Το εργασιακό νομοσχέδιο σε 15 σημεία: Τι θα ισχύει για 8ωρο, ψηφιακή κάρτα, άδειες και απολύσεις

Σε κρίσιμα ερωτήματα που αφορούν στο νέο νομοσχέδιο για τα εργασιακά το οποίο ψηφίζεται σήμερα, επιχειρεί να απαντήσει το υπουργείο Εργασίας με ενημερωτικό του σημείωμα.

Σύμφωνα με την κυβέρνηση, το νομοσχέδιο, που έχει προκαλέσει έντονη πολιτική αντιπαράθεση, έρχεται να αντιμετωπίσει σύγχρονα προβλήματα των εργαζομένων και ιδιαίτερα των γυναικών και των νέων, αποκαθιστά αδικίες, καταργεί αναχρονιστικές ρυθμίσεις και προσαρμόζει το πλαίσιο της εργασιακής νομοθεσίας στις βέλτιστες ευρωπαϊκές πρακτικές.

Σημειώνεται πως με την σύγκρουση των πολιτικών αρχηγών αναμένεται να κορυφωθεί η κοινοβουλευτική μάχη για το εργασιακό νομοσχέδιο στην Ολομέλεια της Βουλής το οποίο ψηφίζεται σήμερα.

Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης αναμένεται να επισημάνει ότι οι προωθούμενες ρυθμίσεις σε συνδυασμό με διατάξεις που ήδη έχει ψηφίσει η κυβέρνηση και αφορούν μείωση της φορολογίας, μείωση ασφαλιστικών εισφορών, επιδότηση θέσεων εργασίας κ.α. στηρίζουν τον κόσμο της εργασίας και τις επιχειρήσεις. Ειδική αναφορά αναμένεται να κάνει και στην εισαγωγή της ψηφιακής κάρτας εργασίας που θα λειτουργήσει ως αποτελεσματικό εργαλείο για την αντιμετώπιση της «μαύρης» εργασίας και της εργοδοτικής αυθαιρεσίας.

1. Οι βασικότερες τομές του νομοσχεδίου

• Η εφαρμογή της ψηφιακής κάρτας εργασίας με την οποία αντιμετωπίζονται η μαύρη εργασία και οι αδήλωτες υπερωρίες.
• Η σύσταση της Επιθεώρησης Εργασίας ως ανεξάρτητης διοικητικής αρχής.
• Η θέσπιση νέων αδειών για γονείς και φροντιστές, όπως η άδεια 14 ημερών για τους νέους πατέρες και η επιδοτούμενη από τον ΟΑΕΔ γονική άδεια και για τους δύο γονείς.
• Η δυνατότητα εφαρμογής του συστήματος διευθέτησης του χρόνου εργασίας και ύστερα από αίτηση του εργαζομένου.
• Η προστασία του κοινωνικού συνόλου από τις απεργίες στην κοινή ωφέλεια της οικονομίας με την υποχρέωση παροχής εγγυημένης υπηρεσίας (1/3 της συνήθως παρεχόμενης).
• Η λήψη μέτρων για διαφάνεια στον συνδικαλισμό (δυνατότητα συμμετοχής των εργαζομένων εξ αποστάσεως, εγγραφή των συνδικαλιστικών οργανώσεων σε μητρώα).
• Η απαγόρευση της ενίσχυσης συνδικαλιστικών οργανώσεων από εργοδότες και κόμματα.
• Η απαγόρευση επαναπροκήρυξης απεργίας που έχει κριθεί παράνομη από τη Δικαιοσύνη, από δευτεροβάθμια ή τριτοβάθμια συνδικαλιστική οργάνωση.
• Η θέσπιση αστικής ευθύνης για συνδικαλιστές, οι οποίοι ασκούν βία ή γενικότερα προβαίνουν σε παράνομες πράξεις κατά τη διάρκεια απεργιών.
• Η λήψη μέτρων, προληπτικών και κατασταλτικών, για την αντιμετώπιση της βίας και παρενόχλησης στην εργασία, μεταξύ άλλων, με την κύρωση της Σύμβασης 190 της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας.
• Η κύρωση της Σύμβασης 187 της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας για την υγεία και ασφάλεια στην εργασία.
• Η θέσπιση του δικαιώματος αποσύνδεσης στην τηλεργασία.
• Η καθιέρωση πλαισίου προστασίας και συνδικαλιστικών δικαιωμάτων για τους εργαζόμενους στις ψηφιακές πλατφόρμες.
• Η αύξηση των επιτρεπόμενων υπερωριών σύμφωνα με τα ισχύοντα στην ΕΕ.
• Η διεύρυνση των κλάδων στους οποίους επιτρέπεται η λειτουργία τις Κυριακές, σύμφωνα με τα ισχύοντα στις χώρες της ΕΕ, ιδιαίτερα τις Μεσογειακές.
• Η διεύρυνση της προστασίας των εργαζομένων από άκυρες απολύσεις και η θέσπιση δυνατότητας επιπλέον (τριπλάσιας) αποζημίωσης, αντί επαναπρόσληψης, στις υπόλοιπες περιπτώσεις.
• Η αύξηση της αποζημίωσης απόλυσης για τους εργατοτεχνίτες και εξίσωση με εκείνη των υπαλλήλων.
• Η αναβάθμιση του συστήματος ΕΡΓΑΝΗ με μείωση του διοικητικού φόρτου για τις επιχειρήσεις και διευκόλυνση των ελέγχων.

Υπουργείο Εργασίας: Ερωτήσεις και απαντήσεις για το εργασιακό νομοσχέδιο

2. Η αντιπολίτευση υποστηρίζει ότι με τις νέες ρυθμίσεις «οι υπερωρίες θα πληρώνονται με ρεπό…». Τι απαντάτε;

Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι βιομηχανία ψεμάτων! Μέσα από αυτό το ατυχές «ευφυολόγημα», συγχέει -ασφαλώς εσκεμμένα- δύο διαφορετικά πράγματα, τη διευθέτηση του χρόνου εργασίας με τις υπερωρίες. Άλλο οι υπερωρίες που διατηρούνται -και αυξάνονται- πηγαίνοντας στον ευρωπαϊκό μέσο όρο και άλλο η διευθέτηση του χρόνου εργασίας, με τα όποια χαρακτηριστικά της. Η διευθέτηση είναι μια επιλογή, εναλλακτική των υπερωριών, η οποία ισχύει σε όλη την Ευρώπη, προσφέρεται από το 54% των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων και εφαρμοζόταν στην Ελλάδα και επί ΣΥΡΙΖΑ. Ακριβέστερα, ισχύει 30 χρόνια τώρα στην Ελλάδα και έχει εφαρμοστεί –μεταξύ άλλων- στον ΟΤΕ, στην Alpha Bank, στον Παπαστράτο, στην ΗΒΗ και στον ξενοδοχειακό κλάδο.

Εμείς δίνουμε απλώς τη δυνατότητα στον εργαζόμενο, αν τον εξυπηρετεί, να το ζητήσει και μόνος του, είτε σε επιχειρήσεις που δεν υπάρχουν σωματεία, είτε για λόγους συμφιλίωσης της επαγγελματικής και προσωπικής του ζωής. Να δουλεύει δηλαδή λίγο παραπάνω π.χ. από Δευτέρα έως Πέμπτη και να πληρώνεται για να κάθεται τις Παρασκευές.

Με βάση την ήδη ισχύουσα νομοθεσία, σε χρονικό πλαίσιο εξαμήνου, ο εργαζόμενος θα πρέπει να δουλεύει συνολικά 40 ώρες την εβδομάδα. Δεν αυξάνεται επομένως ο συνολικός χρόνος απασχόλησης του εργαζομένου, όπως συμβαίνει στις υπερωρίες.

Αντιθέτως, υπάρχει, όπως οι ίδιες οι λέξεις «διευθέτηση του χρόνου εργασίας» υποδηλώνουν, μια διαφορετική διευθέτηση του χρόνου μέσα στη συγκεκριμένη αυτή περίοδο (εξάμηνο ή σε μικρότερες χρονικές περιόδους), που πάντως δεν μπορεί να υπερβαίνουν τις 10 ώρες την ημέρα.

Συνοπτικά, σε αντίθεση με τις υπερωρίες όπου αυξάνονται οι ώρες απασχόλησης του εργαζομένου -και επομένως περιορίζεται ο ελεύθερος χρόνος του- στην διευθέτηση του χρόνου εργασίας ο συνολικός χρόνος απασχόλησης του εργαζομένου δεν αυξάνεται, αλλά «απλώνεται» διαφορετικά μέσα στις ημέρες και τις εβδομάδες προκειμένου να παίρνει ο εργαζόμενος παραπάνω άδειες, όπως ήδη σημειώθηκε, ή να μπορεί να μην εργάζεται την Παρασκευή, έχοντας δουλέψει περισσότερες ώρες τις προηγούμενες ημέρες.

3. Άλλο δηλαδή οι υπερωρίες και άλλο η διευθέτηση του χρόνου εργασίας…

Ακριβώς. Μιλάμε για δύο διαφορετικές δυνατότητες για τις επιχειρήσεις και τους εργαζομένους να κινηθούν με βάση το 8ωρο, αλλά με ειδικές επιμέρους ρυθμίσεις. Η κριτική περί «πληρωμής υπερωριών με ρεπό» είναι τουλάχιστον αστεία. Ο ΣΥΡΙΖΑ ας σοβαρευτεί και ας μας εξηγήσει:

• Πρώτον, γιατί επί πέντε χρόνια άσκησης της εξουσίας δεν κατήργησε το νόμο για τη διευθέτηση εργασίας, ο οποίος ισχύει εδώ και 30 χρόνια, εφόσον κατά την άποψή του θίγει τα συμφέροντα των εργαζομένων;
• Δεύτερον, εφόσον με δήθεν ιερή αγανάκτηση καταγγέλλει ότι «εισάγουμε τη διευθέτηση με ατομικές συμβάσεις» ας μας εξηγήσει γιατί προσυπέγραψε την σχετική οδηγία 1158 της Ε.Ε. το 2019, η οποία εισάγει ακριβώς τη λογική των ατομικών συμβάσεων με πρωτοβουλία του εργαζομένου για λόγους συμφιλίωσης της επαγγελματικής και προσωπικής ζωής. Εμείς απλώς ενσωματώνουμε στο εθνικό δίκαιο. Θα καταψηφίσει ο ΣΥΡΙΖΑ αυτό που υπέγραψε; Ή, μήπως, τους ενοχλεί ότι εμείς δεν περιοριζόμαστε, όπως λέει η Οδηγία, στους παντρεμένους με παιδιά κάτω των 8 ετών, αλλά δίνουμε αυτή την δυνατότητα σε όλους τους εργαζομένους που το θέλουν; Τους πειράζει δηλαδή να ζητάνε αντίστοιχες ρυθμίσεις για τον εαυτό τους οι παντρεμένοι χωρίς παιδιά, οι φοιτητές κ.λπ.; Αν αυτό είναι το πρόβλημα, ας ψηφίσουν τουλάχιστον την Οδηγία που οι ίδιοι προσυπέγραψαν!
• Και τρίτον, είναι φιλεργατική πολιτική αν ένας εργαζόμενος θέλει να δουλέψει λίγο παραπάνω από Δευτέρα μέχρι Πέμπτη για να έχει τη δυνατότητα αμειβόμενος να βλέπει τα παιδιά του την Παρασκευή να του το απαγορεύουμε; Αυτή είναι η φιλεργατική πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ και της υπόλοιπης αντιπολίτευσης;

4. Γιατί υποστηρίζεται από ορισμένους κύκλους ότι οι υπερωρίες θα πληρώνονται λιγότερο;

Πρόκειται για ακόμα μια περίπτωση fake news! Πώς είναι δυνατό να επέλθει μείωση του εισοδήματος από υπερωρίες ενός εργαζομένου, ο οποίος είχε μέχρι τώρα ανώτατο όριο υπερωριών τις 96 ώρες το χρόνο (στη βιομηχανία), ενώ τώρα μπορεί να δουλεύει μέχρι 150 ώρες το χρόνο; Αν αυτοί οι «κύκλοι» αναφέρονται στην υπερωριακή απασχόληση πλέον των 96 ωρών στη βιομηχανία ή των 120 ωρών στις υπηρεσίες, προφανώς ξεχνάνε να σημειώσουν ότι αυτή ήταν αδήλωτη, μαύρη εργασία. Για να πληρωθεί ο εργαζόμενος σε αυτές τις περιπτώσεις έπρεπε, ή να την καταγγείλει, ή να επέμβει το ΣΕΠΕ. Στη δική μας περίπτωση, πέραν της αύξησης του ορίου των υπερωριών, δηλαδή των χρημάτων που τελικά βάζει στην τσέπη ο εργαζόμενος, προβλέπεται ότι αυτές ακριβώς οι μη δηλωμένες υπερωρίες, δεν θα πληρώνονται με 80% προσαύξηση, όπως συνέβαινε μέχρι τώρα, αλλά με 120%!

5. Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει επίσης ισχυριστεί ότι «καταργείται το 8ωρο»

Μιλάμε για κωμικοτραγικό ισχυρισμό. Ποιος μπορεί, άραγε, να πιστέψει ότι θα ήταν δυνατόν να καταργηθεί το 8ωρο σε μία χώρα της ΕΕ; Υπάρχουν σαφείς προβλέψεις στον Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Χάρτη. Και ακόμα σαφέστερες προβλέψεις στο ίδιο το νομοσχέδιο (άρθρο 55).

Το 8ωρο ήταν, είναι και θα παραμείνει νομοθετικά κατοχυρωμένο. Το βασικό πρόβλημα στην ελληνική αγορά εργασίας όμως είναι η εφαρμογή της όποιας νομοθεσίας. Με άλλα λόγια, το 8ωρο στην πράξη παραβιάζεται πολύ συχνά. Και το ίδιο συμβαίνει με τις υπερωρίες και την υπερεργασία που πολύ συχνά δεν πληρώνονται στον εργαζόμενο.

Το νομοσχέδιο Προστασίας της Εργασίας αποσκοπεί στην περαιτέρω θωράκιση του 8ώρου, του 40ωρου και του πενθήμερου, με βασικά εργαλεία την Ψηφιακή Κάρτα Εργασίας (που αποσκοπεί ακριβώς στο να αντιμετωπίσει την μαύρη εργασία και τις αδήλωτες υπερωρίες) και την ανεξάρτητη Επιθεώρηση Εργασίας που θα ελέγχει πιο αποτελεσματικά την τήρηση της εργασιακής νομοθεσίας.

6. Αναφερθήκατε στην Ψηφιακή Κάρτα Εργασίας ως μέτρο θωράκισης του 8ωρου. Πώς θα λειτουργεί;

Υιοθετούμε την Ψηφιακή Κάρτα Εργασίας που είναι εγγύηση για την τήρηση του ωραρίου του εργαζομένου, αλλά και για την αποφυγή αθέμιτου ανταγωνισμού μεταξύ των επιχειρήσεων. Είναι ένας σύγχρονος ψηφιακός μηχανισμός που χρηματοδοτηθεί από το Ταμείο Ανάκαμψης και θα προωθηθεί σε συνεργασία με το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης. Θα εφαρμοστεί δε ανάλογα με την ιδιαιτερότητα της κάθε δουλειάς.

Το σύστημα θα υλοποιηθεί σε τρία βήματα που έχουν ως εξής:

Α. Σε πρώτη φάση, εντός του έτους οι εργαζόμενοι θα αποκτήσουν ηλεκτρονικά πρόσβαση σε όλες τις πληροφορίες που καταχωρίζονται στο σύστημα «ΕΡΓΑΝΗ» σχετικά με τον εργασιακό τους βίο.

Β. Ως τις αρχές του 2022 θα είναι έτοιμη η «μήτρα» της κάρτας εργασίας, δηλαδή το ηλεκτρονικό σύστημα το οποίο θα υποδέχεται τις πληροφορίες που θα καταχωρούν ψηφιακά εργαζόμενοι και εργοδότες.

Γ. Εντός του πρώτου εξαμήνου του 2022 θα ξεκινήσει η εφαρμογή της Ψηφιακής Κάρτας Εργασίας με παρακολούθηση της πραγματικής απασχόλησης σε συγκεκριμένους κλάδους της οικονομίας.

Μέσω της Ψηφιακής Κάρτας Εργασίας θα παρακολουθείται και θα αμείβεται η πραγματική υπερωριακή απασχόληση, η οποία μέχρι τώρα έμενε αδήλωτη και απλήρωτη. Με το συνδυασμό της Ψηφιακής Κάρτας Εργασίας και των ελέγχων της Επιθεώρησης Εργασίας, σε περίπτωση παράνομης υπέρβασης των πλαφόν των υπερωριών, οι εργοδότες θα είναι υποχρεωμένοι να καταβάλλουν σημαντικές προσαυξήσεις στα ωρομίσθια των εργαζομένων τους, όπως προαναφέρθηκε.

7. Πώς θα ελέγχονται αποτελεσματικότερα οι εργοδότες μέσω της Επιθεώρησης Εργασίας;

Το Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας (ΣΕΠΕ) αντικαθίσταται από την Επιθεώρηση Εργασίας, που θα είναι Ανεξάρτητη Αρχή. Είναι ένα μοντέλο που εφαρμόστηκε με επιτυχία για παράδειγμα στην περίπτωση της ΑΑΔΕ και αποκλείει τις όποιες ενδεχόμενες πολιτικές παρεμβάσεις στον έλεγχο της αγοράς εργασίας.

Η Επιθεώρηση Εργασίας θα έχει λειτουργική ανεξαρτησία, διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια και θα ασκεί τις αρμοδιότητες που μέχρι τώρα ασκούσε το ΣΕΠΕ: Έλεγχος της εφαρμογής της εργατικής νομοθεσίας, έρευνα της ασφαλιστικής κάλυψης και παράνομης απασχόλησης των εργαζομένων, συμφιλίωση και επίλυση των εργατικών διαφορών.

Είναι ενδεικτικό της χαμηλής ποιότητας της ασκούμενης κριτικής η αξιωματική αντιπολίτευση να επιμένει στην εποπτεία του ΣΕΠΕ από την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εργασίας, την οποία κατά τα άλλα κατηγορεί για «γαλέρες» και «εργασιακούς οδοστρωτήρες».

8. Η ΓΣΕΕ αναφέρεται στα μέτρα για τις απεργίες μιλώντας για «παρεμπόδιση του δικαιώματος της απεργίας». Τι ισχύει;

Το δικαίωμα στην απεργία είναι κατοχυρωμένο σε όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, είναι κατοχυρωμένο στο Σύνταγμά μας και είναι αυτονόητα κατοχυρωμένο και στο νομοσχέδιο για την Προστασία της Εργασίας.. Στόχος των νέων ρυθμίσεων είναι ο σεβασμός των κανόνων της δικαιοσύνης και η διασφάλιση ότι η συνδικαλιστική πίεση θα στρέφεται εναντίον της κυβέρνησης και της εργοδοσίας και όχι εναντίον του κοινωνικού συνόλου.

Ορίζεται ειδικότερα ότι αν κριθεί παράνομη απεργία που έχει κηρυχθεί από πρωτοβάθμια συνδικαλιστική οργάνωση δεν επιτρέπεται η κήρυξη απεργίας για το ίδιο θέμα από την αντίστοιχη δευτεροβάθμια ή τριτοβάθμια συνδικαλιστική οργάνωση.

Εισάγουμε αυτή τη ρύθμιση για να μην επαναληφθούν συμβάντα όπως αυτό που έγινε πρόσφατα στο μετρό της Αθήνας. Ένα από τα πολλά σωματεία προκήρυξε απεργία, στην οποία συμμετείχαν μερικές δεκάδες υπαλλήλων. Σταμάτησε το μετρό και εκατοντάδες χιλιάδες Αθηναίοι ταλαιπωρήθηκαν. Το ίδιο έγινε και την περασμένη Πέμπτη στο λιμάνι του Πειραιά. Είναι, άραγε, σεβασμός απέναντι στην δικαιοσύνη και στο κοινωνικό σύνολο, μια απεργία που κηρύσσεται παράνομη και καταχρηστική από ένα δικαστήριο, να επαναπροκηρύσσεται αμέσως από ένα δευτεροβάθμιο ή τριτοβάθμιο όργανο;

Για τον ίδιο λόγο προβλέπουμε και αστική ευθύνη όσων συνδικαλιστών προβαίνουν σε παράνομες πράξεις κατά τη διάρκεια μιας απεργίας. Όχι φυσικά όλων των συνδικαλιστών της οργάνωσης, αλλά αυτών που παρανομούν. Διότι άλλο απεργία και άλλο παρανομία. Η πρακτική, της παράκαμψης ουσιαστικά των νόμων και της δικαιοσύνης είναι μια πρακτική προσβλητική τελικά απέναντι στην ίδια την κοινωνία και τους θεσμούς.

Όσο για τη ρύθμιση για τις υπηρεσίες κοινής ωφέλειας (μετρό, ακτοπλοΐα, απορρίμματα κ.λπ.) να παρέχεται το 1/3 της υπηρεσίας στις απεργίες, δεν φέρνουμε παρά μια ρύθμιση που ισχύει στη Γαλλία, στο Βέλγιο, στην Αυστραλία, στον Καναδά κ.λπ.

9. Μιλάτε για μέτρα που φέρνουν διαφάνεια στον συνδικαλισμό, όμως οι συνδικαλιστικές οργανώσεις σας κατηγορούν για παρεμπόδιση του δικαιώματος τις ψηφοφορίας. Πώς απαντάτε;

Θυμόμαστε όλοι τους ξυλοδαρμούς στο πρόσφατο συνέδριο της ΓΣΕΕ, αλλά και τις καταγγελίες των ίδιων των συνδικαλιστών για έλλειψη διαφάνειας. Εμείς εισάγουμε καθαρούς κανόνες που φέρνουν διαφάνεια και ενισχύουν την αξιοπιστία του συνδικαλισμού.

Μπορεί ορισμένοι συνδικαλιστές να ενοχλούνται γιατί εισάγονται ηλεκτρονικά μητρώα, ηλεκτρονικές ψηφοφορίες και γενικότερα μέτρα διαφάνειας στον συνδικαλισμό. Επιπλέον, ορίζεται ότι η συνδικαλιστική προστασία θα είναι στο επίπεδο αυτής των εγκύων, διότι σήμερα είναι ακόμα ισχυρότερη.

Επιπροσθέτως, καταργούμε την χρηματοδότηση των συνδικαλιστικών οργανώσεων από εργοδότες (ιδιώτες ή Δημόσιο) και από κόμματα. Αν αυτό είναι το πρόβλημά τους, θα ήταν εντιμότερο να το παραδεχτούν.

10. Ποιο θα είναι το νέο καθεστώς με τις απολύσεις;

Διευρύνεται η λίστα των περιπτώσεων της άκυρης απόλυσης, η οποία οδηγεί σε επιστροφή του εργαζόμενου στην εργασία του και καταβολή των μισθών υπερημερίας για την περίοδο από την απόλυση μέχρι την επαναπασχόληση.

Συγκεκριμένα, προστίθενται στις άκυρες οι απολύσεις:

• Για άσκηση των δικαιωμάτων σε περίπτωση βίας και παρενόχλησης.
• Του πατέρα τέκνου για 6 μήνες από τη γέννηση του τέκνου.
• Εργαζομένων που έλαβαν ή ζήτησαν οποιαδήποτε άδεια.
• Εργαζομένων που δεν υπέκυψαν σε πίεση του εργοδότη να υποβάλουν αίτημα για διευθέτηση.
• Τηλεργαζομένων που άσκησαν το δικαίωμα αποσύνδεσης.
• Απαγορεύονται επίσης οι απολύσεις λόγω ενάσκησης δικαιώματος, π.χ. λήψη άδειας

Παραμένουν οι υφιστάμενες περιπτώσεις ακυρότητας (π.χ. απόλυση που οφείλεται σε δυσμενή διάκριση λόγω φύλου, πεποιθήσεων, σεξουαλικού προσανατολισμού, αναπηρίας, συνδικαλιστικής δράσης, λόγω άρνησης πρότασης για διευθέτηση του χρόνου εργασίας, κ.ά.)

Σε δυο κυρίως περιπτώσεις, όταν υπάρχει ένταση στις σχέσεις εργοδότη-εργαζόμενου ή η εταιρεία αντιμετωπίζει σοβαρό οικονομικό πρόβλημα προβλέπεται δυνατότητα επιπλέον (τριπλάσιας) αποζημίωσης, αντί επαναπρόσληψης. Είναι μια ρύθμιση που ισχύει στην Γαλλία και στην Ισπανία, δεν πρόκειται περί ελληνικής πατέντας. Ας μας απαντήσουν λοιπόν όσοι κάνουν κριτική σε δυο ερωτήματα: Πρώτον: είναι λογικό να εξαναγκάζονται εργοδότης και εργαζόμενος ενώ έχουν ένταση στη σχέση τους να συνεργάζονται οπωσδήποτε μεταξύ τους; Και δεύτερον, η γαλλική και ακόμα περισσότερο η ισπανική κυβέρνηση στην οποία συμμετέχουν και οι Podemos έχουν μειωμένη κοινωνική ευαισθησία;

Τέλος, με το νομοσχέδιο ικανοποιείται ένα πάγιο και δίκαιο αίτημα και εξισώνονται οι αποζημιώσεις απόλυσης των εργατοτεχνιτών, που μέχρι σήμερα υπολογίζονταν σε λίγα μεροκάματα, με εκείνες των υπαλλήλων, που ισοδυναμούν με μισθούς έως και 12 μηνών.

11. Υποστηρίζετε ότι το νομοσχέδιο συμβάλλει στη συμφιλίωση της προσωπικής με την επαγγελματική ζωή. Πώς;

Εισάγουμε ρυθμίσεις –με σειρά νέων αδειών στο επίκεντρο- που συμβάλλουν στην ίση μεταχείριση ανδρών και γυναικών, αίρουν ή τουλάχιστον αδυνατίζουν τα αντικίνητρα για προσλήψεις γυναικών, συμβάλλουν στη συμφιλίωση προσωπικής–οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής.

Θεσπίζουμε:

• Άδεια πατρότητας: 14 ημέρες με αποδοχές έναντι 10 που προβλέπει η Οδηγία και 2 που ισχύει σήμερα
• Προστασία του νέου πατέρα κατά της απόλυσης για 6 μήνες από τη γέννηση του τέκνου. Παραμένει η προστασία της εγκύου και εργαζόμενης μητέρας για 18 μήνες μετά τον τοκετό
• Γονική άδεια 4 μηνών για κάθε γονέα με επιδότηση για πρώτη φορά από τον ΟΑΕΔ για τους 2 μήνες
• Δικαίωμα ευέλικτων ρυθμίσεων (π.χ. τηλεργασία, ευέλικτο ωράριο, μερική απασχόληση) για γονείς και φροντιστές με βάση την Οδηγία 1158/2019
• Απουσία 2 ημέρες κατ’ έτος με αποδοχές για λόγους ανωτέρας βίας
• Άδεια φροντιστή για συγγενείς ή συνοίκους που αντιμετωπίζουν σοβαρό πρόβλημα υγείας 5 ημέρες κατ’ έτος
• Επέκταση της άδειας λοχείας 9 εβδομάδων μετά τη γέννα και στην υιοθεσία τέκνου
• Επέκταση της ειδικής άδειας προστασίας της μητρότητας 6 μηνών με επιδότηση από τον ΟΑΕΔ και στην υιοθεσία τέκνου
• Επέκταση του μειωμένου ωραρίου (άδεια φροντίδας τέκνου) και στην μητέρα που απέκτησε τέκνο με τη διαδικασία της παρένθετης μητρότητας.

Επίσης διευρύνονται, σε συνεννόηση με το Υπ. Εσωτερικών, και στο προσωπικό του Δημοσίου για το οποίο εφαρμόζεται το εργατικό δίκαιο περιλαμβάνοντας μεταξύ άλλων τους εργαζόμενους με σχέση Ιδιωτικού Δικαίου Ορισμένου Χρόνου (ΙΔΟΧ), οι παρακάτω άδειες:

α. Ειδική άδεια παροχής προστασίας μητρότητας (6 μήνες επιδοτούμενοι από ΟΑΕΔ) και

β. Άδεια υποβοηθούμενης αναπαραγωγής 7 ημερών με αποδοχές.

Επίσης επεκτείνεται η άδεια 4 ημερών για παρακολούθηση σχολικής επίδοσης και σε παιδιά που φοιτούν σε Ειδικά Σχολεία και σε Ειδικές Δομές για Άτομα με Ειδικές Ανάγκες, ενώ προτεραιοποιούνται οι αιτήσεις γονέων παιδιών με αναπηρία για τη χορήγηση γονικής άδειας.

12. Πώς προστατεύονται οι εργαζόμενοι στις νέες συνθήκες της τηλεργασίας; Τι είναι το δικαίωμα αποσύνδεσης;

Διευκρινίζεται ότι η τηλεργασία εφαρμόζεται μετά από συμφωνία μεταξύ εργοδοτών και εργαζόμενων. Μπορεί να εφαρμόζεται με απόφαση του εργοδότη μόνο για λόγους προστασίας της δημόσιας υγείας ή μετά από αίτηση του εργαζομένου σε περίπτωση κινδύνου της υγείας του. Ορίζεται ότι ο εργοδότης αναλαμβάνει το κόστος του εξοπλισμού για την τηλεργασία (απόκτηση, συντήρηση, αποκατάσταση) και τις επικοινωνίες.

Θεσμοθετείται το «δικαίωμα στην αποσύνδεση», δηλαδή το δικαίωμα κάθε εργαζόμενου να απέχει από την παροχή εργασίας με τηλεφωνικό ή ηλεκτρονικό τρόπο, εκτός του συμφωνημένου ωραρίου εργασίας και κατά τη διάρκεια των αδειών του. Με τον τρόπο αυτό, προστατεύεται έμπρακτα το κατοχυρωμένο 8ωρο, αλλά και η πενθήμερη εργασία και δίνεται έμφαση στην ισορροπία προσωπικής–επαγγελματικής ζωής. Η Ελλάδα γίνεται από τις πρώτες χώρες της ΕΕ και του ΟΟΣΑ, μετά τη Γαλλία και την Ιταλία, που νομοθετεί την αναγνώριση του δικαιώματος αυτού και τη λήψη σχετικών μέτρων.

13. Τι θα ισχύει με τις Κυριακές;

Η Ελλάδα προσθέτει στις εξαιρέσεις που ήδη ισχύουν στον γενικό κανόνα περί απαγόρευσης της εργασίας τις Κυριακές (εστιατόρια, καφέ, καταστήματα σε τουριστικές περιοχές κ.λπ.) και ορισμένους πρόσθετους κλάδους, όπως τις αποθήκες, τα logistics, τα κέντρα δεδομένων, τις φαρμακοβιομηχανίες, τις εταιρείες παραγωγής νοσηλευτικού υλικού, τα τηλεφωνικά κέντρα εξυπηρέτησης πελατών, αλλά και τις εξωσχολικές δράσεις κ.ά. Αυτό γίνεται αφενός για την εξυπηρέτηση αναγκών της κοινωνίας και αφετέρου για την πάταξη φαινομένων «μαύρης» εργασίας καθώς σε πολλές περιπτώσεις επιχειρήσεις αναγκάζονται να λειτουργήσουν Κυριακές χωρίς να μπορούν να «εμφανίσουν» επίσημα τους εργαζόμενους. Η εργασία την Κυριακή θα αμείβεται με προσαύξηση 75%, ενώ παρέχεται δικαίωμα να δοθεί αναπληρωματική ημέρα ανάπαυσης την αμέσως επόμενη εβδομάδα. Θα συνεχίσουμε να έχουμε ένα καθεστώς περισσότερων απαγορεύσεων για την εργασία τις Κυριακές σε σχέση με τις πιο πολλές ευρωπαϊκές χώρες.

14. Πώς προστατεύονται οι εργαζόμενοι στις ψηφιακές πλατφόρμες (delivery, courier κλπ.);

Με το νομοσχέδιο θεσπίζεται πλαίσιο προστασίας των εργαζόμενων και των απασχολούμενων στις συνεργατικές ψηφιακές πλατφόρμες, ακολουθώντας τις βέλτιστες διεθνείς πρακτικές.

Με τη ρύθμιση οι απασχολούμενοι με συμβάσεις ανεξαρτήτων υπηρεσιών/έργου αποκτούν δικαιώματα ανάλογα με αυτά των εργαζομένων με συμβάσεις εξαρτημένης εργασίας. Προβλέπεται συγκεκριμένα οι πλατφόρμες να έχουν τις ίδιες υποχρεώσεις για πρόνοια, υγιεινή και ασφάλεια που ισχύουν για τις συμβάσεις εξαρτημένης εργασίας. Επιπροσθέτως, προβλέπονται συνδικαλιστικά δικαιώματα για τα φυσικά πρόσωπα που συνδέονται με τις εν λόγω πλατφόρμες, τα οποία θα μπορούν να συστήνουν οργανώσεις, να διαπραγματεύονται και να καταρτίζουν συλλογικές συμφωνίες καθώς και να απεργούν.

15. Ποια μέτρα θεσπίζονται για την καταπολέμηση της βίας και της παρενόχλησης στους χώρους εργασίας;

Η Ελλάδα είναι μία από τις πρώτες χώρες που προχωρά στην κύρωση της σχετικής Σύμβασης 190 της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας. Με τις ρυθμίσεις που εισάγονται μεταξύ άλλων:

Διευρύνουμε την υφιστάμενη προστασία (που αντιμετωπίζει την παρενόχληση ως μορφή διάκρισης) και προσθέτουμε τη βία στις συμπεριφορές που τιμωρούνται (mobbing).

Αναφέρουμε ως προστατευόμενα πρόσωπα ακόμα και τους αιτούντες εργασία και εθελοντές, καλύπτοντας πλέον όλες τις έννομες σχέσεις απασχόλησης (συμπεριλαμβάνονται μπλοκάκια, προσωπικό μέσω τρίτων, δικηγόροι, μαθητευόμενοι).

Θεσμοθετούμε την υποχρέωση του εργοδότη (και άρα μπορούμε να τον ελέγξουμε επ’ αυτών) να προλαμβάνει, να σταματά και να αντιμετωπίζει περιστατικά βίας ή παρενόχλησης, να ενημερώνει τους εργαζομένους σχετικά με τους κινδύνους, τα μέτρα, τις υποχρεώσεις και τα δικαιώματά τους, να συντρέχει τις δημόσιες αρχές κατά την εξέταση συναφών καταγγελιών.

Υποχρεώνουμε τις επιχειρήσεις που απασχολούν πάνω από 20 άτομα να υιοθετήσουν εταιρική πολιτική για την καταπολέμηση της βίας και παρενόχλησης, στην επιχειρησιακή ΣΣΕ, ή πάντως με απόφαση του εργοδότη.

Σε περίπτωση που λάβει χώρα περιστατικό, ο εργοδότης υποχρεούται να λάβει μέτρα στο πλαίσιο των εργασιακών σχέσεων, ώστε να το σταματήσει (πχ μετακίνηση, καταγγελία σχέσης εργασίας). Εφόσον ο εργοδότης δεν λάβει μέτρα ή αυτά είναι ανεπαρκή, ο/η θιγόμενος/-η μπορεί να ενημερώσει τον εργοδότη και να αποχωρήσει από την εργασία για εύλογο χρόνο, εάν αντιμετωπίζει κίνδυνο ζωής ή υγείας.

Η απόλυση καθώς και οποιαδήποτε δυσμενής μεταχείριση του καταγγέλλοντος ή μάρτυρα απαγορεύεται. Στη διοικητική και δικαστική διαδικασία (πλην ποινικών δικαστηρίων) αντιστρέφεται το βάρος απόδειξης και ο καταγγελλόμενος καλείται να αποδείξει ότι δεν συνέτρεξαν οι σχετικές περιστάσεις.

Ενισχύεται το Σήμα Ισότητας στις επιχειρήσεις – επεκτείνεται στις πολιτικές καταπολέμησης της βίας και παρενόχλησης στην εργασία.