Το Πάσχα στην Υπάτη αναβιώνουν πανάρχαια έθιμα, που συνδέονται με την άνοιξη και το Πάσχα, έθιμα βγαλμένα από τα βάθη του χρόνου, ιδιαίτερα δε την Τετάρτη μετά το Πάσχα το απόγευμα, όπου μόνον οι άνδρες, ανεβαίνουν στην Παναγία Αρσαλή (Αγία Ιερουσαλήμ), διανύοντας με τα πόδια μια απόσταση περίπου δύο (2) ωρών, για να φτάσουν στην σπηλαιο-εκκλησιά. Εκεί ψάλλεται ο εσπερινός και διανυκτερεύουν, ενώ στην Υπάτη το ίδιο βράδυ οι γυναίκες και τα παιδιά ανάβουν φωτιές στο κεντρικό σταυροδρόμι, για να κάψουν τα παλιά μαγιάτικα στεφάνια, χορεύοντας και τραγουδώντας παραδοσιακά μαγιάτικα τραγούδια. Όσοι αντέχουν, πηδούν πάνω από τις φωτιές.
Την Πέμπτη το πρωί οι “Αρσαλιώτες” τελούν θεία λειτουργία και στη συνέχεια κατεβαίνουν στην Υπάτη, όπου οι Υπαταίοι τους υποδέχονται στη θέση «Περιβόλια» με ζωντανή μουσική. Χορός και λαϊκό πανηγύρι ακολουθεί στην πλατεία της Υπάτης.
Η Αγία Ιερουσαλήμ είναι η Αγία των σπηλαίων και των βράχων και το έθιμο προέρχεται από τα αρχαία ελληνορωμαϊκά ΡΟΖΑΛΙΑ (παγανιστικές εορτές της Άνοιξης), ενώ κατά τους χρόνους της Επανάστασης του 1821 η Αγία Ιερουσαλήμ υπήρξε ορμητήριο και σημείο συνάντησης των οπλαρχηγών της περιοχής.
Σήμερα όμως, Πέμπτη του Πάσχα του 2020, κανείς δεν περιμένει τους Αρσαλιώτες.
Ο κορωνοϊός, δεν επέτρεψε να γίνει το ξεχωριστό έθιμο της Υπάτης και όλοι αναπολούν τις περασμένες χρονιές και προσμένουν την επόμενη, να είναι όλοι γεροί και δυνατοί να ξανά ανέβουν τον δικό τους “Γολγοθά” και μετά να γυρίσουν για να ξεκινήσει η υποδοχή τους στα Περιβόλια και το μεγάλο γλέντι στην πλατεία!
Υπάτη , Πέμπτη 23 Απριλίου 2020
« Την αληθινή αγάπη
τίποτα δεν τρομάζει
ούτε η μπόρα η βροχή
μήτε και το χαλάζι».
Η α – βεβαιότητα για το αύριο καμιά φορά σε κάνει να «παρανομήσεις» έστω και νοερά.
Έτσι έχοντας το κουσούρι που έχουν αποκτήσει πάππου προς πάππου όλοι οι «Αρσαλιώτες» ντόπιοι και ξένοι και αληθινή αγάπη γι αυτό που κάνουν , κατά τα ειωθότα ( σύμφωνα με το έθιμο ) χάριν ευταξίας και σύμφωνα και με το νόμο , τήρησαν και φέτος ( νοερά πάντα ) αυτό που έχει ριζώσει στην ψυχή τους , είναι στο αίμα τους , βρίσκεται στο DNΑ τους.
Γι αυτό τήρησαν και το ανέβασμα του « Γολγοθά της Υπάτης» !!!… Αλλά , «Τιμή σ’ εκείνους όπου στη ζωή των
όρισαν και φυλάγουν Θερμοπύλες… K.Π. Καβάφης » κι ας είναι λίγοι …
Κάποιοι μπορεί να μην ανέβηκαν φέτος στην «Αρσαλή» , αλλά έχω και γι’ αυτούς κάποιες «φώτο» από τα παλιά. Έτσι για το καλό , για να μην ξεχαστούν και δεν έρθουν και του χρόνου . Είναι να μην ξεκόψεις από κάπου μετά ξεχνάς. Έτσι τους θυμίζω από τώρα να προετοιμάζονται για του χρόνου με λίγο περισσότερο περπάτημα , όχι μέσα στο σπίτι , στην εξοχή κι αυτό για να μην χάσουν τη φόρμα τους και εννοώ τις δυνάμεις τους και όχι τη φόρμα γυμναστικής .
Ας αφήσουμε προς το παρόν τους «Αρσαλιώτες» στη ρεματιά και λίγο παρακάτω να ξεκουραστούν και έπεται η συνέχεια !!!…
Δείτε «ανάκατες » φωτογραφίες !!!… , του παρόντος και παρελθόντων ετών έτσι για να θυμηθούμε και τους παλαίμαχους «Αρσαλιώτες» της τελευταίας δεκαετίας και των πάλαι ποτέ χρόνων ( Γνωρίστε τους δικούς σας και τους εαυτούς σας ) «Και ών έκαστος κατά διάνοιαν έχει, και πάντων και πασών». Δηλαδή: Θυμήσου, Κύριε, και όλους αυτούς, που ο καθένας έχει στο νου του και στη σκέψη του. Όπως μας προτρέπει και η εκκλησία μας.
«Αρσαλιώτες » βοήθειά σας και του χρόνου !!!…
Πηγές φωτογραφιών ( του 1910 και μετά) από το αρχείο Γιάννη Ζαπαντιώτη και το παρακάτω κανάλι του συμπατριώτη φίλου μας ιατρού ( πνευμονολόγου) Αλέξανδρου Τσακατίκα.
https://www.youtube.com/channel/UCP0H1aOhLck_QUyD4S7D9QQ
KAI
ΥΠΑΤΗ | ΣΧΟΛΙΑ-ΙΣΤΟΡΙΑ-ΑΝΑΦΟΡΕΣ
ypati.wordpress.com
[ Γιάννης Ζαπαντιώτης ]
