Παρουσία του ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Δημήτρη Κουτσούμπα πραγματοποιήθηκε το απόγευμα της Πέμπτης στην Πλατεία Λαού στην Λαμία η εκδήλωση τιμής για τον Άρη Βελουχιώτη και των αγωνιστών που στάθηκαν στο πλευρό του.
Στη συγκέντρωση χαιρετισμό απηύθυναν ο Δ. Αλεξόπουλος, Γραμματέας του ΤΣ Φθιώτιδας της ΚΝΕ, ο Χρ. Φουσέκης, πρόεδρος του παραρτήματος ΠΕΑΕΑ/ΔΣΕ ενώ την κεντρική ομιλία έκανε ο Κώστας Μπάτσικας, μέλος της Γραμματείας της ΚΕ του ΚΚΕ.
Στην εκδήλωση παραβρέθηκε αντιπροσωπεία της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ με επικεφαλής τον ΓΓ Δημήτρη Κουτσούμπα.
Μετά τις ομιλίες έγινε κατάθεση στεφάνων στο άγαλμα του Αρη Βελουχιώτη.
Αμέσως μετά, οι συγκεντρωμένοι με πορεία μετέβησαν στο πολιτιστικό κέντρο της πόλης, όπου παρακολουθούν τη θεατρική παράσταση «Ο Άρης».
Η ομιλία του Κώστα Μπάτσικα
«Φίλες και φίλοι, συντρόφισσες και σύντροφοι,
Κλείνουν 74 χρόνια από την Απελευθέρωση της Λαμίας. Είχαν περάσει 1275 τραγικές μέρες από εκείνη τη μαύρη Κυριακή του Πάσχα στις 20 Απρίλη του ’41, όταν ο στρατός της ιμπεριαλιστικής ναζιστικής Γερμανίας κατέλαβε την πόλη και σηματοδότησε την έναρξη της πιο βάναυσης κατοχής από τις δυνάμεις του άξονα.
Στις 18 Οκτώβρη του ’44, δυνάμεις του ΕΛΑΣ, του ΕΑΜ με επικεφαλής τον πρωτοκαπετάνιο Άρη Βελουχιώτη κατέκλυσαν την πλατεία Ελευθερίας, απελευθερώνοντας τη Λαμία.
Η προσμονή της Λευτεριάς που φαινόταν πλέον να ζυγώνει μαζί με το πρωτοφανές κλίμα ενθουσιασμού, συνυπήρχε με την έντονη ανησυχία, γιατί κατά την πάγια τακτική τους οι κατακτητές φεύγοντας, προκαλούσαν ανυπολόγιστες καταστροφές σε κτίρια – υποδομές, αποθήκες τροφίμων, αφήνοντας πίσω τους στάχτες και ερείπια.
Στη Λαμία στόχος τους ήταν οι μεγάλες αποθήκες πυρομαχικών στο Στρατόπεδο Τσαλτάκη (όπου στη διάρκεια της κατοχής μεταφόρτωναν τα πυρομαχικά στα τραίνα από το Λιανοκλάδι με κατεύθυνση το λιμάνι της Στυλίδας για μεταφορά τους στα πλοία).
Στο σχέδιό τους επίσης ήταν να ανατιναχτούν το εργοστάσιο Ηλεκτροπαραγωγής της Ηλεκτρικής Εταιρείας στην οδό Λεωνιδίου και το τηλεφωνικό κέντρο της ΑΕΤΕ (Ανώνυμη Ελληνική Τηλεφωνική Εταιρεία) στην οδό Αινιανών.
Κινδύνευαν επίσης με ολική καταστροφή οι αποθήκες τροφίμων του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού που βρίσκονταν σε διάφορα σημεία της πόλης: Στο παλιό νοσοκομείο στην οδό Φλέμινγκ (σημερινό Δημαρχείο), στο σιδηροδρομικό σταθμό Λαμίας, στο παλιό Γυμνάσιο Αρένων (σημερινό 6ο Γυμνάσιο και κτίρια στον οδό Παλαιολόγου).
Η ισχυρή όμως δύναμη της 13ης Μεραρχίας του ΕΛΑΣ στη Ρούμελη, με δύναμη 7.000 ανταρτών, δίνοντας σημαντικές μάχες, όπως στη Μεγάλη Βρύση που στοίχισε την απώλεια 9 ανταρτών, ανάγκασαν τους Γερμανούς να κινηθούν βόρεια προς την κατεύθυνση του Δομοκού, αποχωρώντας οι τελευταίοι από την πόλη στις 18 Οκτώβρη το βράδυ.
Από τα ξημερώματα τις 19ης Οκτώβρη άρχισαν να μπαίνουν στο κέντρο της Λαμίας ένα-ένα τα αντάρτικα τμήματα και μαζί τους οι αντιπρόσωποι της ΠΕΕΑ και του ΕΑΜ. Η αντιπροσωπεία της ΚΕ του ΚΚΕ και του Γενικού Στρατηγείου του ΕΛΑΣ.
Ο πρωτοκαπετάνιος του ΕΛΑΣ Άρης Βελουχιώτης επέστρεψε από την Πελοπόννησο, έχοντας φέρει σε πέρας την αποστολή του Γενικού Στρατηγείου του ΕΛΑΣ να εκδιώξει τους Γερμανούς και να συντρίψει τα προδοτικά τάγματα ασφαλείας, επέστρεψε στην πόλη που γεννήθηκε με τους μαυροσκούφηδες, όπου ο λαός τους υποδέχτηκε σαν Απελευθερωτές. Να πώς περιγράφει ο Γιώργος Χουλιάρας (Περικλής) την υποδοχή του Άρη στη Λαμία:
“Έξω από τη Λαμία ακόμα από την Άμπλιανη κι απάνω μέχρι την είσοδο της πόλης, ο κόσμος που ήταν συγκεντρωμένος δεξιά και αριστερά του δρόμου με την εμφάνισή μας άρχισε να ζητωκραυγάζει και να χειροκροτεί. Έξαφνα, καμία 20αριά νέοι, κι από πίσω κι άλλοι, πετάγονται στη μέση του δρόμου και ρίχνονται απάνω μας, άλλοι πιάνουν μπροστά τα χαλινάρια από τα άλογα και άλλοι πηδάνε να πιάσουν τα χέρια μας να μας χαιρετίσουν. Τ’ άλογα αγρίεψαν, άρχισαν να χοροπηδάνε. Ξεκαβαλικέψαμε και προχωράμε πεζοί, μπροστά ο Άρης, δεξιά κι αριστερά εγώ με τον παπα-Ανυπόμονο κι από πίσω ακολουθάνε οι Μαυροσκούφηδες. Στην είσοδο της πόλης εκεί που ήταν παλιά το φυλάκιο του φόρου κοντά στις σιδηροδρομικές γραμμές, μας περίμεναν χιλιάδες κόσμου που μας υποδέχτηκαν με έξαλλο ενθουσιασμό και την ώρα που το τμήμα των ανταρτών παρουσίαζε όπλα και ο μπάρμπα-Θύμιος ο Ζούλας έδωνε αναφορά, όλος εκείνος ο κόσμος με μία φωνή άρχισε να τραγουδάει το ‘Εμπρός ΕΛΑΣ για την Ελλάδα’.
Το τι έγινε από δω μέχρι την Πλατεία Ελευθερίας δεν περιγράφεται. Το συγκεντρωμένο πλήθος δεξιά και αριστερά του δρόμου, στο πέρασμά μας ζητωκραύγαζε και μας έρανε με λουλούδια, ενώ πολλοί αντάρτες ενθουσιασμένοι από αυτά που έβλεπαν άρχισαν να πυροβολάνε. Και μέχρι να φτάσουμε στην πλατεία Ελευθερίας, πολλές φορές στη διαδρομή τους έσπασαν την παράταξη των ανταρτών αλλού γυναίκες για να στρώσουν χαλιά στο δρόμο κι αλλού παιδιά και κοπέλες για να μας περάσουν στο λαιμό στεφάνια και να παραδώσει ο Νικηφόρος το κλειδί της πόλης στον Άρη”.
Στη συνέχεια ο Γιώργος Χουλιάρας (Περικλής) ανακοίνωσε ότι ο πρωτοκαπετάνιος του ΕΛΑΣ υποσχόταν να μιλήσει στο λαμιώτικο λαό την Κυριακή 29 Οκτώβρη στην παμφθιωτική πανηγυρική εκδήλωση που προετοίμαζε το ΕΑΜ στη Λαμία με αφορμή την 4η επέτειο του «ΟΧΙ», συγκέντρωση όπου εκφωνήθηκε ο μνημειώδης “Λόγος της Λαμίας” με τη βαριά πολιτική και ιστορική παρακαταθήκη που φέρει ως σήμερα, 35 μόλις μέρες πριν τη μεγάλη σύγκρουση των Δεκεμβριανών στην Αθήνα.
Φίλοι και σύντροφοι,
Τέτοιες παρόμοιες συγκλονιστικές στιγμές ζούσε όλη η Ελλάδα στις πόλεις και τα χωριά. Ο λαός είχε κάνει το πρώτο μεγάλο βήμα να εκδιώξει από τα ματωμένα χώματα την πανούκλα του Ναζισμού.
Η απελευθέρωση ήταν έργο μιας τιτάνιας προσπάθειας του λαού μας που ήταν αποφασισμένος να σώσει τον εαυτό του και τον τόπο του χωρίς να κάνει σκόντο στις θυσίες που απαιτούσε αυτός ο αγώνας, που αποφάσισε να γίνει ο ίδιος πρωταγωνιστής των εξελίξεων, που απόρριψε τα κηρύγματα της υποταγής και έκανε αυτό που φαινόταν αδύνατο, δυνατό.
Το έπος όμως της ΕΑΜικής Αντίστασης γράφτηκε γιατί εμπνευστής, οργανωτής, καθοδηγητής και αιμοδότης ήταν το ΚΚΕ, το οποίο κατάφερε να ανασυγκροτηθεί από τα χτυπήματα της Μεταξικής δικτατορίας και την παράδοση στους κατακτητές από την αστική τάξη εκατοντάδων μελών και στελεχών που ήταν στις φυλακές και τις εξορίες, ενώ ζητούσαν να πάνε στο μέτωπο για να πολεμήσουν τους κατακτητές.
Το ΕΑΜ και ο ΕΛΑΣ, η ΕΠΟΝ, η Εθνική Αλληλεγγύη, η ΟΠΛΑ, ήταν δημιούργημα της πρωτοπόρας δράσης του ΚΚΕ που έδωσε σε αυτόν τον αγώνα τον ανθό των καλύτερων παιδιών του. Από τα σπλάχνα του ΚΚΕ αναδείχθηκαν οι κορυφαίοι ηγέτες της ένοπλης πάλης, ανάμεσά τους και ο πρωτοκαπετάνιος Άρης Βελουχιώτης, που η σημερινή εκδήλωση είναι αφιερωμένη.
Φίλοι και σύντροφοι,
Για τη ζωή και τους αγώνες του Άρη έχουν γράψει πολλοί συμπολεμιστές του, φίλοι και αντίπαλοι, αλλά και θανάσιμοι εχθροί του που τρομάζουν ακόμα στο φάντασμά του. Παρότι πέρασαν 73 χρόνια από τον τραγικό θάνατό του, βρίσκεται συχνά στην επικαιρότητα, συζητιέται ποιος ήταν ο Άρης σαν άνθρωπος, σαν πρωτοκαπετάνιος του ΕΛΑΣ, σαν λαϊκός ηγέτης, η σχέση του με το ΚΚΕ.
Από ορισμένα βιογραφικά στοιχεία του, θα παραθέσουμε αυτό που δεν μπορεί να αμφισβητηθεί όσο μελάνι και να χαλάσουν οι κονδυλοφόροι της αστικής προπαγάνδας και του οπορτουνισμού: Ότι ο Άρης ήταν ένα άξιο παιδί του ΚΚΕ που ενστερνίστηκε την πρωτοπόρα θεωρία του Μαρξισμού – Λενινισμού, ανδρώθηκε και αναδείχθηκε σε κορυφαία στρατιωτική και πολιτική φυσιογνωμία σαν μέλος και στέλεχος του ΚΚΕ.
Ο Άρης ακόμα και στις δύσκολες και τραγικές στιγμές της ζωής του δεν καταφέρθηκε ενάντια στο ΚΚΕ. Στις 11 Μάρτη του ’45 σε ομιλία του στο χωριό Αγ. Τριάδα Ευρυτανίας, τόνιζε:
«Θα ήταν ανοησία να νομίζει κανείς ότι εγώ είναι δυνατό να βαδίσω ενάντια στο Κόμμα, να το σώσω από το γκρεμό θέλω.
Το Κόμμα γνωρίζει τι κάνω, βρίσκομαι σε συνεχή επαφή με την καθοδήγηση του Κόμματος και οι κινήσεις μου θα είναι τέτοιες που θα δοθεί και ο χρόνος και η δυνατότητα στο Κόμμα να πάρει όλα τα μέτρα που θα απαιτήσει μια αλλαγή της πολιτικής του».
Όσοι λοιπόν προσπαθούν να καπηλευτούν την προσφορά του, να αμφισβητήσουν την πίστη του στο Κόμμα, στην ιδεολογία και τα ιδανικά του ΚΚΕ ως την τελευταία του πνοή, την απάντηση τη δίνει ο ίδιος ο Άρης λέγοντας:
«Αν στη ζωή μου υπάρχει ένα σημείο που με συγκίνησε και με περηφάνια αφάνταστη από καιρού σε καιρό γυρίζω και βλέπω είναι ακριβώς η εποχή που μπήκα στο Κομμουνιστικό Κόμμα. Διαπαιδαγωγήθηκα ταξικά, έμαθα το συμφέρον μου, πέταξα τον κεφαλαιοκρατικό πολιτισμό στα μούτρα της λωποδύτριας μπουρζουαζίας και ρίχτηκα με πίστη, με θέληση, με ηρωισμό στον αγώνα για τις εργαζόμενες μάζες. Έκτοτε δεν έχω στο ενεργητικό μου παρά φυλακίσεις και πάλη επαναστατική. Μιλούν τα γεγονότα, μιλάει αυτή η αλήθεια. Ούτε μια κηλίδα. Είναι αυτό σε βάρος μου; Είναι αυτό ενάντια στο Κομμουνιστικό Κόμμα; Τιμή μου μεγάλη και τιμή μεγαλύτερη στο ΚΚΕ ότι γλίτωσα από τη διαφθορά της συνείδησης, στην οποία με οδηγούσε το ληστρικό αστικό καθεστώς και κόσμησα τον Κλάρα, που φερόντανε τροχάδην στο γκρεμό, με αγνά επαναστατικά στοιχεία και μόνο με τέτοια. Το Κομμουνιστικό Κόμμα εξαγνίζει και δημιουργεί αγωνιστές αφοσιωμένους στη μεγάλη υπόθεση του προλεταριάτου. Είναι το μόνο Κόμμα που οδηγεί τους εκμεταλλευόμενους στον ιστορικό δρόμο: Στην οριστική απελευθέρωση του προλεταριάτου. Στο Κόμμα αυτό έδωσα όλη μου τη ζωή και θα συνεχίσω να δίνω όσες δυνάμεις μου απομείναν στον αγώνα του, για το ψωμί των εργαζομένων, κατά των φόρων και των πολέμων, για την επανάσταση».
Ο Άρης γεννήθηκε το 1905 στη Λαμία. Το πραγματικό του όνομα ήταν Θανάσης Κλάρας.
Η αντίθεσή του με το καπιταλιστικό κατεστημένο εκδηλώθηκε από τα μαθητικά του ακόμα χρόνια. Σπουδαστής κατόπιν στη Μέση Γεωπονική Σχολή Λάρισας αναπτύσσει έντονη επαναστατική δράση. Αποβάλλεται πριν τελειώσει.
Καταφεύγει στην Αθήνα, όπου εργάζεται σε έργα οδοποιίας. Εδώ συνδέεται με το κίνημα των εργατών. Για τη δράση του διώχνεται και εξορίζεται.
Μετά την απόλυσή του, αφιερώνεται ολοκληρωτικά στη δουλειά της ΟΚΝΕ και του ΚΚΕ σαν στέλεχος. Πολλά χρόνια ήταν συντάκτης στη «Νεολαία» και στο «Ριζοσπάστη». Υπηρέτησε τη θητεία του στο στρατό με το βαθμό του λοχία. Στάλθηκε και στη σχολή αξιωματικών. Αλλά πριν τελειώσει βρέθηκε κρατούμενος στο Καλπάκι, όπου συγκέντρωναν τους κομμουνιστές φαντάρους.
Πιάστηκε κατοπινά από το καθεστώς της 4ης Αυγούστου και κλείστηκε φυλακή στην Κέρκυρα. Με την κήρυξη του ιταλο-ελληνικού πολέμου, πολέμησε τους εισβολείς με το βαθμό του λοχία πυροβολικού.
Η άλλη φάση της ζωής και των αγώνων του Άρη ξεκινάει από τις πρώτες κιόλας μέρες της Κατοχής. Παίρνει επαφή με την καθοδήγηση του ΚΚΕ. Το Νοέμβρη του ’41 στέλνεται από την ΚΕ του ΚΚΕ στη Ρούμελη να εξετάσει τις δυνατότητες δημιουργίας αντάρτικου. Η έκθεση που υπέβαλε εγκρίθηκε.
Το Μάη του 1942 με λίγους αντάρτες ξεκινάει από τη Σπερχειάδα (Καλύβα Στεφανή) για το βουνό. Με την ένοπλη ομάδα του, σαν Άρης Βελουχιώτης, μπαίνει στο χωριό Δομνίστα Ευρυτανίας. Είναι η πρώτη δημόσια εμφάνιση του ΕΛΑΣ. Από ‘κει και μετά το αντάρτικο πήρε να φουντώνει σε όλη τη χώρα.
Ο δρόμος δεν ήταν στρωμένος με βάγια. Αντιμέτωπες ορθώνονταν οι πάνοπλες ορδές του χιτλεροφασισμού που σκορπούσαν τον τρόμο και το θάνατο. Είχαν και τα όργανα της προδοτικής κυβέρνησης συνεργούς τους, είχαν και τις μισθοφορικές συμμορίες των εγκληματιών. Μέσα σ’ αυτό το κλίμα του τρόμου, του κυνηγητού και των θανάτων, γιγάντωνε ο ΕΛΑΣ, λευτέρωνε σπιθαμή με σπιθαμή το έδαφος, έκτιζε τη νέα ζωή.
Από τα σπλάχνα του ΚΚΕ, του ΕΛΑΣ, του απελευθερωτικού κινήματος της χώρας, γεννήθηκε η μορφή του Άρη. Η ιστορία κατέγραψε τη μια μετά την άλλη τις νίκες και με την προσωπική συμβολή του Άρη.
Από τη συντριβή των Ιταλών στα Ρυκά της Γκιώνας, στην ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοπόταμου. Από τη μάχη του Κρικέλου, στη μάχη του Μικρού Χωριού και σε εκατοντάδες άλλες.
Στις 2 του Μάη του 1943, ο Άρης τοποθετείται καπετάνιος του Γενικού Στρατηγείου του ΕΛΑΣ με στρατιωτικό αρχηγό τον δοξασμένο στρατηγό Σαράφη και αντιπρόσωπο του ΕΑΜ τον Αντρέα Τζήμα (Σαμαρινιώτη).
Ο Άρης αφιερώνει όλες τις δυνάμεις του με πάθος στον αγώνα για την απελευθέρωση της πατρίδας από το χιτλερο-φασιστικό ζυγό. Σ’ αυτό το αντιπάλεμα έλεος δεν υπάρχει. Ένας θα πρέπει να ‘ναι ο νικητής κι ένας ο ηττημένος. Συνθηκολόγηση σημαίνει υποταγή. Έτσι ξεκίνησε τον αγώνα.
Ο Άρης ήταν μια πολυσύνθετη προσωπικότητα. Σ’ αυτό συμφωνούν όλοι οι μελετητές της ζωής και των αγώνων του.
Και πρώτα η πλευρά του στρατιωτικού. Ήταν ιδιοφυής. Γνώριζε την επιστήμη και την τέχνη διεξαγωγής του πολέμου. Είχε σκέψη στρατηγική και σπάνια τακτική αντίληψη στο πεδίο της μάχης, που αιφνιδίαζε τους αντιπάλους του και τους έφερνε σε αδιέξοδο. Συνδύαζε σωστά την προσωπική, την άφθαστη παλικαριά του με την εφευρετικότητα, κληρονομιά των Κολοκοτρωναίων. Επαναστάτης ο ίδιος, αναδείχτηκε σε στρατηλάτη του λαϊκού στρατού.
Σκληρός και υπομονετικός στη βροχή και το κρύο, στην πείνα, στις κακουχίες, στην πορεία, υπέφερε καρτερικά και μοιραζόταν με τους αντάρτες του την απλυσιά, την ψείρα. Αν και η υγεία του ήταν επισφαλής, ωστόσο έδινε το παράδειγμα.
Οι ικανότητες του Άρη φάνηκαν ιδιαίτερα από το ξεκίνημα του αντάρτικου στον τρόπο που αντιμετώπισε τις πρώτες δυσκολίες.
Ο λαός της υπαίθρου τον περιέβαλε με εμπιστοσύνη και θαυμασμό, τον έκανε θρύλο και τραγούδι. Στα μάτια του λαού, ο Άρης ήτανε θρύλος. Έτσι τον ήθελε, έτσι τον τραγούδησε. Και το τραγούδι του μένει.
Η πλευρά του πολιτικού ηγέτη προσφέρει και σήμερα επίκαιρα διδάγματα. Ο Άρης ήταν κομμουνιστής. Κοσμοθεωρία του ο μαρξισμός – λενινισμός. Απ’ αυτό πήγαζε και το οξυμένο ταξικό του αισθητήριο, η ακατάβλητη πίστη του στο δίκιο του λαού και η πολιτική διορατικότητα που τον χαρακτήριζε, αν και δεν ήταν ούτε ο ίδιος απαλλαγμένος από τις δυσκολίες διαμόρφωσης ολοκληρωμένης και απαλλαγμένης από αυταπάτες και λάθη, σωστής στρατηγικής γραμμής, όπως και το διεθνές αλλά και το ελληνικό κομμουνιστικό κίνημα.
Ο Άρης, όπως και ο Νίκος Ζαχαριάδης, είχε έγκαιρα επισημάνει το ρόλο των Άγγλων. Των «συμμάχων» του ΕΑΜ την περίοδο της κατοχής από τη μια και των μελλοντικών κατακτητών, από την άλλη. Βέβαια, ο Άρης λαθεμένα αντιλαμβανόταν αυτό το διαχωρισμό, αφού στην πραγματικότητα ίδιος ήταν και πριν και μετά ο ρόλος της αστικής τάξης της Αγγλίας, συνολικά του βρετανικού ιμπεριαλισμού.
Είναι χαρακτηριστικό να θυμίσουμε πώς κατέληγε στην ομιλία του στη Λαμία, τη μέρα της απελευθέρωσης από το γερμανικό φασισμό το 1944, όταν ακόμα δεν είχε συνειδητοποιηθεί τι θα ακολουθούσε. Είπε λοιπόν ο Άρης:
“Ο ΕΛΑΣ και το ΕΑΜ υποσχέθηκαν στο λαό την πάλη ενάντια στον κατακτητή και την απελευθέρωση της χώρας μας. Αυτές τις υποσχέσεις τις τηρήσαμε… Μα εμείς υποσχεθήκαμε στο λαό και κάτι άλλο: Ότι δεν θ’ αφήσουμε το όπλο από το χέρι μας αν δεν πετύχουμε και τη διπλή λευτεριά: Τη λαοκρατία. Για αυτό θα παλέψουμε για να εκτελέσουμε κι αυτή την υπόσχεση μας, αφιερώνοντας και θυσιάζοντας τη ζωή μας ακόμα για τη λαοκρατική λύση του ελληνικού προβλήματος… Αν αυτά δεν εκτελεστούν, τότε σας υποσχόμαστε ότι πάλι θα ξαναβγούμε στο βουνό…”.
Φίλοι και φίλες, συντρόφισσες και σύντροφοι,
Σήμερα σε μια απόσταση 70 χρόνων πλέον, μπορούμε να διαβεβαιώσουμε ότι ο ένοπλος αγώνας που υποστήριζε ο Άρης ήταν μια αναγκαιότητα της όξυνσης της ταξικής πάλης, όπως διαμορφώθηκε το 1944. Αυτή η αναγκαιότητα έδωσε το ΔΣΕ το 1946, όχι όμως με τις καλύτερες δυνατές προϋποθέσεις, όπως θα ήταν εάν δεν είχαν προηγηθεί τα λάθη των Συμφωνιών του Λιβάνου, της Καζέρτας και όχι μόνο της Βάρκιζας. Λάθη, τα οποία δεν συνειδητοποίησε στο σύνολό τους έγκαιρα, ούτε ο Άρης, ούτε συλλογικά το Κόμμα.
Ωστόσο, θα ήταν πολύ περισσότερο σημαντική η συμβολή του Άρη, εάν πειθαρχώντας σε εκείνη την απόφαση του Κόμματος και ταυτόχρονα παλεύοντας μέσα από τις γραμμές του, για να γίνει κυρίαρχη η άποψή του, παλεύοντάς την, σε ένα χρόνο, το 1946, έθετε τις υπηρεσίες του, τις τεράστιες οργανωτικές, στρατιωτικές ικανότητες που είχε, τη μεγάλη πείρα του από τον ένοπλο αγώνα ως καπετάνιος του ΕΛΑΣ. Αν έθετε το κύρος που είχε μέσα στον ελληνικό λαό, στη διάθεση του Κόμματος, του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας, βάζοντας κι αυτός το λιθαράκι του σε αυτό που αναδείχτηκε ο ΔΣΕ, σε γνήσιο λαϊκό στρατό, συμβολή δηλαδή για την τελική νίκη του λαού ενάντια στους ντόπιους και ξένους δυνάστες και εκμεταλλευτές.
Δυστυχώς, ο Άρης, με την επιλογή του, στέρησε από το Κόμμα, το κίνημα, τον ΔΣΕ, ένα από τα πιο άξια παιδιά του, έναν ηγέτη στρατιωτικό, που ενδεχομένως προφύλασσε τον ΔΣΕ από στρατιωτικά λάθη, αν και η τελική έκβαση δεν κρίθηκε κυρίως από αυτά.
Το δίδαγμα που βγαίνει από την ιστορία του Άρη μέσα στην ιστορία του Κόμματος είναι ότι μια λάθος απόφαση μόνο μέσα από τη συλλογική επεξεργασία και πρακτική υλοποίηση αυτής μπορεί αποτελεσματικά να διορθωθεί. Η ιστορία διδάσκει ότι η διόρθωση μιας λάθους γραμμής στρατηγικής, αλλά και συγκεκριμένης απόφασης, ποτέ δεν έγινε κατορθωτή με μεμονωμένες ενέργειες αποστασιοποίησης από αυτήν.
Φίλοι και σύντροφοι,
Σε κάθε ευκαιρία, είτε φέτος με το γιορτασμό της απελευθέρωσης από το ναζιστικό ζυγό, είτε σε άλλες επετείους ή για ξεχωριστές ηγετικές φυσιογνωμίες της ΕΑΜικής Αντίστασης, τόσο η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ όσο και άλλοι αστικοί, κρατικοί θεσμοί δεν δείχνουν μόνο αυξημένο ενδιαφέρον, αλλά αξιοποιούν τέτοιες κορυφαίες στιγμές της ταξικής πάλης του αγώνα του λαού μας για να ξεπλύνουν τη βρωμιά που σέρνει μαζί της η βαθιά αντιλαϊκή ταξική πολιτική για λογαριασμό των επιχειρηματικών ομίλων και των διεθνών συμμάχων τους, όπως οι ΗΠΑ, το ΝΑΤΟ και η ΕΕ.
Επιδιώκουν, μιλώντας για την ιστορία του ΕΑΜ – ΕΛΑΣ, να την απογυμνώσουν από τη θεμελιακή της σχέση με το ΚΚΕ. Την αξιοποιούν για να σκεπάσουν με πυκνή καταχνιά τη βαθιά ταξική τους πολιτική που επιδιώκεται τη μεγιστοποίηση των κερδών των μονοπωλίων και οδηγεί στη μεγαλύτερη και μακροβιότερη φτώχεια για τα εργατικά λαϊκά στρώματα.
Οι ρίζες τους όμως με τις αγωνιστικές παραδόσεις του λαού μας είναι σάπιες, γιατί τις πότισαν με το δηλητήριο του οπορτουνισμού. Ο λαός στις πόλεις και στα βουνά της Ελλάδας τραγούδησε ότι με επανάσταση θα διώξει τη σκλαβιά. Δεν πάλεψε για να φτάσει σήμερα ο πρωθυπουργός και πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ να ξεπλύνει τα εγκλήματα του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού που ακριβά έχει πληρώσει ο λαός μας. Ο λαός μας πάλεψε μέσα σε δύσκολες συνθήκες σε καθεστώς απίστευτων διώξεων ενάντια στην ένταξη στο ΝΑΤΟ, την εγκατάσταση των αμερικανικών βάσεων, την ένταξη στην ΕΟΚ παλιότερα και στη συνεχεία την ΕΕ. Τα βουνά και τα λαγκάδια, οι λαϊκές γειτονιές δεν ποτίστηκαν με αίμα για να μετατρέπει σήμερα η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ την Ελλάδα σε ένα απέραντο ΝΑΤΟϊκό στρατόπεδο και να ξεφυτρώνουν σαν μανιτάρια από τον Έβρο μέχρι την Κρήτη αμερικάνικες βάσεις.
Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ μαζί και τα αλλά αστικά κόμματα, η ΝΔ, το μεταμορφωμένο ΠΑΣΟΚ, δίνουν έναν υπέρ πάντων αγώνα για να διασφαλίσουν τα συμφέροντα της αστικής τάξης, είτε ματώνοντας το λαό στο εσωτερικό για να αυγαταίνουν τα κέρδη τους οι βιομήχανοι, οι τραπεζίτες, οι εφοπλιστές και μεγαλέμποροι, είτε συμμετέχοντας ενεργά, παραχωρώντας γη και ύδωρ στους σχεδιασμούς ΗΠΑ – ΝΑΤΟ – ΕΕ για να πάρουν μέρος στη μοιρασιά της λείας, μετατρέποντας τη χώρα μας κυριολεκτικά σε μαγνήτη στρατιωτικών στόχων σε ενδεχόμενο μιας πιο γενικευμένης πολεμικής σύγκρουσης.
Η Συμφωνία των Πρεσπών, η προσπάθεια για σύναψη συμφωνίας με την Αλβανία, δεν είναι προς το συμφέρον ούτε του λαού μας, αλλά ούτε και των γειτονικών λαών. Υπηρετούν τις αστικές τάξεις, την επιδίωξη για διεύρυνση του ΝΑΤΟ, για να αντιμετωπιστεί η ρωσική επιρροή και διείσδυση στην περιοχή μας.
Το συμφέρον των λαών είναι να αντιταχθούν και να δυναμώσουν την αλληλεγγύη και την κοινή πάλη ενάντια στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ, να φύγει το ΝΑΤΟ από τα Βαλκάνια, το Αιγαίο, από όλη την περιοχή, να μην ενταχθούν νέες χώρες στις λυκοσυμμαχίες ΝΑΤΟ και ΕΕ.
Τα καβγαδάκια στο εσωτερικό της κυβέρνησης τις τελευταίες μέρες, μετά και τις δηλώσεις του κυβερνητικού συνεταίρου και υπουργού Άμυνας στις ΗΠΑ, δεν είναι για την ουσία. Γιατί σύσσωμη η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ κάνει τον μεσίτη των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ και μετατρέπει τη χώρα μας σε ορμητήριο πολέμου.
Καλούμε και από εδώ, από την Πλατεία Λαού στη Λαμία, τους εργαζόμενους, τους άνεργους, του λαϊκούς ανθρώπους που ματώνουν για να δαπανώνται τεράστια ποσά για τις ΝΑΤΟϊκές δαπάνες, να πάρουν μαζικά μέρος στο διήμερο δράσης, στις συγκεντρώσεις που οργανώνουν στις 22 και 23 Οκτώβρη οι οργανώσεις του ΚΚΕ και της ΚΝΕ σε όλη την Ελλάδα ενάντια στα σχέδια της κυβέρνησης για την επέκταση και δημιουργία νέων βάσεων των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ.
Φίλοι και σύντροφοι,
Νιώθουμε μεγάλη τιμή και υπερηφάνεια και ιδιαίτερα βαριά στους ώμους μας την κληρονομιά, συμπληρώνοντας φέτος το Κόμμα μας τα 100 χρόνια ζωής και ηρωικής δράσης, με το μόνο που έχει να καταθέσει στο πλάι του λαού μας είναι αγώνες και θυσίες.
Δεν υπάρχει μικρός ή μεγάλος αγώνας, δεν υπάρχει κατάκτηση του λαού μας που το ΚΚΕ να μην πρωτοστάτησε και να μην βρέθηκε στην πρώτη γραμμή του αγώνα, χωρίς να λογαριάσει κόπους και θυσίες.
Νιώθουμε ικανοποίηση γιατί μέσα από μια δύσκολη και κοπιαστική συλλογική προσπάθεια, καταφέραμε να μελετήσουμε, να βγάλουμε συμπεράσματα από την ιστορία του Κόμματός μας και ιδιαίτερα από την ίδρυσή του μέχρι το 1949, υλοποιώντας τη δέσμευση του Συνεδρίου του Κόμματος.
Είμαστε σε θέση να πούμε ότι σύντομα θα είναι στη διάθεση για μελέτη όλη αυτή η συγκλονιστική περίοδος ζωής και δράσης του Κόμματος.
Η ολοκλήρωση της μελέτης και συγγραφής της ιστορίας είναι συνέχεια προηγούμενης προσπάθειας για την περίοδο ‘49-‘68, όπως επίσης από τη μελέτη και τα συμπεράσματα για τις αιτίες που οδήγησαν στην ανατροπή του Σοσιαλισμού και τη νίκη της αντεπανάστασης.
Τα συμπεράσματα αυτά ενσωματώθηκαν και αποτελούν μεγάλο εφόδιο για την επεξεργασία της σύγχρονης επαναστατικής στρατηγικής του Κόμματος, όπως αποτυπώνεται στο Πρόγραμμά του.
Το Πρόγραμμά μας, τα συμπεράσματα από την ιστορία μας, τις αιτίες της αντεπανάστασης, είναι τα σύγχρονα και ακαταμάχητα όπλα μας στον αγώνα για την κατάκτηση της εργατικής εξουσίας, το σοσιαλισμό – κομμουνισμό.
Στο Δοκίμιο Ιστορίας της περιόδου ’18-’49 συγκεντρώνει την προσοχή το γεγονός, γιατί το Κόμμα μας δεν αντιμετώπισε τον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα ως κρίκο για την κατάκτηση της εργατικής εξουσίας, αλλά αποσύνδεσε την πάλη ενάντια στους κατακτητές από την πάλη για την ανατροπή της εξουσίας της αστικής τάξης.
Όπως επίσης στη συνέχεια, γιατί δεν ήταν προετοιμασμένο το Κόμμα να αξιοποιήσει την επαναστατική κατάσταση που είχε διαμορφωθεί στην Ελλάδα τις μέρες της Απελευθέρωσης, παρά το γεγονός ότι ο λαός ήταν ένοπλος.
Το Κόμμα μας, όπως και το διεθνές κομμουνιστικό κίνημα, η στρατηγική που είχε διαμορφώσει δεν έθεσε σαν άμεσο στρατηγικό στόχο την κατάκτηση της εργατικής εξουσίας, αντίθετα έθεταν άλλους ενδιάμεσους κυβερνητικούς στόχους που αντικειμενικά δεν εξυπηρετούσαν τη στρατηγική συγκέντρωσης και οργάνωσης δυνάμεων για τη γενική και πλήρη σύγκρουση και ρήξη με την αστική εξουσία σε συνθήκες γενικής πολιτικής και οικονομικής κρίσης στη χώρα μας.
Προϊόν αυτής της στρατηγικής ήταν οι απαράδεκτοι συμβιβασμοί και συμφωνίες του Λιβάνου, της Καζέρτας και της Βάρκιζας.
Στη βάση κατά συνέπεια των δυσκολιών να διαμορφωθεί στρατηγική κατάκτησης της εξουσίας, εξετάζουμε αυτή την περίοδο, τα προβλήματα που γέννησε και φυσικά τη στάση των πρωταγωνιστών.
Αξιοποιώντας φίλοι και σύντροφοι αρχειακό υλικό, νέα στοιχεία που προέκυψαν στην πορεία της έρευνας, η Πανελλαδική Συνδιάσκεψη του Κόμματος, που συζήτησε και ενέκρινε το Δοκίμιο Ιστορίας της περιόδου 1918-1949, καταλήγει και στην παρακάτω απόφαση όσον αφορά τον Άρη Βελουχιώτη:
Αναφέρεται στη σχετική Απόφαση της Πανελλαδικής Συνδιάσκεψης για τον Β’ Τόμο Δοκιμίου Ιστορίας 1949-1968:
“Η Πανελλαδική Συνδιάσκεψη αποφασίζει την επίσημη πολιτική αποκατάσταση του Άρη Βελουχιώτη. Θεωρεί ότι είχε δίκιο ως προς την εκτίμηση που έκανε για τη Συμφωνία της Βάρκιζας.
Παράλληλα, η Πανελλαδική Συνδιάσκεψη σημειώνει ότι η διαφωνία του Άρη με τη Συμφωνία της Βάρκιζας δεν δικαιώνει τη στάση του απέναντι στη συλλογική θέση του Κόμματος και την παραβίαση από αυτόν της κομματικής πειθαρχίας, καθώς και την αξιοποίηση από τον Άρη της φήμης και του σεβασμού που είχε κατακτήσει την προηγούμενη περίοδο ως καπετάνιος του ΕΛΑΣ και στέλεχος του ΚΚΕ. Η στάση αυτή, που αποτέλεσε ρήξη με τη θεμελιώδη αρχή του δημοκρατικού συγκεντρωτισμού, δεν καθιστά δυνατή τη μετά θάνατο αποκατάσταση της κομματικής του ιδιότητας.
Η Πανελλαδική Συνδιάσκεψη καταγγέλλει την απόπειρα της αστικής και οπορτουνιστικής προπαγάνδας και ιστοριογραφίας, που παίρνουν δήθεν υπό την προστασία τους τον Άρη, για να επιτεθούν στο ΚΚΕ. Στη λαϊκή συνείδηση ο Άρης Βελουχιώτης είναι ταυτισμένος με την ηρωική πορεία του ΚΚΕ, τον αγώνα για την ανατροπή της ιμπεριαλιστικής βαρβαρότητας. Ο Άρης Βελουχιώτης τάχθηκε υπέρ της ένοπλης πάλης που την απορρίπτουν όσοι επιχειρούν να τον οικειοποιηθούν».
Και η Απόφαση της πρόσφατης Συνδιάσκεψης συνεχίζει:
Στο διάστημα που πέρασε από την Πανελλαδική Συνδιάσκεψη του 2011, η όλη διαδικασία για τη συγγραφή του Α’ τόμου του Δοκιμίου Ιστορίας, ιδιαίτερα της περιόδου 1939 – 1949, έδωσαν τη δυνατότητα μεγαλύτερης εμβάθυνσης στη δράση και την κατάσταση του ΚΚΕ στα χρόνια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Μελετήθηκαν παραπέρα η λειτουργία του Κόμματος και η σχέση του με το ΕΑΜ και τον ΕΛΑΣ σε συνθήκες επαναστατικής κατάστασης.
Τεκμηριώνεται το συμπέρασμα ότι η συλλογική λειτουργία των καθοδηγητικών οργάνων (ΠΓ και ΚΕ) ήταν ανεπαρκής, με ανάλογη επίδραση σε όλη τη δομή του ΚΚΕ. Αυτή η ανεπάρκεια εκφράστηκε ακόμα περισσότερο στο διάστημα της απελευθέρωσης και το Δεκέμβρη του 1944, έως την υπογραφή της Συμφωνίας της Βάρκιζας, περίοδο κατά την οποία παραγκωνίστηκε ταυτόχρονα το Γενικό Στρατηγείο του ΕΛΑΣ.
Η υποβάθμιση της συλλογικής λειτουργίας του ΠΓ και της ΚΕ συνεχίστηκε και μετά από την υπογραφή της Συμφωνίας της Βάρκιζας, ενώ εκφράστηκε χαρακτηριστικά και στον τρόπο αντιμετώπισης του Άρη Βελουχιώτη από το ΠΓ. Δίχως να δικαιώνεται η απειθαρχία του, συνάγεται ότι η διαρρηγμένη συλλογική λειτουργία όχι μόνο δεν προσέφερε στον Άρη, καθώς και σε χιλιάδες άλλα κομματικά μέλη, πεδίο για μια ουσιαστική συζήτηση, αλλά και τροφοδοτούσε εξ αντικειμένου φυγόκεντρες κινήσεις, που βεβαίως είχαν πολιτική βάση. Προκάλεσε τη μαζική αντίδραση των μελών του Κόμματος και ΕΛΑΣιτών στη Συμφωνία της Βάρκιζας που γρήγορα ανατράπηκε από τη ζωή.
Τα παραπάνω ενισχύουν το σκεπτικό ότι η μη κομματική αποκατάσταση του Άρη Βελουχιώτη δεν εναρμονίζεται με την πολιτική του αποκατάσταση που έγινε το 2011.
Η Πανελλαδική Συνδιάσκεψη του ΚΚΕ αποφασίζει να αποκατασταθεί ολόπλευρα ο Άρης Βελουχιώτης.
Η Πανελλαδική Συνδιάσκεψη εκτιμά ότι το ΚΚΕ διαθέτει την απαραίτητη ωριμότητα να κρίνει τα ιστορικά γεγονότα αντικειμενικά και εξάγοντας συμπεράσματα, ένα από τα οποία είναι η ανάγκη τήρησης των αρχών της συλλογικότητας, της σταθερής προσήλωσης στις αρχές λειτουργίας του.
Φίλοι και σύντροφοι,
Μπορούμε επάξια να σηκώσουμε το βάρος της κληρονομιάς των ηρώων μας, της 100χρονης ιστορίας του τιμημένου Κόμματός μας, δίνοντας όλες μας τις δυνάμεις για να απαλλαγεί οριστικά η εργατική τάξη και ο λαός μας από τα δεσμά της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης και καταπίεσης.
Δίνουμε τη μάχη για την ολόπλευρη ισχυροποίηση του Κόμματος ΠΑΝΤΟΥ.
Να ριζώσει στους χώρους δουλειάς, στα εργοστάσια, στις λαϊκές γειτονιές και τα χωριά.
Τιμή και δόξα στους αγωνιστές της ΕΑΜικής Αντίστασης, του ΕΑΜ και του ΕΛΑΣ, της ΕΠΟΝ της ΟΠΛΑ, του ΔΣΕ, αλλά και των κατοπινών δύσκολων χρόνων.
Γράψαμε Ιστορία – Συνεχίζουμε – Θα νικήσουμε!».
