Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων καταδίκασε την Ιταλία, επειδή αποφάσισε να συνεχίσει να εφαρμόζει το σκληρό καθεστώς φυλάκισης «41b» στον πρώην αρχηγό της Κόζα Νόστρα, Mπερνάρντο Προβεντσάνο, την περίοδο από τις 23 Μαρτίου του 2016 μέχρι τον θάνατό του, τέσσερις μήνες αργότερα. Σύμφωνα με τους δικαστές, το ιταλικό Υπουργείο Δικαιοσύνης παραβίασε το δικαίωμα του αρχινονού να μην υποστεί απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση. Ταυτόχρονα, το Δικαστήριο του Στρασβούργου επιβεβαίωσε ότι η απόφαση να συνεχιστεί η κράτηση του Προβεντσάνο δεν επηρέασε τα δικαιώματά του.
Το πρώην αφεντικό των Κορλεονέζι, με καταγωγή από το Κορλεόνε, το οποίο αναζητούσαν οι Αρχές για τουλάχιστον 40 χρόνια, πέθανε σε ηλικία 83 ετών, στις 13 Ιουλίου 2016 ενώ νοσηλευόταν στο νοσοκομείο του Σαν Πάολο στο Μιλάνο. Η υγεία του όμως είχε επιδεινωθεί πριν από αρκετό καιρό. Ήταν ανήμπορος να κάνει οτιδήποτε, ενώ η κακή κατάστασή του είχε πιστοποιηθεί με ιατρικές εκθέσεις. Η κατάσταση της υγείας του άρχισε να παίρνει την… κάτω βόλτα ξαφνικά το 2012, έπειτα από πτώση σε φυλακή στην Πάρμα.
Στρασβούργο: «Η φυλακή δεν αμφισβητείται»
Οι Ευρωπαίοι δικαστές σημειώνουν ότι η απόφαση του ιταλικού δικαστηρίου να επιβεβαιώσει τη «σκληρή φυλακή» για τον Προβεντσάνο, ακόμη και μετά την επιδείνωση της υγείας του, δεν ήταν δικαιολογημένη. Τα ιατρικά έγγραφα αποδεικνύουν ότι η υγεία του κρατουμένου επιδεινωνόταν σταδιακά και το 2015 και το 2016. Το Δικαστήριο, ωστόσο, επισημαίνει ότι η ανάγκη διατήρησης του αρχιμαφιόζου στη φυλακή δεν τίθεται υπό αμφισβήτηση, αλλά ότι «η υγεία και η ευημερία του δεν προστατεύονταν παρά τους περιορισμούς που επιβάλλονται από την κράτηση».
Επίσης, το Δικαστήριο απέρριψε την απαίτηση αποζημίωσης 150.000 ευρώ που είχε καταθέσει η δικηγόρος του Ροζάλπμα Ντι Γκρεγκόριο αλλά και την πληρωμή 20.000 ευρώ για την κάλυψη των δικαστικών εξόδων.
Στο ιταλικό δίκαιο, το άρθρο 41 του νόμου για τη διαχείριση των φυλακών (που είναι επίσης γνωστό ως «σκληρό καθεστώς φυλακών») της Ιταλίας είναι μια διάταξη που επιτρέπει στον υπουργό Δικαιοσύνης ή στον υπουργό Εσωτερικών να αναστείλει ορισμένους κανονισμούς των φυλακών. Επί του παρόντος, χρησιμοποιείται εναντίον ατόμων που φυλακίζονται για συγκεκριμένα εγκλήματα, όπως συμμετοχή σε μαφία, εμπορία ναρκωτικών, ανθρωποκτονία κ.ά.
Αναστέλλεται μόνο όταν ένας κρατούμενος συνεργάζεται με τις Αρχές, όταν ένα δικαστήριο ακυρώνει τον εν λόγω νόμο ή όταν ένας φυλακισμένος πεθάνει. Το Εποπτικό Δικαστήριο της Ρώμης είναι το αρμόδιο δικαστήριο σε εθνικό επίπεδο για τις προσφυγές κατά του συγκεκριμένου διατάγματος.
Η καταδίκη της Ιταλίας από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο αφορά μόνο στην παράταση του ειδικού καθεστώτος φυλάκισης στον αρχινονό.
Η δικηγόρος του αρχινονού, αλλά και του γιου του, Ροσάλπμα Ντι Γκρεγκόριο, μίλησε αποκλειστικά στο zougla.gr για τη συγκεκριμένη απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου.
Δώσατε έναν μεγάλο αγώνα για τον πελάτη σας. Πώς αισθάνεστε μετά την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, νιώθετε δικαιωμένη;
Αισθάνομαι μερικώς ικανοποιημένη, επειδή αναγνωρίστηκε ότι το δικαίωμα του Προβεντσάνο να έχει αξιοπρεπή μεταχείριση στη φυλακή, όπως προβλέπει ο ιταλικός νόμος και το ιταλικό Σύνταγμα, παραβιάστηκε. Όμως, δεν είμαι απόλυτα ικανοποιημένη για το γεγονός ότι το Δικαστήριο έχει κρίνει ότι στη φυλακή (πριν από την είσοδο στο νοσοκομείο όπου πέθανε) αντιμετωπίστηκε καλά. Δεν είναι έτσι.
Ο Προβεντσάνο εισήλθε στο νοσοκομείο στην Πάρμα το 2013 με τη διάγνωση της «κατάστασης κώματος, υποσιτισμού και αφυδάτωσης». Αυτό σημαίνει ότι στη φυλακή της Πάρμα δεν έπινε και δεν έτρωγε μέχρι που έπεσε σε κώμα. Αυτό δεν συνέβη επειδή δεν του έδιναν νερό και φαγητό, αλλά επειδή ήταν ήδη παράφρων και δεν καταλάβαινε τίποτα.
Έπειτα, μετά την ανάρρωση στο νοσοκομείο, τον μετέφεραν πίσω στη φυλακή, πάντα στο κελί, μόνο του και ύστερα από λίγες ημέρες επέστρεψε πάλι στο νοσοκομείο, όπου και πέθανε. Επομένως, είναι προφανές ότι στη φυλακή δεν αντιμετωπίστηκε όπως προβλέπει ο νόμος.
Πιστεύετε ότι μετά τον θάνατό του ο αγώνας του Προβεντσάνο δικαιώθηκε κάπως;
Η μάχη για να θεμελιωθεί το ανθρώπινο δικαίωμα αξίζει να δοθεί ακόμη και αφότου ο άνθρωπος για τον οποίο μάχεσαι δεν υπάρχει πια. Δεν χρειάζεται πια για τον Προβεντσάνο αλλά μπορεί να είναι χρήσιμο για άλλους.
Τι σηματοδοτεί, τι σημαίνει κατά την άποψή σας για την Ιταλία αυτή η απόφαση;
H απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου είναι σημαντική για τα ανθρώπινα δικαιώματα στην Ιταλία και για να δώσει προσοχή όχι μόνο στο άρθρο 41 αλλά κυρίως στη μέθοδο με την οποία εφαρμόστηκε.
Εάν χρειάζεται, να εφαρμοστεί για να εμποδίσει τους μαφιόζους να έχουν επαφές με τη μαφία εκτός φυλακής. Παρόλ’ αυτά εφαρμόστηκε και σε κάποιον σαν τον Προβεντσάνο ο οποίος δεν μπορούσε να έχει επαφές διότι είχε καταντήσει σαν φυτό, εντελώς παράφρων, κάτι το οποίο ήταν αποδεκτό και αναγνωρισμένο και από τους δικαστές. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει ένας σκοπός διαφορετικός για τον οποίο εφαρμόστηκε. Ένας σκοπός τον οποίο ο νόμος δεν τον δέχεται και δεν τον προβλέπει.
Γεννήθηκε στο Κορλεόνε της Σικελίας το 1933. Σύντομα παράτησε το σχολείο του και σε ηλικία μόλις οκτώ ετών αφοσιώθηκε στην οργάνωση, ξεκινώντας από τον ρόλο του «τσιλιαδόρου». Γρήγορα έλαβε τα προσωνύμια «θείος Μπίνου» και «τρακτέρ» για την ευκολία με την οποία «έλιωνε» τα θύματά του, μέχρι κτηνωδίας.
Τη δεκαετία του 1950 η Σικελική μαφία, υπό την ηγεσία του Λουτσιάνο Λέτζιο, βρίσκεται στη χρυσή της εποχή. Το 1963 βρίσκει τον Προβεντσάνο να έχει εισχωρήσει πλέον στην παρανομία με σωρεία φόνων.
Το 1993, μετά τη σύλληψη του Τότο Ρίινα, αρχηγού της Κόζα Νόστρα, ο Mπερνάρντο Προβεντσάνο ανέλαβε αρχηγός της. Πολύ σύντομα κινώντας τα νήματα δράσης της Κόζα Νόστρα κατάφερε να τη μεταμορφώσει σε μια επιχείρηση με ετήσιο τζίρο 100 δισεκατομμύρια ευρώ.
Για πλείστα εγκλήματα που εξιχνιάσθηκαν και αποδόθηκαν στη μαφία αλλά και στον ίδιο είχε καταδικαστεί ερήμην από τις ιταλικές δικαστικές αρχές σε ισόβια κάθειρξη επικηρυγμένος με 2,5 εκατομμύρια ευρώ.
Έπειτα από αναζητήσεις τεσσάρων 10ετιών, στις 11 Απριλίου 2006, η ιταλική αστυνομία κατάφερε να τον συλλάβει στον τόπο καταγωγής του, στην πόλη Κορλεόνε, στη Σικελία.
Έγινε ευρέως γνωστός στην εγκληματική κοινότητα και λόγω του κώδικα που εφηύρε για να διοικεί τη μαφία, την εποχή που ήταν ο πλέον καταζητούμενος άνθρωπος στην Ιταλία. Αριθμοί, γράμματα της αλφαβήτου, περικοπές από τη Βίβλο, αναφορές στον Ιησού κ.ά. αποτέλεσαν τους μεγαλύτερους γρίφους για τις αστυνομικές και δικαστικές αρχές.
