Σχεδόν 3.000 καταφύγια έχουν καταγραφεί σε όλη τη χώρα για την προστασία του άμαχου πληθυσμού σε περίπτωση κρίσης, σύμφωνα με τον υφυπουργό Προστασίας του Πολίτη Ιωάννη Λαμπρόπουλο, απαντώντας σε σχετική κοινοβουλευτική ερώτηση (07.11.2025). Πρόκειται για χώρους που έχουν ήδη χαρακτηριστεί καταφύγια και μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την ασφάλεια πολιτών, σε έκτακτες καταστάσεις ή γεωπολιτικές εντάσεις.
Πόσα καταφύγια υπάρχουν στην Ελλάδα
Ο κ. Λαμπρόπουλος διαβίβασε στη Βουλή στοιχεία σύμφωνα με τα οποία υπάρχουν 2.892 καταφύγια, συνολικής χωρητικότητας 1.981.514 ατόμων, με δυνατότητα αύξησης έως και 30%. Η ενημέρωση ήρθε ως απάντηση σε ερώτημα του προέδρου της Ελληνικής Λύσης, Κυριάκου Βελόπουλου, ο οποίος ζήτησε να μάθει εάν υπάρχει επικαιροποιημένο μητρώο με τοποθεσίες, χωρητικότητες και επίπεδο ετοιμότητας, καθώς και εάν έχουν γίνει έλεγχοι τα τελευταία χρόνια.
Ποιοι είναι υπεύθυνοι για τα καταφύγια
Ο υφυπουργός ξεκαθάρισε ότι η Υπηρεσία Παλλαϊκής Άμυνας – Πολιτικής Σχεδίασης Εκτάκτου Ανάγκης (Π.ΑΜ.-Π.Σ.Ε.Α.) είναι αρμόδια για την προστασία του άμαχου πληθυσμού και τον σχεδιασμό σε περίπτωση κρίσης ή πολεμικής απειλής. Στο πλαίσιο αυτό, σε κάθε περιφερειακή ενότητα συγκροτούνται επιτροπές που εντοπίζουν και αξιολογούν νέους χώρους, οι οποίοι στη συνέχεια αποστέλλονται στο υπουργείο.
Ο κ. Λαμπρόπουλος επισημαίνει ότι με σχετική απόφαση του οικείου Περιφερειάρχη, σε κάθε περιφερειακή ενότητα (π.ε.) του τομέα ευθύνης του, συγκροτούνται Επιτροπές, τριετούς θητείας, με αντικείμενο την εξεύρεση και την επισήμανση νέων χώρων, κατάλληλων να αξιοποιηθούν ως καταφύγια, και οι συγκεντρωτικές καταστάσεις των χώρων καταφυγίων, όπως αυτές διαμορφώνονται από τις αρμόδιες Επιτροπές, αποστέλλονται στην Υπηρεσία Π.ΑΜ. – Π.Σ.Ε.Α.
Ποιες προδιαγραφές πρέπει να πληρούν τα καταφύγια
Τα καταφύγια, σύμφωνα με τον θεσμικό σχεδιασμό Πολιτικής Προστασίας και τα διεθνή πρότυπα πολιτικής άμυνας, πρέπει να πληρούν βασικές προδιαγραφές ώστε να μπορούν να φιλοξενήσουν προσωρινά πληθυσμό σε περίοδο κρίσης. Μεταξύ αυτών είναι η στατική επάρκεια και ανθεκτικότητα του χώρου, η ύπαρξη ασφαλών εξόδων διαφυγής, σύστημα αερισμού ή ανανέωσης του αέρα, βασικός φωτισμός και δυνατότητα πρόσβασης σε νερό. Παράλληλα, απαιτείται να μπορούν να τεθούν σε λειτουργία άμεσα, εφόσον ζητηθεί από την Πολιτική Προστασία. Οι δημόσιοι χώροι συντηρούνται από τους Δήμους, ενώ στα ιδιωτικά καταφύγια υπεύθυνοι για τη συντήρηση και την ετοιμότητά τους είναι οι ιδιοκτήτες, με υποχρέωση να τα καταστήσουν έτοιμα για χρήση εντός 24 ωρών, αν αυτό κριθεί αναγκαίο.
Δήμοι και ιδιοκτήτες: ποιος συντηρεί τι
Ο υφυπουργός Προστασίας του Πολίτη υπογραμμίζει, παράλληλα, ότι υπεύθυνοι για τη συντήρηση των υπαρχόντων δημόσιων χώρων που έχουν χαρακτηριστεί ως καταφύγια είναι οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ενώ, αντίστοιχα, για τη συντήρηση των ιδιωτικών χώρων, που δύνανται να αξιοποιηθούν και για άλλους λόγους -πλην κατοικίας- με την προϋπόθεση ότι, εφόσον απαιτηθεί, εξασφαλίζεται εντός 24ωρου η προετοιμασία και η επιχειρησιακή τους χρήση για τη φιλοξενία άμαχου πληθυσμού, είναι οι ιδιοκτήτες αυτών.
Tι συμβαίνει στη Λαμία;
Σύμφωνα με έρευνα του Lamianow.gr, στη Λαμία υπάρχουν δεκάδες καταγεγραμμένα καταφύγια, κυρίως σε ιδιωτικούς αλλά και θεσμικούς χώρους. Για λόγους ασφαλείας, τοποθεσίες και λεπτομέρειες δεν δημοσιοποιούνται, καθώς πρόκειται για υποδομές που ενεργοποιούνται μόνο σε περίπτωση ανάγκης.
Οι περισσότεροι πολίτες αγνοούν ότι κάτω από γνωστά κτίρια υπάρχουν χώροι που έχουν κατασκευαστεί για να λειτουργήσουν ως καταφύγια.
Αυτό που μπορεί να ειπωθεί με βεβαιότητα είναι πως και στη Λαμία υπάρχει επαρκής αριθμός χώρων που πληρούν τις απαιτούμενες προδιαγραφές. Τα καταφύγια αυτά βρίσκονται σε υπόγεια κατοικιών, σχολικών συγκροτημάτων, μεγάλων κτιρίων, τραπεζών και καταστημάτων — πάντα σε χώρους που μπορούν να φιλοξενήσουν άτομα με ασφάλεια.
Αθόρυβη ενεργοποίηση μετά από χρόνια αδράνειας
Το σημαντικότερο όμως στοιχείο είναι πως, μετά από δεκαετίες «παγώματος», στη Λαμία το θέμα έχει ξαναζωντανέψει.
Τα τελευταία δύο χρόνια, η Πολιτική Προστασία του Δήμου Λαμιέων μετά την σχετική καθοδήγηση – αφού δεν είναι υπεύθυνη για το θέμα- προχώρησε διακριτικά σε τεχνικούς ελέγχους, συντηρήσεις και αποκαταστάσεις στο κομμάτι που της αναλογεί όπως ενημερωθήκαμε, ώστε να διασφαλιστεί η επιχειρησιακή ετοιμότητα. Όλες οι διαδικασίες έγιναν αθόρυβα, όπως προβλέπει το πρωτόκολλο, με στόχο να είναι οι υποδομές πλήρως λειτουργικές αν ποτέ χρειαστεί να ενεργοποιηθούν.
«Βρισκόμαστε πλέον σε αισθητά καλύτερο επίπεδο από ότι είμασταν και όπου χρειαστεί σε συνεργασία με τους καθ’ ύλην αρμόδιους θα επέμβουμε — μακάρι να μην χρειαστεί ποτέ να ενεργοποιηθούν», ανέφερε αρμόδια πηγή στο Lamianow.gr.
Ο ρόλος των Δήμων και της Αστυνομίας σε περίοδο κρίσης
Υποσημειώνουμε (βάση της ενημέρωσης που υπάρχει) πως σε τοπικό επίπεδο, οι Δήμοι, μέσω των τμημάτων Πολιτικής Προστασίας, αναλαμβάνουν μόνο τεχνικές παρεμβάσεις, συντηρήσεις, ελέγχους και όποιες εργασίες απαιτούνται για τη λειτουργική ετοιμότητα, εφαρμόζοντας τις κατευθύνσεις του κρατικού σχεδιασμού — διαδικασίες που εκτελούνται διακριτικά και με απόλυτη μυστικότητα, λόγω της φύσης των υποδομών.
Σημειωτέον τον σχεδιασμό και την πλήρη πληροφόρηση έχει η Αστυνομία και η αρμόδια υπηρεσία της Περιφέρειας.
Παράλληλα, η Ελληνική Αστυνομία εμπλέκεται στην επιχειρησιακή διάσταση της διαχείρισης κρίσεων: αναλαμβάνει τον έλεγχο της τάξης, τη ρύθμιση της κυκλοφορίας, την ασφάλεια των περιοχών και τη διευκόλυνση της μετακίνησης του πληθυσμού προς σημεία συγκέντρωσης, πάντα σε συνεργασία με την Πολιτική Προστασία.
Σε μια εποχή όπου οι έννοιες της ασφάλειας και της ετοιμότητας επανέρχονται στο δημόσιο διάλογο για πολλούς και διαφόρους λόγους, η Λαμία δείχνει ότι δεν μένει θεατής. Οι υποδομές υπάρχουν, οι έλεγχοι συνεχίζονται και η επιχειρησιακή ετοιμότητα είναι πάλι στο προσκήνιο.
Το αν θα χρειαστούν ποτέ, κανείς δεν μπορεί να το προβλέψει — αλλά, η περιοχή μας φροντίζει να είναι έτοιμη.
Σημείωση: Τα σχόλια που εμφανίζονται κάτω από τα άρθρα αποτελούν προσωπικές απόψεις των χρηστών που τα δημοσίευσαν και δεν εκφράζουν απαραίτητα τις θέσεις ή απόψεις του Lamianow.gr.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, σχόλια που έχουν διατυπωθεί δημόσια σε κοινωνικά δίκτυα ενδέχεται να εμφανίζονται κάτω από τα άρθρα, όταν έχουν δημοσιευθεί κάτω από σχετικές αναρτήσεις του ίδιου άρθρου. Το Lamianow.gr δεν φέρει ευθύνη για το περιεχόμενο αυτών των σχολίων.
Αν κάποιο σχόλιο θεωρείτε ότι παραβιάζει δικαιώματα, είναι προσβλητικό ή έχει αποσυρθεί από την αρχική του πηγή, μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί μας στο lamianow.gr@gmail.com για την άμεση αφαίρεσή του.