Αυτό είναι το ψηφιακό πιστοποιητικό εμβολιασμού

Στην υιοθέτηση της πρότασης του Κυριάκου Μητσοτάκη για την έγκριση του «πράσινου» ψηφιακού πιστοποιητικού εμβολιασμού προχώρησε και επισήμως η Κομισιόν, καθώς η πρόεδρος της της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν παρουσιάσε την ευρωπαϊκή πρωτοβουλία για την διασφάλιση της ταχύτερης δυνατής επανέναρξης της ελεύθερης κυκλοφορίας προσώπων μεταξύ των κρατών-μελών.

Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ανακοίνωσε την πρόταση του εκτελεστικού οργάνου της ΕΕ, μαζί με τον Επίτροπο Δικαιοσύνης Ντιντιέ Ρέιντερς και τον Επίτροπο Εσωτερικής Αγοράς Τιερί Μπρετόν, ούτως ώστε οι Ευρωπαίοι πολίτες να μπορέσουν και πάλι να απολαύσουν ένα από τα βασικότερα δικαιώματά τους, αυτό της ελεύθερης κυκλοφορίας τους εντός της ΕΕ, η οποία έχει περιοριστεί σε μεγάλο βαθμό από τα μέτρα που έχουν επιβάλει οι κυβερνήσεις των κρατών μελών λόγω της πανδημίας.

Επίθεση στην Astra Zeneca

Σύμφωνα με την πρόεδρο φον ντερ Λάιεν έχει γίνει πρόοδος στον εμβολιασμό και αναμένονται 66 εκατ. δόσεις του εμβολίου των Pfizer-BioNTech και 10 εκατ. της Moderna όπως ορίζουν τα συμβόλαια. «Δυστυχώς η AstraZeneca παραδίδει λιγότερα από όσα έχει υποσχεθεί. Είχε υποσχεθεί 90 εκατ. δόσεις, τις μείωσε σε 40 και τώρα γνωρίζουμε ότι θα παραδώσει μόλις 30 εκατ. δόσεις», δήλωσε η πρόεδρος της Επιτροπής, υπογραμμίζοντας ότι είναι εφικτός ο στόχος να εμβολιαστεί το 70% των ενηλίκων Ευρωπαίων μέχρι το τέλος του καλοκαιριού, καθώς ξέρουμε ότι θα έχουμε και το εμβόλιο της Johnoson & Johnson. Συνολικά στο δεύτερο τρίμηνο του έτους θα έχουν παραδοθεί 360 εκατ. δόσεις εμβολίων, εκ των οποίων 55 εκατ. δόσεις του εμβολίου της Johnoson & Johnson, 200 εκατ. των Pfizer-BioNTech, 35 εκατ. της Moderna και 70 εκατ. από την AstraZeneca.

Εναλλακτικες δυνατότητες

Εκτός από το πράσινο πιστοποιητικό- που δεν καθιερώνει την υποχρέωση εμβολιασμού αλλά την πιστοποίηση της υγειονομικής κατάστασης των Ευρωπαίων που ταξιδεύουν- θα δίνεται εναλλακτικά η δυνατότητα χρήσης των αποδεικτικών εγγράφων από ένα πρόσφατo τεστ κορονοϊού (PCR) ή αντισωμάτων (μετά από ανάρρωση).

Ο Επίτροπος Δικαιοσύνης Ντιντιέ Ρέιντερς υπογράμμισε ότι το συγκεκριμένο πιστοποιητικό θα αποτελέσει ένα εργαλείο για τα κράτη μέλη και θα μπορεί να χρησιμοποιείται ακόμα και για ταξίδια με αυτοκίνητο από ένα κράτος μέλος σε ένα άλλο. Σύμφωνα με τον ιδιον, το πιστοποιητικό θα είναι προσωρινό και δεν θα χρειάζεται πλέον όταν ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ανακοινώσει επισήμως το τέλος της πανδημίας.

Το πρότυπο πιστοποιητικού που θα αφορά και στην διακίνηση μεταξύ της Ευρώπης και τρίτων χωρών θα είναι σε ψηφιακή και σε έντυπη έκδοση και δίγλωσσο: θα έχει την επίσημη γλώσσα του κράτους και τα αγγλικά.

Βασικά στοιχεία του κανονισμού που πρότεινε σήμερα η Επιτροπή

Προσβάσιμα και ασφαλή πιστοποιητικά για όλους τους πολίτες της ΕΕ:

• Το ψηφιακό πράσινο πιστοποιητικό θα καλύπτει τρία είδη πιστοποιητικών — πιστοποιητικά εμβολιασμού, πιστοποιητικά εξέτασης (δοκιμασία NAAT/RT-PCR ή ταχεία δοκιμασία αντιγόνου) και πιστοποιητικά για άτομα που έχουν αναρρώσει από την COVID-19.
• Τα πιστοποιητικά θα εκδίδονται σε ψηφιακή ή σε έντυπη μορφή. Και οι δύο εκδόσεις θα περιλαμβάνουν κωδικό QR με τις απαραίτητες πληροφορίες, καθώς και ψηφιακή υπογραφή που θα διασφαλίζει τη γνησιότητα του πιστοποιητικού.
• Η Επιτροπή θα δημιουργήσει μια πύλη και θα παρέχει στήριξη στα κράτη μέλη για την ανάπτυξη λογισμικού το οποίο θα μπορούν να χρησιμοποιούν οι αρχές για την επαλήθευση όλων των υπογραφών των πιστοποιητικών σε όλη την ΕΕ. Κανένα δεδομένο προσωπικού χαρακτήρα των κατόχων των πιστοποιητικών δεν θα περνά μέσω της πύλης ούτε θα διατηρείται από το κράτος μέλος που πραγματοποιεί την επαλήθευση.
• Τα πιστοποιητικά θα διατίθενται δωρεάν και θα εκδίδονται στην επίσημη γλώσσα ή τις επίσημες γλώσσες του κράτους μέλους έκδοσης και στα αγγλικά.

Απαγόρευση των διακρίσεων:

• Όλοι οι πολίτες —εμβολιασμένοι και μη εμβολιασμένοι— θα πρέπει να μπορούν να επωφεληθούν από το ψηφιακό πράσινο πιστοποιητικό, όταν ταξιδεύουν στην ΕΕ. Για την πρόληψη των διακρίσεων σε βάρος ατόμων που δεν έχουν εμβολιαστεί, η Επιτροπή δεν προτείνει μόνο τη δημιουργία του διαλειτουργικού πιστοποιητικού εμβολιασμού αλλά και τη δημιουργία πιστοποιητικού εξέτασης για την COVID-19, καθώς και πιστοποιητικού για τα άτομα που έχουν αναρρώσει από την COVID-19.
• Ίδιο δικαίωμα για τους ταξιδιώτες με ψηφιακό πράσινο πιστοποιητικό — αν τα κράτη μέλη αποδέχονται αποδεικτικό εμβολιασμού ως λόγο εξαίρεσης από ορισμένους περιορισμούς για λόγους δημόσιας υγείας, όπως από την υποβολή σε εξέταση ή σε καραντίνα, θα απαιτηθεί να αποδέχονται, με τους ίδιους όρους, τα πιστοποιητικά εμβολιασμού που εκδίδονται στο πλαίσιο του συστήματος του ψηφιακού πράσινου πιστοποιητικού. Η υποχρέωση αυτή θα περιορίζεται στα εμβόλια που έχουν λάβει άδεια κυκλοφορίας στην ΕΕ, αλλά τα κράτη μέλη θα μπορούν να αποφασίσουν να αποδέχονται και άλλα εμβόλια επιπλέον αυτών.
• Κοινοποίηση άλλων μέτρων – αν κάποιο κράτος μέλος εξακολουθεί να απαιτεί από τους κατόχους ψηφιακού πράσινου πιστοποιητικού να υποβάλλονται σε καραντίνα ή σε εξέταση, θα πρέπει να ενημερώνει την Επιτροπή και όλα τα άλλα κράτη μέλη και να εξηγεί τους λόγους για την επιβολή των μέτρων αυτών.

Μόνο ουσιώδεις πληροφορίες και ασφαλή δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα:

Τα πιστοποιητικά αυτά θα περιέχουν ένα περιορισμένο σύνολο πληροφοριών, όπως ονοματεπώνυμο, ημερομηνία γέννησης, ημερομηνία έκδοσης, πληροφορίες σχετικά με το εμβόλιο / την εξέταση / την ανάρρωση και τον μοναδικό αναγνωριστικό κωδικό του πιστοποιητικού. Ο έλεγχος των δεδομένων αυτών θα είναι δυνατός μόνο για την επιβεβαίωση και την επαλήθευση της γνησιότητας και της εγκυρότητας των πιστοποιητικών.

Δείτε την παρουσίαση:

Νωρίτερα σήμερα, ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν, Μαργαρίτης Σχοινάς, μίλησε για το πράσινο ψηφιακό πιστοποιητικό λέγοντας πως θα είναι «διαλειτουργικό προϊόν το οποίο θα είναι το ίδιο σε όλη την Ευρώπη. Δεν θα καθιερώνει την υποχρέωση του εμβολιασμού, αλλά καθιερώνει την υποχρέωση πιστοποίησης της υγειονομικής κατάστασης των Ευρωπαίων που ταξιδεύουν. Θα έχει, πέρα από το αν έχει εμβολιαστεί κάποιος ή όχι, το pcr ή το ότι πέρασε τον κορωνοϊό».

Η συζήτηση για το ψηφιακό εντός της ΕΕ

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προσπάθησε να συντονίσει τα κράτη – μέλη ώστε να μην επιβληθούν μονομερώς απαγορεύσεις στα ταξίδια και έλεγχοι στα εσωτερικά σύνορα της ΕΕ, χωρίς ωστόσο οι εθνικές κυβερνήσεις να καταφέρουν να εναρμονίσουν τα περιοριστικά μέτρα. Απέναντι σε αυτήν την εξέλιξη η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε να μην εκδώσει μία σύσταση αλλά να υποβάλει κανονισμό. Δηλαδή μια δεσμευτική νομοθετική πράξη η οποία όταν και εφόσον εγκριθεί θα εφαρμόζεται υποχρεωτικά σε όλα τα κράτη – μέλη της ΕΕ.

Το πιστοποιητικό αυτό δεν θα υποχρεώνει τους Ευρωπαίους πολίτες να εμβολιαστούν αλλά θα καθιερώσει την υποχρέωση πιστοποίησης της υγειονομικής τους κατάστασης. ΘΑ αναφέρει εάν κάποιος πολίτης έχει εμβολιαστεί κατά του ιού ή όχι, εάν έχει υποβληθεί σε αρνητικό μοριακό τεστ ή αν έχει αναρρώσει από τον κορωνοϊό. Θα είναι σε ψηφιακή και σε έντυπη έκδοση, θα έχει διαλειτουργικό γραμμωτό κώδικα, ενώ θα είναι δίγλωσσο: θα έχει την επίσημη γλώσσα του κράτους και τα αγγλικά.

Το ακανθώδες ζήτημα αναφορικά με το πιστοποιητικό αυτό, είναι εάν οι τα κράτη – μέλη θα δέχονται εμβόλια διαφορετικά από εκείνα που έχουν εγκριθεί από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων, όπως το παράδειγμα το Ρωσικό Sputnik V και το Sinopharm της Κίνας. Σύμφωνα με την Επιτροπή, αυτό είναι κάτι που θα πρέπει να αποφασίσουν τα κράτη – μέλη.

Ωστόσο το βασικό ερώτημα, δηλαδή εάν τα κράτη – μέλη συμφωνήσουν να εγκρίνουν αυτόν τον κανονισμό μέχρι την έναρξη της θερινής τουριστικής περιόδου είναι δύσκολο να απαντηθεί. Η Γερμανία εμφανίζεται πλέον πρόθυμη να δεχτεί την πρόταση που είχε υποβάλει επισήμως ο πρωθυπουργός της Ελλάδος Κυριάκος Μητσοτάκης, καθώς η Καγκελάριος ‘Ανγκελα Μέρκελ αναφέρθηκε ρητώς στην ανάγκη καθιέρωσης ενός ευρωπαϊκού πιστοποιητικού, εντός των επόμενων τριών μηνών.

Ο Μίκαελ Ροτ, υφυπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας και αρμόδιος για ευρωπαϊκά θέματα δήλωσε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να επανεξετάσει την ιδέα να παραχωρήσει σε πολίτες που εμβολιάστηκαν κατά της Covid-19 περισσότερη ελευθερία για ταξίδια, καθώς, σύμφωνα με τον ίδιον, πλέον υπάρχουν σημαντικές ενδείξεις ότι οι εμβολιασθέντες έχουν λιγότερες πιθανότητες να μεταδώσουν τον ιό.

Στο ίδιο πλαίσιο με τον κ. Ροτ κινείται και ο «Γερμανός Τσιόδρας», ήτοι ο επικεφαλής της Μόνιμης Επιτροπής Εμβολίων (Stiko) Δρ. Τόμας Μέρτενς, ο οποίος, μιλώντας σε γερμανικά ΜΜΕ, υπογράμμισε ότι τα πιστοποιητικά εμβολιασμού θα μπορούσαν να λειτουργήσουν ως «διαβατήρια» που θα επέτρεπαν στους Ευρωπαίους πολίτες που έχουν εμβολιαστεί κατά της Covid-19 να έχουν ελεύθερη πρόσβαση σε πολιτιστικές εκδηλώσεις ή σε εστιατόρια. Σύμφωνα με τον Δρα Μέρτενς, διεθνή πιστοποιητικά εμβολιασμού (σ.σ όπως το διεθνές πιστοποιητικό για τον εμβολιασμό κατά του κίτρινου πυρετού) έχουν εκδοθεί και στο παρελθόν και θα μπορούσαν να διευκολύνουν όχι μόνο την πρόσβαση σε κινηματογράφους, θέατρα, χώρους διεξαγωγής αθλητικών δραστηριοτήτων, αλλά ακόμα και στα αεροπλάνα.

Κάτι που θα σημάνει ότι όσοι Ευρωπαίοι πολίτες επιθυμούν να ταξιδέψουν, είτε για επαγγελματικούς λόγους, είτε για τουρισμό, δεν θα χρειάζονται, υπό προϋποθέσεις, να αντιμετωπίσουν υποχρεωτικές περιόδους καραντίνας και δαπανηρά διαγνωστικά τεστς, κατά την άφιξή τους ή κατά την επιστροφή τους, ή ορισμένες φορές και στις δύο περιπτώσεις.

Το ζήτημα του πιστοποιητικού υγειονομικής κατάστασης αναμένεται να απασχολήσει φυσικά και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Η αρμόδια κοινοβουλευτική Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων (LIBE), είναι γνωστή για την προάσπιση της ιδιωτικής ζωής και της προστασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και είναι βέβαιο ότι θα εξετάσει σε βάθος την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Η πρόταση Μητσοτάκη για το ψηφιακό πιστοποιητικό εμβολιασμού

Η πρωτοβουλία του Έλληνα πρωθυπουργού παρότι αντιμετώπισε αρχικά αρκετές «αντιστάσεις» από χώρες της Ευρώπης επικαιροποιήθηκε στις 12 Ιανουαρίου με επιστολή του προς την Πρόεδρο της Κομισιόν την οποία απέστειλε και προς όλους τους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων της Ε.Ε.

Τότε, ο κ. Μητσοτάκης υπογράμμιζε με την επιστολή του ότι οι επόμενοι μήνες θα είναι καθοριστικής σημασίας για την διασφάλιση του μαζικού εμβολιασμού των Ευρωπαίων πολιτών, μειώνοντας τον δείκτη των κρουσμάτων και θέτοντας τη βάση για επιστροφή σε μια κάποια οικονομική και κοινωνική κανονικότητα το 2021. «Υπ’ αυτό το πρίσμα, η διασφάλιση της ταχύτερης δυνατής επανέναρξης της ελεύθερης κυκλοφορίας προσώπων μεταξύ των Κρατών – Μελών, αλλά και με τρίτες χώρες είναι μια θεμελιώδης προτεραιότητα για όλους μας.», σημείωνε ο πρωθυπουργός αναφερόμενος στις διαδικασίες που η Ελλάδα γρήγορα υιοθέτησε και εφάρμοσε για τη διευκόλυνση της ελεύθερης κυκλοφορίας προσώπων που έχουν εμβολιαστεί κατά του Covid-19.

«Ένα βασικό βήμα προς αυτή την κατεύθυνση είναι η δημιουργία ενός πρότυπου πιστοποιητικού, που θα αποδεικνύει ότι ένα άτομο έχει επιτυχώς εμβολιαστεί. Σε αυτό το πλαίσιο, επισυνάπτω ένα προσχέδιο του πιστοποιητικού, που έχουν προετοιμάσει οι αρμόδιες ελληνικές Αρχές. Θα χρησιμοποιείται κατά την επιβίβαση σε όλα τα μέσα μεταφοράς: αεροπορικά, θαλάσσια και σιδηροδρομικά», εξηγούσε μέσω της επιστολής του στην Ούρσουλα φον ντερ Λάϊεν ο κ. Μητσοτάκης εκτιμώντας επίσης ότι: «Αν καταφέρουμε γρήγορα να φτάσουμε σε μια κοινή γραμμή μεταξύ των κρατών – μελών για ένα κοινώς αποδεκτό πιστοποιητικό εμβολιασμού και τις χρήσεις του, μπορούμε στη συνέχεια να προωθήσουμε το ζήτημα αυτό και σε σχετικά διεθνή fora, συνεισφέροντας έτσι στην επανέναρξη της ελεύθερης κυκλοφορίας σε παγκόσμια κλίμακα, η οποία αποτελεί τη βάση για την επιστροφή της οικονομικής δραστηριότητας σε προ κρίσης επίπεδα. Για χώρες όπως η Ελλάδα, που εξαρτώνται από τον τουρισμό, είναι επιτακτική ανάγκη το εν λόγω ζήτημα να διευθετηθεί πριν από την έναρξη της καλοκαιρινής περιόδου».

Στην επιστολή της 12ης Ιανουαρίου ο Κ. Μητσοτάκης επεσήμανε μεταξύ άλλων, απευθυνόμενος στην Πρόεδρο της Κομισιόν ότι:

• Ενώ δεν πρόκειται να καταστήσουμε τον εμβολιασμό υποχρεωτικό ή προαπαιτούμενο για να ταξιδεύσει κάποιος, τα άτομα που έχουν εμβολιαστεί θα πρέπει να είναι ελεύθερα να ταξιδεύουν. Αυτό θα αποτελέσει επίσης και ένα θετικό κίνητρο ενθάρρυνσης των πολιτών να εμβολιαστούν, που είναι κι ο μοναδικός τρόπος να εγγυηθούμε την επιστροφή στην κανονικότητα.
• Είναι ζωτικής σημασίας να υιοθετήσουμε μία κοινή γραμμή για το πώς θα πρέπει να είναι δομημένο ένα τέτοιο πιστοποιητικό ώστε να γίνεται αποδεκτό από όλα τα κράτη – μέλη. Μπορεί να ακούγεται απλό, αλλά η μακρά εμπειρία μας στην ανάπτυξη μιας κοινής φόρμας εντοπισμού επιβατών (PLF) μας έχει αποδείξει πως είναι απόλυτη ανάγκη η ευρεία υψηλού επιπέδου κινητοποίηση σε ευρωπαϊκή κλίμακα για να εκκινήσουν οι απαραίτητες διαδικασίες.
• Ανυπομονώ να δώσω από την πλευρά μου την αναγκαία ώθηση προς αυτή την κατεύθυνση και για τον λόγο αυτό αντίγραφο της παρούσας επιστολής αποστέλλεται σε όλους τους Ευρωπαίους ομολόγους μου.
• Δράττομαι της ευκαιρίας για να εκφράσω άλλη μια φορά τις καλύτερες ευχές μου για το 2021 και τη βαθιά μου εκτίμηση για όλες τις προσπάθειες που καταβάλλετε στη μάχη ενάντια στην πανδημία και την στήριξη των Κρατών Μελών σε αυτή την, δίχως προηγούμενο, κρίση.