Στις 2 Απριλίου 1986, βόμβα τρομοκρατών εκρήγνυται στην πτήση 840, Λος Άντζελες – Ρώμη – Αθήνα της ΤWA, τη στιγμή που το Boeing 727 πετά πάνω από το Άργος και προσεγγίζει το αεροδρόμιο του Ελληνικού.
Όσα τραγικά ακολουθούν, συνθέτουν ένα από τα πιο δραματικά αεροπορικά συμβάντα στον ελληνικό εναέριο χώρο.
«TA NEA», 3.4.1986, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» | «ΤΑ ΝΕΑ»
Γράφουν «ΤΑ ΝΕΑ» της 3ης Απρίλιου 1986:
«Θα γινόταν μια από τις μεγαλύτερες αεροπορικές τραγωδίες και ασφαλώς δεν θα είχε σωθεί κανένας από τους επιβάτες του “Μπόινγκ 727” της TWA, αν η βόμβα είχε εκραγεί ένα τέταρτο της ώρας νωρίτερα, όταν το αεροπλάνο πετούσε σε ύψος μεγαλύτερο από 20.000 πόδια (6.500 μ. περίπου)
»Απόμεναν, όμως, είκοσι λεπτά για να προσγειωθεί το “Μπόινγκ 727” στο αεροδρόμιο Ελληνικού και ο κυβερνήτης ύστερα από εντολή του πύργου ελέγχου είχε κατεβάσει το αεροπλάνο στα 11.000 πόδια (3.500 μ. περίπου).
»Τότε ακριβώς έγινε η έκρηξη της βόμβας. Το αεροπλάνο πετούσε είκοσι μίλια βορειοδυτικά του Διδύμου, πάνω από το παλιό αεροδρόμιο του Άργους. Η βόμβα ήταν σε χειραποσκευή, που ήταν τοποθετημένη κάτω από [το] κάθισμα “10F”, στη μέση περίπου της ατράκτου, λίγο μπροστά από τη δεξιά πτέρυγα.
«TA NEA», 3.4.1986, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» | «ΤΑ ΝΕΑ»
Τα θύματα
»Από την έκρηξη σκοτώθηκαν τέσσερις επιβάτες – ανάμεσα σ’ αυτούς ένα βρέφος- και τραυματίσθηκαν άλλοι εννιά. Εξάλλου, από την έκρηξη δημιουργήθηκε στη δεξιά πλευρά της ατράκτου μία τρύπα διαστάσεων ενάμιση επί ένα μέτρο από την οποία έπεσαν στο κενό οι τέσσερις επιβάτες που βρήκαν τον θάνατο.
»Τα πτώματά τους, ακρωτηριασμένα και φρικτά παραμορφωμένα βρέθηκαν κοντά στο διάδρομο του παλιού αεροδρομίου, δύο χιλιόμετρα έξω από το Άργος.
(…)
»Η έκρηξη έγινε στην περιοχή Άκοβα (ή Λειβαδιώτικα) κοντά στο χωριό Καρυές, 4 χιλιόμετρα έξω από το Άργος. Λίγα λεπτά αργότερα ανακάλυψαν τρία από τα πτώματα που εκτοξεύτηκαν από το αεροπλάνο και έπεσαν δίπλα στα σπίτια τους από ύψος 3,5 περίπου χιλιομέτρων.
»Της Μαριάν Στύλιαν (ή Μαρία Στυλιανοπούλου), της μικρής κορούλας της (μόλις 6 μηνών ) και του Κολομβιανού Αλμπέρτο Οσπίνα (σ.σ. τελωνιακός, κάτοικος ΗΠΑ). Χρειάστηκαν εκτεταμένες έρευνες τεσσάρων ωρών για να ανακαλυφθεί και το πτώμα της Δήμητρας Στυλιανοπούλου, 53 ετών, μητέρας της Μαρίας.
»Τα πτώματα των τριών Ελληνίδων είχαν ελάχιστα τραύματα από την έκρηξη σε αντίθεση με αυτό του Κολομβιανού που ήταν φρικτά διαμελισμένο και μέλη του βρέθηκαν σε απόσταση χιλιομέτρων.
(…)
«TA NEA», 4.4.1986, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» | «ΤΑ ΝΕΑ»
Μαρτυρίες κατοίκων
»Αυτόπτης μάρτυρας του δυστυχήματος ήταν και η Σοφία Λειβαδίδη, που μόλις άκουσε την έκρηξη πετάχτηκε έξω από το σπίτι της.
“Εκατοντάδες κομμάτια έπεφταν από τον ουρανό. Το αεροπλάνο που έφευγε είχε χτυπηθεί και άφηνε πίσω του μαύρο καπνό. Εγώ πίστεψα ότι έπεσε λίγα χιλιόμετρα πιο κάτω. Όταν άκουσα από τις ειδήσεις ότι προσγειώθηκε στο Ελληνικό σταυροκοπήθηκα.
Πρέπει να ήταν πολύ ικανός ο πιλότος. Από τον ουρανό είδα να πέφτουν καθίσματα, πόρτες, σωσίβια, ρούχα, αλλά δεν κατάλαβα να πέφτουν ανθρώπινα κορμιά.
Πώς είναι δυνατό να συλλάβει ο νους σου ότι ανάμεσα στα πράγματα που έπεφταν ήταν και ανθρώπινα κορμιά. Και τώρα που το σκέφτομαι ανατριχιάζω…”
«TA NEA», 3.4.1986, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» | «ΤΑ ΝΕΑ»
Πανικός
»Το “Μπόινγκ 727” της TWA ερχόταν από τη Ρώμη στην Αθήνα, εκτελώντας την πτήση 840 με επταμελές πλήρωμα και 114 επιβάτες, οι περισσότεροι από τους οποίους προέρχονταν από τη Νέα Υόρκη και άλλαξαν αεροπλάνο στη Ρώμη.
(…)
Αμέσως μετά την έκρηξη επικράτησε στο αεροσκάφος «πανικός, σύγχυση και ακούγονταν οι κραυγές των τραυματισμένων.
»Στο αεροπλάνο είχε προκλήθει μία μεγάλη τρύπα, το εσωτερικό του “Μπόινγκ” είχε γεμίσει με καπνό και σπασμένα αντικείμενα, ενώ τα ράφια είχαν σπάσει και οι χειραποσκεύες έπεφταν στα κεφάλια των επιβατών.
(…)
»Ο Αμερικανός κυβερνήτης του αεροσκάφος κ. Ρ. Πέτερσεν παρά την έκρηξη και τον πανικό που δημιουργήθηκε στους επιβάτες, διατήρησε την ψυχραιμία του και προσγείωσε το αεροπλάνο στο Ελληνικό».
Μαρτυρίες επιβατών
Φλωρεντία Χανιωτάκη
(Κρατώντας τον 12μηνο Αλέξη στην αγκαλιά της και τον 5χρονο Γιάννη απ’ το χέρι)
“Ευτυχώς, εκείνη την ώρα είχα πάει στην τουαλέτα μαζί με τα μωρά μου. Οι θέσεις μας ήταν ακριβώς απέναντι από το σημείο της έκρηξης…
Άκουσα από το βάθος του διαδρόμου έναν εκκωφαντικό θόρυβο…Σφιχταγκάλιασα τα παιδιά και πίστεψα πως ήρθε το τέλος. Βγήκα απ’ την τουαλέτα κρατώντας τα απ’ το χέρι και έψαχνα να βρω μάσκες οξυγόνου. (…)
Στην αρχή, γύρω μου όλοι ούρλιαζαν και έτρεμαν. Όταν φόρεσαν τις μάσκες του οξυγόνου, οι περισσότεροι σώπασαν και κάθισαν με δέος στα καθίσματά τους…”
Τζώρτζ Λιτλ, γιατρός
“Ήταν απ’ τους πρώτους που βρήκαν κουράγιο να προσφέρουν βοήθεια στους ανθρώπους που είχαν πληγωθεί. Έδενε τις πληγές, τακτοποιούσε τους τραυματίες, έδινε κουράγιο.
Έγιναν όλα τόσο γρήγορα, μας λέει. Ο θόρυβος ήταν τρομακτικός. Τα πιτσιρίκια ούρλιαζαν. Οι μάσκες οξυγόνου δεν λειτουργούσαν όλες…Το πλήρωμα όμως έδειξε μια αξιοθαύμαστη ψυχραιμία.”
Έλλη Σταμούλη
“Είναι απερίγραπτο αυτό που ζήσαμε. Τα καλώδια κρεμόντουσαν, οι λαμαρίνες ήταν σχισμένες σαν τσιγαρόχαρτα, η ζωή μας παιζόταν κορόνα – γράμματα. Κερδίσαμε…
Άκουσα την έκρηξη έσκυψα το κεφάλι μου μέχρι τα γόνατα, κάλυψα με τα χέρια μου τα αυτιά μου, και έκλεισα τα μάτια μου. Καθόμουν στο 14ο κάθισμα. Όταν σε μια στιγμή σήκωσα τα μάτια μου, είδα τα μπροστινά καθίσματα κενά. Θεέ μου, σκέφτηκα”.
«TA NEA», 4.4.1986, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» | «ΤΑ ΝΕΑ»
Aνάληψη εύθυνης
Όπως ήταν φυσικό, το τρομοκρατικό χτύπημα πήρε διεθνείς διαστάσεις και στην υπόθεση ενεπλάκησαν αμέσως και οι αμερικανικές αρχές.
Οι έρευνες εστιάστηκαν εξαρχής στις ύποπτες κινήσεις μιας επιβάτιδας του αεροπλάνου που είχε αποβιβαστεί πριν την τελική πτήση.
«Στη θέση “10 F” του “Μπόινγκ 727”, όπου ήταν τοποθετημένη και εξερράγη η βόμβα αρκετές ώρες αργότερα, όταν ο ίδιο αεροπλάνο ερχόταν από τη Ρώμη στην Αθήνα, καθόταν η Μέι Έλιας Μανσούρ, με λιβανικό διαβατήριο.
»Η Μέι Έλιας Μανσούρ είχε τη θέση αυτή κατά την πτήση του αεροπλάνου από το Κάιρο στην Αθήνα, προχτές το πρωί και αφού παρέμεινε στην αίθουσα τράνζιτ επτά περίπου ώρες, έφυγε με αεροπλάνο της “MEA” για τη Βηρυτό στις 3.19, όταν η βόμβα είχε ήδη εκραγεί στο “Μπόινγκ 727” της TWA κατά την πτήση του από Ρώμη προς Αθήνα.
Οι έρευνες οδηγούσαν στο συμπέρασμα ότι η λιβανέζα συνδεόταν με την παλαιστινιακή τρομοκρατική οργάνωση Abu Nidal Organisation
H ίδια αρνήθηκε τις κατηγορίες και εν τέλει οι ελληνικές και οι αμερικανικές αρχές δεν μπόρεσαν να φτάσουν σε αδιάσειστα στοιχεία.
«TA NEA», 4.4.1986, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» | «ΤΑ ΝΕΑ»
in.gr