Το ότι οι δήμοι δεν κάνουν ακριβή κοστολόγηση της καθαριότητας και της διαχείρισης των απορριμμάτων είναι γεγονός και γνωστό στους κύκλους της αυτοδιοίκησης. Γεγονός επίσης είναι ότι κανένας δήμος δεν κάνει έργο στον τομέα της καθαριότητας, αν δεν πάρει χρηματοδότηση από κεντρικούς πόρους ή Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα. Πώς λοιπόν να περιμένουμε την εφαρμογή του Δημοτικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων, τα Πράσινα Σημεία, τα διακριτά ρεύματα κάδων και τη Διαλογή στην Πηγή, τα Κέντρα Διαλογής και όλα αυτά που συνεπάγονται την Ολοκληρωμένη Διαχείριση των Απορριμμάτων;
Οι δήμοι φαίνεται να κοστολογούν, αν κοστολογούν, τη λειτουργία της καθαριότητας μόνο, με μεγαλύτερη τη δαπάνη αυτή του προσωπικού∙ και όχι τη συνολική διαχείριση, τα πάγια δηλαδή, τον εξοπλισμό και τις υποδομές. Κι αυτό γιατί θεωρούν ότι αυτά, ο εξοπλισμός και οι υποδομές, πρέπει να προέρχονται από κεντρικές χρηματοδοτήσεις και προγράμματα. Όμως τι κοστολόγηση, τι προϋπολογισμό και τι ισολογισμό να κάνει ο δήμος ή πώς θα συντηρηθούν οι υποδομές ή θα αντικατασταθούν, μετά από τη φυσική τους φθορά ή την απαξίωση, χωρίς αποσβέσεις; Και δεν το κάνουν αυτό οι δημοτικές αρχές, γιατί αυτό σημαίνει αύξηση των δημοτικών τελών, καλύτερη οργάνωση και περισσότερες ευθύνες.
Θεωρώ ότι πρέπει να ωριμάσει πια η σκέψη της ολοκληρωμένης και ακριβής κοστολόγησης της διαχείρισης των απορριμμάτων σε κάθε δήμο. Μόνο έτσι θα μπορέσει να μιλάει κανείς με ρεαλιστικούς όρους και με οικονομικά στοιχεία. Μόνο έτσι θα μπορέσει να σταθμίσει τις δυνατότητες για να προγραμματίσει τα έργα και τις υποδομές εξασφαλίζοντας ιδίους πόρους με τα αντίστοιχα ανταποδοτικά δημοτικά τέλη ή διεκδικώντας συγκεκριμένες χρηματοδοτήσεις σε ώριμες μελέτες. Σε αντίθετη περίπτωση, το πρόβλημα θα μετακυλίεται στα επόμενα χρόνια, στις επόμενες χρηματοδοτήσεις και προγράμματα, αν υπάρξουν, και τελικά στις επόμενες γενιές, όπως συμβαίνει σήμερα.
Έρχομαι τώρα σε ένα συγκεκριμένο. Ακούστηκε ότι ο Δήμος της Λαμίας δεν έχει μελέτη για τα δύο Πράσινα Σημεία – τα οποία υποτίθεται έχουν συμπεριληφθεί στο Δημοτικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων – ούτε έχει γίνει χωροθέτηση, το πού δηλαδή θα λειτουργήσουν. Μα δεν έχει ούτε μελέτη για λειτουργία της Διαλογής στην Πηγή, για την οποία κόπτονται μερικοί και την υποστηρίζουν με έμφαση. Δεν συζητάμε για δημοτικό ΚΔΑΥ, αν υποτεθεί ότι θα χρειαστεί να αποκτήσει ο ίδιος τη δυνατότητα διαχείρισης των ανακυκλώσιμων υλικών.
Το αναφέρω ως παράδειγμα, γιατί όλα αυτά είναι λογικές που σπρώχνουν τα πράγματα με μαθηματική ακρίβεια στην ιδιωτικοποίηση όχι μόνο της καθαριότητας των κτιρίων και της αποκομιδής, αλλά της διαχείρισης των απορριμμάτων στο σύνολό τους. Δεν είναι παρά μεθόδευση, με κεντρική κατεύθυνση, και δεν έχουμε αυταπάτες γι’ αυτό, για να οδηγηθούν όλοι οι δήμοι στην απόφαση/διαπίστωση ότι «αδυνατούν να διαχειριστούν το ζήτημα της καθαριότητας με ίδια μέσα».
Δεν πρέπει αυτό να μας εκπλήσσει. Συμβαίνει σε όλη την κλίμακα, με την ανοχή όλων των αυτοδιοικητικών δυνάμεων και με το εργολαβικό σύστημα να γίνεται κυρίαρχο. Οι δήμοι εξελίσσονται σε φορείς – διαιτητές, που μοιράζουν την πίτα μέσω επιτροπών διαγωνισμών και με μελέτες τις οποίες κάνουν οι ίδιοι οι εργολάβοι.
