Ο Αιφνίδιος Θάνατος είναι ένα δραματικό φαινόμενο. Είναι ο Θάνατος που επέρχεται σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα από την έναρξη των συμπτωμάτων. Συνήθως σε λίγα λεπτά ή ώρες. Εξ’ ορισμού, λοιπόν, έχει χαρακτήρα δραματικό και τραγικό. Δεν επιτρέπει ούτε στον ασθενή, ούτε στους οικείους του, ούτε στις Υπηρεσίες Υγείας να κάνουν οτιδήποτε για να σώσουν το θύμα.
Συνεπώς, η μαγική λέξη για τον αιφνίδιο θάνατο, είναι η μονότονη : «Πρόληψη». Η ίδια σπουδαία λέξη που επαναλαμβάνουν συνεχώς οι Γιατροί από την εποχή του Ιπποκράτη.
Δεδομένου ότι ο Αιφνίδιος Θάνατος είναι σχεδόν πάντα Καρδιολογικής Αιτιολογίας, θα ήταν χρήσιμο να δούμε ποιες καρδιολογικές παθήσεις σχετίζονται με αυτό το τραγικό φαινόμενο. Συνήθως, λοιπόν, είναι η Στεφανιαία Νόσος με ένα συνεπαγόμενο έμφραγμα μυοκαρδίου σε μεσήλικες, ή η Υπερτροφική Μυοκαρδιοπάθεια σε νεαρά άτομα. Φυσικά και πολλές άλλες πιο σπάνιες παθήσεις μπορεί να προκαλέσουν Αιφνίδιο Θάνατο, αλλά οι δύο ανωτέρω αναφερόμενες πρέπει να είναι ο κύριος στόχος της προληπτικής μέριμνας.
Η Στεφανιαία Νόσος σχετίζεται με την απόφραξη των αρτηριών της καρδιάς. Αυτό μπορεί να συμβεί είτε από εναπόθεση αθηρωματικής λιπώδους πλάκας σιγά – σιγά στα τοιχώματα των αρτηριών, είτε από απότομη απόφραξη των αρτηριών με θρόμβο ή από σπασμό, είτε από συνδυασμό των ανωτέρω. Η πιο δραματική εκδήλωση της Στεφανιαίας Νόσου είναι το Οξύ Έμφραγμα Μυοκαρδίου που ακόμα και σήμερα έχει υψηλά ποσοστά θνητότητας.
Η πρόληψη της Στεφανιαίας Νόσου είναι απλή: Δεν καπνίζουμε, τρώμε υγιεινά Μεσογειακά φαγητά, προσέχουμε το βάρος μας, αποφεύγουμε την καθιστική ζωή και ελεγχόμαστε μια φορά το χρόνο στον Μικροβιολόγο και τον Καρδιολόγο μας. Δεν ξεχνάμε ανάμεσα στα παραπάνω τον έλεγχο της Χοληστερίνης, του Σακχάρου και το Τεστ Κοπώσεως.
Πέραν των προσωπικών μας ενεργειών για την πρόληψη του Αιφνιδίου Θανάτου από Έμφραγμα, είναι χρήσιμο να αναφερθούν και οι ενέργειες που οφείλει να φέρει εις πέρας η κοινότητα για να προστατέψει τα μέλη της. Αυτές είναι επίσης απλές:
Η εκπαίδευση όσο το δυνατόν περισσότερων Πολιτών στην καρδιοαναπνευστική αναζωογόνηση, η άμεση κλήση του ΕΚΑΒ και κάθε δυνατής βοήθειας σε περίπτωση που αντιληφθούμε αναίσθητο συμπολίτη μας, η αγορά και η εκπαίδευση στη χρήση των Αυτόματων Απινιδωτών (AED) και η αυστηρή τήρηση του Αντικαπνιστικού Νόμου. Η τελευταία σύσταση μπορεί να φαίνεται υπερβολική, αλλά δεν είναι. Το κάπνισμα είναι η πλέον συχνή αλλά και απρόβλεπτη αιτία καταστροφικών καρδιολογικών συμβάντων. Δεδομένου, μάλιστα, ότι παρουσιάζει έξαρση σε αγχώδεις περιόδους της ζωής μας, είναι κατανοητό το πόσο κακοποιό στοιχείο μπορεί να γίνει. Το κάπνισμα είναι πολύ συχνό πλέον και σε μικρότερες ηλικίες αλλά και στις γυναίκες, γεγονός που συμβάλλει στην μεγάλη αύξηση που παρατηρείται στον Αιφνίδιο Θάνατο γυναικών και νεαρών ατόμων.
Η άλλη σημαντική αιτία Αιφνιδίου Θανάτου κυρίως σε νεαρά αθλούμενα άτομα, είναι η Υπερτροφική Μυοκαρδιοπάθεια. Αυτή είναι πάχυνση των τοιχωμάτων της καρδιάς που εμποδίζει την εσωτερική ροή του αίματος εντός της, ενώ προκαλεί και σοβαρές αρρυθμίες. Είναι κληρονομική πάθηση που ανευρίσκεται σε 1: 500 ανθρώπους. Η σημαντικότερη ενέργεια που πρέπει να γίνει για να αποφεύγονται τα τραγικά περιστατικά που σχετίζονται με αυτή την πάθηση, είναι η καρδιολογική εξέταση των Αθλητών κάθε ηλικίας.
Και των νεαρών παιδιών, που δεν πρέπει να μας παρασύρει η ηλικία τους θεωρώντας ότι: «νέο παιδί είναι, δεν έχει τίποτα». Σημαντικό έργο προσφέρουν οι προσεκτικοί Παιδίατροι που υποψιάζονται την πάθηση με την απλή ακρόαση της καρδιάς με στηθοσκόπιο. Οι υπεύθυνοι των αθλητικών ομάδων είναι χρήσιμο να ζητάνε από τους αθλητές Ιατρικές βεβαιώσεις και να γνωρίζουν πρώτες βοήθειες και Καρδιοαναπνευστική Αναζωογόνηση. Στους οργανωμένους χώρους Άθλησης, θα ήταν σκόπιμο να υπάρχει οργανωμένο σχέδιο ανάνηψης και ο σχετικός εξοπλισμός.
Όπως παρατηρούμε, στην πρόληψη του Αιφνίδιου Θανάτου δεν υπεισέρχονται μόνο προσωπικοί – ατομικοί παράγοντες. Οι κοινωνικές δομές έχουν ευθύνη οργανωμένων σχεδίων και εκπαίδευσης ώστε οι πρώτοι άνθρωποι (first responders) που θα έρθουν σε επαφή με έναν αναίσθητο Συμπολίτη μας, να μην χάσουν τη ψυχραιμία τους. Να καλέσουν άμεσα σε βοήθεια και να γνωρίζουν Καρδιοαναπνευστική αναζωογόνηση. Ειδικά όσοι αναλαμβάνουν το δύσκολο έργο να προπονούν παιδιά και ενήλικες ή όσοι εργάζονται σε χώρους που συρρέει πολύς κόσμος, θα ήταν ευχής έργο αν διέθεταν τα στοιχειώδη προσόντα Ανάνηψης και Πρώτων Βοηθειών.
Όπως πάντα το άρθρο σας επίκαιρο & σωτήριο. Να είστε καλά, για να μας έχετε & εμάς καλά…