Από το 1980 έως και σήμερα, στο Ναυάγιο δεν έχει πραγματοποιηθεί καμία εργασία συντήρησης. Και ήδη πέρασαν 36 χρόνια από τη στιγμή που το πλοίο «Παναγιώτης» άφηνε το λιμάνι του Δυρραχίου για να ταξιδέψει προς Πειραιά. Η κακοκαιρία είχε χαράξει ήδη τη διαδρομή του «Παναγιώτης», καθώς το πλοίο προσάραξε βορειοδυτικά της Ζακύνθου στην παραλία Άγιος Γεώργιος.
Η παραλία που φιλοξενεί το σκαρί του, είναι από τις διασημότερες στον κόσμο. Το πλοίο έμεινε εκεί για πάντα δίνοντας όρκους αιώνιας αφοσίωσης με την αμμουδιά που θα το φιλοξενούσε.
Παρά τις διαμαρτυρίες των κατοίκων το 1980, οι οποίοι εξέφραζαν την ανησυχία τους για την περιβαλλοντική επιβάρυνση της παραλίας, το κουφάρι βρίσκεται έως και σήμερα αμετακίνητο στη θέση του, αν αρκετά καταπονημένο από τα χρόνια.
Η αλμύρα και ο άνεμος που πλήττουν την παραλία, σε συνδυασμό με την κοπιώδη προσπάθεια πολλών επισκεπτών να τραβήξουν μια φωτογραφία, ανεβαίνοντας στο κουφάρι του πλοίου, αλλοίωσαν την αρχική του φυσιογνωμία.
Ο δήμος Ζακύνθου, βλέποντας ότι το αξιοθέατο που διαφημίζει το νησί, κινδυνεύει να χαθεί οριστικά εάν δεν παρέμβει εγκαίρως, κάλεσε το τμήμα Συντήρησης Πολιτιστικής Κληρονομιάς του ΤΕΙ Ιονίων Νήσων, να προχωρήσει σε αυτοψία του πλοίου.
Το ΤΕΙ συνέστησε ειδική επιτροπή με συντονίστρια την επίκουρη καθηγήτρια του τμήματος Τεχνολόγων Περιβάλλοντος, Αδαμαντία Καμπιώτη, και μέλη την επίκουρη καθηγήτρια, Κατερίνα Καμπάση, και ομάδα συντηρητών του τμήματος.
Φθορές και η διάβρωση σε ολόκληρο το κουφάρι
Όπως εξηγεί ο πρόεδρος του ΤΕΙ, Γιάννης Δραγώνας, η συγκεκριμένη επιτροπή επισκέφθηκε το Ναυάγιο για να προχωρήσει σε αυτοψία και να εκτιμήσει πόσο εκτεταμένες είναι οι φθορές που παρουσιάζει το πλοίο. «Κατά τη διάρκεια της αυτοψίας παρατηρήθηκαν και καταγράφηκαν σημαντικές φθορές στα τμήματα του πλοίου, καθώς και προβλήματα στατικότητας. Είναι χαρακτηριστικό ότι τα μεταλλικά μέρη που βρίσκονται κοντά στη θάλασσα παρουσιάζουν ταχύτατους ρυθμούς διάβρωσης», σημειώνει ο πρόεδρος του ΤΕΙ.
«Το κουφάρι του ‘Παναγιώτης’ παρουσιάζει διάβρωση σε αρκετά σημεία, θραύση κάποιων άλλων, καθώς και τμήματα τα οποία έχουν αποκολληθεί ή χαθεί», συμπληρώνει.
Η πρώτη καταγραφή
Στην πρώτη καταγραφή που πραγματοποίησαν οι άνθρωποι του ΤΕΙ, αναφέρεται ότι το αρχικό μέταλλο του πλοίου έχει υποστεί σημαντική διάβρωση, καθώς όπως σημειώνεται σχετικά, «το αρχικό μέταλλο έχει μετατραπεί σε αλλεπάλληλα στρώματα διάβρωσης».
Όπως σημειώνεται μεταξύ άλλων στο πόρισμα, «η εκτεταμένη οξείδωση προκαλεί τεράστιες μηχανικές πιέσεις και άρα ρωγμές, παραμορφώσεις, αλλά και χρωματισμό».
Καταστροφές και από τον ανθρώπινο παράγοντα
Σύμφωνα με τα όσα αναφέρει στο newsbeast.gr, ο κύριος Δραγώνας, μία ακόμα από τις βασικές αιτίες καταστροφής του ναυαγίου είναι ο ανθρώπινος παράγοντας. «Η αυξημένη προσέλευση τουριστών προκαλεί αρκετά προβλήματα. Κάποιοι προσπαθούν να εξερευνήσουν και να φωτογραφήσουν το πλοίο, με αποτέλεσμα να καταπονείται διαρκώς. Όπως λέει, πολλοί από τους επισκέπτες προσπαθούν να κρατήσουν κάποιο αναμνηστικό, αποκολλώντας τμήματα της μεταλλικής του επιφάνειας. Κάποιοι άλλοι ζωγραφίζουν ή γράφουν τα ονόματά τους πάνω στο κουφάρι του πλοίου».Τα στοιχεία που ενισχύουν τη φθορά είναι τόσο οι υψηλές θερμοκρασίες του καλοκαιριού -άνω των 35 βαθμών Κελσίου- όσο και η υγρασία, η οποία υπερβαίνει το 65%.
Προσεχώς, η επιτροπή του ΤΕΙ Συντήρησης θα καταθέσει ο αποτέλεσμα της αυτοψίας στην περιφέρεια Ιονίων Νήσων, το δήμο και το λιμεναρχείο Ζακύνθου. «Στη συνέχεια οι φορείς θα μας αναθέσουν να εκπονήσουμε επιστημονική μελέτη για το πώς μπορούμε να συντηρήσουμε το πλοίο», εξηγεί ο κύριος Δραγώνας.
«Ωστόσο βρισκόμαστε σε πολύ πρώιμο στάδιο, καθότι προς το παρόν έχει γίνει μόνο η αρχική αποτύπωση. Το επόμενο στάδιο θα είναι να προχωρήσουμε σε μελέτη και να εξαχθούν συμπεράσματα για το πώς ακριβώς πρέπει να κινηθούμε», συμπληρώνει.
Το καλό σενάριο: Παράδοση του έργου έως το καλοκαίρι του 2017
Από την πλευρά του, ο Αντώνης Νικολουδάκης, αντιπρόεδρος της επιτροπής τουριστικής ανάπτυξης και προβολής του δήμου Ζακύνθου, τονίζει στο newsbeast.gr, πώς καμία από τις φθορές δεν είναι μη αναστρέψιμη. «Θα μπορέσουμε με τις κατάλληλες εργασίες να διατηρήσουμε το αξιοθέατο σε καλή κατάσταση για πολλές ακόμα δεκαετίες. Εκτιμούμε ότι οι εργασίες θα ξεκινήσουν μέσα στο 2016, ενώ το καλό σενάριο θα είναι να έχουμε αποκαταστήσει τις φθορές το αργότερο έως το καλοκαίρι του 2017».
Περίφραξη στο ναυάγιο
Όπως επισημαίνει ο κύριος Νικολουδάκης, ο δήμος σε συνεργασία με το λιμεναρχείο και την Κτηματική Υπηρεσία του Δημοσίου, θα εγκαταστήσουν διακριτική περίφραξη στηριγμένη σε ξύλινους πασσάλους γύρω από το πλοίο. «Στόχος είναι να εμποδίσουμε τη φυσική επαφή των επισκεπτών με το ναυάγιο, και να μην έχουμε φθορές ή βανδαλισμούς, ούτε όμως και ζητήματα ασφάλειας».
«Επίσης θα τοποθετήσουμε στο σημείο ειδική σήμανση, η οποία θα περιγράφει την ιστορία του αξιοθέατου, ενώ θα παρέχονται οδηγίες προς τους επισκέπτες, για το πώς θα μπορούν να το απολαύσουν, χωρίς να προκαλούν περαιτέρω φθορές».
«Ο φορέας ο οποίος θα είναι επιστημονικά υπεύθυνος για λόγους επιστημονικής αρτιότητας, θα είναι το ΤΕΙ Ιονίων Νήσων. Συν τοις άλλοις θέλουμε να ενισχύσουμε το ρόλο που διαδραματίζει το ΤΕΙ στο νησί μας, χωρίς να αποκλείεται να συμμετάσχει μελλοντικά και κάποιος ιδιώτης στη διαδικασία αποκατάστασης».
Η συντήρηση του «Παναγιώτη» θα γίνει επί τόπου, καθώς είναι εξαιρετικά δύσκολο να μεταφερθούν τμήμα ή ολόκληρο το σκαρί μακριά από την παραλία.
Πρόσφατα ο δήμος προκήρυξε θέση ναυαγοσώστη για την παραλία του Ναυαγίου, με σκοπό την προστασία των επισκεπτών, ενώ πριν από λίγες ημέρες ένας 29χρονος τουρίστας άφηνε την τελευταία του πνοή εκεί, καθώς πνίγηκε την ώρα που κολυμπούσε.
