Η 18η Απριλίου κάθε χρόνου έχει ορισθεί από την UNESCO και το Διεθνές Συμβούλιο Μνημείων και Τοποθεσιών (ΙCOMOS) ως Παγκόσμια Ημέρα Πολιτιστικής Κληρονομιάς- Μνημείων και Τοποθεσιών. Το ICOMOS λειτουργεί ως τεχνικός σύμβουλος της UNESCO και με αυτήν την ιδιότητά του εξετάζει τις προτάσεις των χωρών-μελών της UNESCO για την εγγραφή εθνικών μνημείων στον Κατάλογο της Παγκόσμιας Κληρονομιάς (Φυσικής και Πολιτιστικής).
Στα πλαίσια αυτής της ημέρας, το Ελληνικό ICOMOS πραγματοποιεί εκδήλωση με τίτλο «Ιστορικά Τοπία – Πολιτιστικά Τοπία». Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και το θέμα είναι το αγροτικό τοπίο. Κατά τη διάρκεια δε της εκδήλωσης θα συζητηθεί και η πρόταση της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας και της Ελληνικής Εταιρίας Προστασίας της Φύσης για να κηρυχθεί η κοιλάδα του Μόρνου ως «Τοπίο Άγριας Φύσης», μια σημαντική πρόταση για τη Φωκίδα και την Περιφέρεια της Στερεάς.
Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Μνημείων και Τοποθεσιών επαναφέρουμε την πρόταση για την ανακήρυξη της Ιστορικής Γέφυρας του Γοργοποτάμου ως στοιχείο της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO, γιατί η ανατίναξή της συνέβαλε τα μέγιστα στον τερματισμό του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Η πρότασή μας αυτή κατατέθηκε αρχικά το 2008, δεσμεύτηκαν κάποιοι με ανακοινώσεις και αποφάσεις για την προώθησή της, αλλά δυστυχώς δεν έγινε τίποτα ή δεν έχουμε ενημερωθεί αν έγινε κάτι.
Γράφαμε τότε:
«Η ανατίναξη της Γέφυρας του Γοργοποτάμου (25 Νοέμβρη 1942) ήταν μια από τις μεγαλύτερες πράξεις δολιοφθοράς, το μεγαλύτερο σαμποτάζ σε όλη τη σκλαβωμένη Ευρώπη, κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Καθυστέρησε τους Γερμανούς να μεταφέρουν εφόδια στο εκστρατευτικό τους σώμα, το οποίο πίεζε τους Συμμάχους στη Βόρεια Αφρική. Έδωσε κουράγιο στον δοκιμαζόμενο ελληνικό λαό, σε μία κρίσιμη φάση του συμμαχικού αγώνα και προκάλεσε το θαυμασμό όλης της κατεχόμενης Ευρώπης.
Το 1982, με απόφαση της τότε κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ, καθιερώθηκε η επέτειος της ανατίναξης της Γέφυρας ως επίσημη γιορτή της Εθνικής Αντίστασης στην Ελλάδα. Όμως αυτό δεν αρκεί. Είναι καιρός, και υποχρέωση της τοπικής κοινωνίας, να προωθήσει την πρόταση για την ανακήρυξη της ιστορικής Γέφυρας του Γοργοποτάμου ως στοιχείου της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO, διότι η ανατίναξή της συνέβαλε τα μέγιστα στον τερματισμό του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου.
Και, επιπλέον, διότι ο «Γοργοπόταμος» ανταποκρίνεται στα κριτήρια που θέτει η Έκθεση 2000/2036(ΙΝΙ) του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την προστασία της παγκόσμιας πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς στα Ευρωπαϊκά κράτη: «να αποτελεί σημαντικό παράδειγμα τύπου κτηρίου, αρχιτεκτονικού ή τεχνολογικού συνόλου ή τοπίου που απεικονίζει σημαντική ή σημαντικές φάσεις της ανθρώπινης ιστορίας» και επίσης «να συνδέεται άμεσα ή διακριτά με γεγονότα κ.λ.π. εξέχουσας παγκόσμιας σημασίας»
Στη σύγχρονη εποχή δεν θέλουμε η γέφυρα του Γοργοποτάμου να θυμίζει απλώς τον πόνο και την καταστροφή, που προκάλεσε ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος και ο φασισμός, αλλά να λειτουργήσει και ως σύμβολο για έναν ειρηνικό κόσμο και ως πρόσκληση για την προετοιμασία όλων μας για την ειρήνη, καθώς και ως γέφυρα διαλόγου μεταξύ των πολιτισμών. Ως γέφυρα, επίσης, μεταξύ της κοινωνίας και της φύσης, ιδιαίτερα σήμερα που η ανθρωπότητα οδηγεί το κλίμα και τα οικοσυστήματα σε μια πρωτοφανή κρίση, η οποία θα πλήξει πρώτα από όλα τις ανθρώπινες κοινότητες.»
Από το 2008 πέρασαν έντεκα συναπτά έτη, που λένε. Η πρόταση επαναλήφθηκε κάποιες φορές. Στην Ελλάδα ζούμε, στη Λαμία ζούμε, οι προτάσεις αργούν να ωριμάσουν. «Ιδού πεδίον δόξης λαμπρόν» λοιπόν για τη νέα αυτοδιοικητική αρχή, που θα προκύψει από τις εκλογές της 26ης Μαΐου…
Λαμία, 15/4/2019
Στέφανος Σταμέλλος
