Σαν σήμερα έφυγε από τη ζωή o «Παπα-Ανυπόμονος» – Ο αντάρτης καλόγερος στο πλευρό του Άρη – ΒΙΝΤΕΟ

Ο καθηγούμενος Γερμανός Δημάκος (1912 – 9 Ιουνίου 2004): Το κανονικό του όνομα ήταν Γεώργιος και όταν χειροτονήθηκε το έκανε Γερμανός. Θρυλική μορφή της Εθνικής Αντίστασης, γνωστός ως «Πάπα-Ανυπόμονος», ήταν ένας από τους πιο ονομαστούς ιερείς που πήρανε μέρος στην Αντίσταση.

-Advertisement-

Γεννήθηκε το 1912 στο Αγρύδιο Γορτυνίας. Είναι από τα μικρότερα αγόρια μιας πολυμελούς οικογένειας.

Χειροτονήθηκε Διάκονος το 1934 στις 29 Ιουλίου. Όταν ο Βελουχιώτης, στις 14 Μαΐου του 1943 συγκροτούσε το αντιστασιακό σώμα και στρατολογούσε άνδρες στη περιοχή δυτικά του χωρίου Κουκουβίστα της Γκιώνας, πήγε και τον βρήκε ο αρχιμανδρίτης Γερμανός, ηγούμενος της Ιεράς Μονής Αγάθωνος, μια μονή κοντά στην Υπάτη όπου ήταν και πρόεδρος της κοινότητας και ταυτόχρονα επίτροπος της Μονής Δαδιού-Αμφίκλειας. Ύστερα από παρότρυνση του, αφού τον καταζητούσανε πλέον οι Ναζί, προσχώρησαν στον ΕΛΑΣ και ο μητροπολίτης Κοζάνης Ιωακείμ και ο μητροπολίτης Ηλείας Αντώνιος.

Είχε χαρίσει ως φυλαχτό στον Άρη Βελουχιώτη ένα σταυρό, που ο αντιστασιακός καπετάνιος, κουβάλαγε πάντα μαζί του. Ως έμπιστος του Άρη Βελουχιώτη έμεινε γνωστός ως ο «παπάς του Άρη» και επειδή ριχνόταν πρώτος στη μάχη και παρότρυνε και τους συμπολεμιστές έμεινε πιο γνωστός ως «Πάπα-Ανυπόμονος».

Το 1946 μετά τη περίφημη Συμφωνία της Βάρκιζας και κατόπιν προτροπής του Άρη επιστρέφει στο μοναστήρι του Αγάθωνος, όπου και έμεινε ως ηγούμενος όλα τα επόμενα χρόνια. Η συμμορία του εθνικόφρονα Βουρλάκη απήγαγε τον ηρωικό μοναχό και τον βασάνισε μέχρι να υποσχεθεί ότι θα αναθεματίσει τους Αριστερούς της Φθιώτιδας.

Η Χούντα των Συνταγματαρχών δεν τον άφησε να ξεκουραστεί και να ασχοληθεί με το συγγραφικό του έργο. Τον κατήγγειλε ως ακραίο αριστερό και άπιστο χριστιανό και τον οδήγησε το 1968 στο Συνοδικό Δικαστήριο, το οποίο όμως τον αθώωσε. Τα τελευταία χρόνια της ζωής του η εκκλησία τον αναγνώρισε ως ήρωα, και ως έναν από τους ελάχιστους κληρικούς που συμμετείχε στον αγώνα εναντίον του κατακτητή με τα όπλα και τις σφαίρες, ενώ η πολιτεία τον τίμησε ως σύμβολο της Αντίστασης. Το 2000 συγκεκριμένα η Ιερά Σύνοδος έκδωσε έναν τόμο με τίτλο «Μνήμες και Μαρτυρίες από το ’40 και την Κατοχή» με αναφορές στη δράση του τον καιρό της Κατοχής. Δεν ξέχναγε ποτέ ως ανθρωπιστής ιερέας να υπενθυμίζει στους ανώτερους κληρικούς ότι έχουν χρέος να νοιάζονται και για τις ανάγκες των κατοίκων τις επαρχίας.

Συγκεκριμένα τον Ιανουάριο του 1998 συνομιλώντας με τον Μητροπολίτη Φθιώτιδας Νικόλαο ήθελε να αποστείλει στον Αρχιεπίσκοπο Αθηνών Σεραφείμ μερικές ιδέες του για να ανακατασκευάσουν την ιστορική γέφυρα του Γοργοποτάμου, αναπλάθοντας και τη γύρω περιοχή.

Πέθανε στις 9 Ιουνίου του 2004 σε ηλικία 92 χρονών σε κλινική της Λαμίας.

Ακολουθεί η περιγραφή του Κοτζιούλα:

«Ο Άρης απ’ την άλλη μεριά έστεκε χολιασμένος. Η συμφωνία της Πλάκας, κάθε συμφωνία με τον εχθρό, ήταν γι’ αυτόν η χειρότερη λύση. Τέτια ημίμετρα κι αναβολές του έδιναν στα νεύρα.

(…) Ο Άρης τέτιες ώρες δεν έμοιαζε καθόλου με Οδυσσέα, όπως μου είχε φανεί αρχικά. Ήταν ίδιος ο μηνίων Αχιλλεύς, ο φιλότιμος πολεμιστής, που όταν δεν τον προτίμησαν οι δικοί του αποσύρθηκε στο τσαντήρι του και καθόταν εκεί πεισμωμένος, καρτερώντας να μετανιώσουν οι μεγάλοι για το φέρσιμό τους και να τον ξαναζητήσουν παρακαλεστικά.

(…) Ο πάτερ Ανυπόμονος βρισκόταν κι αυτός σε συγκίνηση εκείνες τις μέρες. Με την ανάγκη που έχει κάθε άνθρωπος να εκφράζεται σ’ έναν άλλον, ερχόταν και μ’ έβρισκε συχνά. Ήθελε να μου εξομολογηθεί, να ξαλαφρώσει απ’ τα βαριά μυστικά που του εμπιστευόταν ο αρχηγός.

― Δεν του αρέσουν αυτές οι δουλιές, δεν ξέρω κι εγώ πως τα καταφέρνουν. Τη μια χτύπα το Ζέρβα, την άλλη άστον. Τον πάμε ως τον Άραχθο, μας φτάνει ως τον Αχελώο, αυτή η δουλιά γίνεται από πέρσι. Δεν αφήνουν να τελειώσουμε μια για πάντα. Οι αντάρτες μας είχαν ανεβεί στο Ξεροβούνι. Σε δυο τρεις μέρες θα τον είχαν πιάσει ή θα πηδούσε στη θάλασσα. Οι αντάρτες του όλο και ξέκοβαν στο δρόμο. Στο τέλος θάμενε με το επιτελείο…

Στιγμιότυπο από την ιστορική ομιλία του Άρη στη Λαμία. Δίπλα του ο Τάκης Φίτσος και ο παπα-Ανυπόμονος

Τ’ όνειρο του Άρη ήταν πάντα να πιάσει το Ζέρβα. Αυτή η σύγκρουση έπαιρνε πια χαρακτήρα μονομαχίας, προσωπικής διαπάλης.

Και συνέχιζε ο πάτερ Ανυπόμονος:

― Του αρχηγού τούρχονται κάτι ιδέες, που να στα πω! Να, λέει να τα πετάξει, να κάμει πέρα. Όσοι θέλουν, ας τον ακολουθήσουν. Δε μπορεί αυτός νάχει τα χέρια του δεμένα. Αλλά εγώ του ζήτησα συγνώμην, τον παρακάλεσα να μ’ ακούσει. «Θα σ’ ακολουθήσω όπου πας», του λέω, «αλλά δεν είναι σωστό. Πρέπει να πειθαρχήσουμε. Η ανυπακοή θα παρεξηγηθεί. Τότε είναι που θα δώσουμε όπλα σ’ εχθρούς και φίλους. Κοίταξε, θα ειπούν, τέτιος είναι ο Άρης, καπετάν ένας. Θέλει να γίνεται το δικό του, κι άμα δε γίνεται, παίρνει τα βουνά…».

Το συμπέρασμα ήταν το εξής:

― Τον συμβούλεψα να μην κάμει τίποτε στην έξαψή του. Το καλύτερο είναι να πιάσει μια άκρη και να περιμένει. Ας βγάλει το σκούφο του, ας αλλάξει κι όνομα, άμα θέλει. Τον στέλνω και στο μοναστήρι για δόκιμο, του είπα (χωράτευε ο πάτερ Ανυπόμονος). Ας τα κανονίσουν οι άλλοι χωρίς ν’ ανακατευτεί ο ίδιος. Στο τέλος, άμα έχει δίκιο, θα δικαιωθεί. Δεν πρόκειται για την ιστορία, αλλά για τους αντάρτες, για όλους εμάς…

Έτσι απλά, ήρεμα έβανε τα ζητήματα ο αντάρτης καλόγερος, γεννημένος διπλωμάτης. Και φαίνεται πως επηρέασε πάλι τον Άρη καταπραϋντικά. Η ανταρσία του, καταπνιγμένη τότε, θ’ αργούσε να εκδηλωθεί, να ξεσπάσει φανερά.»

*Το ’42 διορίστηκα ηγούμενος στη μονή Αγάθωνος και ταυτόχρονα επίτροπος στη μονή Δαδιού», θυμάται. «Η περιοχή ήταν ΕΑΜοκρατούμενη. Από εδώ ξεκίνησε ο Άρης, από την καλύβα του Στεφανή έξω από τη Σπερχειάδα. Εγώ τότε δεν είχα ιδέα απ” αυτά. Πρωτομυήθηκα από ένα βιβλιαράκι του Δημήτρη Γληνού με τίτλο: «Τι είναι και τι θέλει το ΕΑΜ», κι άρχισα να βοηθώ».

* Παράλληλα διορίζεται πρόεδρος στο Δαδί (Αμφίκλεια), πρωτοστατεί στην ανύψωση του ηθικού των κατοίκων και συμμετέχει στις επιτροπές εθνικής αλληλεγγύης. Με τους Ιταλούς παίζει το παιχνίδι της γάτας με το ποντίκι. Προδίδεται, όμως, από μια ελαττωματική γραφομηχανή: «Οι Ιταλοί είχαν έναν υπολοχαγό, Μάριο, απαίσιο στη μορφή και απαισιότερο στην ψυχή. Μια μέρα ξεκόλλησε από την πινακίδα της κοινότητας ένα χαρτί αλλά πήρε κι άλλο ένα από τη διπλανή κολόνα». Ένα στραβό πλήκτρο της γραφομηχανής αποκαλύπτει ότι οι ανακοινώσεις της κοινότητας και οι προκηρύξεις του ΕΑΜ γράφονταν από την ίδια μηχανή.

Το όπλο του Άρη

* Δεν μένει, λοιπόν, στον καλόγερο, παρά να ανηφορίσει στο βουνό. Στην Καλοσκοπή συναντιέται με την ανταρτοομάδα του Άρη και του ζητά να καταταγεί στον ΕΛΑΣ. «Δεν θα αντέξετε», μου λέει. «Ε! Όσο αντέξω», του απαντώ. Στο ελατοδάσος καθίσαμε να κολατσίσουμε. Πάνω στα έλατα πηδούσε ένα σκιουράκι. Ο Αρης έβγαλε την αραβίδα του που στο κοντάκι είχε μια σφραγίδα του Αη Γιώργη. «Το κατεβάζεις παππούλη;», μου λέει. Ρίχνω μια και πάρτο κάτω το ζουλαπάκι. «Η αραβίδα είναι δική σου», μου λέει τότε ο Αρης. Και δεν την ξαναφόρεσε. Την έδωσε σε μένα».

* Την επόμενη ο πατέρας Γερμανός αποκτά το προσωνύμιο με το οποίο μένει στην ιστορία: «Στην Αγία Τριάδα, ο καπετάν Λευτέρης ο Χρυσιώτης έγραφε τους νεοκαταταγέντες. Ο Αρης καθόταν δίπλα. «Εγώ καπετάν Λευτέρη τι ψευδώνυμο να πάρω;» τον ρωτούσα συνέχεια. «Μην είσαι ανυπόμονος!», είπε ο Αρης. Και μού “μεινε».

* Ο Ανυπόμονος γίνεται ο παπάς του έφιππου ουλαμού του γενικού στρατηγείου του ΕΛΑΣ, επίσημη ονομασία των επίλεκτων της προσωπικής φρουράς του Αρη, των περίφημων μαυροσκούφηδων.
* Μιλά για τον Αρη και βγάζει σπίθες: «Ανεπανάληπτος. Είναι γύφτοι, είναι παλιανθρώποι, είναι πρόστυχοι, είναι ανέντιμοι αυτοί που λένε όσα είπανε. Δεν ήταν τυχαίος ο Αρης. Αν τον άκουγαν, θα είμαστε αλλιώτικα τώρα. Ηταν ο ΕΝΑΣ, που ήξερε να αξιοποιεί την προσφορά των πολλών. Οι πολλοί υπάρχουν παντού και πάντοτε. Ο ένας λείπει. Και σήμερα ο ένας λείπει».

(με πληροφορίες katiousa.gr, trikkipress.gr)