόλαος ο Πλανάς, ο Άγιος Νικηφόρος ο Λεπρός κ.α.
Το κοινό στοιχείο μεταξύ όλων των συγχρόνων αγίων είναι ο αγνός, ενάρετος βίος που διήγαν και η ολοκληρωτική αφοσίωσή τους στον Κύριο. Η ζωή τους θεωρείται υπόδειγμα χριστιανικής ευλαβείας, ταπεινότητος, καθώς και ανιδιοτελούς αγάπης προς το συνάνθρωπο. Εξού και εορτάζεται η μνήμη τους, κυρίως όμως μνημονεύεται και διαδίδεται η διδασκαλία -τουλάχιστον όσων εξ αυτών κατέλιπαν κάποιου είδους συγγραφικό έργο.
O άνθρωπος που θα γινόταν γνωστός σαν Όσιος Παΐσιος ο Αγιορείτης γεννήθηκε στις 25 Ιουλίου 1924 στα Φάρασα της Καππαδοκίας από γονείς ευλαβείς και θεοφοβούμενους. Το πραγματικό και κατά κόσμον ονοματεπώνυμό του ήταν Αρσένιος Εζνεπίδης. Στη βάπτισή του, ο επίσης όσιος και πνευματικός πατέρας του, ο Αρσένιος ο Καππαδόκης, τον ονόμασε Αρσένιο έχοντας κατά νου να τον αφήσει καλόγερο στη θέση του.
Μετά από τον ξεριζωμό των Ελλήνων από την Καππαδοκία και τον βίαιο επαναπατρισμό τους στη μητέρα Ελλάδα, ο Αρσένιος ο νεότερος πέρασε τα παιδικά και εφηβικά του χρόνια στην Κόνιτσα της Ηπείρου. Στα χρόνια της Κατοχής και του Εμφυλίου, επέδειξε εξαιρετικό θάρρος και αυτοθυσία, είτε με την ιδιότητα το στρατιώτη είτε με εκείνην του απλού πολίτη. Και πάλι, ήταν η βαθύτατη χριστιανική πίστη αυτή που οδηγούσε τις πράξεις και τη διαγωγή του.
Το να μονάσει ήταν κάτι σαν μονόδρομος για τον Αρσένιο. Αφού δοκίμασε να ησυχάσει σε διάφορες σκήτες, καλύβες κ.λπ, εντάχθηκε στην αδελφότητα της Ιεράς Μονής Εσφιγμένου και στην συνέχεια στη Ιερά Μονή Φιλοθέου. Στις 12 Μαρτίου 1956 έλαβε το όνομα Παΐσιος, χάρη στον συμπατριώτη του, Μητροπολίτη Καισαρείας Παΐσιο τον Β’. Σταδιακά ο Παΐσιος απέκτησε τη φήμη του αγίου εν ζωή, μιας αστείρευτης πηγής σοφίας και εγκαρτέρησης. Δια βίου μελετητής των Ιερών Κειμένων αλλά και συστηματικός παρατηρητής των εγκοσμίων, κληροδότησε σημαντικό -αν και περιορισμένο σε όγκο γραπτών- πνευματικό έργο, επηρεάζοντας χιλιάδες ανθρώπους οι οποίοι συνέρρεαν στο Άγιο Όρος μόνο και μόνο για να περάσουν λίγη ώρα δίπλα στον Άγιο Παΐσιο. Εν τέλει, στις 12 Ιουλίου 1994, ο Γέρων εκοιμήθη στο Ιερό Ησυχαστήριο του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου, στη Σουρωτή Θεσσαλονίκης. Έπασχε από καρκίνο στο παχύ έντερο, μία ασθένεια την οποίαν ο ίδιος αντιμετώπιζε σαν μια δοκιμασία που αποφάσισε για εκείνον ο Θεός. Γι’ αυτό, άλλωστε και δεν θέλησε να την καταπολεμήσει εντατικά.
Η αγιοκατάταξη του γέροντος Παϊσίου έγινε από το Οικουμενικό Πατριαρχείο τον Ιανουάριο του 2015. Ομως, ήδη από το 2005, το Γενικό Επιτελείο Στρατού είχε εκδώσει το μικρό βιβλίο «Γέρων Παΐσιος ο Αγιορείτης (1924-1994) – Ο Ασυρματιστής του Στρατού και του Θεού». Το σύγγραμμα των 104 σελίδων επιμελήθηκε ο τότε Συνταγματάρχης (ΤΘ) Καραΐσκος Δημήτριος, σταχυολογώντας μια βιογραφία του Παϊσίου που είχε συγγράψει ένας άλλος αγιορείτης γέρων, ο Ισαάκ.
Οπως αναφέρει στην εισαγωγή του ο Σχης Καραΐσκος «ο Γέροντας Παΐσιος είχε υπηρετήσει στον Ελληνικό Στρατό και είχε πολεμήσει για την Πατρίδα. Ταλαιπωρήθηκε αφάνταστα από το χιόνι, το κρύο, την πείνα, τη δίψα και πολλές φορές κινδύνευσε να σκοτωθεί και άλλοτε να αιχμαλωτισθεί. Πονούσε για την Πατρίδα κι έδειχνε ιδιαίτερη αγάπη και ενδιαφέρον στους Ελληνες αξιωματικούς και υπαξιωματικούς. Ήξερε και πίστευε ότι ο Ελληνικός Στρατός υπηρετεί ανώτερα ιδανικά και ότι πατρίς-θρησκεία-οικογένεια είναι ένα αδιάσπαστο τρίπτυχο κι όποιος πιστεύει σε ένα τα έχει όλα, κι όποιος αρνείται το ένα τα χάνει όλα. Μέχρι το τέλος της ζωής του δεν έπαυσε να προσεύχεται και να μεριμνά με κάθε τρόπο για το καλό της Πατρίδος και πάντα, ακόμα και όταν ήταν βαριά ασθενής, δεχόταν τους Ελληνες αξιωματικούς, συμβούλευε, νουθετούσε, παρηγορούσε, έδινε ελπίδες και τόνωνε το ηθικό. Εντύπωση προκαλεί ότι όλοι αυτοί οι συνάδελφοι, μηδενός εξαιρουμένου, έχουν κάποια προσωπική εμπειρία να διηγηθούν, ή κάποιο θαυμαστό γεγονός».
Το βιβλίο ακολουθεί σε ευθεία χρονολογική σειρά τον βίο του Αγίου. Μετά από τη γέννησή του στα Φάρασα της Καππαδοκίας τον Ιούλιο του 1924, ως βρέφος μερικών εβδομάδων βρέθηκε στην Ελλάδα με την ανταλλαγή των πληθυσμών. Η πολυμελής οικογένειά του, όπως και πολλοί πρόσφυγες εκείνη την εποχή, περιπλανήθηκαν ανά τη χώρα πριν εγκατασταθούν στην Κόνιτσα της Ηπείρου.
«Το έτος 1945 κλήθηκε να υπηρετήσει την Πατρίδα» γράφει ο Σχης Καραΐσκος για τον Παΐσιο (ή μάλλον τον Αρσένιο Εζνεπίδη όπως ήταν το κατά κόσμον ονοματεπώνυμό του). «Παρουσιάστηκε στο Ναύπλιο και πήρε την ειδικότητα του διαβιβαστού. Τον ρωτούσαν: ‘Τι μέσο έχεις και πήρες τόσο καλή ειδικότητα;’» Κι εκείνος απαντούσε αμήχανα «ε, το Θεό».
Ως ασυρματιστής, ο μέλλων γέρων Παΐσιος είχε ένα προνόμιο -και μάλιστα ανεκτίμητο, εφόσον υπηρετούσε τη θητεία του εν μέσω Εμφυλίου: «Θεία χάριτι» όπως γράφει ο Καραΐσκος «διαφυλάχθηκε από το να φονεύση άνθρωπο. Προοιμίαζε δε και την μετέπειτα ιδιότητά του ως μοναχού, να στέλνει σήματα στο Θεό (να προσεύχεται)». Ακόμη και από τις τάξεις του Εθνικού Στρατού, ο νεαρός Αρσένιος ζούσε ήδη σαν μοναχός, επιβάλλοντας στον εαυτό του νηστεία, στέρηση ακόμη και των παραμικρότερων απολαύσεων, προσευχή και αυτοθυσία προς χάριν του πλησίον.
Όταν απολύθηκε ύστερα από 5 χρόνια στα βουνά, τάχθηκε αμέσως στην υπηρεσία του Κυρίου, μονάζοντας στο Αγιο Ορος. Και, όπως εξιστορεί το βιβλίο του Συνταγματάρχη, από το 1957 όταν και εκάρη μοναχός, ο Παΐσιος άρχισε να πραγματοποιεί θαύματα. Εφερε, φερ’ ειπείν, τη βροχή ύστερα από παρατεταμένη ανομβρία στο Σινά όπου είχε βρεθεί ως προσκυνητής το 1962 ή, αργότερα, εξουδετέρωσε την εξάρτηση ενός νέου από τα ναρκωτικά αμέσως, βάζοντας απλώς μερικά φουντούκια στην παλάμη του.
Θρυλείτο επίσης ότι, όποιος μανιώδης καπνιστής συναντούσε τον Γέροντα Παΐσιο, φεύγοντας από κοντά του έχανε κάθε διάθεση να ανάψει ξανά τσιγάρο. Επιπλέον, στον Παΐσιο αποδίδεται το χάρισμα να γίνεται κατά βούλησιν «άβρεκτος» (να μην τον αγγίζει ούτε σταγόνα της βροχής), «αθέατος», «μετέωρος» δηλαδή να υψώνεται από το έδαφος ενώ προσευχόταν βαθιά, ενώ σε περίπτωση ανάγκης μπορούσε να μετακινήσει τεράστιους βράχους.
Βεβαίως, από καιρού εις καιρόν ο Γέρων συνδιαλεγόταν με αγγέλους, με τον Άγιο Αρσένιο, την Αγία Ευφημία, είχε οράματα με τον Χριστό, την Παναγία κ.α. που αποκαλύπτονταν εμπρός του. Ακόμη και τον Σατανά έβλεπε ενίοτε, ο οποίος όμως απέτυχε επανειλημμένως να τον παρασύρει σε αμαρτωλές ή και αυτοκαταστροφικές ενέργειες, σύμφωνα με αυτοβιογραφικές διηγήσεις του.
«Το έτος 1987 ο γέρων Παΐσιος έγραψε τη γνωστή του επιστολή ‘Σημεία των καιρών-666′. Επειδή προείδε ότι και στο μέλλον θα χρειασθεί, την έγραψε ιδιοχείρως και την υπέγραψε, για να μην αλλοιωθούν οι απόψεις του, που τις κράτησε ως την κοίμησή του. Συμπερασματικά ο Γέροντας πίστευε ότι ‘το σφράγισμα είναι άρνηση. Ακόμη και η ταυτότητα είναι άρνηση. Όταν έχουν πάνω στην ταυτότητα το σύμβολο του διαβόλου 666 και υπογράφω, άρα το αποδέχομαι. Αρνείσαι το Άγιο Βάπτισμα, βάζεις άλλη σφραγίδα, αρνείσαι τη σφραγίδα του Χριστού και παίρνεις του διαβόλου. Ακόμη και αν δεχθεί να σφραγισθεί κανείς από αδικαιολόγητη άγνοια ή αδιαφορία, πάλι χάνει τη θεία χάρι και δέχεται δαιμονική ενέργεια’».
Αυτή είναι η πιο γνωστή από τις διδαχές του Παϊσίου και αφορά στις τότε νέες ταυτότητες, την καθιέρωση των οποίων προωθούσε το ελληνικό κράτος, ενάντια στην έντονη αντίδραση της εκκλησίας και μεγάλης μερίδας των πιστών. Σύμφωνα με το βιβλίο του Συνταγματάρχη Καραΐσκου καθώς και πλήθους άλλων διηγήσεων από ανθρώπους που πήγαιναν στο κελί του, στην Παναγούδα πέριξ της Μονής Κουτλουμουσίου όπου μόναζε, ο Παΐσιος εμφανιζόταν βέβαιος ότι οι Έλληνες θα επανακτούσαν την Κωνσταντινούπολη. Μάλιστα, όπως είχε πει ο Γέρων σε κάποιους φοιτητές της Αθωνιάδος Σχολής τη δεκαετία του ’80, το χαρμόσυνο γεγονός δεν θα αργούσε, αφού «θα την πάρουμε την Πόλη και εσείς θα ζείτε κιόλας» και σε κάποιους άλλους ότι «την Πόλη θα μας τη δώσουν οι Ρώσοι, σε πόλεμό τους με την Τουρκία, όχι γιατί μας αγαπούν, αλλά γιατί αυτό θα είναι το συμφέρον τους. Και οι Τούρκοι θα καταστραφούν, θα σβήσουν από το χάρτη, γιατί είναι ένα έθνος που δεν προέκυψε από την ευλογία του Θεού».
Η αγαθοεργός δύναμη της προσωπικότητάς του, πάντα σύμφωνα με το σύγγραμμα του Σχη Καραΐσκου, δεν εξέλιπε ούτε με τον βιολογικό θάνατο του Γέροντα, από καρκίνο στο παχύ έντερο σε ηλικία 69 ετών, στις 12 Ιουλίου του 1994. Το κελί του ανέδιδε μια μυστηριώδη πλην αιθέρια ευωδία. Φέρεται ότι με τη δική του παρέμβαση, σώθηκε παιδί που έπεσε σε φωταγωγό στη Νέα Μηχανιώνα Θεσσαλονίκης. Η μορφή του σχηματίστηκε πολλάκις μπροστά σε θύματα τροχαίων δυστυχημάτων, τα οποία και κράτησε στη ζωή. Εσάρπα του λέγεται ότι θεράπευσε καρκίνο του μαστού σε γυναίκα από το Βόλο -μία από τις δεκάδες αναφορές σε θαυματουργές επεμβάσεις του Παϊσίου.
Όλα τα προηγούμενα, όσο θαυμαστά και αλλόκοτα κι αν φαντάζουν, περιέχονται αναλυτικά σε ένα βιβλίο για τον Άγιο Παΐσιο που εκδόθηκε από το Γενικό Επιτελείο του Ελληνικού Στρατού, άρα εξ ορισμού μπορεί να θεωρείται ως έγκυρο. Καθώς όμως ο Παΐσιος όχι μόνο αγιοποιήθηκε επίσημα αλλά μυθοποιήθηκε και λατρεύεται με αφοσίωση, η φιλολογία γύρω από το αληθινό κήρυγμά του απλώνεται σε δεκάδες συγγράμματα, όπου αποτυπώνονται οι απόψεις του.
Καθώς συνέγραψε μόνο 4 βιβλία, η υπερμεγέθυνση της διδασκαλίας του οφείλεται σε άλλους και όχι στον ίδιον. Ετσι, μεταξύ πολλών άλλων, αποδίδεται στον Παΐσιο αντισιωνισμός («αυτοί θέλουν να κυβερνήσουν όλο τον κόσμο. Χρησιμοποιούν για να πετύχουν το σκοπό τους τη μαγεία και το σατανισμό. Ομως οι άλλες σατανικές θεωρίες κράτησαν τουλάχιστον 70 χρόνια. Αυτοί δεν θα κρατήσουν ούτε εφτά»). Σαν «σχέδια διαβόλων» υποτίθεται πως θεωρούσε επίσης θεσμούς όπως η Κοινή Αγορά (ΕΟΚ), η Ευρωπαϊκή Ενωση κ.λπ.
Για την Τουρκία πίστευε πως «έχει αρχίσει ήδη η αντίστροφη μέτρηση για τη διάλυσή της σε 3-4 κομμάτια. Εμείς θα πάρουμε τα δικά μας εδάφη, οι Αρμένιοι και οι Κούρδοι πάλι τα δικά τους». Για την Ιταλία προφήτευσε πως «θα παρουσιαστεί ένας πολιτικός τύπου Μουσολίνι και στη Γερμανία ένας νέος Χίτλερ, ενώ η ΕΟΚ θα διαλυθεί».
Ο Παΐσιος έγινε, τρόπον τινά, «trendy» και «viral», ιδιαίτερα κατά την περίοδο της οικονομικής κρίσης. Η μορφή του προσέλκυσε πρωτοφανή δημοφιλία και πολύ συχνά στις καθημερινές συζητήσεις η προφητική διορατικότητα του Αγίου Παϊσίου χρησιμοποιείται για να περιβάλλει με το κύρος της μεταφυσικής αυθεντίας αποκαλύψεις για το ζοφερό μέλλον του Ελληνισμού, της οικουμένης κ.λπ. Ωστόσο, το κρίσιμο ερώτημα που τίθεται αφορά στο κατά πόσον τα ρηθέντα υπό του Γέροντος Παϊσίου μπορούν να ερμηνευτούν αποκλειστικά και μόνο σε ένα συνωμοσιολογικό/εσχατολογικό ή δεισιδαιμονικό, με την ευρεία έννοια, πλαίσιο. Μήπως η διδασκαλία του εν τέλει αδικείται επειδή έχει καταλήξει να ταυτίζεται με τη μερίδα των λεγόμενων «ψεκασμένων»; Με άλλα λόγια, ποιο ήταν το αληθινό κήρυγμα του γέροντα και τι ακριβώς προφήτεψε;
Το κήρυγμα και οι προφητείες του Γέροντα έχουν προβληθεί και διαδοθεί κατά κόρον, κυρίως υπό μία πολύ συγκεκριμένη οπτική. Περί αυτού είναι εξόχως διαφωτιστικό το σημείωμα του εκδότη κ. Γιώργου Μιχαλόπουλου, ο οποίος χαιρετίζει την επιτυχία της σειράς σαν μια νίκη για την εφημερίδα του: «Ηταν το 2010 όταν στην Ελεύθερη Ωρα πήραμε μια απόφαση που κυριολεκτικά θα σηματοδοτούσε την αλλαγή εποχής και το πέρασμα από τα αμιγώς πολιτικά πρωτοσέλιδα, στο συνδυασμό Ορθοδοξίας και (απόκρυφης) γεωπολιτικής. Στόχος ήταν να αναδείξουμε και να προειδοποιήσουμε το αναγνωστικό κοινό για τα δεινά που θα επιφέρει η Νέα Τάξη στην ανθρωπότητα και κατ’ επέκταση στον Ελληνισμό. Ξεκινήσαμε, λοιπόν, τη μελέτη του προφητικού λόγου των Αγίων Γερόντων και Γεροντισσών της Ορθόδοξης παράδοσής μας και επιχειρήσαμε να τον συνδυάσουμε με τη γεωπολιτική. Καταλαβαίνετε ότι αμέσως η προσοχή μας έπεσε στα όσα είπε και έγραψε για τα ‘Σημεία των Καιρών’ ο Αγιορείτης Γέροντας Παΐσιος». Μάλιστα, ο κ. Μιχαλόπουλος εμπλέκει στη συζήτηση ακόμη και τον ηγέτη της «Ελληνικής Λύσης», Κυριάκο Βελόπουλο, επισημαίνοντας ότι «θυμάμαι πως μόλις βγάλαμε τα πρώτα πρωτοσέλιδα σχετικά με τις προφητείες του Αγίου Παΐσιου όλοι έπεσαν να μας… φάνε. Μας αποκάλεσαν φαντασιόπληκτους, γραφικούς, φανατικούς. Λίγο ακόμη θέλανε για να βγάλουν… τσαρλατάνο τον Άγιο Παΐσιο! Νυν πολιτικός αρχηγός, μάλιστα, με έχει πάρει τηλέφωνο για να με… συμβουλεύσει να μην ασχολούμαι με ανύπαρκτες προφητείες και ότι με κοροϊδεύει ο κόσμος (αργότερα ο ίδιος θα πούλαγε τις… χειρόγραφες επιστολές του Ιησού χωρίς να ιδρώνει το αυτί του!)»
Το 2012 το όνομα του Αγίου είχε διασυρθεί με τις λιτανείες-παρωδία υπέρ του φανταστικού «Αγίου Παστίτσιου» σε δρόμους της Αθήνας, οι οποίες διοργανώνονταν μέσω της ομώνυμης σελίδας στο Facebook. Γι’ αυτή την υπόθεση το άτομο που επινόησε τον «Παστίτσιο» συνελήφθη, καταδικάστηκε σε 10μηνη φυλάκιση με αναστολή για εξύβριση θρησκεύματος κατ’ εξακολούθηση, η οποία ανετράπη το 2017 με την εκδίκαση της έφεσης. Λίγο καιρό αργότερα, το Νοέμβριο του ίδιου έτους και ενώ κατά σύμπτωση υπουργός Εθνικής Άμυνας ήταν ο Πάνος Καμμένος, ο Άγιος Παΐσιος ο Αγιορείτης ανακηρύχθηκε προστάτης του όπλου των Διαβιβάσεων στον Ελληνικό Στρατό.
Πριν από μερικούς μήνες προβλήθηκε μέσω της τηλεόρασης του Mega, με εξαιρετική επιτυχία και υψηλή τηλεθέαση, η δραματοποιημένη σειρά «Άγιος Παΐσιος – Από τα Φάρασα στον ουρανό». Με την ενδεχόμενη εξαίρεση κάποιων λεπτομερειών, η σειρά εντυπωσίασε για την υψηλή ποιότητα της παραγωγής, την πειστικότητα της αναπαράστασης, τις ερμηνείες των ηθοποιών, αλλά ακόμη και με την πρωτοτυπία της όλης σύλληψης.
Η ανταπόκριση του κοινού, όπως αποτυπώθηκε πρωτογενώς στην τηλεθέαση αλλά και στην εκ των υστέρων κινητικότητα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, φαίνεται πως δικαιώνει απολύτως τις επιδιώξεις της αθωνικής Μονής Βατοπαιδίου. Υπό την πνευματική καθοδήγηση και υποστήριξη της φημισμένης Ιεράς Μονής τελεί το «Ινστιτούτο Μάξιμος ο Γραικός», δηλαδή ο άμεσος παραγωγός της σειράς. Παρεμπιπτόντως, κάτι ανάλογο είχε συμβεί πρόσφατα με την πολυσυζητημένη κινηματογραφική ταινία «Ο άνθρωπος του Θεού», παραγωγής επίσης του ίδιου Ινστιτούτου.
Αυτομάτως λοιπόν η σειρά για τον Παΐσιο δεν κρίνεται μόνο ως τηλεοπτικό προϊόν, αλλά και σαν δείγμα μιας εναλλακτικής, εκσυγχρονισμένης μεθόδου για τη διάδοση και ενίσχυση της ορθόδοξης χριστιανικής πίστης. Η οποία προσιδιάζει σε μια κατήχηση έμμεση και ως εκ τούτου περισσότερο αποτελεσματική, εφόσον αξιοποιεί τη «soft power» της ποπ κουλτούρας και τη σαγήνη μιας αγιοποιημένης προσωπικότητας όπως ο Παΐσιος.
Πάντως, κατευθείαν με την πρεμιέρα της σειράς στο Mega την Πέμπτη 10 Φεβρουαρίου ο Άγιος Παΐσιος «έκανε το θαύμα του» θα έλεγε κανείς, προσελκύοντας αναλογικά ουρανομήκη ποσοστά τηλεθέασης (33% στο σύνολο του κοινού, 32,3% στο δυναμικό κοινό 18-54 ετών, μέγιστο 40,6% και κάλυψη άνω των 2,5 εκατ. τηλεθεατών). Ο «Άγιος» ανέβηκε ακόμη ψηλότερα με το 2ο επεισόδιο, φτάνοντας έως και το 47,9% στο κοινό των γυναικών ηλικίας 18-34 ετών, στο 37,6% στο σύνολο και στο 38,1% στο κοινό 18-54 ετών. Στα δε social media, τα σχόλια για τη σειρά -διθυραμβικά κατά το πλείστον- άγγιξαν τα 10.000 σε πλήθος την πρώτη εβδομάδα, ωθώντας το trend #AgiosPaisios ως το Νο.1 του ελληνικού Twitter.
Την τρίτη ημέρα μετά από την πρεμιέρα, από τις 13 Φεβρουαρίου και εξής, την περαιτέρω προβολή της σειράς -με την αναπόφευκτη έξαψη των πνευμάτων- υποδαύλισε με μια σειρά αναρτήσεων του στο Facebook ο Πέτρος Τατσόπουλος. Γνωστός αντικληρικαλιστής, ο συγγραφέας και πρώην βουλευτής κατέκρινε με δριμύτητα τη σειρά, κυρίως λόγω της έμμεσης σκοπιμότητας την οποίαν εκείνος διέκρινε.
Με δηκτικό σαρκασμό και ομοβροντίες προκλητικά απαξιωτικών εκφράσεων, ο κ. Τατσόπουλος ξεκίνησε μιλώντας για «πρότζεκτ αποβλάκωσης» και συνέχισε προτείνοντας στο κοινό ένα από τα δικά του έργα («Το όπιο του λαού»), υπό μορφήν αντιδότου για τις απόψεις που πρεσβεύει ο Παΐσιος. Συγκεκριμένα, ο κ. Τατσόπουλος έγραψε «συνιστάται [σσ: το βιβλίο] αποκλειστικά και αυστηρά για εκείνους τους αναγνώστες που δεν πιστεύουν ότι ‘ο άνδρας είναι το κεφάλι και η γυναίκα ο λαιμός που το στηρίζει’ (αλησμόνητη ατάκα από το πρώτο επεισόδιο της θρυλικής μαλ… [sic] που παίζεται αυτόν τον καιρό στο Mega). Πριν τρελαθούμε τελείως. Ευχαριστώ».
Διαπρεπείς εκκλησιαστικοί πατέρες έσπευσαν να αντεπιτεθούν εξίσου μαχητικά στην προσβολή, υψώνοντας ασπίδα προστασίας στην τηλεοπτική εκδοχή του Παΐσιου. Και έτσι ξέσπασε σφοδρή δημόσια διαμάχη, ένα σίριαλ επί του σίριαλ, το οποίο προσέλαβε ακόμη και νομική διάσταση, καθώς η ιστοσελίδα ekklisiaonline.gr προχώρησε σε αγωγή εις βάρος του Πέτρου Τατσόπουλου, διεκδικώντας αποζημίωση ύψους 200.000 ευρώ (τα οποία, αν επιδικαστούν εις το ακέραιο, θα διατεθούν υπέρ ενίσχυσης της οργάνωσης «Κιβωτός του Κόσμου» σύμφωνα με τους ενάγοντες κ.λπ).
Αντικειμενικά, η τηλεοπτική απόδοση του βίου και της πολιτείας ενός σύγχρονου Αγίου όπως ο γέρων Παΐσιος προϋποθέτει τόλμη και επίμοχθη πρωτογενή εργασία, εφόσον το σενάριο δεν αποτελεί διασκευή κάποιου υπάρχοντος βιβλίου, μυθιστορήματος κ.λπ. Εκτός από «Τα πουλιά πεθαίνουν τραγουδώντας», το «Αγγιγμα ψυχής» ή, πολύ παλαιότερα, το «Ο Χριστός ξανασταυρώνεται» σπανίζουν τα παραδείγματα όπου η μαζική ψυχαγωγία αποπειράθηκε να συναντηθεί με τη θρησκεία στην ελληνική TV.
Ενόσω εκτυλίσσεται το προσφυγικό δράμα και προοικονομείται η εμφάνιση ενός ανθρώπου δοσμένου στη λατρεία του Θεού, συνιστούν επουσιώδεις ατέλειες της σχεδόν «τζεφιρέλικής» σκηνοθεσίας πχ το ότι οι υποτιθέμενοι κάτοικοι των Φαράσων Καππαδοκίας και πρόγονοι του Παϊσίου κάνουν κατάχρηση ευλάβειας, καθώς επικαλούνται τον Μεγαλοδύναμο σε κάθε δεύτερη φράση των διαλόγων. Εξίσου συγνωστή είναι η τεχνική αστοχία με την πάλλευκη γενειάδα του Νικήτα Τσακίρογλου, η οποία μοιάζει δανεισμένη από στολή Αη-Βασίλη και άρα αποτελεί παραφωνία στο σεμινάριο υποκριτικής που παραδίδει ο ηθοποιός σαν Άγιος Αρσένιος ο Καππαδόκης και πνευματικός πατέρας του Παϊσίου.
Οπωσδήποτε, όμως, χάρη στο «τηλεοπτικό συναξάρι» του Αγίου Παϊσίου έγινε μια νέα προσέγγιση στην προβολή της προσωπικότητάς του, στην προφητική δύναμη και τη γενικότερη πνευματική ακτινοβολία που αναμφίβολα εξέπεμπε ένας απλός άνθρωπος, ένας ταπεινός ξυλουργός όπως ήταν και ο Ιησούς, ο οποίος αφέθηκε να απορροφηθεί από την ολοκληρωτική αφοσίωσή του στην αγάπη του Κυρίου του.
protothema.gr
