Ακόμα πιο δύσκολη καθίσταται η επιδίωξη για παροχή πρόσβασης σε πόσιμο νερό για 1,8 δισεκατομμύρια ανθρώπους, ανάμεσά τους και εκατοντάδες εκατομμύρια παιδιά σε ολόκληρο τον κόσμο, εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής, η οποία απειλεί κυρίως περιοχές που πλήττονται από ξηρασία ή πλημμύρες.
Όπως ανέφερε μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο γενικός διευθυντής της Ελληνικής Εθνικής Επιτροπής της Unicef Ηλίας Λυμπέρης, η διαχείριση του νερού πρόκειται να αποτελέσει βασική αιτία για διακρατικές έριδες τα προσεχή χρόνια, εκτός και αν αναληφθούν θαρραλέες πρωτοβουλίες εκ μέρους της διεθνούς κοινότητας.
Όσον αφορά στη χώρα μας, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Unicef, ο μέσος Έλληνας σπαταλά 100 φορές περισσότερο νερό ετησίως από το μέσο Αφρικανό, ενώ σύμφωνα με τον ίδιο, η έλλειψη ουσιαστικής πολιτικής στρατηγικής για τη διαχείριση των υδάτων, αλλά και η μη βιώσιμη κατανάλωση εκ μέρους του γεωργικού τομέα, της βιομηχανίας, αλλά και των καταναλωτών, θέτουν τη χώρα μας σε άμεσους κινδύνους.
«Η διαχρονική απόλαυση του σημαντικότερου αγαθού στον πλανήτη απαιτεί δικαιοσύνη και μέτρο», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Ειδικότερα, ο γενικός διευθυντής της Ελληνικής Εθνικής Επιτροπής της Unicef επεσήμανε ότι η έλλειψη υδατικών πόρων καθιστά πλέον ευάλωτα τα σχεδόν 160 εκατομμύρια παιδιά κάτω των 5 ετών σε ολόκληρο τον κόσμο, τα οποία ζουν σε περιοχές με υψηλό κίνδυνο ξηρασίας, ενώ περίπου μισό δισεκατομμύριο ζουν σε ζώνες πλημμυρών, τα περισσότερα εκ των οποίων στην υποσαχάρια Αφρική και στην Ασία.
Σημείωσε δε, ότι σε πολλά σημεία του πλανήτη, παιδιά από έξι έως δώδεκα ετών, χρειάζεται να διανύσουν αρκετά χιλιόμετρα προκειμένου να εξασφαλίσουν το πόσιμο νερό της ημέρας, την ώρα που ο αναπτυγμένος κόσμος χαρακτηρίζεται από κατασπατάληση των υδατικών πόρων.
Όπως εξήγησε, όταν το νερό δεν επαρκεί κατά τη διάρκεια ξηρασιών, οι πληθυσμοί καταφεύγουν σε μη ασφαλή επιφανειακά ύδατα, ενώ οι πλημμύρες καταστρέφουν εγκαταστάσεις νερού και αποχέτευσης και εξαπλώνουν τα λύματα, προκαλώντας πολύ συχνά αύξηση των ασθενειών που μεταδίδονται από το νερό, όπως η χολέρα και η διάρροια, η οποία είναι η βασικότερη αιτία παιδικής θνησιμότητας παγκοσμίως.
Εκτίμησε δε, ότι οι υψηλότερες θερμοκρασίες που προκαλούνται από την κλιματική αλλαγή, πρόκειται επίσης να αυξήσουν τη συχνότητα εμφάνισης ασθενειών που σχετίζονται με το νερό όπως η ελονοσία, ο δάγκειος πυρετός – και τώρα ο Ζίκα – καθώς οι πληθυσμοί των κουνουπιών αυξάνονται και η γεωγραφική τους εμβέλεια επεκτείνεται. Επιπλέον, με την άνοδο της αύξησης των υδάτων αναμένεται η καταστροφή ολόκληρων παράκτιων εκτάσεων, ακόμα και πόλεων.
Αλόγιστη σπατάλη στην Ελλάδα
Σχετικά με τη χώρα μας, ο γενικός διευθυντής της Ελληνικής Εθνικής Επιτροπής της Unicef, επεσήμανε την αλόγιστη σπατάλη υδατικών πόρων που σημειώνεται στη γεωργία εξαιτίας μη βιώσιμων μεθόδων άρδευσης, τις συνεχείς γεωτρήσεις, την υποβάθμιση των υδάτων εξαιτίας των λιπασμάτων, των χωματερών, καθώς επίσης και των μη βιώσιμων βιομηχανικών δραστηριοτήτων. Σημαντικά επιβαρυντικοί παράγοντες για την Ελλάδα, είναι επίσης οι πυρκαγιές, καθώς επίσης και η άναρχη δόμηση και τα μπαζώματα των ρεμάτων που οδηγούν σε πλήρη υποβάθμιση και αποστράγγιση τον υδροφόρο ορίζοντα.
Ανέφερε μάλιστα χαρακτηριστικά ότι αν και η χώρα μας δεν είναι ιδιαίτερα προικισμένη σε σχέση με την ένταση των υδατικών πόρων, εντούτοις υπάρχουν μεγάλα περιθώρια αειφόρου διαχείρισης, όπως για παράδειγμα η δημιουργία πολλών μικρών υδροηλεκτρικών έργων τα οποία πέρα από την περιβαλλοντική προστασία μπορούν να συμβάλουν και στο ενεργειακό ισοζύγιο της Ελλάδας, με ταυτόχρονη μείωση της χρήσης λιγνίτη, για την αξιοποίηση του οποίου, σημειωτέον, απαιτούνται σημαντικές ποσότητες νερού.
«Σε παγκόσμια κλίμακα, το νερό είναι ένας από τους ορατότερους και σημαντικότερους που μπορεί να βάλει τον κόσμο σε περιπέτειες», δήλωσε ο Ηλίας Λυμπέρης. Όπως είπε, η ανθρωπότητα μέχρι στιγμής δεν είναι έτοιμη να ανταποκριθεί ουσιαστικά στη συγκεκριμένη πρόκληση.
«Απαιτούνται άμεσες πρωτοβουλίες για διεθνείς συμφωνίες μεταξύ κυβερνήσεων και διεθνών οργανισμών σε επίπεδο ΟΗΕ, Αφρικανικής Ένωσης και ΕΕ, προκειμένου να υπάρξει διακρατική σύσφιξη των σχέσεων και ειρήνευση», σημείωσε, τονίζοντας την ανάγκη να συνταχθεί μία νέα παγκόσμια ατζέντα, η οποία θα χαρακτηρίζεται από αυστηρότητα και δικαιοσύνη σε σχέση με τη διαχείριση του νερού.
Αιτία η κακή υγιεινή
Σύμφωνα με την Unicef, τα δεδομένα από νέες διαθέσιμες τεχνολογίες ελέγχου, δείχνουν ότι ένας εκτιμώμενος αριθμός 1,8 δισεκατομμυρίων ανθρώπων μπορεί να πίνουν νερό μολυσμένο από το e-coli, που σημαίνει ότι στο νερό τους περιέχεται υλικό από περιττώματα, ακόμα και από ορισμένες βελτιωμένες πηγές.
Ένας από τους κύριους παράγοντες της μόλυνσης του νερού από κόπρανα είναι η κακή υγιεινή. Παγκοσμίως 2,4 δισεκατομμύρια άνθρωποι δεν διαθέτουν κατάλληλες τουαλέτες, ενώ σχεδόν 1 δισεκατομμύριο άνθρωποι αφοδεύουν στο ύπαιθρο. Αυτό σημαίνει ότι τα κόπρανα μπορεί να είναι τόσο διάχυτα σε πολλές χώρες και κοινότητες που ακόμα και κάποιες βελτιωμένες πηγές νερού ενδέχεται να μολύνονται.
«Τώρα που μπορούμε να ελέγχουμε το νερό πιο φτηνά και αποτελεσματικά από ό,τι ήμασταν σε θέση να κάνουμε όταν τέθηκαν οι αναπτυξιακοί στόχοι της χιλιετίας, συνειδητοποιούμε το μέγεθος της πρόκλησης που αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα, όσον αφορά στο καθαρό νερό», ανέφερε σε δήλωσή του ο Sanjay Wijeserkera, επικεφαλής των Παγκόσμιων Προγραμμάτων Νερού & Υγιεινής της Unicef.
Οι επεμβάσεις τις Unicef στις σημερινές προκλήσεις
Υπογραμμίζεται τέλος ότι σύμφωνα με ανακοίνωσή της, η Unicef ανταποκρίνεται στις προκλήσεις της κλιματικής αλλαγής, με γνώμονα τη μείωση των κινδύνων από καταστροφές για τα αποθέματα νερού.
Για παράδειγμα:
– Σχεδόν 20.000 παιδιά στο Μπαγκλαντές έχουν πλέον πρόσβαση σε πηγές νερού ανθεκτικές στην κλιματική αλλαγή και τις καταστροφές, μέσω ενός συστήματος αποκατάστασης του υδροφόρου ορίζοντα που συγκρατεί το νερό κατά τη διάρκεια της εποχής των μουσώνων, το καθαρίζει και το αποθηκεύει στο υπέδαφος.
– Στη Μαδαγασκάρη, η Unicef βοηθά τις τοπικές αρχές να φτιάξουν αίθουσες διδασκαλίας για 80.000 παιδιά, ανθεκτικές σε κυκλώνες και πλημμύρες και παρέχει πρόσβαση σε πηγές νερού ανθεκτικές στις καταστροφές.
– Στο επιρρεπές σε ξηρασίες Κιριμπάτι, νέες εγκαταστάσεις συλλογής και αποθήκευσης όμβριων υδάτων βελτιώνουν την πρόσβαση των κοινοτήτων σε ασφαλές πόσιμο νερό.
Στην πρόσφατη έκθεση της «Unless We Act Now» (Εκτός και αν δράσουμε τώρα), η Unicef έχει δημιουργήσει μια ατζέντα 10 σημείων για την κλιματική αλλαγή και τα παιδιά. Καθορίζει συγκεκριμένα μέτρα για τις κυβερνήσεις, τον ιδιωτικό τομέα και τους απλούς ανθρώπους, προκειμένου να διασφαλισθεί το μέλλον των παιδιών και τα δικαιώματά τους.
