- Ο πολυδιαφημισμένος εναλλακτικός τουρισμός των ιαματικών πηγών, που τόσες ομιλίες υπουργών, γενικών γραμματέων, αυτοδιοικητικών παραγόντων και άλλων έχει απασχολήσει τα τελευταία αρκετά χρόνια φαίνεται πως δεν μπορεί να τροχοδρομήσεις ούτε εντός έδρας. Τι σημαίνει εντός έδρας; Σημαίνει στα Καμένα Βούρλα. Εκεί με εξαίρεση μία μονάδα -που λειτουργεί ως μισθωτής του δημοσίου όμιλος που διαθέτει και άλλα ξενοδοχεία ανά την επικράτεια – όλα τα άλλα περιουσιακά στοιχεία του Δημοσίου στην ιστορική παραλιακή λουτρόπολη παραμένουν στα αζήτητα.
- Ποιος το λέει αυτό; Το λέει ελληνική τράπεζα-σύμβουλος του ΤΑΙΠΕΔ σε εκτενέστατη έκθεση που συνέταξε για λογαριασμό του προ τριετίας. Η τράπεζα έτρεξε διαδικασία pre-marketing και αξιολόγησης εναλλακτικών προοπτικών ανάπτυξης επειδή το ΤΑΙΠΕΔ θέλει να βγάλει σε διαγωνισμό παραχώρησης τόσο το παλιό κάμπινγκ (Κονιαβίτη) έκτασης 600 στρεμμάτων όσο και τα λουτρά στις Θερμοπύλες αλλά και το ξενοδοχείο-SPA στην πόλη (Γαλήνη).
- Ένα κάποιο αρχικό ενδιαφέρον (υπό πολλές προϋποθέσεις) εκδηλώθηκε από δυο ελληνικές κατασκευαστικές (ΓΕΚ Τέρνα και Intrakat για την ενδεχόμενη ανάπτυξη οικιστικού προγράμματος αλλά σε συνεργασία με άλλους ομίλους ) αλλά και από την AGC που έχει αποκτήσει τον Αστέρα Βουλιαγμένης . Οι άραβες της AGC σκέφτηκαν όμως την ανάπτυξη κοινότητας κατοικιών συνταξιούχων (silver economy) και μόνον εφόσον ωριμάσει πλήρως και αποκτηθεί το σχετικό ΕΣΧΑΔΑ (Προεδρικό διάταγμα που πολεοδομεί κατά παρέκκλιση κλπ και θέλει κάποια χρόνια) από το Ταμείο.
- Η τράπεζα χαρακτηρίζει το ενδιαφέρον των παραπάνω παικτών πάντως ως «χλιαρό» και με αιρεσιμότητες. Και για να μη νομίζετε ότι έκανε καμιά προχειροδουλειά, η τράπεζα που διενέργησε την μελέτη για λογαριασμό του ΤΑΙΠΕΔ, ρώτησε 83 διαφορετικές επιχειρήσεις και επενδυτές για το συγκεκριμένο χαρτοφυλάκιο . Εκτός από αυτούς του τρεις δηλαδή ΓΕΚ, Ιntrakat και AGC, ένα 58% απάντησε ξεκάθαρα αρνητικά, συμπεριλαμβανομένων πολλών ανώνυμων εταιρειών επενδύσεων σε ακίνητα και ξένων επενδυτών. Οι υπόλοιποι δεν απάντησαν καθόλου.
- Το ζήτημα έχει ενδιαφέρον διότι ο επιχειρηματίας που τρέχει το μόνο εν λειτουργία συγκρότημα προτείνει να κάνει ανανέωση της σύμβασης (όπως προβλέπεται από τον σχετικό νόμο για το ΤΑΙΠΕΔ ) για πολλά χρόνια ώστε να μπορέσει να προχωρήσει σε επενδύσεις. Αλλά δεν τον αφήνουν. Ουδέτεροι παρατηρητές διατυπώνουν την ελπίδα πως τελικά θα επικρατήσει η κοινή λογική και δεν θα έχουμε άλλη μια φορά καθυστερήσεις δεκαετιών που θα απαξιώσουν «χλωρά και ξερά». Υπάρχουν όμως και κάποιοι κακεντρεχείς που λένε πως, τάχα μου, κάποιοι Έλληνες γιατροί το θέλουν, χωρίς όμως και να βάζουν το χέρι στην τσέπη, και για αυτό εμποδίζουν την ανανέωση της υπάρχουσας σύμβασης και κάτι άλλα τέτοια ακατανόητα, που όπως ξέρουμε όλοι δεν συμβαίνουν πότε στην Ελλάδα.
- Μαθαίνουμε ότι ολοκληρώθηκαν οι υποχρεωτικές επενδύσεις της Fraport-Greece στα 14 περιφερειακά αεροδρόμια. Βεβαίως μπορεί να χρειαστούμε λίγο χρόνο μέχρι να διαπιστώσουμε το σύνολο των βελτιώσεων που έχουν γίνει, δεδομένης της πανδημίας και των περιορισμών που έχει φέρει στις πτήσεις.
- Πάντως οι γερμανοί της Fraport, και οι έλληνες συνεταίροι τους, παρά την δραματική πτώση κατά 70% σχεδόν της επιβατικής κίνησης πέρσι, ολοκλήρωσαν επενδύσεις ύψους 440 εκατομμυρίων παραδίδοντας στους επιβάτες, σημερινούς και μελλοντικούς, υποδομές εφάμιλλες με αυτές των καλύτερων αεροδρόμιο του μεγέθους τους παγκοσμίως.
- Λίγοι έχουν καταλάβει πόσο καλό θα κάνει αυτό μακροπρόθεσμα στη χώρα. Στον τουριστικό κλάδο σχεδόν όποιον και αν ρωτήσεις θα σου πει «μακάρι να δίνονταν σε ιδιώτες και τα άλλα 23 περιφερειακά αεροδρόμια» που παραμένουν στο χαρτοφυλάκιο του υπερταμείου προς αξιοποίηση. Όμως η παραχώρηση αερολιμένων με τόσο μικρή επιβατική κίνηση δύσκολα προσελκύει σοβαρό επενδυτικό ενδιαφέρον. Με μικρές εξαιρέσεις σοβαρών τοπικών επιχειρηματιών. Μαθαίνουμε ότι σε μια δυο περιπτώσεις κάτι έχει αρχίσει να συζητείται.
- Στην κατασκευαστική αγορά οι κουβέντες μεταξύ των επιχειρηματιών δίνουν και παίρνουν. Φυσικά δε γίνονται σε στελεχιακό επίπεδο αλλά σε επίπεδο μεγαλομετόχων. Το αμέσως επόμενο διάστημα λοιπόν, αρχής γενομένης απ’ το διαγωνισμό για την Εγνατία, θα αρχίσουν να αποκαλύπτονται ισχυρές συμμαχίες και μεταξύ ελληνικών ομίλων καθώς η αγορά ζωντανεύει ενόψει μεγάλων έργων που φιλοδοξεί η κυβέρνηση να ξεκινήσει και να έχει σε εξέλιξη σε ορίζοντα ενός έως τέσσερα έτη από σήμερα. Υπολογίζεται πως η πίτα των έργων θα ξεπεράσει τα 13 δισ. Αυτός είναι ο λόγος άλλωστε που ήρθε εδώ και ο «Ολλανδός» της Reggeborgh Invest.
- Όμως η πίεση που έφερε η είσοδος ενός ισχυρού κεφαλαιακά ξένου παίκτη στον κλάδο έθεσε σε εγρήγορση όσους έλληνες επιχειρηματίες έχουν την σχετική διορατικότητα. Η διαμόρφωση αυτής της δυναμικής μεταξύ των ελλήνων παικτών ενδέχεται ωστόσο να επισπεύσει ή, αν θέλετε, να λειτουργήσει ως αυτοεκπληρούμενη προφητεία για, την προσέγγιση των δύο κατασκευαστικών στις οποίες διατηρεί ισχυρή μετοχική παρουσία.
- Ενδεικτικά της έντασης που έχει αρχίσει να σωρεύεται είναι ίσως τα όσα αναφέρει συχνά πυκνά στους συνομιλητές του ισχυρός έλληνας επιχειρηματίας του κλάδου: «αν πρόκειται να τις συγχωνεύσει τις δυο εταιρείες του με γειά του με χαρά του αλλά αν νομίζει ότι θα τις κατεβάζει σε διαγωνισμούς με δήθεν ανταγωνιστικές προσφορές τότε θα με βρει απέναντί του». Βεβαίως άποψη αντίθετη έχουν στις δυο εταιρείες συμφερόντων του «Ολλανδού» όπου όλα- προσώρας- δείχνουν πως είναι πλήρως ανταγωνιστικές μεταξύ τους.
- Σε κάθε περίπτωση όλοι φαίνεται να έχουν απασφαλίσει και να βρίσκονται με το δάχτυλο στη σκανδάλη. Μόνον να ευχηθούμε να μην μπλέξουν διαγωνισμοί σε κυκεώνες ενστάσεων και προσφυγών και παγώσουν πριν καλά καλά ξεκινήσουν. Μην πυροβολήσουμε τα πόδια μας δηλαδή.
- Το τρίτο κύμα της πανδημίας και οι καθυστερήσεις στους εμβολιασμούς παγκοσμίως οδηγούν τις μεγάλες εταιρείες κρουαζιέρας σε ένα νέο γύρο αναβολών της έναρξης των τακτικών τους δρομολογίων ενώ κάποιες χώρες όπως ο Καναδάς απαγορεύουν ολωσδιόλου τις κρουαζιέρες έως και το Μάρτιο του 2022. Στην Ελλάδα όμως ο αντιπροσωπευτικός φορέας των δύο-τριών εναπομεινάντων εταιριών του κλάδου έσπευσε να προβλέψει πως το 2021 περισσότεροι από 1,5 εκατ. επιβάτες κρουαζιέρας θα επισκεφθούν κάποιο ελληνικό λιμάνι ενώ οι αφίξεις των κρουαζιερόπλοιων θα ξεπεράσουν τις 1.100.
- «Παρασύρθηκε ίσως από την αγωνία του να κρατήσει ζωντανή την δραστηριότητα», σχολιάζουν ορισμένοι στον κλάδο που, δυστυχώς, θεωρούν φρούδες αυτές τις ελπίδες. Βλέπετε, ακόμα κι αν βάλουν οι μεγάλοι δρομολόγια, η ζήτηση παγκοσμίως παραμένει υποτονική και θα παραμείνει έτσι μέχρι να καταφέρουν να συμφωνήσουν οι ανεπτυγμένες χώρες σε αξιόπιστα πιστοποιητικά εμβολιασμών και αλλεπάλληλα rapid test για να εμφυσήσουν εκ νέου το αίσθημα εμπιστοσύνης στους δυνητικούς πελάτες τους. Και από αυτό απέχουμε πολλούς πολλούς μήνες αν όχι χρόνια.
