Μια από τις κύριες αλλαγές που έφερε η διαβούλευση του φορολογικού νομοσχεδίου είναι η μείωση του τέλους επιτηδεύματος, ασχέτως του ύψους των δηλωθέντων εισοδημάτων.
Συγκεκριμένα, το οικονομικό επιτελείο αποφάσισε τη μείωση κατά 50% του τέλους επιτηδεύματος για όλους τους ελεύθερους επαγγελματίες, ασχέτως του αν δηλώνουν εισοδήματα υψηλότερα από το ελάχιστο τεκμαρτό καθαρό εισόδημα.
Σε αντίθεση με το προσχέδιο που ήθελε μείωση του τέλους επιτηδεύματος κατά 50%, από το 2024, μόνο για όσους δηλώνουν πραγματικά εισοδήματα υψηλότερα από την ελάχιστη αμοιβή και μείωση 25% για όσους δηλώνουν εισοδήματα χαμηλότερα από την ελάχιστη αμοιβή, το τελικό σχέδιο που κατατέθηκε στη Βουλή, προβλέπει καθολική μείωση στο μισό με εφαρμογή από την αρχή του έτους και κατάργηση του τέλους εντός δυο ετών.
Παράλληλα, για κάθε υποκατάστημα των φυσικών προσώπων, το τέλος επιτηδεύματος μειώνεται στα 300 ευρώ, από 600 ευρώ που ισχύει σήμερα.
Υπενθυμίζεται πως το σχέδιο νόμου για τον περιορισμό της φοροδιαφυγής του υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, έχει πάρει τον δρόμο προς την ψήφιση του στη Βουλή, μετά την ολοκλήρωση της δημόσιας διαβούλευσεις, η οποία χαρακτηρίστηκε με μεγάλη συμμετοχή και πολλά σημεία διαφωνίας, κυρίως από τους ελεύθερους επαγγελματίες.
Οι παρεμβάσεις που υλοποιούνται με το νομοσχέδιο περιλαμβάνουν:
- Την υποχρεωτική ανάρτηση εσόδων και δαπανών στο MyData εντός του 2024.
- Την απαγόρευση της χρήσης μετρητών στις αγοραπωλησίες ακινήτων.
- Το νέο δίκαιο σύστημα φορολόγησης των ελεύθερων επαγγελματιών.
- Την αύξηση του προστίμου που επιβάλλεται σε επιτηδευματίες και επιχειρήσεις για χρήση μετρητών σε συναλλαγές άνω των 500 ευρώ, σε ποσό διπλάσιο της συναλλαγής.
- Τη ρύθμιση της αγοράς των βραχυχρόνιων μισθώσεων.
- Την διακοπή συνεργασίας των εταιριών εμπορίας καυσίμων με παραβάτες λαθρεμπορίας.
Επιπλέον, τη μεταρρύθμιση συμπληρώνουν οι εξής παρεμβάσεις που δεν απαιτούν νομοθετική ρύθμιση και θα υλοποιηθούν με διοικητικές πράξεις:
- Η ολοκλήρωση της διασύνδεσης των ταμειακών μηχανών με τα POS τους πρώτους μήνες του 2024.
- Η επέκταση της υποχρέωσης κατοχής συστήματος ηλεκτρονικών πληρωμών (EFT/POS) στους υπόλοιπους κλάδους της λιανικής αγοράς που σήμερα δεν έχουν.
- Η ενεργοποίηση του ψηφιακού δελτίου αποστολής, πιλοτικά από τις αρχές του 2024 και πλήρως έως το τέλος του έτους.
- Τα υποχρεωτικά ηλεκτρονικά τιμολόγια εντός του 2024 για τα οποία έχει υποβληθεί σχετικό αίτημα στην ΕΕ.
Αυτό σημαίνει ότι η συντριπτική πλειοψηφία των ελεύθερων επαγγελματιών θα πληρώσει 325 ευρώ (650 ευρώ δια δύο), ενώ για κάθε υποκατάστημα φυσικών προσώπων, το τέλος επιτηδεύματος μειώνεται στα 300 ευρώ από 600 ευρώ που ισχύει σήμερα
Επίσης αν υπάρχει έγγραφη σύμβαση με μέχρι 3 φυσικά ή / και νομικά πρόσωπα ή το 75% των ακαθάριστων εσόδων προέρχεται από 1 φυσικό ή/και νομικό πρόσωπο, τα ποσά του τέλους επιτηδεύματος διαμορφώνονται σε:
200 ευρώ (από 400 ευρώ) ετησίως, εφόσον η έδρα βρίσκεται σε τουριστικό τόπο ή σε πόλεις-χωριά με πληθυσμό έως 200.000 κατοίκους,
250 ευρώ (από 500 ευρώ) ετησίως, εφόσον η έδρα βρίσκεται σε πόλη με πληθυσμό πάνω από 200.000 κατοίκους και
150 ευρώ (από 300 ευρώ) ετησίως, για κάθε υποκατάστημα
Τέλος επιτηδεύματος: Ποιοι εξαιρούνται
Εξαιρείστε από την επιβολή του τέλους επιτηδεύματος εάν:
δεν έχετε υπερβεί τα πρώτα πέντε έτη από την πρώτη έναρξη εργασιών,
έχετε αναπηρία ίση ή μεγαλύτερη του ογδόντα τοις εκατό (80%),
ασκείτε τη δραστηριότητά σας σε χωριά με πληθυσμό έως 500 κατοίκους και σε νησιά κάτω από 3.100 κατοίκους, εκτός αν πρόκειται για τουριστικούς τόπους, όπου δεν εφαρμόζεται η εν λόγω εξαίρεση (αναλυτικά οι εξαιρέσεις αναφέρονται στο άρθρο 31 του ν.3986/2011).
Το μαχητό του τεκμηρίου
Σύμφωνα με τον υπουργό Οικονομίας και Οικονομικών, υπάρχουν 9 σαφείς εξαιρέσεις από το μαχητό τεκμήριο, όπως εγκυμονούσες και πληγέντες από φυσικές καταστροφές.
«Δεν θα ισχύει το τεκμαρτό εισόδημα για τους ελεύθερους επαγγελματίες που θέλουν να ελεγχθούν», δήλωσε ο Κ. Χατζηδάκης. Όποιος θέλει, μπορεί να αμφισβητήσει στην ΑΑΔΕ το τεκμήριο διαβίωσης, είπε ακόμα ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας.
Η επιβάρυνση στις επιχειρήσεις λόγω τζίρου θα είναι πιο γραμμική, πιο αναλογική και πιο δίκαιη, τόνισε ο Κ. Χατζηδάκης. «Θα υπάρξει μείωση του τέλους επιτηδεύματος κατά 50% για όλους του ελεύθερους επαγγελματίες», ολοκλήρωσε ο υπουργός.
Οι κατηγορίες που απαλλάσσονται
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι προϋποθέσεις προκειμένου ο ελεύθερος επαγγελματίας να αμφισβητήσει το τεκμήριο που είναι μαχητό εξειδικεύονται στο τελικό σχέδιο νόμου του υπουργείου Οικονομικών.
Ειδικότερα, οι φορολογούμενοι μπορούν να αμφισβητήσουν το τεκμήριο ιδίως στις παρακάτω περιπτώσεις:
α) στρατιωτική θητεία,
β) φυλάκιση,
γ) νοσηλεία σε νοσοκομείο ή κλινική,
δ) αδυναμία άσκησης δραστηριότητας λόγω εγκυμοσύνης ή λοχείας με βάση την εργατική νομοθεσία,
ε) εκτεταμένες φυσικές καταστροφές που κατέστησαν αδύνατη, συνολικά ή μερικά, την άσκηση της επαγγελματικής ή επιχειρηματικής τους δραστηριότητας,
στ) ανάκληση της άδειας λειτουργίας της ατομικής τους επιχείρησης ή της άδειας άσκησης επαγγέλματός τους,
η) απαγόρευση λειτουργίας του καταστήματος ή άλλου χώρου άσκησης της επαγγελματικής ή επιχειρηματικής τους δραστηριότητας σε εφαρμογή απόφασης δημόσιας αρχής για λόγους προστασίας της δημόσιας υγείας ή άλλου λόγου που υπαγορεύει το δημόσιο συμφέρον,
θ) άλλοι λόγοι ανωτέρας βίας που εμποδίζουν την άσκηση επιχειρηματικής δραστηριότητας για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα.
Για την εφαρμογή των παραπάνω, ο φορολογούμενος υποβάλλει στη φορολογική διοίκηση τα αναγκαία δικαιολογητικά για την απόδειξη των ισχυρισμών του.
Εκτός από τα παραπάνω ο ελεύθερος επαγγελματίας έχει επιπλέον την δυνατότητα να αμφισβητήσει το ποσό που προκύπτει από το τεκμήριο της ελάχιστης αμοιβής.
Απαραίτητη προϋπόθεση είναι να ζητήσει τη διενέργεια ελέγχου από τις φορολογικές αρχές για να αποδειχθεί η ακρίβεια της δήλωσής του για εισόδημα μικρότερο του τεκμαρτού.
Παράλληλα, στο σχέδιο νόμου ορίζεται ότι από την εφαρμογή του τεκμηρίου απαλλάσσονται πλήρως οι αγρότες, όσοι αμείβονται με μπλοκάκι και με έως 3 εργοδότες καθώς και οι επαγγελματίες που παρουσιάζουν αναπηρία ίση ή μεγαλύτερη του 80%.
Χατζησαλάτας : Οι αλλαγές στο τεκμαρτό εισόδημα των ελεύθερων επαγγελματιών
Η μείωση τέλους επιτηδεύματος κατά 50% που δήλωσε το πρωί της Τρίτης 28 Νοεμβρίου ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας, Κωστής Χατζηδάκης αφορά όλους τους ελεύθερους επαγγελματίες.
Ο οικονομικός σύμβουλος Γιάννης Χατζησαλάτας αναφέρθηκε στις τρεις μεγάλες στρεβλώσεις του νέου νομοσχεδίου για τους ελεύθερους επαγγελματίες.
Μιλώντας για την πρώτη μεγάλη στρέβλωση ο Γιάννης Χατζησαλάτας ανέφερε ότι έχει να κάνει με το τεκμαρτό εισόδημα. Το τεκμαρτό εισόδημα, το οποίο ήταν μαχητό σε συγκεκριμένες περιπτώσεις, φαίνεται πλέον ότι δεν θα υπάρχουν συγκεκριμένες περιπτώσεις που θα είναι μαχητό αυτό το τεκμαρτό εισόδημα.
«Έχουν γίνει αλλαγές όσον αφορά το θέμα του τεκμαρτού. Μπορεί κάποιος να αμφισβητήσει το θέμα του τεκμαρτού και να πάει για έλεγχο, με συγκεκριμένες τεχνικές ελέγχου», είπε.
Η δεύτερη στρέβλωση, αφορά τα εποχικά επαγγέλματα όπως είναι τα κυλικεία ή τα τουριστικά επαγγέλματα που δεν δουλεύουν όλο το χρόνο.
«Η δεύτερη στρέβλωση, η οποία φαίνεται έχει να κάνει με εποχικά επαγγέλματα, αναφέρει ότι το τεκμαρτό θα πάει στα δώδεκα, κάθε δωδέκατο θα είναι ένας μήνας ο οποίος θα πολλαπλασιάζεται με τους μήνες λειτουργίας της επιχείρησης», υπογράμμισε ο Γιάννης Χατζησαλάτας.
Η τρίτη στρέβλωση αφορά στο θέμα του τζίρου. Το αρχικό σχέδιο προέβλεπε όσο μεγαλύτερο τζίρο έχει κάποιος, τόσο πιο πολύ θα προσαυξάνεται το τεκμαρτό του εισόδημα, με αποτέλεσμα αυτό να φτάνει στο σημείο να διπλασιάζεται.
«Σημαντικό είναι και το θέμα των τριετιών, ανάλογα με το ύψος του τζίρου προσαυξάνεται το τεκμαρτό φαίνεται πως θα αλλάξει, δεν έχουν πει πόσο αλλά θα αλλάξει και αυτό», ανέφερε ο Γιάννης Χατζησαλάτας.
«Το τέλος επιτηδεύματος μειώνεται κατά 50%, όποιος αμφισβητεί τα τεκμήρια θα θα δέχεται έλεγχο με έμμεσες τεχνικές ελέγχου και κάτι θα γίνει με το θέμα της προσαύξησης του τζίρου, ωστόσο δεν μπορούμε να το γνωρίζουμε σίγουρα γιατί περιμένουμε να δούμε τι θα γίνει με το νομοσχέδιο που πάει στη βουλή», πρόσθεσε ο Γιάννης Χατζησαλάτας.
Σύμφωνα με τον υπουργό Εθνικής Οικονομίας, υπάρχουν 9 σαφείς εξαιρέσεις από το μαχητό τεκμήριο, όπως εγκυμονούσες και πληγέντες από φυσικές καταστροφές.
«Δεν θα ισχύει το τεκμαρτό εισόδημα για τους ελεύθερους επαγγελματίες που θέλουν να ελεγχθούν», δήλωσε ο Κ. Χατζηδάκης. Όποιος θέλει, μπορεί να αμφισβητήσει στην ΑΑΔΕ το τεκμήριο διαβίωσης, είπε ακόμα ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας.
Η επιβάρυνση στις επιχειρήσεις λόγω τζίρου θα είναι πιο γραμμική, πιο αναλογική και πιο δίκαιη, τόνισε ο Κ. Χατζηδάκης. «Θα υπάρξει μείωση του τέλους επιτηδεύματος κατά 50% για όλους του ελεύθερους επαγγελματίες», ολοκλήρωσε ο υπουργός.
Οι κατηγορίες που απαλλάσσονται
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι προϋποθέσεις προκειμένου ο ελεύθερος επαγγελματίας να αμφισβητήσει το τεκμήριο που είναι μαχητό εξειδικεύονται στο τελικό σχέδιο νόμου του υπουργείου Οικονομικών.
Ειδικότερα, οι φορολογούμενοι μπορούν να αμφισβητήσουν το τεκμήριο ιδίως στις παρακάτω περιπτώσεις:
α) στρατιωτική θητεία,
β) φυλάκιση,
γ) νοσηλεία σε νοσοκομείο ή κλινική,
δ) αδυναμία άσκησης δραστηριότητας λόγω εγκυμοσύνης ή λοχείας με βάση την εργατική νομοθεσία,
ε) εκτεταμένες φυσικές καταστροφές που κατέστησαν αδύνατη, συνολικά ή μερικά, την άσκηση της επαγγελματικής ή επιχειρηματικής τους δραστηριότητας,
στ) ανάκληση της άδειας λειτουργίας της ατομικής τους επιχείρησης ή της άδειας άσκησης επαγγέλματός τους,
η) απαγόρευση λειτουργίας του καταστήματος ή άλλου χώρου άσκησης της επαγγελματικής ή επιχειρηματικής τους δραστηριότητας σε εφαρμογή απόφασης δημόσιας αρχής για λόγους προστασίας της δημόσιας υγείας ή άλλου λόγου που υπαγορεύει το δημόσιο συμφέρον,
θ) άλλοι λόγοι ανωτέρας βίας που εμποδίζουν την άσκηση επιχειρηματικής δραστηριότητας για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα.
Για την εφαρμογή των παραπάνω, ο φορολογούμενος υποβάλλει στη φορολογική διοίκηση τα αναγκαία δικαιολογητικά για την απόδειξη των ισχυρισμών του.
Εκτός από τα παραπάνω ο ελεύθερος επαγγελματίας έχει επιπλέον την δυνατότητα να αμφισβητήσει το ποσό που προκύπτει από το τεκμήριο της ελάχιστης αμοιβής.
Απαραίτητη προϋπόθεση είναι να ζητήσει τη διενέργεια ελέγχου από τις φορολογικές αρχές για να αποδειχθεί η ακρίβεια της δήλωσής του για εισόδημα μικρότερο του τεκμαρτού.
Παράλληλα, στο σχέδιο νόμου ορίζεται ότι από την εφαρμογή του τεκμηρίου απαλλάσσονται πλήρως οι αγρότες, όσοι αμείβονται με μπλοκάκι και με έως 3 εργοδότες καθώς και οι επαγγελματίες που παρουσιάζουν αναπηρία ίση ή μεγαλύτερη του 80%.
Επιπλέον, το τεκμήριο μειώνεται κατά 50% για τους επαγγελματίες:
α) που παρουσιάζουν αναπηρία 67% έως 79%,
β) που ασκούν δραστηριότητα και έχουν την κύρια κατοικία σε οικισμούς με πληθυσμό έως 500 κατοίκους και σε νησιά με πληθυσμό κάτω από 3.100 κατοίκους,
γ) σε γονείς μονογονεϊκής οικογένειας με ανήλικα τέκνα,
δ) σε γονείς με εξαρτώμενα τέκνα με ποσοστό νοητικής ή σωματικής αναπηρίας τουλάχιστον 67%,
ε) σε γονείς πολύτεκνων οικογενειών
Τυχόν εισοδήματα από μισθούς, συντάξεις ή από αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα συνυπολογίζονται για την κάλυψη του τεκμηρίου. Για παράδειγμα αν το τεκμήριο για έναν επαγγελματία προσδιορίζεται στις 12.000 ευρώ και ο ίδιος έχει εισόδημα από μισθούς ύψους 7.000 ευρώ, το τεκμήριο μειώνεται στις 5.000 ευρώ (12.000-5.000).
Ειδική μέριμνα θα υπάρξει για εκείνες τις επιχειρηματικές δραστηριότητες όπου εκ του νόμου μπαίνουν χρονικοί περιορισμοί λειτουργίας εντός του φορολογικού έτους.
Ορίζεται μεταβατική διάταξη με την οποία οι επαγγελματίες που θα φορολογηθούν για τα φετινά (2023) εισοδήματα με το τεκμήριο, θα πληρώσουν το 2024 μειωμένη κατά 50% προκαταβολή φόρου, υπολογιζόμενη πάνω στη διαφορά τεκμαρτού και δηλωθέντος κέρδους.
Eπιπλέον, οι ελεύθεροι επαγγελματίες με νεοσύστατη επιχειρηματική δραστηριότητα θα έχουν τις ακόλουθες μειώσεις της ελάχιστης αμοιβής: 100% για τα τρία πρώτα χρόνια, 67% για τον 4ο χρόνο και 33% για τον 5ο χρόνο.
Για την αντιμετώπιση καταχρηστικών ενεργειών, για μια 4ετία μετά την ψήφιση του νόμου, ορίζεται ότι φορολογούμενος που διακόπτει το ελεύθερο επάγγελμα και συμμετέχει ως μοναδικός μέτοχος ή εταίρος σε μονοπρόσωπη εταιρεία που ασκεί την ίδια επιχειρηματική δραστηριότητα, μπορεί να φορολογείται με το τεκμήριο αν από τη σύγκριση των φόρων στις δυο περιπτώσεις προκύπτει μικρότερη φορολογική επιβάρυνση.
Προβλέπεται ότι η προσαύξηση λόγω ΚΑΔ δεν ισχύει όταν ο μέσος όρος του ετήσιου κύκλου εργασιών του αντίστοιχου ΚΑΔ δεν υπερβαίνει τις 10.000 ευρώ ή όταν το πλήθος των επιτηδευματιών που υπάγονται στον συγκεκριμένο ΚΑΔ δεν υπερβαίνει τους 30. Διευκρινίζεται επίσης ότι για τον υπολογισμό του μέσου όρου του κύκλου εργασιών δεν λαμβάνονται υπόψη οι επιτηδευματίες με μηδενικό τζίρο.
Τέλος, η μεταφορά ζημιών που ήδη προβλέπεται στον Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος συνεχίζει να ισχύει για τα εισοδήματα που προσδιορίζονται λογιστικά ανεξάρτητα από την εφαρμογή του τεκμηρίου.
Το συνολικό ποσό που βεβαιώνεται ανέρχεται σε 716 εκατ. ευρώ μείον 164 εκατ. ευρώ που αφορά την ελάφρυνση από την μείωση κατά 50% του τέλους επιτηδεύματος. Επομένως το επιπλέον ποσό που βεβαιώνεται ανέρχεται στα 552 εκατ. ευρώ, χρήματα που θα κατευθυνθούν στην ενίσχυση των τομέων της Υγείας και της Παιδείας.
Επιπλέον, θα εξοικονομηθούν πάνω από 100 εκατ. ευρώ από κοινωνικά επιδόματα που μέχρι σήμερα δίνονται σε ελεύθερους επαγγελματίες που υποδηλώνουν τα εισοδήματα τους και ως εκ τούτου δεν τα δικαιούνται και στη συνέχεια θα δοθούν σε εκείνους τους ευάλωτους συμπολίτες μας που πραγματικά έχουν ανάγκη.
