Σύγχρονος σιδηρόδρομος χωρίς συνδέσεις σε λιμάνια και ΒΙΠΕ δεν νοείται! Στο συγκεκριμένο πεδίο ο ελληνικός σιδηρόδρομος υστερεί, έτσι σε κάθε περίπτωση η όποια συζήτηση η ενέργεια συντελείται προς αυτή την κατεύθυνση αποτελεί θετική εξέλιξη.
Η Βιομηχανική Περιοχή της Λαμίας και ο Λιμένας Στυλίδας δεν θα μπορούσαν να αποτελούν εξαίρεση και για αυτόν τον λόγο ουκ ολίγες φορές έχει ανοίξει η συζήτηση της πιθανής σύνδεσής τους με τον σιδηρόδρομο.
Ας δούμε όμως ένα-ένα τα βήματα και ας εξετάσουμε πόσο εφικτό είναι κάτι τέτοιο και ποιος ο ορίζοντας υλοποίησης βάσει και των εξελίξεων που υπάρχουν…
Το πρώτο καθοριστικό βήμα – η αναβάθμιση του λιμανιού της Στυλίδας
Στο τέλος του 2021 εγκρίθηκε η περιβαλλοντική μελέτη του έργου «Εκβάθυνση Διαύλου και Λιμενο-λεκάνης και Επέκταση Προβλήτας Λιμένα Στυλίδας», και, τον Σεπτέμβριο του 2022, με Απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας, εγκρίθηκε και η οριστική μελέτη του έργου.
Με την αποτελεσματική συνεργασία των εμπλεκομένων Υπουργείων, της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας και του Λιμενικού Ταμείου Φθιώτιδας, εξασφαλίστηκαν ήδη τα πρώτα 10 εκατ. ευρώ, που αφορούν στην εκβάθυνση του Λιμένα Στυλίδας, από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, με φορέα ωρίμανσης του έργου το ΤΑΙΠΕΔ. Το ποσό αυτό θα καλύψει τις εργασίες εκβάθυνσης.
Το υπόλοιπο ποσό, ύψους περίπου 10 εκατ. ευρώ, για τον εμπορικό λιμένα και τον τουριστικό λιμένα, αναζητείται με πρωτοβουλίες της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας ώστε να καλυφθεί από άλλα, διαθέσιμα χρηματοδοτικά εργαλεία.
Προηγήθηκε όλων αυτών η ανάρτηση του έργου στη Μονάδα Στρατηγικών Συμβάσεων του ΤΑΙΠΕΔ, μέσω της Διυπουργικής Επιτροπής Στρατηγικών Επενδύσεων, όπου προεδρεύει ο Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών.
Τι περιλαμβάνει το έργο…
Συγκεκριμένα, το έργο αφορά την εκβάθυνση διαύλου και λιμενολεκάνης και την επέκταση προβλήτας και κρηπιδωμάτων του λιμανιού της Στυλίδας.
Ειδικότερα, το έργο αποσκοπεί στην εκβάθυνση της θαλάσσιας περιοχής του λιμανιού και την επέκταση των χερσαίων χώρων του, με αποτέλεσμα την αύξηση των θέσεων ελλιμενισμού και την αναβάθμιση των παροχών του λιμανιού, με γνώμονα πάντα την εξασφάλιση ασφαλών συνθηκών ελλιμενισμού για τα πλοία – σκάφη της περιοχής.
Η επέκταση του καταφυγίου εκτιμάται επίσης ότι θα συμβάλλει ουσιαστικά όχι μόνο στη διατήρηση, αλλά και στην ανάπτυξη της τοπικής αλιείας με την επέκταση των κρηπιδωμάτων. Επίσης, θα αυξήσει και τη διακίνηση τουριστικών σκαφών, καθώς, μέσω της επέκτασης των χερσαίων του χώρων, δημιουργούνται οι βασικές προϋποθέσεις, ώστε να αναπτυχθούν σε αυτόν περαιτέρω σύγχρονες δραστηριότητες (υδατοδρόμιο, υλοποίηση πύλης εισόδου Schengen κ.λπ.).
Το έργο, προϋπολογισμού 19,6 εκατ. ευρώ, με εξασφαλισμένη χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, εκτιμάται ότι θα ολοκληρωθεί σε 30 μήνες.
Το γεωγραφικό μας πλεονέκτημα και η… Ευρώπη
Όπως γράψαμε και στην αρχή του άρθρου, η αναπτυξιακή πορεία της χώρας βασίζεται εν πολλοίς στον σιδηρόδρομο κάνοντας ταυτόχρονα χρήση του βασικού γεωγραφικού μας πλεονεκτήματος που δεν είναι άλλο από την θάλασσα και τα λιμάνια. Αρκεί λοιπόν να ρίξει κανείς μια ματιά στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη, αναφορικά με τα έργα που υλοποιούνται ή που θα τρέξουν το επόμενο διάστημα (λιμάνι Καβάλας και λιμάνι Αλεξανδρούπολης και σύνδεση με σιδηροδρομικό δίκτυο) εξασφαλίζοντας στην χώρα μια δυναμική θέση στο πλαίσιο της βαλκανικής εμπορικής συμμαχίας που επιδιώκει με Σερβία και Βουλγαρία εκ πρώτης.
Η διακίνηση εμπορευμάτων εντός και κυρίως εκτός Ελλάδας προς Ευρώπη και Ασία είναι ίσως το ισχυρότερο χαρτί για να μπορέσουμε να δούμε πως το τρένο θα επεκταθεί προς περιοχές που δεν έχουν κάλυψη σήμερα. Η δημιουργία Logistics Parks και ΒΙΠΕ αλλά και η ανάπτυξη των λιμένων της χώρας μπορεί να φέρει και το τρένο ώστε να δημιουργηθεί το τρίπτυχο ΒΙΠΕ-Σιδηρόδρομος-Λιμάνια και διακίνηση εμπορευμάτων προς Ευρώπη.
Η Ηγουμενίτσα είναι ένα καλό παράδειγμα. Ποιος υπολόγιζε αυτό το μέρος ως βασική πύλη εισόδου-εξόδου για την υπόλοιπη Ευρώπη. Να που σήμερα όμως είναι ένα ισχυρό χαρτί λόγω των οδικών υποδομών σε διακίνηση επιβατών και εμπορευμάτων. Το ίδιο τώρα γίνεται και με την Αλεξανδρούπολη.
Στο πεδίο των σιδηροδρόμων στην Ελλάδα έχουμε ένα μικρό δίκτυο το οποίο δεν αναπτύσσεται ιδιαιτέρως εδώ και πάνω από 100 χρόνια. Το γιατί δεν συνέβη αυτό είναι διαφορετική συζήτηση ωστόσο μεγάλα κομμάτια τόσο της Πελοπόννησου όσο και της Ήπειρου, της Δυτικής Μακεδονίας, μεγάλα τμήματα της Στερεάς Ελλάδας αλλά και της Κρήτης είναι έξω από τον γεωγραφικό χάρτη. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι το ελληνικό σιδηροδρομικό δίκτυο είναι ουραγός στην Ευρώπη σε χιλιομετρική κάλυψη.
Η υλοποίηση και το επόμενο… βήμα σύνδεσης με την ΒΙ.ΠΕ
Σε κάθε περίπτωση η αναβάθμιση του λιμανιού της Στυλίδας θα ενδυναμώσει το σημείο ως εμπορευματικό κόμβο και η -εν συνεχεία- σύνδεση της με την ΒΙ.ΠΕ θεωρείται αυτονόητη αλλά προφανώς σε δεύτερο χρόνο. Η όποια κουβέντα γίνεται λοιπόν για την ώρα, είναι σε θεωρητικό επίπεδο το οποίο όμως αναμένει τις εξελίξεις ως προς την υλοποίησή του. Σε ότι έχει να κάνει με το κόστος υλοποίησης του έργου -της σιδηροδρομικής σύνδεσης- είναι κάτι το οποίο θα βρεθεί σχετικά εύκολα μέσα από τα κατάλληλα χρηματοδοτικά εργαλεία. Εν κατακλείδι και για να μην διαπλατύνουμε μιλάμε για ένα έργο το οποίο από την στιγμή που θα τρέξει έχει -σύμφωνα με πρόχειρους υπολογισμούς- ορίζοντα τριετίας.
Ως τότε βέβαια έχουμε μπροστά μας 30 μήνες για την υλοποίηση του έργου αναβάθμισης του λιμένα Στυλίδας άρα δεν μπορούμε να μιλάμε για σύνδεση της σιδηροδρομικής γραμμής (ΛΑΜΙΑ-ΒΙΠΕ-ΛΙΜΑΝΙ ΣΤΥΛΙΔΑΣ) νωρίτερα από το 2030.