Μπορεί τα Μέσα Ενημέρωσης να μονοπώλησαν τις αυστηρές συστάσεις του επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας Μάικ Πομπέο προς την Τουρκία, ωστόσο η συμφωνία που υπέγραψαν οι υπουργοί εξωτερικών Ελλάδας και ΗΠΑ έχει τεράστια σημασία για τον γεωπολιτικό ρόλο της χώρας μας τα επόμενα χρόνια και τη στρατηγική της απέναντι στην Τουρκία.
Σημαντικό βήμα για την διεύρυνση και ενίσχυση της αμυντικής συνεργασίας της χώρας μας με τις Ηνωμένες Πολιτείες βλέπει το Μέγαρο Μαξίμου σε μια χρονική συγκυρία που το ενδιαφέρον της Ουάσιγκτον στρέφεται και πάλι στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.
Σύμφωνα με συνεργάτες του Κ. Μητοτάκη που έχουν εικόνα από τις συζητήσεις , η νέα συμφωνία, μετά τη δεκαετή οικονομική κρίση που βίωσε η Ελλάδα, δημιουργεί μια ομπρέλα ασφαλείας πάνω από τη χώρα, καθώς μέσα από αυτή αναπτύσσονται πιο ισχυροί δεσμοί γύρω από τα κοινά στρατηγικά συμφέροντα στην περιοχή.
Ειδικότερα, σημειώνουν, σε συμβολικό επίπεδο η αναβάθμιση και διεύρυνση της αμερικανικής στρατιωτικής παρουσίας στην Ελλάδα, εκτός της Σούδας, δείχνει ότι η Ουάσιγκτον αναγνωρίζει και τον στρατηγικό ρόλο της χώρας μας στην Ανατολική Μεσόγειο, γεγονός που αποτελεί και μήνυμα προς όλους και κυρίως προς την Άγκυρα.
Η Αλεξανδρούπολη
Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει η αξιοποίηση και αναβάθμιση του λιμανιού της Αλεξανδρούπολης καθώς έτσι εκτιμούν ότι ενισχύεται ο εθνικός στόχος για μετατροπή της πόλης σε στρατηγικό ενεργειακό και μεταφορικό κόμβο.
«Όπως γίνεται αντιληπτό, η ανάπτυξη και παράλληλων υποδομών προσφέρει εναλλακτική οδό εξόδου στην Μεσόγειο για τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία, που μέχρι τώρα είναι «εξαρτημένες» από την Τουρκία λόγω των Στενών», επισημαίνουν κυβερνητικοί παράγοντες που γνωρίζουν τις λεπτομέρειες της συμφωνίας.
Κυβερνητικές πηγές τονίζουν ότι η επικαιροποίηση της συμφωνίας αυτής είναι ιδιαίτερα σημαντική γιατί:
α) Περιείχε τοποθεσίες και εγκαταστάσεις από όπου οι Αμερικανοί είχαν αποχωρήσει (π.χ. Ελληνικό, Γλυφάδα).
β)) Τα τελευταία χρόνια είχε αναπτυχθεί διμερής αμυντική συνεργασία σε άλλες εγκαταστάσεις βάσει τεχνικών διευθετήσεων. Επειδή η συνεργασία αυτή εξελίχθηκε σε
περιοδική αλλά σταθερή βάση, κρίθηκε αμοιβαία σκόπιμο να περιληφθεί στην συμφωνία ώστε να λειτουργεί σε ενιαίο νομικό πλαίσιο.
γ) Παράλληλα, επειδή οι Αμερικανοί επιθυμούν να βελτιώσουν (με ίδια χρηματοδότηση) τις υπάρχουσες υποδομές στις εν λόγω εγκαταστάσεις μας, η συμπερίληψή τους στη συμφωνία ανοίγει νομικά τον δρόμο για τη διάθεση κονδυλίων από το Κογκρέσο για την εκτέλεση των βελτιωτικών αυτών έργων.
Σούδα, Λάρισα, Στεφανοβίκειο
Στο πλαίσιο αυτό, Ελλάδα και ΗΠΑ αποφάσισαν να τροποποιηθεί όχι η συμφωνία η ίδια, αλλά μόνον το παράρτημά της, το οποίο περιγράφει τις εγκαταστάσεις και τις δραστηριότητες που λαμβάνουν χώρα σε αυτές.
Εκεί συμπεριλήφθηκαν ρυθμίσεις για δραστηριότητες σε περιοχή Σούδας (Μαράθι), αεροπορική βάση Λάρισας, Στεφανοβίκειο Μαγνησίας και λιμάνι Αλεξανδρούπολης.
Επισημαίνεται ότι η διοίκηση και ο έλεγχος των στρατιωτικών εγκαταστάσεων, εντός των οποίων φιλοξενούνται οι αμερικανικές δυνάμεις, παραμένουν στην ελληνική πλευρά.
Οι ΗΠΑ είναι υπεύθυνες μόνο για τη διοίκηση των δικών τους δυνάμεων κατά την χρονική περίοδο της εκεί παρουσίας τους.
Οι ΗΠΑ πληρώνουν την αναβάθμιση
Κυβερνητικοί αξιωματούχοι που έχουν πλήρη εικόνα όλων των λεπτομερειών της συμφωνίας, ξεχωρίζουν επτά λόγους για τους οποίους η συμφωνία κρίνεται εξαιρετικά σοβαρή για την Ελλάδα στα επόμενα χρόνια:
1. Γενικότερη στρατηγική αναβάθμιση της χώρας, γεγονός σημαντικό για τους ευρύτερους σχεδιασμούς ασφάλειας και άμυνας των συμμάχων μας. Σε συνδυασμό με τη σταθερότητα και τις πάγιες στρατηγικές προτεραιότητες της Ελλάδος, η θεσμική αναβάθμιση της σχέσης με τις ΗΠΑ ενισχύει τη συνολική γεωστρατηγική αξία της χώρας.
2. Η κατάσταση ασφαλείας στην Ανατ. Μεσόγειο έχει αλλάξει ριζικά από το 1990 όταν υπεγράφη η πρώτη συμφωνία. Η στενότερη συνεργασία με την αμερικανική πλευρά σε τομείς ιδιαίτερης ευαισθησίας για τις ελληνικές ένοπλες δυνάμεις, θωρακίζει τις τελευταίες για την καλύτερη αντιμετώπιση των νέων προκλήσεων ασφαλείας.
3. Οι δραστηριότητες συνεκπαίδευσης με τους Αμερικανούς βελτιώνουν το αξιόμαχο των ΕΔ μας.
4. Οι ΕΔ μας ασκούνται υπό τις πιο σύγχρονες συνθήκες και με τα πιο σύγχρονα μέσα.
5. Οι υποδομές των εγκαταστάσεών μας θα εκσυγχρονισθούν και θα αναβαθμισθούν με έξοδα της αμερικανικής πλευράς. Δεδομένου ότι η αμερικανική παρουσία στις εν λόγω εγκαταστάσεις είναι περιοδική, οι βελτιωμένες υποδομές θα χρησιμοποιούνται και από τις ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις (συχνά δε, για περισσότερο χρόνο από όσο τις χρησιμοποιούν οι Αμερικανοί).
6. Οικονομικό όφελος για τις τοπικές κοινωνίες από την υλοποίηση έργων υποδομών και την παρουσία αμερικανικού προσωπικού.
7. Αναβαθμίζεται η στρατηγική σημασία της Αλεξανδρούπολης ως κόμβου με πλήρως ανεπτυγμένες υποδομές (λιμάνι, αεροδρόμιο, χερσαία οδική και σιδηροδρομική σύνδεση) και ως παρακαμπτήριας των Δαρδανελλίων προς Βουλγαρία και Ρουμανία. Αυτό αποκτά ιδιαίτερη σημασία λόγω της παραμεθορίου θέσης της αλλά και του ρόλου που φιλοδοξούμε να διαδραματίσει στην ενεργειακή διασύνδεση της χώρας (αγωγός TAP, αγωγός IGB, τερματικός σταθμός επεξεργασίας φυσικού αερίου).
Τέλος, σημειώνεται ότι για πρώτη φορά ενσωματώνονται σε συμβατικό κείμενο που θα τεθεί ενώπιον της Βουλής, δραστηριότητες που μέχρι σήμερα πραγματοποιούνταν χωρίς
την εμπλοκή της.
