Η χώρα μας έχει ενταχτεί πάνω από σαράντα χρόνια στην ΕΕ, έχει αποκομίσει πολλά ( οικονομικά κυρίως ) οφέλη, αλλά παρόλα αυτά παραμένει σε όλα τα επίπεδα ουραγός σε σχέση με τα υπόλοιπα κράτη- μέλη.
Σε ένα θέμα όμως κρατάει σταθερά την πρώτη θέση.
Στην τριτοκοσμική διοικητική λειτουργία, όπου το πελατειακό κράτος, η αναξιοκρατία, η διαφθορά, η έλλειψη αξιολόγησης ( δομών και προσώπων ) και η πρωτόγονη ηλεκτρονική διακυβέρνηση ( είμαστε κι εκεί στην τελευταία θέση της σχετικής αξιολόγησης παρά τους επικοινωνιακούς πανηγυρισμούς και τον πακτωλό εκατομμυρίων που διατέθηκαν λόγω πανδημίας) είναι κυρίαρχα.
Αυτό οφείλεται κυρίως σε ένα ζήτημα που έχει λυθεί από δεκαετίες στα περισσότερα κράτη της Ευρώπης, αλλά στην Ελλάδα παραμένει μία από τις βασικές της παθογένειες.
Η υπερσυγκέντρωση εξουσιών και ο διαχωρισμός της κυβερνητικής από τη διοικητική λειτουργία.
Γράφω σχετικά στο βιβλίο μου ΄΄Διοίκηση Υπηρεσιών΄΄:
΄΄Θεμέλιος λίθος στη προσπάθεια αναμόρφωσης της διοικητικής λειτουργίας, είναι η αποσυγκέντρωση των δομών εξουσίας και φυσικά η αξιοκρατία.
Με όρους ΄΄Διακυβέρνησης΄΄ η λήψη αποφάσεων δεν πρέπει να αποτελεί υπόθεση και αρμοδιότητα ενός οργάνου που έστω έχει την αρμοδιότητα και την εξουσιοδότηση να τις λάβει, αλλά πρέπει να είναι αποτέλεσμα συλλογικής διαβούλευσης και συναπόφασης, κυρίως ανθρώπων που είναι άμεσα ή έμμεσα ενδιαφερόμενοι.
Οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες έχουν εστιάσει από δεκαετίες στην ενίσχυση του ρόλου του «Κράτους Στρατηγείου» που θα ασκεί επιτελικά καθήκοντα, θα συντονίζει και θα εποπτεύει την υλοποίηση των δημόσιων πολιτικών, ενώ παράλληλα, θα αποκεντρώνει επιτυχώς τις απαραίτητες αρμοδιότητες στις Αποκεντρωμένες υπηρεσίες του, στα επιμέρους Αυτοδιοικητικά στρώματα (Περιφέρειες, Δήμους, Κοινότητες) και στα Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου (ΝΠΔΔ).
Σε αντίθεση με ότι στις μέρες μας ονομάστηκε ΄΄Επιτελικό κράτος΄΄ ( ν. 4622/2019) η δομή της σύγχρονης Πολιτείας πρέπει να έχει τη λογική της αποσυγκέντρωσης κι όχι της υπερσυγκέντρωσης της εξουσίας, να είναι ευέλικτη και ανταποκριτική στις αναδυόμενες ανάγκες των πολιτών, να μεριμνά για την παροχή ποιοτικά αναβαθμισμένων δημοσίων υπηρεσιών σε όλους τους χρήστες (πολίτες, επιχειρήσεις, λοιπές υπηρεσίες του δημοσίου τομέα). Επίσης να συνομιλεί αποτελεσματικά με μία σειρά φορέων της κοινωνίας των πολιτών, ενώ παράλληλα, να διαφυλάττει τα βασικά ατομικά δικαιώματα των πολιτών και να σέβεται την αξιοπρέπεια και την προσωπικότητα του ατόμου.
Με τη διαφανή και έντιμη διακυβέρνηση σαφώς ενισχύεται η αποτελεσματικότητα και η αποδοτικότητα των υπηρεσιών προς τον πολίτη.
Οι βασικές προτεραιότητες για την αναμόρφωση της διοικητικής λειτουργίας και την ομαλή διασύνδεσή της με την πολιτική εξουσία είναι να μειωθούν τα επίπεδα διοίκησης και να τεθούν σε προτεραιότητα τα ζητήματα αξιοκρατίας, αξιολόγησης και διαφάνειας.΄΄
Αυτά τα αυτονόητα παραμένουν δυστυχώς ζητούμενο για την νεοελληνική πολιτική πραγματικότητα και συνεχίζουμε να αναρωτιόμαστε ΄΄τις πταίει΄΄ και να παραμένουμε απλά στις επαναλαμβανόμενες διακηρύξεις και εξαγγελίες που όμως είναι κενές περιεχομένου.
Η απάντηση στο ΠΑΛΙΟ ( νοοτροπίες και πρόσωπα) δεν μπορεί να είναι άλλη από τα καθαρά και ικανά στελέχη που να μπορούν και να θέλουν να συνεισφέρουν στο να γυρίσει σελίδα η πατρίδα μας και να δημιουργηθεί μια σύγχρονη Πολιτεία.
Βασίλης Μαστρογιάννης
Διδάκτωρ Δημοσίου Δικαίου- Διδάσκων ΕΑΠ
