Διαβάζω σε μια ανάρτηση στο fb ότι «ο Πρύτανης και διευθυντής του τμήματος Χημείας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, εξηγεί πως τα ψάρια που τρώμε, έχουν πάρει πολλά φάρμακα στη ζωή τους. Ανάμεσα σε άλλα, ο οργανισμός τους έχει ποτιστεί με αναλγητικά, αντιβιοτικά και ψυχιατρικά φάρμακα!» Και συνεχίζει με διάφορα τέτοια στοιχεία το δημοσίευμα, που σε κάνει να ανατριχιάζεις.
Με αφορμή αυτό, η σκέψη ταξιδεύει στα νεανικά μας χρόνια και στο Αγιατριαδίτικο ποτάμι, το ρέμα μας. Το Αγιατριαδίτικο ποτάμι κατεβάζει τα πλούσια νερά της βόρειας πλευράς του Βελουχιού που αναβλύζουν από τις πηγές, με σπουδαιότερες τις δύο πηγές του Κεφαλόβρυσου στην Αγία Τριάδα, τον Μπούρνο, το Κεφαλόβρυσο, την «Αγία Παρασκευή» και το Γαλάζιο στην Αγία Παρασκευή και τις Νέορδες στους Δομιανούς∙ και με κύριους παραπόταμους το Μεσοβούνι, το Σκαματόρεμα και τον Νεραϊδιά (ή Αγκαθάς) αριστερά και δεξιά της Αγίας Τριάδας, το Σέλο που κατεβάζει τα νερά του Αγίου Χαράλαμπου(Έλοβα), το Χοιρολακκόρρεμα δίπλα στην Αγία Παρασκευή, τον Λυσσάρη με τα νερά των Πετραλώνων, τον Μαγγανά – το Χοχλίτικο ρέμα και το Πλατανόρεμα των Δομιανών για να καταλήξει στη Μέγδοβα(Ταυρωπό) που έρχεται από τη Λίμνη Πλαστήρα.
Είχε πολλά ψάρια και περισσότερο νερό εκείνα τα χρόνια∙ και μιλάμε πριν 50-60 χρόνια, τη δεκαετία 1960 – 70. Τα μεσημέρια του καλοκαιριού, όταν έβραζε ο τόπος από τη ζέστη, κινούσαμε για το ποτάμι, «για ψάρεμα». Μπαίναμε μέσα στο νερό από τη Λαγκάδα και ακολουθούσαμε το ποτάμι ανεβαίνοντας, Είχε αρκετές πέστροφες, μπριάνια και χέλια. Η μέθοδος που εφαρμόζαμε ήταν αυτή της αφής. Βάζαμε τα χέρια μας ψάχνοντας κάτω από τις μεγάλες πέτρες που είχαν κοιλότητες∙ και αν αγγίζαμε ψάρι, κλείναμε με τα χέρια όλες τις πιθανές εξόδους, στριμώχναμε το ψάρι και το πιάναμε σιγά σιγά από τα βράγχια. Ήταν μια πανάρχαια μέθοδος, όχι και τόσο αποτελεσματική, αλλά δεν είχαμε κάτι άλλο να κάνουμε. Ούτε δίχτυα, ούτε πεταλούδες, καλάμια και αγκίστρια. Πιάναμε – δεν πιάναμε 4-5 ψάρια, ίσα για μια τηγανιά. Μετά δε από μεγάλη νεροποντή και πλημμύρα, τα ψάρια έβγαιναν μισοζώντανα στις όχθες. Πήγαινε τότε ο πατέρας κι έφερνε κανένα ψάρι για να φάμε. Σπάνιο κι αυτό.
Παιδιά της φύσης στην ηλικία των 10-12 και 15 χρονών, χωρίς φόβους, με μπόλικη ελευθερία. Περνούσαμε τα Στενά με το νερό ως το λαιμό, όλη τη μέρα μέσα στο νερό με αρκετούς κινδύνους. Μετά τα Στενά είχαμε το φόβο να μας έρθουν πέτρες από το λατομείο του Ντζούνου, που ήταν ακριβώς από πάνω.
Τα ψάρια γενικά μειώθηκαν και τα χέλια εξαφανίστηκαν εντελώς. Τα χέλια είναι μεταναστευτικά ψάρια, που ζουν στα ποτάμια μέχρι να είναι έτοιμα να αναπαραχθούν, οπότε μεταναστεύουν στη θάλασσα των Σαργασσών και δεν επιστρέφουν ποτέ. Βασική αιτία της εξαφάνισης από τα ποτάμια μας θεωρείται ότι είναι τα φράγματα των ΜΥΗΕ και η ρύπανση. Δεν μπορούν να ανέβουν στα φράγματα και είναι επόμενο να εξαφανιστούν. Αυτό φυσικά και δεν απασχολεί κανέναν. Θυμάμαι τα χέλια στο μυλαύλακα, το αυλάκι του Μύλου του Βασίλη, όπως θυμάμαι και τις μεγάλες πέστροφες στις βαθιές γούρνες της κοίτης, εκεί που το νερό είχε βάθος πάνω από δύο μέτρα.
Τα γράφω αυτά και για έναν λόγο που με στεναχωρεί ιδιαίτερα. Στο χάρτη της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας (ΡΑΕ) σε όλο το μήκος του Αγιατριαδίτικου εμφανίζονται τέσσερις Άδειες Παραγωγού για αντίστοιχα Μικρά Υδροηλεκτρικά, εκτός το ΜΥΗΕ που λειτουργεί ήδη στον Άγιο Νικόλαο Δομιανών. Οι δύο Άδειες είναι πάνω από την Αγία Τριάδα, η τρίτη είναι πάνω από το Μύλο του Βασίλη και η τέταρτη ξεκινάει τον αγωγό μετά το Μύλο, περνάει τα Στενά(!) και καταλήγει για να γίνει το εργοστάσιο στη Λαγκάδα, που σημαίνει ότι θα κατέβουν τα μηχανήματα από το Κάστρο της Αγίας Παρασκευής!
Δεν θέλω να σκεφθώ ότι μπορεί το νερό στα Στενά να μπει σε αγωγό και να μειωθεί στο 30% του οικολογικού νερού, που προβλέπεται από τη σχετική νομοθεσία. Δε θέλω να σκεφθώ την αναστάτωση του Αγιατριαδίτικου και την καταστροφή του ποτάμιου οικοσυστήματος με πέντε ΜΥΗΕ σε ένα μήκος λιγότερο από δέκα χιλιόμετρα, στο όνομα της επέλασης της υδροηλεκτρικής «ανάπτυξης», η οποία απειλεί το υδάτινο και χερσαίο περιβάλλον μιας ξεχασμένης κυριολεκτικά περιοχής.
Όμως, σύμφωνα με το Χωροταξικό Σχέδιο του τέως Δήμου Κτημενίων(ΣΧΟΟΑΠ), το Αγιατριαδίτικο έχει ενταχθεί, με απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Κερπενησίου (Αρ. 362/2012), στο μεγαλύτερο μέρος του, στις περιοχές αναψυχής εσωτερικών υδάτων, από τη θέση «Μύλος του Βασίλη» μέχρι την συμβολή του με τον Μέγδοβα. Στο ίδιο Σχέδιο, για το Φαράγγι «Στενά Αγιοτριαδίτικου» προτείνεται να ελεγχθεί η δυνατότητα να αναδειχθεί ως γεώτοπος για τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του, μαζί με τις περιοχές «Νησάκι» Μέγδοβα και τις πηγές Νέορδες και Γαλάζιο, με τους απαραίτητους περιορισμούς για την προστασία τους.
Ελπίζω και εύχομαι ο Δήμος Καρπενησίου να μην επιτρέψει την ολοκλήρωση αυτών των σχεδίων και την κατασκευή του ΜΥΗΕ. Να εντάξει το Αγιατριαδίτικο σε ένα πρόγραμμα ανάδειξης για να γίνει επισκέψιμο. Πολλοί είναι αυτοί που θα ενδιαφερθούν για την άγρια ομορφιά των Στενών, για τη Σπηλιά και το Θειαφονέρι, το Κάστρο και τη Λαγκάδα, το Μύλο του Βασίλη και του Τσολιά, αλλά και για τον Γλα, το Προσκυνητάρι, το Γαλάζιο και τις Νέορδες, το Κεφαλόβρυσο, το Μοναστήρι των Δομιανών και τόσα άλλα αξιόλογα που διαθέτει πλούσια η περιοχή του τέως Δήμου Κτημενίων, η σκοτεινή και ξεχασμένη βόρεια πλευρά του Βελουχιού.
Λαμία, Απρίλης 2021
