Η Αθήνα προετοιμάζεται για όλα τα ενδεχόμενα με ορίζοντα τον Ιούνιο του 2023 και τις προεδρικές εκλογές στην Τουρκία. Διπλωματικές πηγές εξηγούσαν πως διάλογος μέσα σε ένα τέτοιο τοξικό κλίμα δεν έχει νόημα να ξεκινήσει
Δυο γεγονότα μέσα στην εβδομάδα ενίσχυσαν την άποψη ότι η Άγκυρα δεν επιδιώκει αποκλιμάκωση ούτε επανενεργοποίηση των καναλιών επικοινωνίας με την Αθήνα. Το πρώτο, ήταν η ενεργοποίηση της συμφωνίας με τη Λιβύη για έναρξη ερευνών στο λιβυκό πέλαγος, παρά το γεγονός ότι μια μέρα πριν την επίσκεψη Τσαβούσογλου στην Τρίπολη, ο Σύμβουλος Ασφαλείας του Αμερικανού Προέδρου, Τζέικ Σάλιβαν είχε βρεθεί στην Κωνσταντινούπολη κι είχε συνομιλίες με τον στενότερο συνεργάτη του Ερντογάν, Ιμπραχίμ Καλίν. Το δεύτερο ήταν η παρουσία του Ερντογάν στην Σύνοδο της Ευρωπαϊκής πολιτικής κοινότητας και η επιβεβαίωση ότι ο Τούρκος Πρόεδρος μπροστά σε ακόμη ένα διεθνές ακροατήριο επιδιώκει την πλήρη διαστρέβλωση της πραγματικότητας, ρίχνοντας την ευθύνη της έντασης στην Αθήνα. Με αυτά ως δεδομένο, η Αθήνα αντιλαμβάνεται πως δεν υπάρχουν περιθώρια αποκλιμάκωσης και ετοιμάζεται για έναν πολύ δύσκολο χειμώνα στα ελληνοτουρκικά.
Διπλωματικές πηγές εξηγούσαν στο Reader πως διάλογος μέσα σε ένα τέτοιο τοξικό κλίμα δεν έχει νόημα να ξεκινήσει, αφού ακόμη και η φαινομενικά πιο στεγνή συζήτηση, λόγω της τεχνικής της φύσης, για τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί μέσα στο πλαίσιο αμφισβήτησης της κυριαρχίας των ελληνικών νησιών από πλευράς Τουρκίας. Και παρά το ότι γίνονται προσπάθειες τις τελευταίες ημέρες από Ουάσιγκτον, Βρυξέλλες κι άλλες πρωτεύουσες ώστε να πέσουν οι τόνοι, τέτοια διάθεση δεν διαφαίνεται από πλευράς Άγκυρας.
Η ρητορική Ερντογάν και ο ρόλος της Αλεξανδρούπολης
Στην Αθήνα βλέπουν τη συνεχή προσπάθεια του Τούρκου Προέδρου να παρουσιάσει την Ελλάδα ως υποχείριο των ΗΠΑ αλλά και την αντίστιξη που επιχειρεί με την Ιστορία: όπως δηλαδή το 1922 ο ελληνικός στρατός, σύμφωνα με το τουρκικό αφήγημα, είχε αποστολή να εισβάλει στην Ανατολία ώστε να αποδυναμώσει το στρατηγικό πλεονέκτημα της Τουρκίας, έτσι και σήμερα η Ελλάδα λειτουργεί ως αντιπρόσωπος (proxy) της Αμερικής, που επιδιώκει την γεωπολιτική αποδυνάμωση της Τουρκίας. Τον εκνευρισμό της Άγκυρας επιτείνει ακόμη περισσότερο η αναβάθμιση του λιμανιού της Αλεξανδρούπολης, απόρροια της ελληνοαμερικανικής συμφωνίας. Η γραμμή μεταφοράς στρατιωτικού υλικού προς το Βορρά μέσω Βουλγαρίας και Ρουμανίας έχει ως αφετηρία την Αλεξανδρούπολη που παρακάμπτει τα Στενά του Βοσπόρου, γεγονός που αποτυπώνει τη σημασία που αποδίδουν πλέον οι Αμερικανοί στη συγκεκριμένη βάση. Την ίδια στιγμή γίνονται επενδύσεις σε κρίσιμες υποδομές σε άλλες βάσεις (Σούδα, Αλεξανδρούπολη, Στεφανοβίκειο) ενώ αντίθετα το γεωπολιτικό αποτύπωμα της βάσης του Ιντσιρλίκ μειώνεται συνεχώς.
Ο ρόλος των ΗΠΑ
Στην Αθήνα γνωρίζουν ότι στις ΗΠΑ υπάρχει ένα οργανωμένο λόμπι που έχει καταφέρει σημαντικά νομοθετήματα που έχει πετάξει την Τουρκία έξω από το πρόγραμμα των F-35 και θέτει σοβαρά προσκόμματα στην αναβάθμιση των F-16. Την ίδια στιγμή η άρση του εμπάργκο πώλησης όπλων στην Κύπρο λειτουργεί περισσότερο συμβολικά τη στιγμή μάλιστα που γίνονται συζητήσεις για πιθανές διευκολύνσεις που θα μπορούσε να προσφέρει η Κύπρος σε αμερικανικά πολεμικά πλοία που πλέουν στην περιοχή. Οι ΗΠΑ μάλιστα έβγαλαν ξεκάθαρη δήλωσης καταδίκης της νέας τουρκολιβυκής συμφωνίας σκορπώντας χαμόγελα ικανοποίησης στην Αθήνα.
Η θετική εξέλιξη από τη Γερμανία
Μέσα στην εβδομάδα οι δηλώσεις του Γερμανού Πρέσβη στο πλαίσιο της εκδήλωσης για την επανένωση της Γερμανίας έγιναν δεκτές με ικανοποίηση στην Αθήνα, αφού ο κ. Ράιχελ δήλωσε πως «όσο πιο συγκρουσιακή γίνεται η τουρκική ρητορική, όσο περισσότερο αμφισβητεί την ελληνική κυριαρχία, τόσο πιο ξεκάθαρη και πιο ισχυρή θα είναι η γερμανική αντίδραση και η απόρριψη αυτής της ρητορικής». Στην Αθήνα δεν περιμένουν θεαματική στροφή του Βερολίνου, ούτε την επιβολή εμπάργκο πώλησης όπλων στην Τουρκία, καλωσορίζουν όμως μια πιο σκληρή αντιμετώπιση της Άγκυρας που διαφέρει από την εποχή Μέρκελ που είχε ως κυρίαρχο στοιχείο την τακτική ίσων αποστάσεων ανάμεσα στα δυο μέρη. Η επίσκεψη του Καγκελαρίου Σόλτς στην Αθήνα στις 27 Οκτωβρίου αναμένεται να αποτελέσει ένα κρίσιμο κρας τεστ του τρόπου με τον οποίο η Γερμανία θα τοποθετηθεί σε μια σειρά κρίσιμων ζητημάτων που επηρεάζουν την Ανατολική Μεσόγειο. Δεδομένη θεωρείται η σχέση με τη Γαλλία που έχει προσφέρει σημαντική στήριξη μέσω της αμυντικής συμφωνίας που έχουν υπογράψει οι δυο χώρες.
Οι περιπτώσεις Αιγύπτου – Ισραήλ
Η σημερινή επίσκεψη Δένδια στην Αίγυπτο είναι προϊόν της άμεσης κινητοποίησης της ελληνικής διπλωματίας μετά την υπογραφή της νέας συμφωνίας Τουρκίας-Λιβύης. Με το Κάϊρο η Αθήνα έχει ενεργό δίαυλο επικοινωνίας κι έχει εδώ και δυο χρόνια ενεργοποιήσει τη συμφωνία τμηματικής ΑΟΖ. Το Κάϊρο έχει κάθε λόγο να καταργήσει το παράνομο τουρκολιβυκό σύμφωνο, ενώ υπενθυμίζεται πως οι Αιγύπτιοι επηρεάζουν το ανατολικό τμήμα της χώρας – εκεί που ο Πρωθυπουργός Ντεμπεϊμπά δεν έχει ισχυρό δίκτυο εξουσίας. Για την Αθήνα τα τριμερή σχήματα εξουσίας στην Ανατολική Μεσόγειο με Αίγυπτο και Ισραήλ έχουν μεγάλη σημασία καθώς στον πυρήνα τους αντιμάχονται τον τουρκικό αναθεωρητισμό κι έχουν ως αντικειμενικό στόχο την στρατηγική συνεργασία στην περιοχή.
reader.gr
