Η έλευση των Μη Κρατικών Πανεπιστημίων στην Ελλάδα συνιστά «ιστορική μεταρρύθμιση», σύμφωνα με τις δηλώσεις του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη. Σε αναμονή της κατάθεσης του νομοσχεδίου για τα πανεπιστήμια, του οποίου η ψήφιση αναμένεται περί τα τέλη Φεβρουαρίου, για την ίδρυση των παραρτημάτων ξένων πανεπιστημίων στη χώρα μας, γνωρίζουμε πως θα ισχύουν «πολύ αυστηρά» κριτήρια αδειοδότησης ενώ ο χαρακτήρας τους θα είναι «μη κερδοσκοπικός».
Την ευθύνη της αδειοδότησής τους καθώς και του προσδιορισμού του πλαισίου λειτουργίας τους, θα έχει η Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης (ΕΘΑΑΕ). Πρόκειται για την Ανεξάρτητη Αρχή, η οποία έχει ως αποστολή τη διασφάλιση υψηλής ποιότητας στην Ανώτατη Εκπαίδευση. Μέχρι σήμερα, διεκπεραίωνε την εσωτερική και εξωτερική αξιολόγηση όλων των Ελληνικών ΑΕΙ. Μόλις ψηφιστεί ο νόμος, οι αρμοδιότητες της θα συμπεριλαμβάνουν και τα υπό ίδρυση Μη Κρατικά Πανεπιστήμια.
Ο πρόεδρος της ΕΘΑΑΕ, Περικλής Μήτκας εξηγεί στο protothema.gr ορισμένες από τις πτυχές, που αφορούν στη νέα κατάσταση. Ειδικότερα, αναφέρει πως ο τρόπος εισαγωγής των φοιτητών δεν θα υπαγορεύεται από την κυβέρνηση αλλά από το εκάστοτε μητρικό ίδρυμα, οι πτυχιούχοι των Μη Κρατικών Πανεπιστημίων θα μπορούν να συνεχίζουν σε δημόσιο πανεπιστήμιο για μεταπτυχιακές σπουδές ενώ για τις κατατακτήριες εξετάσεις των πτυχιούχων σε άλλη σχολή, δεν φαίνεται πως θα υπάρχει διαφορά μεταξύ Κρατικών και Μη Κρατικών πανεπιστημίων. Όσο για το ενδεχόμενο χρηματοδότησης ερευνητικών προγραμμάτων των νέων πανεπιστημίων που θα ιδρυθούν, από κρατικά κονδύλια, αυτό θα εξαρτάται αποκλειστικά από τη στόχευση του προγράμματος.
«Η έλευση των Μη Κρατικών Πανεπιστημίων αποτελεί μία σημαντική καμπή για την πορεία των πανεπιστημίων στη χώρα μας. Ελπίζω, όπως όλοι μας, να γίνει σωστά, όσο το δυνατόν καλύτερα, και να οδηγήσει σε ένα αποτέλεσμα, το οποίο θα βελτιώνει το μέσο επίπεδο της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στη χώρα», είναι το πρώτο που θα πει ο Πρόεδρος της ΕΘΑΑΕ, για να προσθέσει: «Ωστόσο, ακόμη δεν είναι ξεκάθαρη η εικόνα του τι ακριβώς θα κάνει η ΕΘΑΑΕ, γνωρίζουμε μόνο όσα έχει ανακοινώσει το υπουργείο Παιδείας. Το έργο της ΕΘΑΑΕ, ως Ανεξάρτητης Εθνικής Αρχής, είναι να εφαρμόσει το νόμο, όχι να τον καθορίσει».
Πώς θα εισάγονται οι φοιτητές στα μη κρατικά πανεπιστήμια
Ο τρόπος εισαγωγής των φοιτητών, αποτελεί ένα καίριο ζήτημα, που απασχολεί το σύνολο των ενδιαφερόμενων. «Η αίτηση για αδειοδότηση του παραρτήματος ξένου πανεπιστημίου θα πρέπει να περιγράφει και τον τρόπο εισαγωγής, ο οποίος θα αξιολογηθεί μαζί με όλα τα υπόλοιπα ζητήματα για την χορήγηση αδείας», εξηγεί ο κ.Μήτκας.
Σχετικά με το κατά πόσο οι προϋποθέσεις εισαγωγής θα προτείνονται από το ίδιο το Ίδρυμα, που διεκδικεί αδειοδότηση ή αν θα παγιωθεί μία ενιαία γραμμή από πλευράς Ελλάδας για όλα τα πανεπιστήμια, που θα ιδρύσουν παραρτήματα στη χώρα μας, ο Πρόεδρος της ΕΘΑΑΕ, υπογραμμίζει: «Αν και ακόμη δεν γνωρίζουμε ακριβώς, η αίσθησή μου – με βάση όσα ανακοίνωσε το υπουργείο – είναι, ότι θα χρησιμοποιείται ο ίδιος τρόπος, που εφαρμόζει το μητρικό ίδρυμα στο εξωτερικό ή που θα προτείνει για εφαρμογή στην Ελλάδα. Δεν θα υπαγορεύεται από την κυβέρνηση, ούτε θα είναι ενιαίος. Άλλωστε, για την εισαγωγή σε πανεπιστήμια του εξωτερικού όχι μόνο σε διαφορετικές χώρες αλλά ακόμη και στην ίδια χώρα, οι προϋποθέσεις διαφέρουν – δείτε τα πανεπιστήμια στην Αγγλία, για παράδειγμα: το καθένα ορίζει τα δικά του standards».
Για την δυνατότητα «οριζόντιας» μετακίνησης φοιτητών από τα Μη Κρατικά Πανεπιστήμια στα δημόσια και το αντίστροφο, ο κ. Μήτκας τοποθετείται: «Νομίζω πως αυτό δεν θα γίνεται στη διάρκεια των σπουδών. Δεν μπορώ να δω πώς θα υπάρχει τέτοιου είδους μετακίνηση, δηλαδή με ποιο τρόπο θα μπορεί να γίνεται κάτι τέτοιο. Προφανώς, ένας πτυχιούχος από Μη Κρατικό Πανεπιστήμιο, θα μπορεί να συνεχίσει για μεταπτυχιακές σπουδές, είτε σε δημόσιο, είτε σε μη κρατικό – ανάλογα με το τι πτυχίο έχει και ποιες είναι οι απαιτήσεις του συγκεκριμένου προγράμματος σπουδών. Αναφορικά με τις κατατακτήριες εξετάσεις, όπως για παράδειγμα, στην περίπτωση αποφοίτου Νομικής από Μη Κρατικό, που επιθυμεί να εγγραφεί σε Τμήμα Φιλοσοφικής Δημόσιου πανεπιστημίου, υποθέτω πως θα ισχύει ό,τι ισχύει για τους αποφοίτους ενός δημόσιου πανεπιστημίου. Μεταξύ εξαμήνων, δεν μπορώ να φανταστώ μετεγγραφή φοιτητών από Μη Κρατικό σε δημόσιο».
Το νεοαφιχθέν πρόγραμμα του «εσωτερικού Erasmus», το οποίο σε καμία περίπτωση δε σημαίνει μετεγγραφή αλλά απλώς δικαίωμα φοίτησης για ένα εξάμηνο σε άλλο πανεπιστήμιο από εκείνο, στο οποίο φοιτά κάποιος, δεν είναι ακόμη σαφές εάν θα «χωρέσει» στο νέο σχήμα, που διαμορφώνεται στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. «Δεν γνωρίζω αν θα συμμετέχουν τα ιδιωτικά πανεπιστήμια στο εσωτερικό Erasmus. Θα πρέπει πρώτα να ‘περπατήσει’ το συγκεκριμένο πρόγραμμα, να βρει τη θέση του, να δούμε μήπως προκύψουν κάποια θέματα, τα οποία θα πρέπει να διορθωθούν και στη συνέχεια, ίσως μπορέσει να επεκταθεί και σε άλλες κατηγορίες», αναφέρει ο Πρόεδρος της ΕΘΑΑΕ.
Οι καθηγητές των μη κρατικών πανεπιστημίων και το ερευνητικό τοπίο.
Σε ό,τι αφορά την εξέλιξη των καθηγητών των παραρτημάτων ξένων πανεπιστημίων, που θα ξεκινήσουν να λειτουργούν στη χώρα μας, «το θέμα θα πρέπει να εξετάζεται κατά περίπτωση», σύμφωνα με τον κ.Μήτκα.
«Θεωρούμε ότι πρέπει να ισχύουν αυτά που ισχύουν τουλάχιστον για το μητρικό ίδρυμα, δηλαδή το ξένο πανεπιστήμιο. Και πρέπει να είναι όσο πιο κοντά γίνεται στη γενικά παραδεκτή πρακτική των πανεπιστημίων όλου του κόσμου», καταλήγει ο ίδιος.
«Προαπαιτούμενο για τους καθηγητές των Μη Κρατικών είναι να διδάσκουν και να κάνουν έρευνα – εξάλλου, για να λέγεται ‘Πανεπιστήμιο’ ένα Ίδρυμα, θα πρέπει να υπηρετεί αυτούς τους δύο πολύ βασικούς τομείς: την έρευνα και την εκπαίδευση», επισημαίνει ο κ. Μήτκας.
Στο πλαίσιο της ερευνητικής δραστηριότητας, θα μπορούν τα Μη Κρατικά Πανεπιστήμια να διεκδικούν κρατικές χρηματοδοτήσεις; Πιο απλά, τα ιδιωτικά πανεπιστήμια θα μπορούν να χρηματοδοτήσουν τις έρευνές τους με κρατικά κονδύλια; «Όταν προκηρύσσεται το κάθε πρόγραμμα, έχει συγκεκριμένους όρους συμμετοχής, όπως έχει και τους δυνητικούς αποδέκτες. Σήμερα, υπάρχουν ερευνητικά προγράμματα στην Ελλάδα, που απευθύνονται αποκλειστικά στα ερευνητικά κέντρα. Άλλα, που απευθύνονται αποκλειστικά στα πανεπιστήμια. Και άλλα, που απευθύνονται είτε σε πανεπιστήμια, είτε σε ερευνητικά κέντρα, είτε σε εταιρείες. Στην παρούσα φάση, δεν μπορεί να νομοθετηθεί κάτι γενικό και απόλυτο, ένας κανόνας που θα ορίζει ότι δεν μπορεί να υπάρξει χρηματοδότηση τέτοιου τύπου ή, αντίθετα, ότι θα υπάρχει οπωσδήποτε χρηματοδότηση. Θα εξαρτάται πάντα από τη στόχευση του προγράμματος».
