Η ώρα της Δικαιοσύνης για το μεγάλο σκάνδαλο υπεξαίρεσης άνω των 40 εκατ. ευρώ, στην Ανώνυμη Εταιρεία Πνευματικής Ιδιοκτησίας (ΑΕΠΙ) έφτασε.
Ενώπιον του Τριμελούς Εφετείου Κακουργημάτων της Αθήνας ξεκίνησε παρουσία πλήθους επώνυμων καλλιτεχνών η δίκη των τριών κατηγορουμένων της υπόθεσης, οι οποίοι κάθονται στο εδώλιο του ποινικού δικαστηρίου, κατηγορούμενοι, κατά περίπτωση, για εγκληματική οργάνωση, απάτη και υπεξαίρεση.
Πρόκειται για τον δικηγόρο Δημήτριο Ξανθόπουλο πρώην γενικό διευθυντή της ΑΕΠΙ, Παντελή Γρετζελιά πρώην αναπληρωτή διευθυντή και σύμβουλο της εταιρείας και Αντώνιο Κουρτικάκη άλλοτε οικονομικό διευθυντή της.
Σύμφωνα με το κατηγορητήριο οι τρεις κατηγορούμενοι ιδιοποιήθηκαν πακτωλό εκατομμυρίων, τα οποία ενώ εισέπρατταν από τα πνευματικά δικαιώματα των καλλιτεχνών και όφειλαν να τους τα διανείμουν, τα καρπώνονταν οι ίδιοι. Πρόκειται για μια ιδιαίτερα σοβαρή υπόθεση που έχει ζημιώσει – αν όχι έχει καταστρέψει – δεκάδες καλλιτέχνες, κατά βάση στιχουργούς, συνθέτες και ερμηνευτές, οι οποίοι ενώ θα έπρεπε να αποζημιώνονται με βάση το νόμο για τα πνευματικά δικαιώματα για τα έργα τους, εντούτοις έβλεπαν τα χρήματα που τους άνηκαν να κάνουν φτερά και εκείνοι να λαμβάνουν ψίχουλα.
Από νωρίς το πρωί της περασμένης Παρασκευής, οπότε και ξεκίνησε η εκδίκαση της υπόθεσης στο Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων της Αθήνας, η αίθουσα του δικαστηρίου κατακλύστηκε από δημοφιλείς στιχουργούς, συνθέτες και τραγουδιστές. Ανάμεσά τους ο γιος του προσφάτως αποβιώσαντα Μίμη Πλέσσα, Αντώνης Πλέσσας, ο Φοίβος Δεληβοριάς, η κόρη του αείμνηστου Μάνου Λοΐζου, Μυρσίνη Λοΐζου, ο Παναγιώτης Καλατζόπουλος, ο Βασίλης Παιτέρης και η Ελένη Ζιώγα. Πρόκειται για καλλιτέχνες τα ονόματα των οποίων περιλαμβάνονται στο μακρύ κατάλογο με τα ονόματα των περίπου 50 μαρτύρων κατηγορίας, οι οποίοι θα καταθέσουν στο δικαστήριο σχετικά όλα όσα γνωρίζουν για το μεγάλο αυτό οικονομικό σκάνδαλο. Ακόμη, στους μάρτυρες κατηγορίας περιλαμβάνονται οι Σταύρος Ξαρχάκος, Γιώργος Χατζηδάκης, Χάρης Κατσιμίχας, Νίκος Ζούδιαρης, Αθανάσιος Πολυκανδριώτης, Αναστασία Μουτσάτσου, κ.ά.
Πολλοί, δε, από τους δημοφιλείς καλλιτέχνες έχουν δηλώσει και παράσταση προς υποστήριξη της κατηγορίας στην εν εξελίξει δίκη με την πλευρά της υπεράσπισης των κατηγορουμένων να ζητεί την αποβολή τους. Ωστόσο, ο εισαγγελέας της έδρας τάχθηκε υπέρ της παραμονής τους στο ακροατήριο για το ένα, όμως, από τα τρία αδικήματα που βαρύνει τους κατηγορούμενους, αυτό της υπεξαίρεσης. Την τελική απόφαση, ωστόσο, για το θέμα αυτό θα την λάβει το δικαστήριο, το οποίο επιφυλάχθηκε να αποφανθεί με την πρόοδο της δίκης.
Βούλευμα «κόλαφος»
Ο δρόμος για την εκδίκαση του πολύκροτου οικονομικού σκανδάλου στην ΑΕΠΙ άνοιξε με το υπ. αριθμόν 493/2024 βούλευμα που εξέδωσε το Συμβούλιο Πλημμελειοδικών της Αθήνας. Στο βούλευμα, το οποίο αποκαλύπτει το «Θέμα», αποτυπώνεται καρέ – καρέ το μεγάλο φαγοπότι που ελάμβανε χώρα στην εταιρεία από το 2010 και μετά εις βάρος εκατοντάδων χιλιάδων πνευματικών δημιουργών που έχασαν τεράστια ποσά από τις νόμιμες αμοιβές τους για πνευματικά δικαιώματα των έργων τους.
Συγκεκριμένα, όπως αναφέρεται στο παραπεμπτικό βούλευμα, οι τρεις κατηγορούμενοι Δημήτριος Ξανθόπουλος, Παντελής Γρετζελιάς και Αντώνιος Κουρτικάκης από τις «αρχές του 2010 συγκρότησαν και εντάχθηκαν σε επιχειρησιακά δομημένη και με διαρκή εγκληματική δράση οργάνωση» που επεδίωκε τη τέλεση των αδικημάτων της απιστίας και της υπεξαίρεσης, καθώς «ιδιοποιήθηκαν παράνομα χρήματα» που κανονικά θα έπρεπε να καταβληθούν στους καλλιτέχνες.
Τα ποσά που φέρονται, σύμφωνα με το βούλευμα, να υπεξαιρέθηκαν από τους τρεις κατηγορούμενους εις βάρος των καλλιτεχνών, κυριολεκτικά ζαλίζουν. Ενδεικτικά, κατά τη δικογραφία, οι κατηγορούμενοι:
-Στις 31.12. 2011 ιδιοποιήθηκαν παράνομα από κοινού το χρηματικό ποσό των 4.908.508 ευρώ, καθώς από το συνολικό ποσό των 35. 887.997 ευρώ που αντιστοιχούσε στα πνευματικά δικαιώματα των δημιουργών – μελών της ΑΕΠΙ, κατέβαλαν σε αυτούς μόλις 24.933, 731 ευρώ. Παράλληλα, διένειμαν ως δικαιώματα από το εξωτερικό το ποσό των 993. 827 ευρώ και κατέβαλλαν σε αλλοδαπούς οργανισμούς ως δικαιώματα ξένων δικαιούχων το ποσό των 5.051.879 ευρώ. Έτσι έμεινε αδιανέμητο χρηματικό ποσό ύψους 4.908.560 ευρώ, το οποίο και ιδιοποιήθηκαν παράνομα, ενσωματώνοντας αυτό στις ατομικές τους περιουσίες.
– Στις 31.12.2012 ιδιοποιήθηκαν παράνομα 4.757.206 ευρώ καθώς και 34.649.825 ευρώ που αντιστοιχούσε στα πνευματικά δικαιώματα των καλλιτεχνών και σε αυτούς κατέβαλλαν 24.943.775 ευρώ. Διένειμαν δε ως δικαιώματα από το εξωτερικό το ποσό των 940.663 ευρώ και κατέβαλλαν σε αλλοδαπούς οργανισμούς ως δικαιώματα ξένων δικαιούχων το ποσό των 4.008.181 ευρώ, με αποτέλεσμα να μείνει αδιανέμητο χρηματικό ποσό 4.757.206 το οποίο και ιδιοποιήθηκαν.
Και οι πράξεις της υπεξαίρεσης των χρημάτων που προέρχονται από τα πνευματικά δικαιώματα συνθετών και στιχουργών δεν σταματούν εδώ. Σύμφωνα με το βούλευμα, ενδεικτικά και πάλι, το 2014 οι Δημήτρης Ξανθόπουλος και Παντελής Γρετζελιάς ιδιοποιήθηκαν παράνομα από κοινού το ποσό των 4.381.674 ευρώ, ενώ το 2013 καρπώθηκαν από τα πνευματικά δικαιώματα των δημιουργών ποσό ύψους 8.413.257 ευρώ. Επιπλέον, στον Δημήτρη Ξανθόπουλο καταλογίζεται ότι το 2015 έβαλε στην τσέπη του με τον ίδιο τρόπο ποσό 10.141.137 ευρώ, το 2016 ποσό 460.673, 37 ευρώ και τη διετία 2016 – 2017 ποσό 392.260 ευρώ. Μάλιστα, όπως αναφέρει η δικογραφία, ο Δ. Ξανθόπουλος κατέφερε να ιδιοποιηθεί τη διετία 2016 – 2017 το παραπάνω ποσό παρακρατώντας το για τον εαυτό του από τραπεζικό δάνειο που είχε λάβει η ΑΕΠΙ ύψους 2.900.000 ευρώ για να εξοφλήσεις τις οφειλές της προς τους δημιουργούς.
Δάνεια και προκαταβολές χωρίς έλεγχο
Σύμφωνα ακόμη με το βούλευμα, για το χρονικό διάστημα από 1.1.2011 έως 31.12.2011 οι Δημήτρης Ξανθόπουλος και Παντελής Γκρετζελιάς «ενέκριναν τη χορήγηση προσωπικών δάνειων προς το προσωπικό και συνεργάτες της ΑΕΠΙ παραλείποντας να λάβουν οποιαδήποτε μορφής εξασφάλιση και χωρίς να μεριμνήσουν για την είσπραξη αυτών για χρονικό διάστημα ενός έτους με αποτέλεσμα στις 31.12.2016 να υφίσταται ανεξόφλητο υπόλοιπό 19.926 ευρώ». Το πλέον σημαντικό, είναι, όμως, ότι κατά τη δικογραφία οι δυο κατηγορούμενοι κατά το ίδιο χρονικό διάστημα ενέκριναν τη χορήγηση προκαταβολών σε καλλιτέχνες επί των αμοιβών τους για μελλοντικά πνευματικά δικαιώματα χωρίς ποτέ να «έχει προβλεφθεί και οργανωθεί ο συμψηφισμός των προκαταβολών με τα πνευματικά δικαιώματα των δημιουργών στην περίπτωση που οι τελευταίοι αποβίωναν στερουμένων κληρονόμων ή σε περίπτωση που υπήρχε αδυναμία εύρεσης αυτών και των κληρονόμων τους, με αποτέλεσμα στις 31.12.2016 να προκαλέσουν στην ΑΕΠΙ έλλειμμα συνολικού ύψους 191.617, 07 ευρώ»!
Δεν εισέπρατταν απαιτήσεις
Τα ποσά που έχασε, κατά τη δικογραφία η ΑΕΠΙ, και από την μη είσπραξη οφειλόμενων δικαιωμάτων και απαιτήσεων πνευματικών δικαιωμάτων με ευθύνη όπως αναφέρεται των κατηγορουμένων, επίσης ζαλίζουν. Συγκεκριμένα το βούλευμα αναφέρει, πως οι δυο πρώτοι κατηγορούμενοι της υπόθεσης, ήτοι οι Δημήτρης Ξανθόπουλος και Παντελής Γρετζελιάς «παρέλειψαν» να εισπράξουν απαιτήσεις από πνευματικά δικαιώματα καλλιτεχνών ύψους 21, 8 εκατ. ευρώ το 2011, ύψους 19,7 εκατ. ευρώ το 2012, ύψους 21 εκατ. ευρώ το 2013, ύψους 20 εκατ. ευρώ το 2014, ύψους 21, 5 εκατ. ευρώ το 2015 και 22 εκατ. ευρώ το 2016.
Η αμαρτωλή «ΕΔΙΣ Α.Ε.»
Ο κύκλος της διερευνώμενης απάτης και της υπεξαίρεσης στην ΑΕΠΙ συνεχίστηκε, όμως, σύμφωνα με το βούλευμα και με άλλους τρόπους και μέσα. Ειδικότερα, οι κατηγορούμενοι μίσθωσαν για 108 μήνες επαγγελματική στέγη 154 τ.μ. στη περιοχή «Βαρδάρης» στη Θεσσαλονίκη, αντί μηναίου μισθώματος 7.717, 50 ευρώ. Μόνο που η εκμισθώτρια εταιρεία με την επωνυμία «ΕΔΙΣ Α.Ε.» άνηκε κατά 20% στον κατηγορούμενο Δημήτριο Ξανθόπουλο, κατά 46% στον αποβιώσαντα σήμερα πατέρα του και κατά 34% στη μητέρα του. Πρόεδρος δε, της εκμισθώτριας εταιρείας ήταν αδελφή του. Και όλα αυτά, όπως αναφέρεται στο βούλευμα «παρότι γνώριζαν ότι η σύμβαση (μίσθωσης) ήταν ζημιογόνα για την ΑΕΠΙ καθώς το μίσθωμα για ακίνητο αντίστοιχο με το συγκεκριμένο μίσθιο στη συγκεκριμένη περιοχή δεν θα έπρεπε να ξεπερνά το ποσό των 1700 ευρώ μηνιαίως, με αποτέλεσμα να προκαλέσουν εν γνώσει τους βέβαιη ζημία στην εταιρεία ύψους 833.490 ευρώ, που κατέβαλε συνολικά ως μισθώματα η εταιρεία στην «ΕΔΙΣ Α.Ε» για το ως άνω μίσθιο κατά το χρονικό διάστημα από 15.5.2008 έως 15.5.2017 και του ποσού των 183.600 ευρώ, που έπρεπε συνολικά να καταβάλλει η εταιρεία βάσει των συναλλακτικών ηθών και των τιμών της αγοράς για τη μίσθωση ακινήτου αντίστοιχου με το εν λόγω μίσθιο στην ίδια περιοχή για το ίδιο χρονικό διάστημα».
Επιπλέον, στους κατηγορούμενους αποδίδεται ότι το 2018 ανέθεσαν και πάλι στην «ΕΔΙΣ Α.Ε» την παρακολούθηση «της έκδοσης μισθοδοσίας των υπαλλήλων της ΑΕΠΙ και την παρακολούθηση των πάσης φύσεως αδειών τους για το χρονικό διάστημα από 1.1.2008 έως και τις 31.12.2017 αντί συμφωνηθείσας αμοιβής ποσού 15 ευρώ πλέον Φ.Π.Α. για κάθε εργαζόμενο». Ωστόσο, γνώριζαν όπως έκριναν οι δικαστές που εξέδωσαν το βούλευμα «ότι κάθε ενέργεια που αφορά στο προσωπικό της εταιρείας πραγματοποιείται από το Τμήμα Ανθρώπινου Δυναμικού αυτής, με αποτέλεσμα να προκαλέσουν εν γνώσει τους βέβαιη ζημία στην ΑΕΠΙ συνολικού ύψους 243.180 ευρώ, ποσό που ισοδυναμεί με το άθροισμα των ετήσιων αμοιβών που κατέβαλε η εταιρεία στην «ΕΔΙΣ Α.Ε»».
Απογραφή καταστημάτων
Με τα το ίδιο «μοτίβο» δράσης το 2012 οι κατηγορούμενοι ανέθεσαν δυνάμει ιδιωτικού συμφωνητικού στην εταιρεία «OPUS Μ. Ε.Π.Ε», στην οποία ο κατηγορούμενος Δημήτριος Ξανθόπουλος ήταν ο μοναδικός έτερος διαχειριστής και νόμιμος εκπρόσωπός της, την απογραφή των καταστημάτων και επιχειρήσεων «εντός των οποίων λαμβάνει χώρα εκτέλεση μουσικών συνθέσεων». Ζήτησαν επίσης από την παραπάνω εταιρεία «κατηγοριοποίηση των καταστημάτων αυτών, σύνταξη και επεξεργασία σχετικών καταστάσεων και στατιστικών στοιχείων ανά γεωγραφική περιοχή, ανά είδος επιχείρησης κ.λπ.» καθώς «και τη γραπτή ενημέρωση της ΑΕΠΙ για τα αποτελέσματα και τα πορίσματα της ως άνω απογραφής αντί μηνιαίας αμοιβής 4.000 ευρώ τουλάχιστον». Και σε αυτή τη περίπτωση, όμως, οι κατηγορούμενοι, γνώριζαν σύμφωνα με τους δικαστές, ότι «η καταγραφή των προαναφερόμενων στοιχείων γίνονταν από το προσωπικό του Τμήματος Δημόσιας Εκτέλεσης της ΑΕΠΙ με αποτέλεσμα να προκαλέσουν βέβαιη ζημία στην εταιρεία ύψους 264.635 ευρώ που ισοδυναμεί με το άθροισμα των ετήσιων αμοιβών τις οποίες κατέβαλε η ΑΕΠΙ στην εταιρεία ΟPUS M. Ε.Π.Ε».
Αξίζει, τέλος, να σημειωθεί ότι στην ογκώδη δικογραφία που πλέον έχουν στα χέρια τους οι Εφέτες – μέλη της έδρας του Τριμελούς Εφετείου Κακουργημάτων της Αθήνας που θα εξετάσει την υπόθεση – περιλαμβάνεται και έκθεση της E&Y, που καταγράφει σημεία και τέρατα αναφορικά με το εύρος της κακοδιαχείρισης που ελάμβανε χώρα στην ΑΕΠΙ. Αρκεί να αναφερθεί ότι σύμφωνα με τα στοιχεία αυτά, ο μισθός του διευθύνοντα συμβούλου της εταιρείας άγγιζε ετησίως το ποσό των 635.565 ευρώ ενώ για μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της εταιρείας που ήταν συγγενικό πρόσωπο του διευθύνοντος συμβούλου ο ετήσιος μισθός έφτανε τα 466.266 ευρώ.
Φωτογραφία: EUROKINISSI
