Καθώς στο Βόρειο Ημισφαίριο της Γης ο χειμώνας προχωράει, ένας πυρετός ή βήχας μας βάζει αυτομάτως σε σκέψεις ότι μπορεί να έχουμε κολλήσει κορονοϊό ή γρίπη, προκαλώντας μας εύλογη ανησυχία αλλά και σύγχυση για την ασθένεια από την οποία τελικά νοσούμε.
Υπάρχει, ωστόσο, ένας «σιωπηλός δολοφόνος» που προκαλεί παρόμοια συμπτώματα και μπορεί να παραμονεύει στο σπίτι μας.
Το μονοξείδιο του άνθρακα είναι ένα άχρωμο, άοσμο αέριο που παράγεται όταν ένα ορυκτό καύσιμο – άνθρακας, αργό πετρέλαιο ή φυσικό αέριο – καίγεται από κλιβάνους, φορητούς θερμαντήρες, οχήματα, σόμπες, ψησταριές, φιάλες υγραερίου ή τζάκια.
Η εισπνοή του σε μεγάλη ποσότητα μπορεί να μας δηλητηριάσει, οδηγώντας σε συμπτώματα όπως πονοκέφαλο, στομαχικές διαταραχές, ζάλη, αδυναμία, έμετο, πόνο στο στήθος και σύγχυση, σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ – συμπτώματα παρόμοια με αυτά της γρίπης ή της Covid- 19 .
Η εισπνοή σε υψηλές συγκεντρώσεις μπορεί να μας κάνει να λιποθυμήσουμε ή ακόμη να μας σκοτώσει, ειδικά εάν κοιμόμαστε, είμαστε μεθυσμένοι ή ανήκουμε σε ευπαθείς ομάδες.
Το μονοξείδιο του άνθρακα μπορεί επίσης να δηλητηριάσει τα κατοικίδια ζώα.
«Η γρίπη και ο κορονοϊός καταλαμβάνουν τα κύτταρα, κυρίως στους πνεύμονες, όπου αναπαράγονται και εκεί συμβαίνει συχνά η μεγαλύτερη ζημιά» και από εκεί προέρχονται τα συμπτώματα, εξηγεί στο CNN ο Δρ. Τζέρεμι Μπράουν, Γιατρός σε ΜΕΘ.
Το μονοξείδιο του άνθρακα, από την άλλη πλευρά, δηλητηριάζει τους ανθρώπους παρεισφρέοντας στην αιμοσφαιρίνη, την πρωτεΐνη στα ερυθρά αιμοσφαίρια που μεταφέρει οξυγόνο από τους πνεύμονες στο σώμα.
«Το μονοξείδιο του άνθρακα έρχεται και διώχνει το οξυγόνο από την αιμοσφαιρίνη», διευκρινίζει ο Μπράουν. «Αυτό που αρχίζετε να έχετε είναι σημάδια έλλειψης οξυγόνου».
Πάνω από 20.000 Αμερικανοί μπαίνουν ετησίως τα επείγοντα περιστατικά λόγω έκθεσης σε μονοξείδιο του άνθρακα, πάνω από 4.000 νοσηλεύονται και πάνω από 400 πεθαίνουν.
Δεδομένου ότι πολλοί άνθρωποι είναι τώρα στο σπίτι σχεδόν όλο το 24ωρο, οι γιατροί έκτακτης ανάγκης αναμένουν να «δουν περισσότερα περιστατικά δηλητηρίασης από μονοξείδιο του άνθρακα σε σχέση με το συνηθισμένο – ειδικά αν έχουμε σκληρό χειμώνα και βασιστούμε περισσότερο στη θέρμανση.
Πρόληψη
Η έκθεση σε μονοξείδιο του άνθρακα είναι το υποπροϊόν της ατελούς καύσης, όταν π.χ. το πετρέλαιο σε συσκευές ή οχήματα θερμαίνεται αλλά δεν καίγεται εντελώς. Τα μπλοκαρισμένα συστήματα εξαερισμού και η λειτουργία φορητών γεννητριών σε περιορισμένους χώρους ή σε σκάφη χωρίς κατάλληλο εξαερισμό μπορεί επίσης να οδηγήσει σε συσσώρευση.
Επιπλέον, αυτοί είναι οι μήνες που οι άνθρωποι μπορεί να «ζεσταίνουν» ένα όχημα σε ένα γκαράζ συνδεδεμένο με το σπίτι, το οποίο είναι εξαιρετικά επικίνδυνο ακόμη και με το γκαράζ ανοιχτό, επειδή οι αναθυμιάσεις μπορούν να εισχωρήσουν στο σπίτι.
Ο πιο σημαντικός τρόπος για να καταλάβει κανείς εάν τα συμπτώματα προέρχονται από έκθεση σε μονοξείδιο του άνθρακα είναι η εγκατάσταση ενός ανιχνευτή μονοξειδίου του άνθρακα, που ειδοποιεί με συναγερμό αν κάτι δεν πάει καλά.
Μάλιστα, υπάρχουν κάποιοι με ψηφιακή ένδειξη, που δείχνει το επίπεδο συγκέντρωσης στο σπίτι.
Αλλά και πολλοί ανιχνευτές καπνού έχουν τη δυνατότητα ανιχνεύουν το μονοξείδιο του άνθρακα. Η συγκέντρωση σε επίπεδα 1-70 μέρη ανά εκατομμύριο μπορούν να προκαλέσουν συμπτώματα.
Ποια είναι η πηγή των συμπτωμάτων
Εάν εσείς ή η οικογένειά σας αντιμετωπίζετε ακόμη και ήπια συμπτώματα και είναι πιθανή η δηλητηρίαση από μονοξείδιο του άνθρακα, η καλύτερη κίνηση είναι να μεταφέρετε τον καθένα σε ασφαλές περιβάλλον και να καλέσετε γιατρό, ειδικά εάν ανήκετε σε ομάδα υψηλού κινδύνου.
Αλλά θα μπορούσε να είναι η γρίπη; Ακόμη και αν έχετε κάνει το εμβόλιο κατά της γρίπης κανείς δεν εγγυάται ότι δεν έχετε γρίπη, καθώς τα εμβόλια γρίπης μειώνουν τον κίνδυνο ασθένειας κατά 40% σε 60% .
Μια διαδικασία «αποκλεισμού» θα επιτρέψει στους γιατρούς να καταλάβουν εάν έχετε Covid-19, γρίπη ή δηλητηρίαση από μονοξείδιο του άνθρακα.
«Ενας από τους τρόπους με τους οποίους το μονοξείδιο του άνθρακα διαφέρει από τον κορονοϊό και τη γρίπη είναι ότι εάν βγείτε έξω και πάρετε λίγο καθαρό αέρα, τα συμπτώματά σας θα εξαφανιστούν σιγά-σιγά τις επόμενες ώρες, εάν η έκθεσή σας ήταν ελάχιστη» σύμφωνα με τον Μπράουν.
Εάν κάποιος αισθάνεται καλύτερα έξω αλλά τα συμπτώματα αυξάνονται στο σπίτι, αυτό θα μπορούσε να είναι ένα σημάδι δηλητηρίασης.
Εάν είναι πιθανό να έχετε εκτεθεί στο σπίτι σας, ένας γιατρός μπορεί να πραγματοποιήσει μια εξέταση αίματος για να μετρήσει το επίπεδο του μονοξειδίου του άνθρακα.
Πιθανές θεραπείες
Εάν ένας γιατρός υποψιάζεται δηλητηρίαση θα σας χορηγήσει μάσκα οξυγόνου που θα δώσει περίπου πέντε φορές περισσότερο οξυγόνο στο σώμα σας από ό,τι διατίθεται στην ατμόσφαιρα.
Στη συνέχεια, ο γιατρός θα σας παρακολουθεί για αρκετές ώρες και θα ελέγχει το επίπεδο του μονοξειδίου του άνθρακα έως ότου μπορείτε να βγάλετε τη μάσκα – με τις οδηγίες να μην επιστρέψετε στο μέρος όπου εκτεθήκατε στο επικίνδυνο αέριο και να βεβαιωθείτε ότι δεν υπάρχει κανένας άλλος σε εκείνο το μέρος.
Ενας εξειδικευμένος τεχνικός θα πρέπει να ελέγξει τις συσκευές σας πριν τις επαναχρησιμοποιήσετε.
Για όσους έχουν σοβαρή δηλητηρίαση, τα συμπτώματα μπορεί να επιδεινωθούν σε δύσπνοια, κωματώδη κατάσταση κατάστασης ή μυϊκή ακαμψία. Ενα τέτοιο άτομο θα εισαγόταν στο νοσοκομείο για παρατεταμένη θεραπεία οξυγόνου.
Οι ασθενείς που είναι σε ακόμη χειρότερη κατάσταση τοποθετούνται σε θάλαμο «κατάδυσης» – ένα δοχείο ή δωμάτιο με υψηλή πίεση – όπου δέχονται έως και περίπου τρεις φορές την ποσότητα της πίεσης που δέχεται στην καθημερινότητά του ένας άνθρωπος. Με τον τρόπο αυτό, το οξυγόνο μπαίνει στους ιστούς και εκτοπίζει τη δηλητηρίαση από το μονοξείδιο του άνθρακα.
Ανάρρωση
Πόσο καιρό χρειάζεται ο ασθενής για ανάρρωση διαφέρει ανάλογα με τα επίπεδα έκθεσης και ασθένειας.
Εάν οι άνθρωποι μπορούν να φτάσουν στο νοσοκομείο αρκετά γρήγορα, το μονοξείδιο του άνθρακα μπορεί να απομακρυνθεί γρήγορα από το σώμα. Η πλήρης ανάρρωση μπορεί να συμβεί εάν το σώμα δεν έχει υποστεί ζημιά από την έλλειψη οξυγόνου.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, η σοβαρή έκθεση μπορεί να σημαίνει καθυστερημένες και μακροπρόθεσμες νοητικές επιδράσεις έως και ένα μήνα μετά το συμβάν.
Πηγή: CNN
