Ποιους κινδύνους «βλέπουν» ΟΟΣΑ και Γραφείο Προϋπολογισμού το 2023
Κινδύνους για την επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων του 2023, λόγω πιθανών υψηλότερων τιμών ενέργειας, αυξήσεων επιτοκίων αλλά και των εκλογών, ανέδειξαν χθες τόσο ο ΟΟΣΑ όσο και το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή, ρίχνοντας σκιές στην αισιόδοξη εικόνα του προϋπολογισμού μία ημέρα μετά την κατάθεσή του. Σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, μάλιστα, ενδεχόμενη δημοσιονομική αστοχία μπορεί να καθυστερήσει και την επίτευξη επενδυτικής βαθμίδας.
Στη Γνώμη του για την εισηγητική έκθεση του προϋπολογισμού, το Γραφείο, του οποίου προΐσταται ο κ. Φραγκίσκος Κουτεντάκης, σημειώνει ότι θεωρεί ασφαλή την επίτευξη του φετινού δημοσιονομικού στόχου, αλλά εντοπίζει σημαντικές αβεβαιότητες για τον στόχο του επόμενου έτους. Συγκεκριμένα επισημαίνει τα εξής: «Οι αβεβαιότητες αφορούν κυρίως τις διεθνείς εξελίξεις, ιδιαίτερα τις τιμές της ενέργειας και το ύψος των επιτοκίων δανεισμού, που μπορούν να ανατρέψουν τόσο τις μακροοικονομικές όσο και τις δημοσιονομικές προβλέψεις και να απαιτήσουν διορθωτικές κινήσεις. Επισημαίνουμε ακόμα τον πολιτικό κίνδυνο που μπορεί να προέλθει από τις πιθανές δυσκολίες σχηματισμού κυβέρνησης εξαιτίας των πολιτικών συσχετισμών και του οξυμένου κλίματος».
Ο ΟΟΣΑ από την πλευρά του, στην έκθεση World Economic Outlook, αναδεικνύει τον κίνδυνο ισχυρών δημοσιονομικών πιέσεων το δεύτερο εξάμηνο του χρόνου, σε περίπτωση που οι τιμές της ενέργειας είναι υψηλότερες από τις προβλεφθείσες ή παραμείνουν υψηλές το δεύτερο εξάμηνο, απαιτώντας περαιτέρω μέτρα στήριξης. Σε μια τέτοια περίπτωση τίθεται σε κίνδυνο, κατά τον Οργανισμό, η επενδυτική βαθμίδα και θα καταστεί ακριβότερη και δυσκολότερη η πρόσβαση του ελληνικού Δημοσίου στη χρηματοδότηση. Η έκθεση επισημαίνει, επίσης, ότι τα spreads μεταξύ των γερμανικών και των ελληνικών ομολόγων αυξήθηκαν τον τελευταίο χρόνο περισσότερο απ’ ό,τι σε άλλες χώρες.
Οπως σημειώνει ο ΟΟΣΑ, η κυβέρνηση στήριξε νοικοκυριά και επιχειρήσεις με «γενναιόδωρα κριτήρια επιλεξιμότητας» το 2022. Η συνέχισή τους το πρώτο εξάμηνο του 2023 θα κοστίσει 1% του ΑΕΠ στον προϋπολογισμό, ενώ το σχετικό αποθεματικό του προϋπολογισμού είναι 0,5% του ΑΕΠ.
Ο ΟΟΣΑ προβλέπει αύξηση επενδύσεων το 2023 μόνο 2,7%, έναντι πρόβλεψης για αύξηση 15,5% του προϋπολογισμού.
Στους κινδύνους, επίσης, καταγράφει το ενδεχόμενο αυστηρότερων κυρώσεων στις εξαγωγές πετρελαίου από τη Ρωσία, που θα μπορούσε να πλήξει τα σχετικά έσοδα της ελληνικής ναυτιλίας, τα οποία ανήλθαν σε 1,6% των συνολικών εσόδων της ναυτιλίας το 2021.
Η έκθεση του ΟΟΣΑ υποστηρίζει, εξάλλου, ότι η αύξηση των επιτοκίων και η αβεβαιότητα θα επιβραδύνουν τις επενδύσεις, παρά την ενίσχυση από το Ταμείο Ανάκαμψης. Μάλιστα προβλέπει αύξηση επενδύσεων το 2023 μόνο 2,7%, έναντι πρόβλεψης για αύξηση 15,5% του προϋπολογισμού.
Ο ΟΟΣΑ υποστηρίζει ότι τα μέτρα στήριξης πρέπει να είναι αυστηρά στοχευμένα στους ευάλωτους και προσωρινά, και αυτό θα επιτρέψει στην κυβέρνηση να εξασφαλίσει ένα δημοσιονομικό χώρο για να απαλύνει τις πληθωριστικές πιέσεις. Επίσης τάσσεται υπέρ της μετατόπισης της μισθολογικής πολιτικής από τις αυξήσεις των κατώτατων μισθών στις συλλογικές διαπραγματεύσεις, που θα ενισχύσουν τα πραγματικά εισοδήματα και την παραγωγικότητα και θα συγκρατήσουν τις πληθωριστικές πιέσεις.
Ο ΟΟΣΑ προβλέπει ρυθμό ανάπτυξης για φέτος 6,7%, πολύ υψηλότερο από την πρόβλεψη του προϋπολογισμού (5,6%), και προσγείωση στο 1,6% το 2023 και το 2024. Επισημαίνει, επίσης, τις ελλείψεις εργατικού δυναμικού, οι οποίες θα ασκήσουν πίεση για αύξηση των μισθών, διευρύνοντας έτσι τη βάση του πληθωρισμού.
Επίσης εκφράζει επιφυλάξεις για τη δρομολογούμενη επιδότηση του δανείου για την αγορά κατοικίας, υποστηρίζοντας ότι η εμπειρία δείχνει πως θα οδηγήσει σε αυξήσεις των τιμών των κατοικιών. Είναι προτιμότερη, κατά τον ΟΟΣΑ, η διάθεση των σχετικών πόρων για ανακαινίσεις και ενεργειακές αναβαθμίσεις, που θα μειώσουν το ενεργειακό κόστος των νοικοκυριών.
kathimerini.gr