Από το 1974 δεν έχουμε δει ένα μέλος του ΝΑΤΟ να απειλεί την ύπαρξη ενός άλλου, όπως το κάνει τώρα η Τουρκία
Οι απόψεις του Βίκτορ Ντέιβις Χάνσον τον τοποθετούν στους «αιρετικούς» ανάμεσα στο ακαδημαϊκό κατεστημένο των ΗΠΑ. Βαθύς γνώστης της αρχαίας Ελλάδας και φιλέλληνας, επισκέπτεται τη χώρα μας τακτικά τις τελευταίες πέντε δεκαετίες. Yπήρξε ταυτόχρονα ένας από τους πιο θαρραλέους υποστηρικτές του προέδρου Τραμπ με τον οποίο διατηρούσε επικοινωνία κατά τη διάρκεια της θητείας του στον Λευκό Οίκο. Διαχώρισε ωστόσο τη θέση του μετά την άρνηση του Τραμπ να αποδεχτεί το αποτέλεσμα των εκλογών του 2020. Ο καθηγητής Κλασικών Σπουδών και Στρατιωτικής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας και Senior Fellow στο Ινστιτούτο Χούβερ του Πανεπιστημίου Στάνφορντ δεν ανήκει στο στερεότυπο του κλασικού «Τραμπικού» οπαδού, αλλά παραθέτει επιχειρήματα που μπορούν να υποστηρίξουν βάσιμα ότι ορισμένες θέσεις της αμερικανικής δεξιάς δεν στερούνται σοβαρότητας. Βιβλία και άρθρα του στις μεγάλες αμερικανικές εφημερίδες έχουν διαμορφώσει το προφίλ ενός οξυδερκούς, τολμηρού και ταυτόχρονα ευπρεπούς διανοητή.
– Ο Τραμπ παραμένει ο επικρατέστερος για να κερδίσει την υποψηφιότητα των Ρεπουμπλικανών για τις προεδρικές εκλογές του 2024 παρά τις χαμηλές επιδόσεις πολλών από τους υποψηφίους που υποστήριξε στις ενδιάμεσες εκλογές. Πιστεύετε ότι έχει ακόμα τη δυνατότητα να επιστρέψει στον Λευκό Οίκο; Και τι θα σήμαινε κάτι τέτοιο για τις ΗΠΑ και τη Δύση;
– Ο Μπάιντεν, ακόμη και πριν από το πρόσφατο «Γκαράζ-γκέιτ», δηλαδή την αποκάλυψη ότι διατηρούσε απόρρητα κρατικά έγγραφα στο γκαράζ του σπιτιού του, συγκέντρωνε θετικές γνώμες μόνο από το 43%. Στις περισσότερες δημοσκοπήσεις, ο Μπάιντεν κερδίζει τον Τραμπ με 1%-2%. Χάνει όμως από τον (κυβερνήτη της Φλόριντα) Ρον ντε Σάντις (αν κατέβει υποψήφιος) με 1%-2%. Επομένως, είναι πολύ νωρίς για να ληφθούν σοβαρά υπόψη αυτές οι δημοσκοπήσεις. Από τον Νοέμβριο έως τον Ιανουάριο, ο Τραμπ διέπραξε μια σειρά από λάθη, ενώ ο Ντε Σάντις εκτινάχθηκε στα ύψη. Ο Μπάιντεν θα είναι 82 ετών το 2024 και είναι, για να είμαι ειλικρινής, ένας ηλικιωμένος 82άρης. Η Κάμαλα Χάρις τρομάζει τους Δημοκρατικούς.
– Τραμπ ή Ντε Σάντις;
– Περίπου το 50% των Ρεπουμπλικανών πιστεύει ότι ο Ντε Σάντις μπορεί να συνεχίσει το επιτυχημένο έργο του Τραμπ, αλλά χωρίς μια ατμόσφαιρα που θυμίζει τσίρκο. Οι υποστηρικτές του Τραμπ αντιπαραβάλλουν το επιχείρημα ότι μόνο ένας μαχητικός Τραμπ μπορεί να καθυποτάξει το δικομματικό κατεστημένο που κυβερνά με όλους τους προέδρους και το οποίο ευθύνεται για την παρακμή των ΗΠΑ. Αυτή τη στιγμή, λοιπόν, η πολιτική μας είναι ένα χάος και η χώρα χωρίζεται στα δύο μεταξύ μιας παραδοσιακής Αμερικής των Ρεπουμπλικανών και ενός αντίστοιχου των Δημοκρατικών, που θέλουν να αλλάξουν ριζικά αυτό που ήταν η Αμερική. Θα ήθελα να υπενθυμίσω στους Ευρωπαίους ότι εγγενής στο πρόγραμμα της αμερικανικής Αριστεράς δεν είναι κάποια κοινή «πράσινη ατζέντα», αλλά μια βαθιά απέχθεια για τη δυτική παράδοση και μια προσπάθεια αναπροσανατολισμού του έθνους περισσότερο προς τη Λατινική Αμερική, την Ασία και την Αφρική. Η Αριστερά πιστεύει ότι αυτού του είδους ο αναπροσανατολισμός των ΗΠΑ είναι περισσότερο συμβατός με τα αναδυόμενα συμφέροντα του 30% του πληθυσμού της χώρας μετά τις επιπτώσεις μιας εικοσαετίας ανοιχτών συνόρων.
– Είναι η Αμερική αποφασισμένη να οδηγήσει την Ουκρανία σε μια τελική νίκη επί της Ρωσίας μέχρι το καλοκαίρι του 2023;
– Νομίζω ότι οι νόμοι της κλασικής αποτροπής υποδηλώνουν ότι ο Πούτιν ενθαρρύνθηκε να δώσει το πράσινο φως στην εισβολή της 23ης Φεβρουαρίου στην Ουκρανία έπειτα από την ταπεινωτική αποχώρηση των στρατευμάτων των ΗΠΑ τον Αύγουστο του 2021 από το Αφγανιστάν (η οποία έγινε χωρίς διαβούλευση με τους συμμάχους μας στο ΝΑΤΟ στην Καμπούλ). Το ερμήνευσε ως σημάδι ότι η Δύση δεν θα ενεργούσε με αποφασιστικό τρόπο.
Αν ο πόλεμος στην Ουκρανία δεν τελειώσει, θα έχουμε συνολικά 400.000 νεκρούς.
– Τώρα όμως η Αμερική στηρίζει όλο και περισσότερο την Ουκρανία.
– Υπάρχει ένας μεγάλος διχασμός στις ΗΠΑ σχετικά με την Ουκρανία, που ανατρέπει τις ισορροπίες της παραδοσιακής εσωτερικής πολιτικής: η πρώην νεο-απομονωτική Αριστερά που συνήθως αντιτίθεται στις επεμβάσεις στο εξωτερικό είναι ανένδοτη και θέλει να προμηθεύει την Ουκρανία με όπλα με οποιοδήποτε κόστος για να εκδιώξει και τον τελευταίο Ρώσο και να αποκαταστήσει όλα τα προ του 2014 σύνορα (τα οποία ο Πούτιν παραβίασε επί κυβέρνησης Ομπάμα). Η Δεξιά υποστηρίζει σε μεγάλο βαθμό τον Ζελένσκι, αλλά πιστεύει ότι η απόλυτη νίκη επί της πυρηνικής Ρωσίας είναι απίθανη, και όσα χρειάζονται να γίνουν για να διασφαλιστεί η συνολική νίκη (300-400 δισ. δολάρια σε αμερικανικά όπλα μαζί με επιθέσεις στον ρωσικό στόλο της Μαύρης Θάλασσας και στις ρωσικές βάσεις και τις αποθήκες εφοδιασμού εντός της Ρωσίας) είναι αρκετά επικίνδυνα. Τελικά, πιστεύω ότι οι περισσότεροι Αμερικανοί θα προτιμήσουν μια διευθέτηση κατόπιν διαπραγματεύσεων που θα μπορούσε να συνεπάγεται τη διασφάλιση ότι η Ουκρανία είναι αμυντικά οπλισμένη μέχρι οδόντος, αλλά όχι μέλος του ΝΑΤΟ. Και υπάρχουν ελπίδες ότι κάποιου είδους δημοψήφισμα υπό τη διεθνή αιγίδα θα μπορούσε να κρίνει το μέλλον των περιοχών όπου πλειοψηφούν οι Ρωσόφωνοι και οι οποίες προσαρτήθηκαν το 2014.
– Κι αν δεν γίνουν όλα αυτά και αντίθετα συνεχιστεί ο πόλεμος;
– Σε αυτή την περίπτωση θα μπορούσαμε να δούμε μέχρι το τέλος του έτους: Πρώτον, συνολικά 400.000 νεκρούς στον πόλεμο, ζημιές τρισεκατομμυρίων δολαρίων και ακόμη περισσότερες ρωσικές πυρηνικές απειλές. Δεύτερον, η Ε.Ε. θα συνεχίσει να έχει χρόνια ενεργειακά προβλήματα. Τρίτον, η Δύση χάνει την παραδοσιακή θέση της Ρωσίας έναντι της Κίνας. Και τέταρτον, δημιουργούμε εκ των πραγμάτων έναν επικίνδυνο νέο άξονα της Ρωσίας, της Κίνας, του Ιράν και ίσως της Τουρκίας.
– Εάν η Τουρκία «έρθει μια νύχτα» για να επιτεθεί στην Ελλάδα, όπως συχνά απειλεί δημόσια ο Ερντογάν, θα μπορούσε η Αθήνα να περιμένει υποστήριξη από τις ΗΠΑ παρόμοια με αυτή που λαμβάνει η Ουκρανία για να πολεμήσει τη Ρωσία;
– Θα ήλπιζα ότι ναι, δεδομένου ότι η Ελλάδα, σε αντίθεση με την Ουκρανία, είναι μια δύναμη του ΝΑΤΟ με ιστορικούς δεσμούς με τις ΗΠΑ που ξεπερνούν κατά πολύ εκείνους της Ουκρανίας, και τον τελευταίο μισό αιώνα, οι ελληνοαμερικανικές σχέσεις δεν ήταν ποτέ ισχυρότερες. Το ρωτάτε ίσως αυτό γιατί από το 1974 δεν έχουμε δει ένα μέλος του ΝΑΤΟ να απειλεί την ύπαρξη ενός άλλου. Πρόκειται για ένα νέο επίπεδο τουρκικής κλιμάκωσης πολύ πέρα από τους εκφοβισμούς της στην Κύπρο και τις διαχρονικές υπερπτήσεις και την επιθετικότητά της στο ανατολικό Αιγαίο. Η υποστήριξη των ΗΠΑ προς την Ελλάδα είναι σε μεγάλο βαθμό δικομματική και πιστεύω ότι εξακολουθεί να παραμένει ισχυρή. Μία από τις ειρωνείες της προηγούμενης κυβέρνησης Τραμπ, η οποία συχνά δεν ήταν δημοφιλής στο εξωτερικό, ήταν ότι ενίσχυσε την πολιτική υποστήριξη των ΗΠΑ τόσο για το Ισραήλ όσο και για την Ελλάδα με τρόπο που δεν είχαμε δει από προηγούμενες κυβερνήσεις.
– Ο ανταγωνισμός ΗΠΑ – Κίνας εντείνεται σε όλους τους στρατηγικούς τομείς. Οι ΗΠΑ καλούνται να αποδείξουν εάν μπορούν να υπερασπιστούν και να ανανεώσουν τη θέση τους ως μοναδικής υπερδύναμης. Μπορούν οι ΗΠΑ να αντεπεξέλθουν σε αυτήν την πρόκληση παρά τον εσωτερικό τους διχασμό;
– Το πρόβλημα δυστυχώς ξεπερνάει την πολιτική. Δεν έχουμε επενδύσει αρκετά στην έρευνα και την ανάπτυξη. Η επανάσταση των «Ιακωβίνων» στα πανεπιστήμιά μας που πρεσβεύουν μια πολιτική «woke» (σ.σ. επαγρύπνηση κατά φυλετικών και κάθε λογής διακρίσεων) είναι στον πυρήνα της αντι-αξιοκρατική και τώρα επεκτείνεται στην επιστήμη, τη μηχανική και τα μαθηματικά – γι’ αυτό οι Κινέζοι την ενθαρρύνουν. Και χάνουμε μια ολόκληρη γενιά φοιτητών που είτε ασχολούνται με ιδεολογικά καθοδηγούμενα είδη έρευνας για την ποικιλομορφία / ισότητα / ένταξη, είτε απορρίπτονται για την εισαγωγή τους σε κορυφαία πανεπιστήμια παρά τις εξαιρετικές βαθμολογίες τους. Στα νότια σύνορά μας σημειώθηκαν 5 εκατομμύρια παράνομες είσοδοι από τον Ιανουάριο του 2021 και εγκαταλείψαμε οικειοθελώς την ενεργειακή ανεξαρτησία μας ακυρώνοντας μια σειρά από έργα πετρελαίου και αγωγών. Επιπλέον, πολλοί άνθρωποι που ανήκουν στις πιο ισχυρές αμερικανικές ελίτ, στελέχη σε κυβερνητικές θέσεις και ιδιωτικές επιχειρήσεις προερχόμενα και από τα δύο κόμματα έχουν δώσει τα ρέστα τους για την Κίνα και είναι ευάλωτοι. Υπάρχουν 370.000 Κινέζοι φοιτητές στις ΗΠΑ. Σε αντίθεση με τη Σοβιετική Ενωση του Ψυχρού Πολέμου, η Κίνα αποτελεί μια πολύ πιο ύπουλη απειλή. Ωστόσο, είμαι αισιόδοξος μόνο επειδή αυτά τα προβλήματα τα έχουμε προκαλέσει εμείς οι ίδιοι στον εαυτό μας και γι’ αυτό μπορούμε να τα αντιμετωπίσουμε.
kathimerini.gr