Τα χρόνια ανεξέλεγκτου πληθωρισμού δοκιμάζουν τα φυσικά όρια της οικονομίας της Τουρκίας που βασίζεται στα μετρητά, καθώς τα μεγαλύτερα χαρτονομίσματα γίνονται όλο και πιο ανεπαρκή για να καλύψουν ακόμη και τις καθημερινές δαπάνες.
Το χαρτονόμισμα με την υψηλότερη ονομαστική αξία, των 200 λιρών (5,80 δολάρια), αντιπροσωπεύει πλέον περισσότερο από το 80% όλων των μετρητών που κυκλοφορούν, από 16% το 2010, σύμφωνα με τα στοιχεία της κεντρικής τράπεζας.
Αφού έχασε σχεδόν όλη την αγοραστική του δύναμη, κάθε χαρτονόμισμα είναι αρκετό αρκετά για να αγοράσει κανείς δύο καφέδες φίλτρου στα Starbucks. Το 2010, το χαρτονόμισμα ισοδυναμούσε με σχεδόν 140 δολάρια.
Η αλλαγή είναι ορατή στο εμβληματικό Μεγάλο Παζάρι της Κωνσταντινούπολης, όπου βαριά καροτσάκια και αυτοσχέδιες βαλίτσες παρατάσσονται στα σοκάκια έξω από τα καταστήματα συναλλάγματος, περιμένοντας να μεταφέρουν τον αυξανόμενο όγκο χαρτονομισμάτων που απαιτούνται για την εμπορική συναλλαγή, σημειώνει το Bloomberg.
Ορισμένα υποκαταστήματα τραπεζών διακινούν τόσα πολλά μετρητά που πρέπει να γεμίζουν τα ATM τους έως και τρεις φορές την ημέρα, ανέφερε τη Δευτέρα η εφημερίδα Ekonomi, επικαλούμενη τραπεζίτες που δεν κατονόμασε. Τα ΑΤΜ αναμένεται να σταματήσουν σύντομα να προσφέρουν χαρτονομίσματα κάτω των 100 λιρών, πρόσθεσε.
Μέχρι στιγμής, οι αξιωματούχοι δεν έχουν δεσμευτεί να τυπώσουν μεγαλύτερα χαρτονομίσματα. Ο διοικητής της κεντρικής τράπεζας Φατίχ Καραχάν δήλωσε τον Ιούνιο ότι «οι αναλύσεις συνεχίζονται» για το θέμα.
Επανάληψη της δεκαετίας του 90;
Για τους Τούρκους είναι μια υπενθύμιση της δεκαετίας του 1990, όταν ο χρόνιος πληθωρισμός ανάγκασε τελικά την κυβέρνηση να σβήσει έξι μηδενικά από το νόμισμα για να δημιουργήσει τη λεγόμενη νέα τουρκική λίρα που χρησιμοποιείται σήμερα. Ο ετήσιος πληθωρισμός επιβραδύνθηκε σε λίγο κάτω από το 50% τον περασμένο μήνα, μετά από συνεχόμενα χρόνια υψηλής αύξησης των τιμών που ξεπέρασε το 85% το 2022.
Ακόμα και με την άνοδο των πληρωμών με κάρτες, η Τουρκία εξακολουθεί να είναι μια οικονομία σχετικά επικεντρωμένη στα μετρητά, με την εταιρεία μεταφοράς χρημάτων Wise Plc να τα χαρακτηρίζει «απαραίτητα» για μικρές πληρωμές, αγορές και φιλοδωρήματα.
Η κεντρική τράπεζα ανακοίνωσε την Τρίτη την έκδοση νέων χαρτονομισμάτων των 50 λιρών και των 5 λιρών.
«Υπάρχει 100% ανάγκη για μεγαλύτερα χαρτονομίσματα», δήλωσε τον Οκτώβριο ο διευθύνων σύμβουλος της Fibabanka, Omer Mert, μιλώντας σε συνέντευξή του στο BloombergHT. «Τα ΑΤΜ καταρρέουν λόγω της καταμέτρησης των χαρτονομισμάτων».
economistas.gr
