Το Lamia Now συνεχίζει τις εξορμήσεις του στα χωριά της Ευρυτανίας, ενός νομού με πανέμορφα χωριά, κατάλληλα για τα φθινοπωρινά σας Σαββατοκύριακα. Ένα τζάκι, μερικά κάστανα στη φωτιά και καλή παρέα με ντόπιους, που αναπολούν και εξιστορούν την ιστορία του κάθε τόπου, συνθέτουν ένα σκηνικό που θα ζήλευε ο καθένας. Ένα τέτοιο σκηνικό θα συναντήσει κανείς και στα Λεπιανά.
Το παραδοσιακό, το γνήσιο, το αυθεντικό και ανόθευτο πολλές φορές ήθος και την παράδοση των κατοίκων μιας περιοχής, που υποδέχεται πάντοτε τους κατοίκους και τους επισκέπτες του, παρέχοντας τους με απλότητα την φιλοξενία και την υποδοχή κάθε στιγμή και εποχή, όπου σε συνδυασμό με το απαράμιλλο φυσικό κάλος της περιοχής ο κάθε ένας ξεχνά την τύρβη της καθημερινότητας και απολαμβάνει το μεγαλείο της φύσης.
Λίγα λόγια για τα Λεπιανά
Τα Λεπιανά είναι ένα από τα πολλά γραφικά χωριά που απαρτίζουν το Δήμο Αγράφων και βρίσκεται στα ΒΔ του Ν. Ευρυτανίας σε υψόμετρο περίπου 730 μ.
Χτισμένο σε πανοραμική τοποθεσία στους πρόποδες της κωνικής και μεγαλοπρεπούς Τσούκας μόλις που διακρίνονται τα παραδοσιακά λιθόκτιστα σπίτια του, ανάμεσα στην τεράστια έκταση βλάστησης, με μια μεγάλη και σπάνια ποικιλία φυτών και δέντρων που καλύπτει σχεδόν ολόκληρη την γεωγραφική περιοχή του Νομού.
Το χωριό σήμερα βρίσκεται 85 χλμ. από την πρωτεύουσα του Νομού, το Καρπενήσι και 4 χλμ. από το Ραπτόπουλο, έχοντας πληθυσμό που δεν ξεπερνά τους 380 κατοίκους. Τα Λεπιανά αποτελούνται από το παλιό χωριό (κεντρικό) και τον νέο οικισμό του Αγ. Βλασίου, όπως αποκαλείται ένεκα του Ιερού Ναού που βρίσκεται σε περίοπτη θέση προς τιμή του ομώνυμου Αγίου, που οικοδομήθηκε στην πενταετία του 1965-1970 με σκοπό την συγκέντρωση απομακρυσμένων οικισμών όπως τα Βαρκά (υψόμετρο 510 μ.), Σελίστα, Πυρέσι, Κριτσί, Ραγάζια και Χαρβαλά που ήταν κτισμένα νότια και εκατέρωθεν του Λεπιανίτη ποταμού.
Το όνομα
Δεν είναι ιστορικά εξακριβωμένη η προέλευση της ονομασίας του χωριού, ωστόσο κατά την επικρατέστερη άποψη φαίνεται πως η ονομασία ‘’Λεπιανά’’ είναι ρωμαϊκής προέλευσης και δόθηκε στον οικισμό από φυγάδες των Λεπιανών Άρτης στην περίοδο της Τουρκοκρατίας (1770-1800).
Πως θα πάμε
Το χωριό απέχει 85 περίπου χιλιόμετρα από την πρωτεύουσα της Ευρυτανίας, το Καρπενήσι.
Για να βρεθεί κανείς στα Λεπιανά ερχόμενος από Καρπενήσι, ακολουθεί την Επαρχιακή.Οδό Χαλκιόπουλου – Βίνιανης προς Επαρχιακή Οδό Δυτικής Φραγκίστας – Ραπτόπουλου για Λεπιανά.
Ο εκτιμώμενος χρόνος είναι περίπου 2 ώρες.
Δείτε τον χάρτη:
Η γιορτή κάστανου και το επιτυχημένο “Αντάμωμα”
Ως γνήσιο ημιορεινό χωριό, γεμάτο βλάστηση και νερό, τα Λεπιανά, δεν θα μπορούσαν να μην γιορτάζουν το καρπό που αφθονεί στην περιοχή. Το κάστανο!
Ο Σύλλογος Λεπιανιτών Ευρυτανίας, πραγματοποίησε φέτος την 2η γιορτή κάστανου, στο προαύλιο προαύλιο χώρο στο ιστορικό μοναστήρι του Αγίου Δημητρίου Λεπιανών, σε ένα όμορφο και καταπράσινο τοπίο, στους Πρόποδες της Τσούκας αμέσως μετά τον εορτασμού του, στι 26 Αυγούστου.
Ο Σύλλογος διέθεσε δωρεάν, ψητά κάστανα και τσίπουρο, με τη συνοδεία ζωντανής παραδοσιακής μουσικής και ελεύθερο χορό.
Τα Λεπιανά ωστόσο, πέραν της γιορτής κάστανου, κάνουν…”θόρυβο” στην περιοχή κάθε μέσα Αυγούστου, όταν και είθισται τα τελευταία 23 χρόνια να πραγματοποιείται το “Αντάμωμα των Λεπιανιτών”.
Μια εκδήλωση που πλέον έχει γίνει “θεσμός” για τους ντόπιους και όχι μόνο, με μουσική ορχήστρα, χορευτικά, φαγητά, άφθονο κέφι και…αυξημένη αίσθηση του χιούμορ όπως μπορεί να διαπιστώσει κανείς από την αφίσα της εκδήλωσης!
Τι θα δει κανείς στα Λεπιανά;
Η περιοχή των Λεπιανών περιλαμβάνει και μια σειρά ιστορικών τοποθεσιών ίσως αξιομνημόνευτης αρχαιολογικής αξίας, που δυστυχώς η αρχαιολογική σκαπάνη δεν έχει φέρει ακόμα στην επιφάνεια, παραμένοντας άγνωστες και κρυμμένες στις απόκρημνες πλαγιές του οικισμού. Η ύπαρξη τους αιτιολογείται μονάχα από μερικές τοπωνυμίες και διάφορα αντικείμενα που κατά καιρούς έρχονται στην επιφάνεια από τους ίδιους τους Λεπιανίτες, καθώς και το οικοδομικό υλικό που χρησιμοποιήθηκε για την κατασκευή κτηρίων, προστατευτικών τοιχωμάτων και τάφων. Οι τοπωνυμίες αυτές είναι ο Πύργος, το Παλιόκαστρο και τ’ Αγνάντιο.
Ο Πύργος παρουσιάζει ίχνη αρχαίου κατοικημένου κάστρου. Ήταν κτισμένος σ’ ένα λόφο με ύψος 300 μ. περίπου και σε απόσταση ενός χιλιομέτρου περίπου από τα Λεπιανά (νοτιοανατολικά προς το χωριό της Γρανίτσας). Στη θέση του υπάρχουν θεμέλια κτηρίων με μεγάλους λαξευμένους λίθους και στη νότια πλευρά, όπου ήταν και τα κτήματα, τάφοι ανοιγμένοι με λαξευμένους λίθους και ύπαρξη τείχους για συγκράτηση του εδάφους.
Το Παλιόκαστρο παρουσιάζει κι αυτό, όπως ο Πύργος, ίχνη αρχαίου κατοικημένου κάστρου, κτισμένο στην κορυφή της νοτιοανατολικής πλευράς ενός υψώματος, διπλάσιο στο ύψος από τον λόφο του Πύργου, που βρίσκεται απέναντι και νότια από τη σημερινή θέση Βαρκά. Και στην θέση αυτή έχουν εντοπιστεί από την ‘’επιφανειακή έρευνα’’ των ντόπιων κατοίκων πήλινα πλακίδια, δοχεία και μικρά ειδώλια καθώς και νομίσματα που ειδικοί του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου απεφάνθησαν ότι προέρχονται από τον 4ο με 3ο αιώνα π. Χ. Παρόμοια ευρήματα και ύπαρξη κιβωτιόσχημων ταφών έχουν εντοπιστεί και στην θέση Αγνάντιο στην περιοχή των Βαρκών γεγονός που υποδηλώνει ότι στην περιοχή εδράζονταν και κάποιο εργαστήριο κατασκευής κεραμοπλαστικών ειδών, το οποίο όμως δεν μπορεί να υποστηριχθεί με βεβαιότητα, εφόσον η περιοχή αποτελεί ένα ‘’πεδίον δόξης λαμπρό’’ για τους αρχαιολόγους που θα ενδιαφερθούν να αναδείξουν το κρυμμένο και ίσως και ανεκτίμητο σύνολο ευρημάτων της περιοχής.
Ιερά Μονή Αγ. Δημητρίου
Αξιομνημόνευτο και αξιοθαύμαστο οικοδόμημα του χωριού, με αξιόλογη ιστορική πορεία είναι ο Ιερός Ναός του Αγ. Δημητρίου, ο οποίος βρίσκεται ένα χλμ. περίπου από το κέντρο του χωριού στη μέση μια κατάφυτης περιοχής που δεσπόζουν έλατα και πουρνάρια και εορτάζει εξόχως την 26η Οκτωβρίου, ημέρα εορτής του Αγίου και κατά περίπτωση δυο με τρεις φορές τον χρόνο ( όπως την Παρασκευή του Πάσχα, της Ζωοδόχου Πηγής). Ο μικρός αυτός ναός σε μέγεθος, αλλά μεγάλος σε ιστορική σημασία, είναι σταυρικού αρχιτεκτονικού τύπου μετά τρούλου και ανηγέρθη περί τα έτη 1955-1960, με πρωτοβουλία του τότε Προέδρου της κοινότητας Λεπιανών Νικολάου Γ. Τόλη και του τότε Εφημερίου του Ι. Ναού Αγ. Αναργύρων Λεπιανών Κοσμά Οικονόμου με την προσωπική συμβολή και εργασία των κατοίκων.
Στη θέση του ναού αυτού λειτουργούσε Ιερά Μονή επ’ ονόματι του Αγ. Δημητρίου που ανάγει το βίο της από τον 15ο αιώνα και ανήκε στην τότε Επισκοπή Λιτζάς και Αγράφων υπαγόμενη και αυτή στη Μητρόπολη Λαρίσης. Με έτος ανέγερσης το 1563, η Μονή εκτός του Καθολικού, είχε γύρω της και άλλα κτίσματα, όπως κελιά για τους εγκαταβιούντας μοναχούς αλλά και για τους προσκυνητές, αποθήκες, στάβλους και άλλους βοηθητικούς χώρους, καθώς και αρκετά ποτιστικά κτήματα, που ανήκαν στην Μονή.
Κατά τους χρόνους της τουρκοκρατίας η Μονή διαδραμάτισε σπουδαίο ρόλο μιας και πολλοί ήταν εκείνοι οι αρματολοί που έβρισκαν καταφύγιο στη Μονή κατά την καταδίωξή τους από τα τουρκοαλαβανικά αποσπάσματα. Η προστατευτική συμβολή της Μονής προς τους κλέφτες υποδηλώνεται εμμέσως και από τις διάφορες τοπωνυμίες που διασώζονται μέχρι σήμερα, όπως «πέρασμα του Κατσαντώνη», γιατάκι, γρέκι του Κατσαντώνη. Αλλά και κατά τους προεπαναστατικούς χρόνους οι μοναχοί της Μονής βρίσκονταν σε επαφή και συνεννόηση με τη Φιλική Εταιρεία, αλλά και με το Μοναστήρι της Τατάρνας, που συνεργάζονταν μαζί τους για τον αγώνα.
Το έτος 1823, ο Μουσταφά Πασάς της Σκόρδας εισέβαλε στα Άγραφα για να καταπνίξει την επανάσταση, καίγοντας και λεηλατώντας στο πέρασμά του χωρικούς και μοναστήρια, ανάμεσα σ’ αυτά και την Μονή Αγίου Δημητρίου Λεπιανών, αφαιρώντας ό,τι πολύτιμο βρήκαν την πυρπόλησαν και την μετέβαλαν σε ερείπια. Οι μοναχοί κατάφεραν ωστόσο να διασφαλίσουν τα ιερά κειμήλια και τις εικόνες.
Ιερός Ναός Αγ. Αναργύρων
Το οικοδόμημα όμως που είναι στενά συνυφασμένο με όλη την ιστορία του χωριού είναι ο Ιερός Ναός Αγίων Αναργύρων των εκ Μικράς Ασίας. Βρίσκεται στο ανατολικό άκρο της πλατείας του χωριού και κτίστηκε το 1924 με ιερέα τότε τον Αθανάσιο Α. Οικονόμου και επιτρόπους τον Βασ. Α. Οικονόμου, Δημ. Ι. Ζαρμακούπη και Δημ. Οικονόμου. Πρόκειται για μια απλή λιθόκτιστη βασιλική χωρίς τρούλο που την βόρεια πλευρά του σήμερα κοσμεί ένα τριώροφο καμπαναριό, ενώ στο εσωτερικό του δεσπόζει ένα σκαλιστό ξυλόγλυπτο τέμπλο του 1930. Στα θεμέλια του υπάρχοντος ναού υπήρχε αρχικά ναός αφιερωμένος στην Κοίμηση της Θεοτόκου, ενώ στη συνέχεια οικοδομήθηκε ένας μικρότερος ναός από τον σημερινό, προς τιμή των δυο Ιαματικών Αγίων κατάλοιπο της οποίας είναι ένα αργυρό Άγιον Ποτήριον που φέρει την επιγραφή του κτήτορος και την χρονολογία 1781, μια λειψανοθήκη του 1874 και τέσσερις εικόνες του τέμπλου.
Η αναφορά πληθώρα θαυμάτων από τους ντόπιους κατοίκους αλλά και της ευρύτερης περιοχής υπήρξε αφορμή να τιμώνται δεόντως οι δυο Ιαματικοί Άγιοι Κοσμάς και Δαμιανός ιδιαίτερα την 1η του μηνός Νοεμβρίου όπου πλήθος πιστών συνέρρεαν και συρρέουν μέχρι και σήμερα εντός και εκτός του Νομού Ευρυτανίας για να αποδώσουν την δέουσα τιμή στους δυο Αγίους. Στο παρελθόν η λαϊκή ευσέβεια προς το πρόσωπο των δυο τιμώμενων Αγίων εκδηλωνόταν πιο έντονα με ποικίλους τρόπους, όπως με την προσφορά διαφόρων ταμάτων σε ζώα, πολύτιμα σκεύη και λειτουργικά αντικείμενα. Κλήρος και λαός, προσκυνητές, πραματευτές και μικροέμποροι παραμονή της εορτής και ανήμερα κατακλύζουν τον εσωτερικό χώρο, και την ευρύτερη περιοχή περιμετρικά του ναού για να καταθέσουν τις ευχαριστίες, τις δεήσεις και τους κρυφούς καημούς τους στους Αγίους Αναργύρους, αλλά και για να εκθέσουν ο κάθε ένας τα παραδοσιακά ντόπια προϊόντα τους.
Δείτε Φωτογραφίες
Πληροφορίες φωτογραφιών και πληροφοριών:
Facebook Group: Συλλογος Λεπιανιτών τα “Λεπιανά”
Instagram / Lepiana Evrytanias
www.agrafa.gr
www.gtp.gr
pinterest.com / ΛΕΠΙΑΝΑ ΕΥΡΥΤΑΝΙΑΣ
