Το Μαυρίλο είναι ένα ορεινό χωριό (σε υψόμετρο 920 μέτρων) το οποίο βρίσκεται στην πλαγιά του Βελουχιού. Το χωριό βρίσκεται οδικώς 65 χιλιόμετρα δυτικά της Λαμίας και 25 χιλιόμετρα ανατολικά του Καρπενησίου. Είναι Δημοτικό Διαμέρισμα του Δήμου Αγίου Γεωργίου Τυμφρηστού.
Η αρχική ονομασία ήταν Κορυφές (λόγω θέσης κάτω από τις βουνοκορφές του Βελουχιού) αλλά επί Οθωμανικής Αυτοκρατορίας μετονομάστηκε σε Μαυρίλο (έχει αναφερθεί και ώς Μαυρίλλο, Μαυρίλου, Μαβρήλον και Μαυρίλω). Υπάρχουν δύο υποθέσεις για την προέλευση του ονόματος. Ότι το Μαυρίλο σημαίνει η τοποθεσία εκεί όππου κατασκευάζεται η Μαύρη-ύλη, δηλαδή η μπαρούτη: λόγω των μπαρουτόμυλων που υπήρχαν στο χωριό. Η άλλη εκδοχή είναι ότι Μαυρίλο ονομάζεται λόγω των σκουρόχρωμων δασών-λόγγων που περιβάλλουν το χωριό (κυρίως από δάση μελανής-σκούρας ελάτης).
Το χωριό είναι γεμάτο πηγές, αυλάκια και ρυάκια τα οποία χρησιμοποιούνταν στο παρελθόν όχι μόνο για πότισμα αλλά ως κινητήρια δύναμη των νερόμυλων για το άλεσμα αλευριού και την κατασκευή μπαρούτης. Η κύρια πηγή του χωριού ονομάζεται Γκούρα (η λέξη αυτή στα Σλαβικά σημαίνει μεγάλη πηγή) και αποτελεί μία από τις πηγές του Σπερχειού ποταμού.
Φωτογραφίες, ρεπορτάζ : Λίλιαν Χαχοπούλου
Μπαρουτόμυλος Μαυρίλου
Οι άρχοντες του Μαυρίλου Χατζαίοι για να εξασφαλίσουν τη βασική πολεμική ύλη για την οργάνωση της άμυνάς τους εναντίον των πολλών εχθρών τους, έχτισαν τον πρώτο μπαρουτόμυλο κατά τα μέσα του 17ου αιώνα.
Την τέχνη αυτή την μετέδωσαν έπειτα στους συγχωριανούς τους, οι οποίοι, ο ένας μετά τον άλλον, έχτισαν μια σειρά από “μπαρουτατζίδικα”. Αναπτύχθηκε έτσι στο Μαυρίλο μια σοβαρή βιοτεχνία, που άφηνε πλούσια οφέλη στους κατοίκους, αφού η τιμή πωλήσεως της μπαρούτης ήταν την εποχή εκείνη 2,50 έως 4 δραχμές.
Και όταν ήρθε η μεγάλη της επανάστασης ώρα, το Μαυρίλο, με τους δώδεκα τότε εν λειτουργία μπαρουτόμυλους του, ήταν εκείνο που στήριξε τον ιερό αγώνα στη Ρούμελη, όπως ακριβώς η Δημητσάνα στην Πελοπόννησο.
Ο σημερινός μπαρουτόμυλος του Μαυρίλου ανακατασκευάσθηκε πάνω στα θεμέλια παλαιού μπαρουτόμυλου και λειτουργεί σήμερα όπως ακριβώς λειτουργούσε πριν από δύο αιώνες!
Μαζί με τον μπαρουτόμυλο της Δημητσάνας στην Πελοπόννησο αποτελούν τα δύο μοναδικά στο είδος τους επισκέψιμα μνημεία – μουσεία σε όλη την Ελλάδα.
Ομηρικές πηγές Σπερχειού – Αχιλλέα
Χτυπημένος στην πτέρνα του ο ημίθεος Αχιλλέας, λίγο πριν ξεψυχήσει στην Τροία,
θυμάται τα λόγια του πατέρα του, Πηλέα, και μονολογεί :
«…Σπερχειέ, άδικα σου έταξε ο πατέρας μου πως,
όταν εγώ γυρίσω, εκεί στην πατρική μου γη, για χάρη σου,
θα έκοβα τα μαλλιά μου και θα σου πρόσφερα ιερή, πλούσια θυσία
και πως εκεί θα έσφαζα πενήντα βαρβάτα κριάρια στις πηγές σου,
όπου έχει τέμενος και ευώδη βωμό…»
( Ομήρου Ιλιάδα Ψ 144-147 )
Η ραψωδία της μοναδικής φύσης των πηγών του Σπερχειού, ραψωδία του Ομήρου, ραψωδία της Ελλάδας.
Ορεινή ποδηλασία και δραστηριότητες βουνού
Δοκιμάστε την αντοχή, τη σωματική δύναμη, την ισορροπία, τις δεξιότητες χειρισμού mountain bike στις εκτός δρόμου χωμάτινες διαδρομές των δασικών μονοπατιών του Αχιλλέα ή και μέσα ακόμη στα δάση του Μαυρίλου και ολόκληρου του Βελουχιού : διαδρομές αντοχής (Cross country), κατάβαση (Downhill), μαραθώνιος και τετραπλό 4Χ ανάμεσα σε έλατα, σε καστανιές και στα τρεχούμενα νερά των πηγών του Σπερχειού.
Το “Δασικό Χωριό – Λιβαδάκι” διαθέτει επίσης κάθε απαραίτητη οργάνωση για : τοξοβολία, πύργο αναρρίχησης, Rappel σε πίστα, Flying Fox, Orienteering, Rafting, Canoe, Canyoning, Via Ferrata, Jeeping.
Πλατεία Αινιάνων
Η ξακουστή σ’ όλη τη Ρούμελη κεντρική πλατεία του Μαυρίλου συγκαταλέγεται στα κορυφαία αξιοθέατα του όρους Τυμφρηστός.
Με έκταση τεσσάρων και πλέον στρεμμάτων, κατάφυτη από αιωνόβια πλατάνια, έλατα, καστανιές, ιτιές, κουτσουπιές και με διαρκώς τρεχούμενα νερά να τη διασχίζουν, μαγεύει κάθε επισκέπτη με το ιδιαίτερο φυσικό κάλλος της.
Στο ένα άκρο της ευρίσκεται ο σπάνιος βυζαντινός ναός του Αγίου Δημητρίου με τα ιστορικά μνημεία του και στο άλλο της άκρο της, δίπλα ακριβώς στον ηλικίας 300 ετών ιστορικό πλάτανο της πλατείας με την πηγή του Σπερχειού ποταμού, ευρίσκεται το παλαιό σχολείο του χωριού, που σήμερα λειτουργεί ως έκθεση παλαιών φωτογραφιών της άλλοτε καθημερινής ζωής του Μαυρίλου.
Επάνω ακριβώς στην πλατεία, τα δύο καταστήματα του χωριού μας, πάντοτε ανοικτά, προσφέρουν στον επισκέπτη του Μαυρίλου φιλόξενα τα πάντα.
Ονομάσθηκε “πλατεία Αινιάνων” για να τιμηθούν τα τέσσερα ιστορικά μέλη της οικογένειας των Αινιάνων, που γεννήθηκαν και μεγάλωσαν στο Μαυρίλο, μυήθηκαν στη Φιλική Εταιρεία και προσέφεραν τα πάντα στην Ελλάδα μας ( Παπα – Ζαχαρίας Αινιάν, Γεώργιος Αινιάν, Χριστόδουλος Αινιάν, Δημήτριος Αινιάν ).
Μεταβυζαντινός ναός Αγίου Δημητρίου
Προσφορά της οικογένειας των προεστών του Μαυρίλου Χατζαίων στο χωριό τους, κτίσθηκε στα μέσα του 17ου αιώνα και η εικονογράφησή της ολοκληρώθηκε το έτος 1728.
Βασιλικού ρυθμού, με : 166 τοιχογραφίες και 123 εικόνες βυζαντινής τέχνης, εκθαμβωτικό τέμπλο ηπειρώτικης αρχιτεκτονικής, επιβλητικό χορό των Αποστόλων ως πολυέλαιο, άμβωνα, δεσποτικό – αυτοκρατορικό θρόνο, προσκηνυτάρια και δύο ψαλτήρια κεντημένα με φίλντισι. Όλα μαζί συνθέτουν ένα περιβάλλον με αυστηρή θεϊκή μεγαλοπρέπεια.
Θαύμα της βυζαντινής τέχνης, από τα ελάχιστα που σώζονται σε τόσο καλή κατάσταση σε όλον τον Ελληνικό Χριστιανικό Κόσμο, κορυφαία επιλογή επίσκεψης για το σύγχρονο θρησκευτικό τουρισμό, ο Άγιος Δημήτριος Μαυρίλου μας επιστρέφει 400 χρόνια πίσω και αισθανόμαστε την κατάνυξη της βυζαντινής λειτουργίας στη ψυχή μας.
Με πληροφορίες, από το : mavrilo.gr, wikipedia
