Τα κουνούπια σκοτώνουν εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους κάθε χρόνο σε όλο τον κόσμο και αρρωσταίνουν εκατομμύρια άλλους.
Το αρσενικό κουνούπι δεν δαγκώνει, αλλά όταν το θηλυκό πίνει το αίμα μας για να αναπαραχθεί, μπορεί να αφήσει πίσω του ιούς και παράσιτα που προκαλούν ασθένειες όπως ο ιός του Δυτικού Νείλου, η ελονοσία, ο δάγκειος πυρετός και ο ιός Ζίκα.
Μέρος του τι κάνει ένα κουνούπι τόσο επικίνδυνο για την μετάδοση ασθενειών στον άνθρωπο είναι η αποτελεσματικότητα στο τσίμπημά του.
Ο “μηχανισμός” τσιμπήματος του κουνουπιού
Το στόμα του κουνουπιού (προβοσκίδα) δεν είναι απλώς ένα μικροσκοπικό δόρυ. Είναι ένα εξελιγμένο σύστημα από έξι επιμέρους λεπτές, βελόνες, καθεμιά από τις οποίες συμβάλλει ώστε το κουνούπι να διαπερνά το δέρμα, να εντοπίζει τα αιμοφόρα αγγεία και να αντλεί αίμα.
Όταν το θηλυκό κουνούπι τρυπάει το δέρμα, ένα εύκαμπτο ευέλικτο τμήμα της προβοσκίδας του μένει εκτός, καθώς 6 άλλα μέρη εισχωρούν πιο βαθιά. Δύο από αυτές τις βελόνες, που ονομάζονται “maxillae”, έχουν μικροσκοπικά δόντια που επιτρέπουν στο κουνούπι να “πριονίσει” το δέρμα.
Ένα άλλο σετ βελονών, που ονομάζονται “mandibles”, κρατούν τους ιστούς ανοικτούς, καθώς γίνεται αυτό το “πριόνισμα”. Στη συνέχεια, μια πέμπτη μικροσκοπική βελόνα, που ονομάζεται labrum, διαπερνά το αιμοφόρο αγγείο. Μόλις εισέλθει σε αυτό, χρησιμεύει επίσης και ως αντλία εισροής αίματος στην κοιλιά του κουνουπιού.
Καθώς η κοιλιά του θηλυκού κουνουπιού γεμίζει με αίμα, αυτόματα φιλτράρει τα θρεπτικά ερυθρά αιμοσφαίρια και αποβάλλει το -περιττό για εκείνο- νερό.
Η έκτη βελόνα του κουνουπιού, που ονομάζεται hypopharynx, βγάζει σάλιο από το κουνούπι, το οποίο εισχωρεί στο δέρμα μας. Αυτό το σάλιο περιέχει ουσίες που εμποδίζουν το αίμα να πήξει και να κλείσει την δίοδο που άνοιξε. Πρόκειται για μια ισχυρή ουσία. Κάνει τα αιμοφόρα αγγεία μας να διαστέλλονται, εμποδίζει την αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος και λιπαίνει την προβοσκίδα του εντόμου. Αυτό είναι που μας προκαλεί φαγούρα και σημάδια στο δέρμα, ενώ λειτουργεί και ως μέσο μετάδοσης ιών και άλλων παρασίτων.
