Η Νάντια Βασ. Γώγουλου για την καινοτομία της διαμεσολάβησης / Η λύση για όσους δεν υπάγονται στο “διάδοχο” του Νόμου Κατσέλη!

Διαμεσολάβηση καλείται μία διαρθρωμένη διαδικασία στην οποία δύο ή περισσότερα μέρη μιας διαφοράς επιχειρούν εκουσίως να καταλήξουν σε συμφωνία σχετικά με την επίλυση της διαφοράς τους, με τη βοήθεια ενός ουδέτερου και εκπαιδευμένου τρίτου (του διαπιστευμένου «διαμεσολαβητή»). Η διαδικασία αυτή της εναλλακτικής επίλυσης διαφορών μπορεί να κινηθεί με πρωτοβουλία των μερών, να προταθεί ή να διαταχθεί από δικαστήριο ή να προβλέπεται από το δίκαιο κράτους μέλους.

Ο διαπιστευμένος διαμεσολαβητής που έχει εκπαιδευθεί κατάλληλα προς τούτο και έχει διαπιστευθεί ύστερα από προφορικές και γραπτές εξετάσεις  στο Φορέα Κατάρτισης και στο Υπουργείου Δικαιοσύνης , Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, βοηθά τα μέρη να καταλήξουν σε συμφωνία , εφαρμόζοντας κατάλληλες τεχνικές επικοινωνίας και άρσης αδιεξόδων ώστε να αναδειχθούν τα πραγματικά τους συμφέροντα και να απομακρυνθούν από στείρες θέσεις, δίδοντας τους παράλληλα την δυνατότητα να οικοδομήσουν και μελλοντικές συνεργασίες ή να διατηρήσουν άριστες σχέσεις.

Κατά τη διαμεσολάβηση, τα μέρη καλούνται να ξεκινήσουν ή να ξαναρχίσουν το διάλογο , να καθίσουν στο ίδιο τραπέζι για να αποδαιμονοποιήσουν το ένα το άλλο και να αποφύγουν την άγονη αντιπαράθεση. Επιλέγουν τα ίδια την τεχνική και τους κανόνες (όπου ο νόμος δεν ορίζει αντίθετα) για την επίλυση της διαφοράς  τους και διαδραματίζουν ιδιαιτέρως ενεργό ρόλο στην αναζήτηση της πλέον αποδοτικής λύσης.

Η διαμεσολάβηση θεωρείται ταχύτερη μέθοδος απονομής δικαιοσύνης και, τις περισσότερες φορές, οικονομικότερη από τις συνήθεις δικαστικές διαδικασίες. Χάρις σε αυτήν αποφεύγεται η μη αναστρέψιμη σύγκρουση μεταξύ των μερών, η οποία είναι συνηθέστατη στις δικαστικές διαδικασίες, και επιτρέπει στα μέρη να διατηρούν τις επαγγελματικές ή προσωπικές τους σχέσεις παρά τη διαφορά, αφού έχει την τιμητική της η μέθοδος win/win δηλαδή το μεγάλωμα της πίτας συνεργασίας και λύσεων, για να δημιουργηθεί αξία από τις διαπραγματεύσεις.

Οι αρχές που διέπουν την Διαμεσολάβηση και τους Διαπιστευμένους Διαμεσολαβητές εντοπίζονται σε δύο βασικούς άξονες;

α. Ανεξαρτησία: Τυχόν περιστάσεις οι οποίες ενδέχεται να επηρεάσουν ή εγείρουν υπόνοιες ότι επηρεάζουν την αμεροληψία του διαμεσολαβητή πρέπει να γνωστοποιούνται από τον διαμεσολαβητή στα μέρη πριν την ανάληψη των καθηκόντων του ή τη συνέχιση άσκησης αυτών. Σε τέτοιες περιπτώσεις ο διαμεσολαβητής επιτρέπεται να αποδεχθεί να αναλάβει καθήκοντα διαμεσολαβητή ή να εξακολουθήσει να τα ασκεί μόνο εφόσον είναι βέβαιος ότι είναι σε θέση να διεξαγάγει τη διαμεσολάβηση με πλήρη ανεξαρτησία, ούτως ώστε να διασφαλίζεται πλήρης αμεροληψία, και με τη ρητή συγκατάθεση των μερών. Η υποχρέωση γνωστοποίησης τέτοιων περιστάσεων ισχύει καθ΄ όλη τη διάρκεια της διαμεσολάβησης.

β. Αμεροληψία: Ο διαμεσολαβητής πρέπει να ενεργεί διαρκώς και να υπογραμμίζει έργω και λόγω ότι ενεργεί με αμεροληψία έναντι των μερών , να μεριμνά για την ισότιμη εξυπηρέτηση όλων των μερών στα πλαίσια της διαμεσολάβησης και να εξασφαλίζει την ευθυδικία τους.

 

Ο θεσμός της διαμεσολάβησης αποτελεί πλέον κομμάτι της ελληνικής νομικής πραγματικότητας , κερδίζει συνεχώς έδαφος , εξελίσσεται και αναδεικνύεται σε ένα άκρως αποτελεσματικό μέσο για την επίλυση των διαφορών των μερών.

Από τις 16 Σεπτεμβρίου του 2019 οι κάτωθι διαφορές και δη:

α) Οι διαφορές ανάμεσα στους ιδιοκτήτες ορόφων ή διαμερισμάτων από τη σχέση οροφοκτησίας, οι διαφορές από τη λειτουργία απλής και σύνθετης κάθετης ιδιοκτησίας, οι διαφορές αφενός ανάμεσα στους διαχειριστές ιδιοκτησίας κατ’ ορόφους και κάθετης ιδιοκτησίας και αφετέρου στους ιδιοκτήτες ορόφων, διαμερισμάτων και κάθετων ιδιοκτησιών, καθώς επίσης και διαφορές που εμπίπτουν στο ρυθμιστικό πεδίο των άρθρων 1003 έως 1031 του ΑΚ.

β) Οι διαφορές που αφορούν απαιτήσεις αποζημίωσης οποιασδήποτε μορφής για ζημίες από αυτοκίνητο, ανάμεσα στους δικαιούχους ή τους διαδόχους τους και εκείνους που έχουν υποχρέωση για αποζημίωση ή τους διαδόχους τους, όπως και απαιτήσεις από σύμβαση ασφάλισης αυτοκινήτου, ανάμεσα στις ασφαλιστικές εταιρείες και τους ασφαλισμένους ή τους διαδόχους τους, εκτός αν από το ζημιογόνο συμβάν επήλθε θάνατος ή σωματική βλάβη.

γ) Οι διαφορές από αμοιβές του άρθρου 622Α του ΚΠολΔ.

δ) Οι οικογενειακές διαφορές, εκτός από αυτές της παραγράφου 1 περιπτώσεις α΄, β΄ και γ΄ και της παραγράφου 2 του άρθρου 592 ΚΠολΔ.

ε) Οι διαφορές που αφορούν σε απαιτήσεις αποζημίωσης ασθενών ή των οικείων τους σε βάρος ιατρών, οι οποίες ανακύπτουν κατά την άσκηση της επαγγελματικής δραστηριότητας των τελευταίων.

στ) Οι διαφορές που δημιουργούνται από την προσβολή εμπορικών σημάτων, διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας, βιομηχανικών σχεδίων ή υποδειγμάτων.

ζ) Οι διαφορές από χρηματιστηριακές συμβάσεις.

θα υπάγονται σε ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗ ΔΙΑΜΕΣΟΛΑΒΗΣΗ για τους πολίτες που επιθυμούν να προσφύγουν στο Δικαστήριο , καθότι αν δεν προηγηθεί αυτή με τη βοήθεια του αρμοδίου ΔΙΑΠΙΣΤΕΥΜΕΝΟΥ ΔΙΑΜΕΣΟΛΑΒΗΤΗ ανεξαρτήτως εκβάσεως της , η συζήτηση του αντίστοιχου ένδικου μέσου τους θα κηρύσσεται απαράδεκτη.

Το ισχύον θεσμικό πλαίσιο της διαμεσολάβησης περιλαμβάνεται στον  ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β του ν. 4512/18 στον οποίο ρυθμίζονται όλα τα σχετικά με τον θεσμό ζητήματα.

ΤΟΝΙΖΕΤΑΙ ΟΤΙ Η ΩΣ ΑΝΩ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΕΠΙΤΥΧΕΙ ΤΑ ΜΕΓΙΣΤΑ ΣΕ ΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΡΥΘΜΙΣΗΣ ΔΑΝΕΙΩΝ –για τους δανειολήπτες που δεν υπάγονται στο ρυθμιστικό πεδίο του «νέου» Νόμου Κατσέλη (Ν.4605/2019) – για να επιτύχουν κούρεμα των οφειλών τους και ευνοϊκές ρυθμίσεις/διακανονισμούς δόσεων.

Κλείνοντας θα ήθελα να τονίσω ότι κατά την προσωπική μου άποψη,  η διαμεσολάβηση για να είναι αποτελεσματική , οφείλει να κινείται στα πλαίσια της μεθοδολογίας του Πανεπιστημίου του Harvard , δηλαδή να οικοδομούνται στρατηγικές ώστε να διαχωρίζονται οι άγονες προσωπικές αντιπαραθέσεις από το ίδιο το ουσιώδες πρόβλημα , να υπάρχουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων πολλαπλές επιλογές , να υπάρχει μετατόπιση από την άκαμπτη θέση στο πυρήνα των πραγματικών συμφερόντων και να προκρίνονται αντικειμενικά κριτήρια για την προσφορότερη λύση με τη μέθοδο της ρεαλιστικής αποτίμησης (reality testing) των προτάσεων.

Τα ποσοστά επιτυχίας της διαμεσολάβησης , όπως θα διαφανεί και στην πράξη , αναμένεται να εντυπωσιάσουν και να εξοικονομήσουν χρόνο , χρήμα ,  ανώφελες και χρονίζουσες δικαστικές διαμάχες , άλλωστε ας μην ξεχνούμε την διάσημη αγγλική παροιμία Να χρησιμοποιείς απαλά λόγια και σκληρά επιχειρήματα καθώς και την επίκαιρη φράση του Αμερικανού Προέδρου Ρόναλντ Ρήγκαν,  [1981-1989] Ειρήνη δεν είναι η απουσία συγκρούσεων. Είναι η δυνατότητα να διαχειρίζεσαι τις συγκρούσεις με ειρηνικά μέσα.