«Του άντρα του πολλά βαρύ μην του μιλάτε το πρωί», λέει ο γνωστός στίχος, που είναι βγαλμένος από τη ζωή. Πολλοί από εμάς δεν μπορούν να κάνουν «κουβεντούλα» τις πρωινές ώρες, τουλάχιστον μέχρι να πιούν καφέ. Ζηλεύουμε πραγματικά εκείνους που ξυπνούν «μες στην καλή χαρά» και έχουν ενέργεια και διαύγεια ακόμα και στις 7 το πρωί. Γιατί όμως κάποιοι άνθρωποι νιώθουν κουρασμένοι, είναι «στον κόσμο τους» και εξαιρετικά κακόκεφοι μόλις ξυπνούν, όταν δεν υπάρχουν λόγοι διαπιστωμένου προβλήματος υγείας που να το δικαιολογούν;
Η κακή διατροφή, η έλλειψη άσκησης και η έντονη καθημερινότητα με τις αυξημένες υποχρεώσεις της είναι οι προφανείς εξηγήσεις που έρχονται πρώτες στο μυαλό. Τώρα όμως μια νέα μελέτη που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση “Neurology”, διαφοροποιεί μεταξύ τους τις καταστάσεις που συνηθίζουμε να περιγράφουμε συνολικά ως προσωρινή απώλεια μνήμης και πρωινά νεύρα.
Τα επεισόδια έντονης πρωινής σύγχυσης και εκδήλωσης εριστικής ή ακόμα και βίαιης συμπεριφοράς αμέσως μετά τον ύπνο, ανήκουν σε μια κατάσταση που ονομάζεται «μέθη ύπνου» (sleep drunkenness), και η οποία δεν έχει καμία σχέση με την κατανάλωση αλκοόλ, ούτε με τις απλούστερες μορφές πρωινής ατονίας και κακοκεφιάς.
Τα επεισόδια μέθης ύπνου έχουν μεγαλύτερη ένταση και συχνότητα από την απλή κούραση και έλλειψη ενέργειας. Μέχρι πρότινος δεν είχε δοθεί η δέουσα προσοχή στο φαινόμενο, καθώς αποδιδόταν στις προαναφερθείσες, πιο συνηθισμένες αιτίες.
Στην έρευνα που διεξήγαγε το Πανεπιστήμιο του Stanford, και που επιχειρεί να ρίξει μια πιο επιστημονική ματιά σε αυτή την κατάσταση, συμμετείχαν 19.000 άτομα. Εκείνα που έπασχαν από διαταραχές ύπνου, ανέφεραν πως βιώνουν τέτοια επεισόδια σε ποσοστό 70,8%. Το 37,4% όσων είχαν κάποια ψυχική ή πνευματική νόσο, όπως διπολική διαταραχή, δήλωσαν πως έχουν παρόμοιες εμπειρίες, ενώ ακολούθησαν όσοι λάμβαναν κάποια μορφή φαρμακευτικής αγωγής, όπως αντικαταθλιπτικά, με ποσοστό 31,3%. Τα νούμερα δείχνουν μια αρκετά διαδεδομένη εκδήλωση του φαινομένου -1 στους 7 μπορεί να πάσχει από αυτή τη διαταραχή-, και γι’ αυτό οι μελετητές τονίζουν πως είναι ανάγκη να πραγματοποιηθούν και άλλες έρευνες πάνω στο θέμα, προκειμένου να «χαρτογραφηθεί» καλύτερα το φαινόμενο.
Τι θα πρέπει λοιπόν να κάνει όποιος εμφανίζει τέτοια συμπτώματα; Καταρχάς δεν χρειάζονται βιαστικά συμπεράσματα. Μη θεωρήσετε εαυτόν άρρωστο, «διαταραγμένο» ή χρήζοντας άμεσης ιατρικής γνωμάτευσης, ιδιαίτερα αν έχετε υποχόνδριες τάσεις που συνοδεύονται από διαπιστώσεις τύπου «το ήξερα εγώ πως κάτι δεν πάει καλά». Το πιθανότερο είναι να μην πάσχετε από μέθη ύπνου αλλά να έχετε επιβαρύνει τον οργανισμό σας με υπερβολική δουλειά, να μη γυμνάζεστε και γενικά να μην ακολουθείτε έναν υγιεινό τρόπο ζωής, με συνέπεια το πρωινό ξύπνημα να μην είναι το καλύτερό σας.
Μια αλλαγή στις συνήθειές σας ίσως αρκεί για να νιώθετε καλύτερα όταν ξυπνάτε. Αν παρόλα αυτά, και αφού προηγουμένως έχετε αποκλείσει όλα τα απλούστερα ενδεχόμενα, πιστεύετε ότι ίσως υπάρχει κάτι παραπάνω που δεν είχατε προσέξει μέχρι τώρα και που σας προκαλεί παρόμοια συμπτώματα, συζητήστε το με τον γιατρό σας, που θα διαπιστώσει αν συντρέχουν παθολογικά αίτια.
