Σημαντική είναι η «στροφή» των μελισσοκόμων στο βιολογικό μέλι τα τελευταία χρόνια, ακολουθώντας τις τάσεις της αγοράς για την παραγωγή αγνών και φιλικών προς το περιβάλλον προϊόντων, με το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης (ΥΠΑΑΤ) να συμβάλλει με μέτρα στήριξης των παραγωγών.
Ήδη τα τελευταία χρόνια και ειδικά κατά την περίοδο της πανδημίας του κορονοϊού πολλοί ήταν οι καταναλωτές οι οποίοι άλλαξαν τις διατροφικές τους συνήθειες, προσπαθώντας να «θωρακίσουν» ακόμη περισσότερο την υγεία τους, στρεφόμενοι στο βιολογικό μέλι, με το ΥΠΑΑΤ να στηρίζει τον κλάδο.
Το μέλι, είναι γνωστό για τις αντιοξειδωτικές, αντιμικροβιακές, επουλωτικές, αντιφλεγμονώδεις, αντικαρκινικές, ανοσοκατασταλτικές & καρδιοπροστατευτικές ιδιότητες του.
Η χώρα μας έχει μεγάλη παράδοση στη μελισσοκομία από τα αρχαία χρόνια, ενώ στη σημερινή εποχή οι περιοχές που πραγματοποιείται η μελισσοκομική δραστηριότητα είναι η Καβάλα, η Χαλκιδική, η Εύβοια, η Πελοπόννησος, η Κρήτη & Νησιά Αιγαίου.
Μάλιστα η Ελλάδα συγκαταλέγεται στις κορυφαίες χώρες στην Ευρωπαϊκή Ένωση σε ό,τι αφορά στην παραγωγή μελιού.
Σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat η ελληνική παραγωγή αποτελεί το 1% της παγκόσμιας και το 7,4% της ευρωπαϊκής με 16.000 τόνους.
Το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων αναφέρει ότι στη χώρα μας εκτρέφεται το 10,8% των κυψελών της Ε.Ε με το 73% να είναι επαγγελματίες μελισσοκόμοι (κατέχουν τουλάχιστον 150 κυψέλες).
Στήριξη
Το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, μέσω δράσεών του στηρίζει την ανάπτυξη της βιολογικής μελισσοκομίας.
Στόχος είναι να αυξηθεί όσο περισσότερο γίνεται η παραγωγή βιολογικού μελιού, δίνοντας στους Έλληνες μελισσοκόμους ακόμη περισσότερα «εργαλεία» προς αυτή την κατεύθυνση.
Την προηγούμενη προγραμματική περίοδο 2014-2020 το ΥΠΑΑΤ, μέσω του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης (ΠΑΑ) είχε ενισχύσει οικονομικά τις πρακτικές βιολογικής γεωργίας μέσω των γεωργοπεριβαλλοντικών ενισχύσεων, του Μέτρου 11 «Βιολογική γεωργία», στους τομείς της γεωργίας και της κτηνοτροφίας.
Σημειώνεται ότι η μελισσοκομία κατά τα πρώτα έτη εφαρμογής δεν λάμβανε ενισχύσεις δεδομένου ότι η ενίσχυση ήταν στρεμματική, προϋπόθεση η οποία δεν μπορούσε να καλυφθεί από τη μελισσοκομία. Το ΥΠΑΑΤ μετά από αίτημα στην ΕΕ κατάφερε να επιτύχει να συμπεριληφθεί και η μελισσοκομία στους επιδοτούμενους κλάδους.
Το 2022 για πρώτη φορά εκδόθηκε πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος και στους μελισσοκόμους προκειμένου να συμμετάσχουν στο «Μέτρο 11 βιολογική γεωργία», τόσο στη δράση της μετατροπής (νέοι μελισσοκόμοι).
Συνολικά υποβλήθηκαν 2.786 αιτήσεις, όσο και στη δράση της διατήρησης, δηλαδή της συνέχισης εφαρμογής της βιολογικής μελισσοκομίας, όπου υποβλήθηκαν 231 αιτήσεις. Το συνολικό ποσό ενίσχυσης και για τις δύο δράσεις για την τριετία έφτασε τα 50.552.429 ευρώ.
Σε ό,τι αφορά στην παρέμβαση «Ενισχύσεις για την ανάληψη πρόσθετων γεωργο-περιβαλλοντικών υποχρεώσεων από τους μελισσοκόμους για την προστασία των μελισσοσμηνών και την ενίσχυση της βιοποικιλότητας» του ΣΣ ΚΑΠ της Ελλάδας 2023-2027, παρέχονται ενισχύσεις σε εθνικό επίπεδο για την ανάληψη πρόσθετων γεωργοπεριβαλλοντικών υποχρεώσεων από τους μελισσοκόμους, με στόχο την προστασία των μελισσοσμηνών και την ενίσχυση της βιοποικιλότητας.
Οι δεσμεύσεις που αναλαμβάνουν οι μελισσοκόμοι αφορούν στην εφαρμογή της βιολογικής μελισσοκομίας από μελισσοκόμους που εφαρμόζουν για πρώτη φορά τη βιολογική μελισσοκομία και είναι εξαετούς διάρκειας.
Το πρώτο έτος αφορά τη μετατροπή και τα επόμενα πέντε έτη τη διατήρηση στη βιολογική μελισσοκομία.
Η ανάληψη πρόσθετων γεωργο-περιβαλλοντικών υποχρεώσεων στο πλαίσιο της Παρέμβασης παρέχεται με την εφαρμογή πρόσθετων πρακτικών που αφορούν τη διατροφή, την προστασία της υγείας, τις περιοχές εγκατάστασης των κυψελών με σκοπό την ενθάρρυνση των μελισσοκόμων να αναλάβουν τις πρόσθετες δεσμεύσεις, απαντώντας έτσι στη ζήτηση της κοινωνίας για τη χρήση φιλικών προς το περιβάλλον γεωργικών πρακτικών.
Στόχος της παρέμβασης είναι η ενθάρρυνση των μελισσοκόμων να εφαρμόσουν τις αρχές και τις μεθόδους βιολογικής μελισσοκομίας καθώς και να διατηρήσουν αυτές τις μεθόδους μετά την αρχική περίοδο της μετατροπής.
Η στήριξη παρέχεται για την εφαρμογή ευνοϊκών για το περιβάλλον μεθόδων παραγωγής που είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με την εφαρμογή των αρχών της βιολογικής μελισσοκομίας.
Επίσης, στο πλαίσιο της παρέμβασης ενισχύεται η μετατροπή πρακτικών και μεθόδων παραγωγής στην μελισσοκομία από συμβατικές σε βιολογικές. Οι δικαιούχοι δεσμεύονται να συνάψουν σύμβαση με εγκεκριμένο Οργανισμό Πιστοποίησης βιολογικών προϊόντων.
Οι δικαιούχοι είναι φυσικά και νομικά πρόσωπα ή ομάδες αυτών κάτοχοι μελισσοκομικής ταυτότητας, οι οποίοι κατέχουν από 20 και πάνω μελισσοσμήνη και κατέχουν νεοεντασσόμενες (κατεχόμενες) κυψέλες και παραφυάδες στο σύστημα ελέγχου για τη βιολογική γεωργία.
Οι ενισχύσεις χορηγούνται ετησίως ανά κλάσεις μεγέθους μελισσοσμηνών (κυψελών) για να αποζημιώνουν τους δικαιούχους για το διαφυγόν εισόδημα και το κόστος συναλλαγής (δαπάνες πιστοποίησης), ως αποτέλεσμα των δεσμεύσεων που ανελήφθησαν.
Σύμφωνα με το Στρατηγικό Σχέδιο τα ετήσια ποσά ενίσχυσης διαμορφώνονται ως εξής:
- Όσοι έχουν από 20 έως 110 κυψέλες θα λάβουν κάθε έτος συνολικά 1.650 ευρώ
- Όσοι έχουν από 111 έως 200 κυψέλες θα λάβουν κάθε έτος συνολικά 5.115 ευρώ
- Όσοι έχουν από 201 έως 300 κυψέλες θα λάβουν κάθε έτος συνολικά 8.580 ευρώ
- Όσοι έχουν από 301 κυψέλες και άνω θα λάβουν κάθε έτος συνολικά 10.230 ευρώ.
Σημειώνεται τέλος, ότι το σύνολο των ετήσιων ενδεικτικών χρηματοδοτικών κονδυλίων (συνολική δημόσια δαπάνη) για την περίοδο 2023-2029 προβλέπεται να είναι 18.858.824,00 ευρώ.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
