Μια ασυνήθιστη εικόνα καταγράφηκε σε ένα γραφικό καντόνι της κεντρικής Ελβετίας την προηγούμενη εβδομάδα: διαδηλωτές βγήκαν στους δρόμους με σημαίες και πλακάτ που έγραφαν «Όχι στον πόλεμο του Πούτιν» και «Χρήμα Βαμμένο στο Αίμα».
Οι κάτοικοι της μικρής αυτής πόλης είχαν λόγο να διαμαρτύρονται. Μπορεί το όνομα Τσουγκ να μην είναι ευρέως γνωστό σε σχέση με ελβετικά θέρετρα, όπως το Νταβός και το Σεντ Μόριτζ, ή οικονομικές πρωτεύουσες, όπως η Ζυρίχη και η Γενεύη.
Το Τσουγκ είναι η έδρα πολλών διεθνών εταιρειών, κυρίως όμως πληθώρας ρωσικών επιχειρήσεων. Και οι κάτοικοι ήθελαν να διαμαρτυρηθούν για τον ρόλο της πόλης τους ως «καταφύγιο» για τις εταιρείες αυτές.
«Ζητάμε από την Ελβετία να στηρίξει την Ουκρανία και να σταματήσει να συναλλάσσεται με τη Ρωσία», δήλωσε στο Bloomberg η Τατιάνα, Ουκρανή που ζει τώρα στην Ελβετία και η οικογένεια της οποίας είναι ακόμα εγκλωβισμένη στο Κίεβο.
Περίπου το 80% των εμπορευμάτων της Ρωσίας διακινούνται μέσω της Ελβετίας, γεγονός που την καθιστά κρίσιμη για τις ρωσικές εξαγωγές. Τον περασμένο μήνα η Ελβετία εγκατέλειψε την περιβόητη ουδετερότητά της, αποφασίζοντας να συμμετάσχει στις σαρωτικές κυρώσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης εναντίον προσώπων και οντοτήτων της Ρωσίας.
Ο «χάρτης» των ρωσικών επιχειρήσεων στο Τσουγκ
Ωστόσο, στο Τσουγκ, μία πόλη «κρυμμένη» ανάμεσα στη Ζυρίχη και τη Λουκέρνη, οι κυρώσεις δεν αγγίζουν κανέναν. Οι τουλάχιστον 40 μεγάλες ρωσικές εταιρείες, που έχουν γραφεία και άλλες εγκαταστάσεις στην πόλη, συνεχίζουν να λειτουργούν κανονικά.
Ανάμεσα στις επιχειρήσεις αυτές είναι και η Metal Trade Overseas, μονάδα πωλήσεων της Norilsk Nickel, της οποίας ο μεγαλύτερος επενδυτής είναι ο Βλαντίμιρ Ποτάνιν, ο δεύτερος πιο πλούσιος άνθρωπος της Ρωσίας.
Λίγα τετράγωνα παρακάτω, απέναντι από τον σιδηροδρομικό σταθμό, βρίσκονται οι Rusal Marketing και Rusal Products, οι βασικοί εμπορικοί βραχίονες της United Rusal International, που προμηθεύουν με αλουμίνιο εκατοντάδες πελάτες ανά τον κόσμο. Η μητρική εταιρεία της Rusal βρισκόταν κάποτε υπό τον έλεγχο του Όλεγκ Ντεριπάσκα, εναντίον του οποίου υπεβλήθησαν αμερικανικές κυρώσεις από το 2018.
Κοντά βρίσκονται και τα κεντρικά γραφεία της EuroChem, παραγωγού λιπασμάτων και αγροτικών προϊόντων, της οποίας ο ιδρυτής Αντρέι Μελνιτσένκο παραιτήθηκε από το διοικητικό συμβούλιο και παρέδωσε το πλειοψηφικό του μερίδιο την περασμένη Τετάρτη, καθώς ο ίδιος εντάχθηκε στο νέο κύμα κυρώσεων της Ε.Ε.
Στο Τσουγκ έχει έδρα και η East Metals, χαλυβουργική μονάδα της Evraz, της οποίας βασικός μέτοχος είναι ο Ρομάν Αμπράμοβιτς.
Η Βρετανία ανακοίνωσε κυρώσεις κατά του ιδιοκτήτη της Τσέλσι, αναφέροντας ότι η Evraz εμπλέκεται σε δραστηριότητες που έχουν βοηθήσει τον πόλεμο του Βλαντίμιρ Πούτιν στην Ουκρανία, όπως «η πιθανή παροχή χάλυβα στο ρωσικό στρατό για την παραγωγή τανκς».
Κανένας από τους προαναφερθέντες κολοσσούς στα μέταλλα δεν έχει υποστεί κυρώσεις από την Ευρωπαϊκή Ένωση – και κατ’ επέκταση από την Ελβετία. Οι περισσότεροι από αυτούς, εξάλλου, έχουν αρνηθεί οποιαδήποτε εμπλοκή στον πόλεμο στην Ουκρανία.
«Χρηματοδοτούμε τον πόλεμο του Πούτιν»
Η Ελβετή βουλευτής του Πράσινου Κόμματος, Μανουέλα Βάιχελτ, υποστηρίζει ότι η πόλη του Τσουγκ χρηματοδότησε έμμεσα την πολεμική οικονομία του Ρώσου προέδρου.
«Ο Πούτιν γέμισε το πολεμικό του σεντούκι με κεφάλαια και χρήματα από εταιρείες στο Τσουγκ που πηγαίνουν στον πόλεμο με την Ουκρανία» αναφέρει χαρακτηριστικά.
Είναι δύσκολο να αξιολογήσει κάποιος το πραγματικό εύρος των ρωσικών εταιρειών που δραστηριοποιούνται στο Τσουγκ, καθώς οι κανόνες εγγραφής στην Ελβετία είναι αρκετά ελαστικοί και δεν απαιτούνται πολλές πληροφορίες από τις επιχειρήσεις.
Τοπικοί αξιωματούχοι αναφέρουν ότι τουλάχιστον 40 εταιρείες με συνδέσμους στη Ρωσία, οι οποίες έχουν περίπου 900 εργαζομένους, δραστηριοποιούνται στο ελβετικό καντόνι.
Τουλάχιστον 20 εταιρείες ρωσικών συμφερόντων πλήρωσαν φόρους ύψους 31 εκατ. ελβετικά φράγκα το 2020. Πρόκειται για ένα πολύ μικρό πόσο, αλλά αυτός είναι και ο λόγος που το ήσυχο αυτό χωριό έγινε ξαφνικά hub ξένων εταιρειών.
Με πληθυσμό 127.000 κατοίκους, δηλαδή μια εγγεγραμμένη εταιρεία για κάθε δύο φορολογούμενους πολίτες, το Τσουγκ έχει το χαμηλότερο ποσοστό τον χαμηλότερο εταιρικό φορολογικό συντελεστή από όλα τα καντόνια της Ελβετίας.
Ο επικεφαλής για τα οικονομικά στο δημοτικό συμβούλιο της πόλης αναφέρει ότι το Τσουγκ θα μπορούσε να επιβιώσει και χωρίς τις ρωσικές εταιρείες.
Η μόνη ρωσική εταιρεία στο Τσούγκ που έκλεισε
Από όλες τις εταιρείες που έχουν έδρα στο Τσουγκ, η μόνη που «χτυπήθηκε» από τις κυρώσεις είναι η Nord Stream 2, η οποία λειτουργεί τον αγωγό αερίου που συνδέει Ρωσία και Γερμανία. Πλέον, βρίσκεται σε de facto χρεοκοπία, καθώς και οι 106 υπάλληλοί της έχουν απολυθεί.
Η ρωσική σημαία δεν ανεμίζει πια έξω από τα γραφεία της Nord Stream 2, ενώ ανεστάλη η χορηγία στην ομάδα χόκεϊ του Τσουγκ.
moneyreview.gr με πληροφορίες από Bloomberg
